'Flodderiaanse' situatie-komedie Pokeren met doorgestoken kaart Meeslepend vertelde oorlogsnachtmerrie Filmgeschiedenis herleeft met mooie nieuwe kopieën Film Boeken Tim Krabbé weet heden en verleden knap te verknopen PONDFRDAC. 14 JLJLI 1994 The Beverly Hillbillies: Oude h'-serie nu als film in de bioscoop te zien Soms wil een filmmaker die een korte televisie-serie heeft gemaakt, daar nog wel eens een bioscoopfilm uit snijden. Denk maar aan Op afbetaling, Oude Tongen en een kin derfilm als Het Zakmes. En af en toe vormt een bioscoop film de basis voor een latere TV-serie Flodder bij voor beeld). Een nieuw fenomeen is het verfilmen van oude W-series, zoals vorig jaar The Fugitive en dit jaar maar liefst drie series op rij: The Beverly Hillbillies, Maverick en hèt kassucces in Amerika, TheFlintstones. FILM RECENSIE HENK MAURITS The Beverly Hillbillies. Te zien: lido 4 den, Metropole 3. Den Haag. Voor The Flintstones we, na de Europese voorpre mière vorige week vrijdagavond in het Archeon, nog een weekje wachten, maar voor Maverick en The Beverly Hillbillies kun nen we deze week al naar de bioscoop. The Beverly Hillbillies was eind jaren vijftig, begin ja ren zestig met name in Amerika een razendpopulaire TV-serie. Ook in Nederland waren de Hil lbillies destijds te zien, maar bij mijn weten moesten ze het qua populariteit afleggen tegen Fred Flintstone en consorten. Ik kon me er ook weinig méér van her inneren, dan dat het ging om een wat anarchistische boeren familie. Dat concept ligt ook ten grondslag aan de bioscoopfilm The Beverly Hillbillies, waarin een boerenfamilie die nog met één been in de 19e eeuw leeft, opeens stinkendrijk in een sjie- ke straat in Beverly Hills terecht komt. 'Flodder', denk je dan al snel en daar lijkt het ook wel wat op, al zijn de Clampett's, zoals de familie heet, geen asocialen maar boerenpummels zonder manieren. Althans dat vinden de rijkelui die met schrik de Hil lbillies zien arriveren in hun ou de T-Ford. Eerst wordt nog de M.E. ingeschakeld, maar als blijkt dat de Clampett's de nieu we steenrijke bewoners zijn van een enorm landhuis ze zijn rijk geworden na het aanboren van olie in hun achtertuin neemt iedereen direct een krui perige houding aan en doet al les om het de Hillbillies (een scheldwoord voor boerenkin kels) naar de zin te maken. Voorop loopt Mr. Drysdale, de directeur van de bank waar op Jed Clampett zijn miljard dollar gestort heeft. De keurige Drysdale's willen de Hillbillies wel wat beschaving en manie ren bijbrengen en als het moet ook nog wel een echtgenote voor Jed en een gouvernante voor dochter Elly May regelen. Op dat moment komt Laura in actie, die het met haar vriend Tyler gemunt heeft op het geld van de Clampett's. Zij dient zich aan als huwelijkskandidate en Franse gouvernante en weet ie dereen in palmen. Behalve Granny, de eigenwijze, koppige grootmoeder van de familie, die het tweetal net op tijd weet te ontmaskeren. Wie genoten heeft van de fa milie Flodder zal dat waar schijnlijk ook doen van The Be verly Hillbillies. Het is een ou derwets soort situation comedy, met figuren die zo lijken wegge lopen uit een stripblad. Geen mensen van vlees en bloed maar karikaturen, zoals neef Jethro die nog dommer is dan een aap. dochter Elly May die sterker is dan een worstelaar, vader Jed die te verleiden is met zoete koek en muziek van Hank Williams en een grootmoeder die in haar schommelstoel moet worden vastgebonden om haar te kunnen verhuizen. Aardige bijrollen zijn er voor Lily Tomlin als Miss Hathaway. Tal van toppers gaan deze zomer in reprise LEIDEN «MARK VAN PENT De zomermaanden kennen ge woontegetrouw een pover film aanbod, maar dit jaar lijkt een uitzondering op die regel te gaan vormen. Verschillende dis tributeurs brengen mooie ko pieën van klassieke films in om loop, met als gevolg dat naast Flintstones en Beverly Hills Cop III een bezoek aan II Gattopardo en Last Tango in Paris tot de mogelijkheden behoort. Kijkers kunnen zo hun mooie herinne ring aan een klassieker toetsen, of voor het eerst kennis te ne men van een mijlpaal uit de filmhistorie. En dat kan mee- of tegenval len. Bernardo Bertolucci's Last Tango in Paris schokte in 1972 de wereld door de zeer vrije sexuele moraal, maar inmiddels zijn we op dat gebied wel het een en ander gewend. De ano- mieme escapades van een mid delbare Amerikaan en een jong Frans meisje doet in elk geval nu gekunsteld aan. Wat de film ferm overeind houdt, is één van Marlon Brando's meest magne tische optredens. Touch of Evil (1958) was Or son Welles' laatste Hollywood- film en betwistbaar zijn laatste klassieker. Universal vond de film destijds onbegrijpelijk, en deed niets aan promotie. En eerlijk is eerlijk: voor het verhaal hoef je hem niet te gaan zien. Wel voor de avantgardistische cameravoering, de atmosfeer van bederf en repressie, de vele schitterende rollen en natuurlijk voor Welles zelf. Zijn corrupte politiechef Quinlan is één van de meest weerzinwekkende, maar tegelijk één van meest menselijke filmschurken ooit op het doek getoverd. Te zien in Desmet, Amsterdam. Richard Attenborough's A Bridge Too Far (1977) lijkt een vreend eend in deze bijt vol toppers, maar de kennismaking blijkt evenwel plezierig. Het ver slag van een van de grootste tra gedies van W02 (Market Gar den, nu vijftig jaar geleden) is een militaire operatie op zich, met groot gevoel voor detail, in scène gezet en grotendeels ge speend van de bekende oor logsfilm-retoriek. Zeker met een oog op de verbazingwekkende cast (oa. Connery, Hopkins, Bo- garde en Caine) een typisch ge val van zo-worden-ze-niet- meer-gemaakt. Te zien tijdens de manifestatie '50 Jaar Na Da to' in de Rijnhal te Arnhem, t/m 10 augustus. NFM/IAF, de distributeui wiens retrospectieven van Berg man, Bunuel en Fassbinder de hausse aan klassiekers inluid den, komt deze zomer met mis schien wel de mooiste reprise, no Visconti's II Gattopardc (1963) is het hoogtepunt in een oeuvre dat sowieso zijn gelijke niet kent. Het verhaal over de teloorgang van een Italiaans aristocraat uit de vorige eeuw bevat alle kleuren van Visconti's rijke palet. Grandeur, traditie passie, vergankelijkheid, melan cholie, eenzaamheid. Eindelij! weer op volle lengte en in volle glorie is II Gattopardo een trac tatie voor de zinnen. Te zien ir Rialto, Amsterdam. De stinkendrijk geworden boerenfamilie veroorzaakt een hoop tumult in het sjieke Beverly Hills. bankdirecteur Drysdale, die bij de net tot vice- president benoemde domkop Jethro haar opwachting maakt met: 'Me Jane, you Jethro' om hem later nog eens te laten we ten hoe heerlijk primitief ze hem vindt. Maar de aardigste grap komt van Dolly Parton, de Ameri kaanse zangeres die optreedt op het huwelijksfeestje van Jed en bedriegster Laura (een aardige rol van Lea Thompson) en die al zingend laat weten dat het ze (de filmproducenten) een ver mogen gekost heeft om haar voor Jed te laten optreden. Een grap met een ironische knip oog, die bijna uit de toon valt in deze middle-of-the-road kome die waarin de meeste grappen bedoeld lijken voor het niveau van een trage brugklasser. Op herhaling: Vivian Leigh en Charlton Heston in Orson Welles' duistere 'Touch of Evil' (Desmet, Amster dam). BIOSCOPEN 16, 19.30, 22 ALFA 2 The Aristocats dag. 13, 15.45, 18.45,21.30 ALFA 3 The Hudsucker Proxy dag. 13, 15.45, 18.45,21.30 ALFA 4 Damage 16 j.. dag. 13.30, 16, 19.30, 22 ALHAMBRA1 tel. 6233192 Shortcuts 16 j dag 14, 20 ALHAMBRA 2 Philadelphia dag. 18.45, 21.30; do vr ma di ook 13.15, 16 BELLEVUECINERAMA tel. 6234876 My Father the Hero dag. 13.15, 16. 19.15,22 CINERAMA 2 Intersection dag 13.15, 16. 18.45, 21.30 CALYPSO 1 tel. 6234876 Mr. Jones dag. 13.15, 16, 18.45, 21.30 CALYPSO 2 Blink 12 j.. dag. 13.15, 16, 19.15, 22 CINECENTER-CINEMACORALINE tel. 6236615 Shortcuts 16 j dag. 13.30, 17, 20.30 CINECENTER-PEPPE-NAPPA The remains of the day, dag 14, 16.30,19.15, zo. ook 11 Naked 16 j., dag. 22 CINECENTER-PIERROT Les visiteurs 12 j., dag. 14.30, 14, 16.45, 19.30, 22.15, CINEMA 1 INTERN, tel. 6151243 The Getaway 16 j., dag. 19,21.45 CINEMA 2 INTERNATIONAL The Concierge, dag. 18.45, 21.30, za zo wo ook 13.15, 16 CITY 1 tel. 6234579 Maverick dag. 13.15, 16. 18.45, 21.30 CITY 2 Naked Gun 33 1/3 dag. 16, 18.45, 21.30, za zo ook 13.15 CITY 3 Ace Ventura: Pet Detective, dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 CITY 4 Cool Runnings, dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 CITY 5 True Romance 16 j., dag. 13.15,16, 18.45,21.30 CITY 6 Police Academy 7, dag. 13.15,16, 18.45,21.30 CITY 7 Lightning Jack dag. 13.15,16, 18.45, 21.30, wo alleen 16,18.45, 21.30 DESMET tel. 6273434 Last Tango in Paris 16 j., dag 19.30, 22,; k 14 Touch of evil 16 j., dag. 21.15 Temptation of a Monk 16 j., do t/m z. 19. zo ook 16 30 TroisCouleurs: Blanc 16 j., zo t/m wc 19.15 March comes in like a lion 16 do 23.15 Time of the Gypsies 16 j., vr 23.15 Toto Ie Heros 16za 23.15, zo 14,15 Bewogen Koper 16 jzo 2315 The Wedding Banquet 16 j., ma 23.15 La Vie de Bohème 16 j., di 23.15 The Story of Qiu Ju 16j.,wo 23.15 KRITERION 1 tel. 6231708 Lifetimes 16 j„ dag 17.15 El Pajaro de la Felicidad 16 j. dag. 20, 22.15(m u.v.di).za zo 14.45 Sneak preview 16 j.. di 22.15 KRITERION 2 The Snapper, dag. 17.30 La Ardilla Roja 16). dag. 19.30 Der Amerikanische Freund 12 j., dag 14.45 RIALTO 1 tel. 6623488 II Gattopardo 16 j., dag 20 15 RIALTO 2 Vaarwel Ganzen 16 j.dag. 20, 22 THE MOVIES 1 tel. 6386016 In weiter Feme, so nah 16 jdag. 17.45 THE MOVIES 2 The Hudsucker Proxy dag. 17.30, 22, zo ook 15 Les Visiteurs 12 j.dag 19 45 THE MOVIES 3 Die Blechtrommel, do, za 19.15, 21.45 2201 A Space Odyssey, vr 19.15, 21.45 The Player, zo 15. 19.15, 21.45 Farewell to my concubine, ma 20 30 Reservoir Dogs, di 19 15, 21 45 The Fugitive, wo 19.15, 21.45 THE MOVIES 4 The Secret Garden dag. 1715zo ook 15 Damage 16j.,dag. 17.15, 22 Shadowlandsdag. 19.30 TUSCHINSKI 1 tel. 6262633 The Getaway 16 j., dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 TUSCHINSKI 2 The Beverly Hillbillies, dag 13.15, 16. 18.45,21.30 TUSCHINSKI 3 Schindler's List 12 j„ dag. 14, 20.15 TUSCHINSKI 4 Getting even with dad. dag. 13.15, 16. 18.45,21.30 TUSCHINSKI 5 The Paper 12 j., dag 13.15,16. 18.45,21.30 TUSCHINSKI 6 The Pelican Brief 12 dag. 13.15, 16.30,20.30 TUSCHINSKI CINEAC The Firm 16 j., doorlopende voorstel ling dag. 11.45, 14.45, 17.45, Mel Gibson perfecte charmeur in sprankelende 'Maverick' FILM RECENSIE 20.45 DE UITKIJK tel. 6237460 II Ladro di Bambini 16 j., 22.30 Paris is burning 16 j., ma Het programma van de Haagse en Leidse bioscopen staat op de pagina 'Info'. HENK MAURITS The Maverick. Te zien. Lido 1, Leiden; Eu ro Cinema 2, Alphen a/d Rijn, Metropole 1Den Haag, Odeon 1Den Haag. Evenals The Beverly Hillbillies is de film Maverick gebaseerd op een W-serie uit de jaren vijftig. Destijds met James Garner in de titelrol nu in een bijrol als marshall Zane Cooper. De serie was gebaseerd op de avonturen van de pokerspeler Brett Mave rick in de tijd dat de Amerika nen nog jacht maakten op de Indianen. De tijd van het Wilde Westen dus, waarin avonturiers, gokkers, revolverhelden en marshalls elkaar het leven moeilijk maakten. En toch is Maverick geen echte western, daarvoor ontbreken in deze film te zeer de paarden en de cow boys. De rol van Brett Maverick wordt gespeeld door Mel Gib son. Met zijn blauwe, twinke lende pretoogjes weet hij de he le film naar zijn hand te zetten. Gibson is de perfecte charmeur, die met zijn kwajongensstreken niet alleen de mensen om hem heen, maar ook de toeschou wers in de zaal volledig weet in te pakken, zoals hij dat al eerder deed in de drie Lethal Weapon- films. Een grapjurk die zich als een watje voordoet, maar die uiteindelijk sneller, beter en slimmer blijkt te zijn dan de Dat is ook het geval in Mave rick, waarin Gibson, als betrof het een film van Sergio Leone, start met zijn hoofd in een strop. Om vervolgens met een inner voice met gevoel voor hu mor en understatement te ver tellen hoe het zover is gekomen. Gelukkig breekt de tak waaraan de strop hangt, zoals Maverick eigenlijk steeds aan elke bedrei gende situatie weet te ontko men. De enige die tegen hem is opgewassen, is Annabelle (Jodie Foster), die net zo slim en vin gervlug is als Maverick zelf. Ze vormen dan ook een ideaal filmpaar, al ligt het accent bij Mel Gibson, die veel meer mo gelijkheden heeft om zijn rol uit te bouwen dan Jodie Foster. Maverick en Annabelle blij ken allebei verwoede pokeraars te zijn die ieder voor zich willen meedoen aan het jaarlijkse po ke rkampioenschap. Maar dan moet er eerst op alle mogelijke manieren inschrijfgeld bij el kaar worden gescharreld, gerit seld en desnoods van elkaar ge stolen. Op hun tocht naar het kampioenschap, waarbij ze per postkoets en per raderboot door een schitterend landschap trek ken, worden ze vergezeld door marshall Cooper, die toezicht moet gaan houden op de wed strijd. Aan de pokertafel treffen ze onder meer 'commodore' Ja mes Coburn (een levende wes tern-legende) en de boosaardi ge Angel (Alfred Molina), die hen al de hele film dwarszit. Het zou zonde zijn verder iets van de plot te verraden, omdat je voortdurend op het verkeerde been wordt gezet. Het is net als bij de bedriegertjes: alles blijkt voortdurend doorgestoken kaart te zijn. Dat is ook de char me van de film, die misschien met zijn ruim twee uur wat aan de lange kant is, maar die geen moment verveelt door het sprankelende optreden van Mei Gibson en het verrassende sce nario met al zijn dubbele bo dems en plotwendingen. De film heeft een prettig ironische ondertoon en steekt zijdelings ook de draak met de western en vooral de rol van de indianen daarin. In Maverick spreekt Mel Gib son als het zo uitkomt perfect Indiaans en is dikke vrienden met Joseph het opperhoofd, ge speeld door Graham Greene, die we ook kennen uit Dances with wolves. Als twee kwajon gens nemen ze een pedante Russische aartshertog te grazen, die in het Wilde Westen komt jagen. Het levert hèn geld op en de kijker een hilarische scène, die exemplarisch is voor de toonzetting van de film. Een film waarvan je haast zou wen sen dat er een TV-serie van wordt gemaakt, om te weten te komen hoe het verder gaat met die hartverwarmende avontu rier Brett Maverick. Nieuwe Biegel weer een regelrechte topper JEUGDBOEKEN RECENSIE JOKE DIEBEN-FRERICHS 'De Soldatenmaker' door Paul Biegel, met illustraties van Fiel van der Veen. Uitgeverij Holland, vanaf 10jaar, 27,90. In Leiden zijn de scholieren al vrij; wat Haarlem en omgeving betreft is het nog maar een stief weekje afzien en dan het studiejaar er weer op. Vóór de vakantiekoffers worden ingeladen kan, bij voorbeeld uit de opbrengst van de rapporten collecte, nog net een mooi nieuw (voor)leesboek worden aangeschaft en ingepakt. Een echte aan rader om in verre of wat meer nabij gelegen oor den van te genieten is het fantastische nieuwe boek van Paul Biegel: De Soldatenmaker. De intrigerende omslagillustratie van de Haar lemse tekenaar Fiel van der Veen overigens door het hele boek heen geweldig op dreef toont een minuscuul jongetje in pyjama die, zich stevig vastklampend aan een huzaar te paard, door een sterk uitvergroot landschap rijdt. Wekt die prent als vanzelf de herinnering aan Bomans' onverwoestbare Erik of het klein insectenboek, het verhaal zelf, waarin tinnen en loden soldaatjes 's nachts tot verbijstering van de jonge ik-figuur een eigen leven gaan leiden, doet weer denken aan De Indiaan in de kast-verhalen van Lynne Reid Banks. De virtuoze verteller die Paul Biegel is, geeft aan die elementen 'verkleining' en 'levend speel goed' een geheel eigen en hoogst oorspronkelijke draai. Prachtig van taal, soms griezelig spannend, gevoelig, humoristisch, snijdend waar, maar bo venal vol geheimzinnige betovering is zijn ver haal, over een jonge ik-figuur die in de nachtelij ke uren wordt meegesleept in een oorlog op leven en dood tussen het zwarte Lappen Dametje met haar loden soldaten en de Bronzen Dame, die op haar beurt weer wordt gesteund door het tinnen leger. Beide legers, hun generaals en beschermvrou wen doen als het erop aankomt in bruut- en voosheid niet voor elkaar onder. Ze verstaan el- kaars taal niet en doen ook geen enkele moeite om elkaar te begrijpen. Opmerkelijk is, dat de hoofdpersoon beide partijen kan verstaan, maar niet tegelijkertijd Nu hij als oude man zijn bele venissen te boek stelt, herinnert hij zich duidelijk dat wanneer hij zich in het Glazen Paleis van de Bronzen Dame bevond, hij geen woord begreep van zijn eigen loden speelgoedsoldaatjes en dat als hij werd meegevoerd naar het Lappen Da metje in haar onderaardse bunker, de tinnen sol daatjes (eigendom van de buurman) voor hem onverstaanbaar bleken. En zo kan het kwaad dus in de speelgoed-, maar ook in de mensenwereld blijven voortbe staan. Want als je elkaar niet 'verstaat' en het vechten is je als het ware met de gietlepel ingego ten, dan blijft de nachtmerrie die oorlog heet, eeuwig gaande. Elke aanleiding, hoe futiel of on waar ook, is voldoende om de degens te blijven kruisen. Geen Biegel zonder moraal, maar wèt een flon kerend verhaal heeft de grootmeester van het Ne derlandse jeugdboek weer rondom deze langge rekte oorlogsnachtmerrie weten te componeren. De Soldatenmaker ongetwijfeld goed voor nieuwe (Griffel)bekroningen werd door uitge verij Holland terecht in een extra verzorgd jasje gestoken. Een prachtboek om voor te lezen, zelf te lezen en nog heel vaak te herlezen. 'Vertraging' mist diepgang échte literatuur HANS WARREN Tim Krabbé: Vertraging. Roman 24,90, gebonden 34,90 Uitgeverij Bert Bakker, Tim Krabbé (51) is de auteur van succesvolle romans als De renner en Het gouden ei. Door velen wordt al tijden uitgezien naar een nieuw boek van zijn hand, en nu is het dan zover. Vertraging heet het werk, dat eerder in een andere vorm als feuilleton in De Volkskrant ver scheen. Voor al het proza van Krabbé geldt dat de lezers er van genieten, maar dat de be oordelaars het er moeilijk mee hebben. Is bij voorbeeld Vertra- gingliteratuur met een ongewo ne inslag bf is het ontspan ningslectuur van een superieure soort? In elk geval wordt de boekbe spreker door de aanpak van de ze auteur voor een probleem geplaatst. Krabbé's grootste specialiteit is het bedenken van een fascinerende plot hij be hoort tot de weinige schrijvers die spanning weten te schep pen. Déar moeten zijn verhalen het van hebben. Want in zijn stijl valt weinig bijzonders te signaleren en over zijn ideeën ben je vlug uitgesproken. Over de inhoud van zijn werk kun je als recensent ook al nauwelijks praten: voor je het weet ga je de geheimen die dit proza dragen verklappen en doe je afbreuk aan het plezier dat de lezer er aan zal beleven. De hoofdpersoon van de ro man is de schrijver Jacques Bekker. Hij is in Nieuw-Zeeland geweest, vanuit Sydney in Australië zal hij doorvliegen naar zijn woonplaats Amster dam. De vlucht heeft echter een paar uur vertraging en hij be sluit déze tijd- goed te gebrui ken. ,,Ik heb meer zin in ver dwalen", vertelt hij zijn mede reizigers. ,,Ik heb hier nog een duivel uit te bannen", voegt hij eraan toe. Hij gaat op zoek naar Moniek Ilegems, zijn 'droom- meisje' van ruim dertig jaar ge leden. Heel geleidelijk geeft Krabbé prijs wat er destijds tus sen Moniek en Jacques gebeurd is. Het komt erop neer dat zij hem op een heel gemene ma nier aan de kant heeft gezet. Hij vindt haar terug in Syd ney, precies op het goede mo ment. Ze verkeert namelijk in grote moeilijkheden èn hij is de aangewezen figuur om haar te helpen. Een wild gint, met een roofoverval en een moord; méér dan genoeg stof voor een opwindende speelfilm. Inmiddels geeft zij hem, zoals het wat ongelukkig heet, „de volle laag van haar liefde". Mo niek is een bijzonder succesvol le zakenvrouw, maar heeft haar zaken blijkbaar niet helemaal correct geregeld. De politie zoekt haar en samen met Jac ques slaat ze op de vlucht. Gecamoufleerd en wel trek ken ze door Australië, terwijl in de kranten en op de televisie „een cycloon van nieuwsgierig heid om haar heen" woedt. Jac ques twijfelt soms of hij het spel wel verder mee zal spelen. Eén keer loopt hij van zijn voormali ge droommeisje weg, maar met haar pistool roept ze hem tot de orde. Heden en verleden worden in Vertraging op een knappe ma nier verknoopt. Tot het laatste moment houdt de schrijver je aandacht gevangen. Wanneer je de roman echter uit hebt, heb je hem ook helemaal uit. Krabbé toont opnieuw dat hij een vak man is. Maar zijn werk mist de noodzaak, de inzet, de diepgang van ware literatuur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 8