Kunstenaars duiken in andere culturen Glaskunst met black magic-karakter J Cultuur&Kunst Nieuwe plaat Prince onder eigen naam De Zonderling DONDERDAG 14 JULI 1994 THEATERS Muziekprijs voor directeur Muziekcentrum Vredenburg Peter Smids, directeur van het Muziekcentrum Vredenburg in Utrecht krijgt de eerste Prins Bemhard Fonds Muziek Prijs. Aan de onderscheiding, bedoeld voor personen of instellingen die „bemiddelen" tussen musici en publiek, is een bedrag van 100.000 gulden verbonden. Smids kan daarvan 25.000 gulden vrij gebruiken. De rest moet hij besteden aan één of meer projecten op zijn werkterrein. Prins Bemhard zal hem de prijs op 20 oktober in Amsterdam overhandigen. Smids is sinds 1976 directeur van het Muziekcentrum. Hij krijgt de prijs omdat Vredenburg zich onder zijn leiding heeft ontwikkeld tot één van de belangrijkste, levendigste en veelzij- digste podia van Nederland. leiden» Is die echt of geleend van Madame Tussaud, vroegen de passanten zich af? Hij leek in elk geval wel weggelopen uit het oude Rome. 'De Zonderling', uitgebeeld door Kees van Wanrooy, die gistermiddag als standbeeld opdook tussen de kraampjes van de Kunstmarkt op het Leidse Stadhuisplein. Zo'n 25 kunstenaars uit heel Nederland brachten gisteren hun werk aan de man op deze Kunstmarkt. Niet alleen schilderijen en beeldhouw werk, maar ook sieraden, keramiek en houtsnedes waren te kijk en te koop. Zo nu en dan liet ook Zartagnan zich nog zien, de ruiterlijke redder op zijn unieke pratende en dansende paard Passe-Partout. foto holvast/marklamers sen twee piramidencomplexen van Zapoteekse origine, een in dianenstam. In die vallei liggen allemaal indianendorpjes. En elk dorpje heeft een gasthuis, een yu'u. Dat is Zapoteeks voor huis. Daar verblijven de deelne mers. Het is de logeerkamer van de indianen." „De keuze voor Mexico is niet toevallig. Ik ken de cultuur heel aardig want ik heb er rondge reisd met een studiebeurs. En mijn zus woont er al dertig jaar. Ze is architecte en heeft die huisjes ontworpen als onder deel van een kleinschalig ont wikkelingsplan voor de vallei. De indianen beheren die huis jes zelf en de inkomsten gaan naar de dorpelingen." „De eerste week is om je te nestelen in de huisjes. De twee de week wordt besteed aan de grote, oude cultuur van de pira miden. Je kunt daar de beelden, reliefs en schilderingen bekijken van de Zapoteken. Andere be langrijke indianenstammen uit dat gebied zijn de Mixteken en de Olmeken. Of ze duizenden jaren of honderden jaren voor Christus leefden, weten we niet. Heel veel van hun cultuur is nog onontdekt." Muurschildering „De derde week gaan we op be zoek bij de jonge schilders in de vallei. Ze hebben gebroken met de socialistische muurschilde ringen van mensen als Diego de Rivera en Frida Kahlo. Kunste naars die wel heel erg Spaans georiënteerd waren. De schil ders nieuwe stijl hebben hun beweging La Ruptura genoemd, de breuk. Ze gaan terug naar de pre-Columbiaanse tijd, dus nog voor Columbus voet aan wal zette." „De reis is niet bestemd voor rusteloze types of mensen die alles tot in het detail geregeld willen hebben want het heeft een heel individueel karakter, 's Morgens geef ik een gezamen lijke les als het nog lekker koel is. De rest van de tijd mag je zelf invullen. Global Art biedt de ge legenheid en regelt de prakti sche dingen als de reis en de verzekeringen. De rest van de schilderreis is een nog niet be antwoord avontuur. De Stichting Global Art is be reikbaar onder telefoonnum mer: 02520-29653. beeldende kunst recensie ingrid appels Expositie: glaskunst van Evaline Koenen. Te zien: tot 5/8, do t/m za 14-17 uur. Ga lerie Cellini, Hooigracht 50, Leiden. Waar denkt u aan bij het woord 'voodoo'? Zeer waarschijnlijk aan poppetjes die met spelden doorboord worden om zo on heil af te roepen over een ge haat personage. Toch is dit niet de ware betekenis. Voodoo of Vodou is een natuurgodsdienst, oorspronkelijk afkomstig uit West-Afrika. De zwarte magie- variant is naar voren geschoven door de filmindustrie, met Hollywood in de hoofdrol. Evaline Koenen - net afgestu deerd aan de Kunstacademie van Den Haag - is geinspireerd door zowel de oorspronkelijke betekenis van het begrip 'vo dou', als wat er meestal van ge maakt wordt. De 'vodou' werd door Westafrikaners in een ver sla- venbestaan meegenomen als enig houvast. Tijdens hun ritue len kon dan de trance ontstaan die pijn onvoelbaar maakt. In deze staat wordt het ook moge lijk om over bijvoorbeeld glas of gloeiende kolen te lopen, zon der daar maar iets van te voe len. Om deze onaantastbaarheid te symboliseren heeft Koenen glas als belangrijk bestanddeel van haar werken gekozen. Glas met ronde, gevaarloze randen. Hiervan heeft zij zowel kettin gen als objecten gemaakt. Bij de glasobjecten valt vooral het warme, diepe kleurgebruik op. In donkerblauw en groen zijn vaak amorfe vormen sa mengesmolten, die verschillen de kanten uit bewegen. Het zijn fascinerende objecten, zwevend tussen sieraad en het occulte. De kettingen bestaan uit glas, leer en kralen. Hier is het glas gewoon doorzichtig, maar grof, alsof er een klompje glas in de natuur is gevonden. Rond deze kettingen heeft Koenen andere voorwerpen gerangschikt zoals weefsels (ook door haar zelf ge maakt), stukjes hout en plaatjes van maskers. Deze produkten onderstrepen zowel het natuur- als het black magic-karakter van de ketting. Maar dan wel op zo'n nadrukkelijke manier dat het averechts dreigt te werken; het heeft meer weg van een smaakvol arrangement van een creatief etaleur dan van kunst. De ketting zelf is overtuigend genoeg, en zou juist in een kale omgeving meer van zijn kracht prijsgeven. Koenen heeft voor haar eind examen ook collages gemaakt, te zien in een presentatiemap. Hier is de oorspronkelijke bete kenis van het begrip 'vodou' het meest voelbaar; met mooie, zelfgemaakte stoffen, foto's en sieraden weet Koenen hier een sterke eenheid te creëren, waar binnen de trots en de magie van de vodou-beoefenaars voelbaar wordt. Koenen heeft duidelijk voe ling met de natuurgodsdienst, en daar waar zij er geheel in duikt, zonder de Hollywood-va riant, is zij op haar best. Avontuurlijke schilderreis met Hillegomse Globed Art CONCERTEN leiden gpd Op 12 augustus komt er een nieuwe cd uit van Prince. Het album gaat 'Come' heten en be vat tien nummers, elk gesierd met een titel van één woord. Het is de eerste Prince-cd sedert het - artistiek en commercieel tegenvallende - album dat in 1992 titelloos de wereld in werd gestuurd en afgaande op een symbool op de hoes 'Love Sym bol' is gaan heten. Het opmerkelijke aan 'Come' is dat de naam Prince op de hoes staat. Al voor 'Love Sym bol' wilde Prince Roger Nelson niet langer Prince genoemd worden, maar The Symbol. Veelzeggend is dan ook in dit verband dat onder de naam Prince op de hoes van 'Come' de jaartallen 1958-1993 staan vermeld. Waarmee de artiest lijkt aan te willen geven dat het oude opnamen betreft uit de tijd dat hij nog Prince heette. Platenmaatschappij Warner geeft echter een andere lezing. Volgens Warner heeft Prince om artistieke gronden besloten vanaf nu onder zowel de naam Prince als The Symbol te opere- Door de jaartallen zou het al bum kunnen worden opgevat als een verplicht nummertje waarmee 'Prince' voldoet aan zijn contract met Warner. Blijk baar trekt hij zijn archieven open om met ouder werk aan zijn verplichtingen te voldoen. De afgelopen weken scoorde hij onder de naam The Symbol zijn tweede nummer 1 -hit in Neder land (na 'Purple Rain') met het nummer 'The most beautiful girl', dat nou juist niet door Warner werd uitgebracht. Naar aanleiding van geruch ten als zou Prince, nota bene als ex-vice-president, onder zijn contract met Warner uit willen, stelt de platenmaatschappij: ,;Prince heeft altijd exclusief on der contract gestaan van War ner Music en hij heeft nog steeds een exclusief contract met Wamer Music. Alle geruch ten dat Prince weg zou gaan bij Warner of geen exclusief con tract meer heeft met Warner zijn absoluut niet waar." De maatschappij toont zich zeer in de nopjes met 'Come' en spreekt van „een aaneenscha keling van diverse stijlen met een opvallende rol voor zijn splijtende en innovatieve gitaar spel. Prince levert hiermee een album met enerzijds de beken de dance en ballad sounds en anderzijds een speurtocht naar nieuwe muzikale wegen". De vermaarde Franse organiste Marie-Claire Alain bespeelt op 15 juli het Katwijkse Nieuwe Kerk-orgel. foto jacques sarrat Wat ik bewonder zijn geen bijzondere snuisterijen of bijzondere kunstwerken. Het gaat mij om de zingeving. Om mensen die bezig zijn met het weergeven van hun eigen werkelijkheid. Mensen die zichzelf zijn. Daar gaat het om in dit leven. En die zingeving vind je ook in muziek en literatuur. Kathleen Ferrier die Mahlers 'Kindertotenlieder' zingt, is een ontdekkingstocht geweest. Mijn ouders draaiden het heel vaak. Als kind liepen we dan altijd de kamer uit, zo van: o jee, daar heb je dat mens met die buikpijn weer. En dan gingen we boven lawaai maken. Jaren later hoorde ik haar weer in het theater tijdens een balletvoorstelling. Daar zag ik Andrew Tudor met Dark Elegies, een choreografie op de 'Kindertotenlieder'. Ik was er helemaal kapot van. Van het ballet weet ik nu bijna niets meer. Ik zie alleen nog wat beelden van meisjes in pasteltinten. Maar toen was het zo indrukwekkend. De 'Kindertotenlieder' beschrijft het rouwproces. De dichter Rückert schreef de teksten nadat hij zelf een kind verloor. Mahler zette die gedichten op muziek. En je hoort alle fasen van het rouwproces. Het niet willen aanvaarden, de vervreemding, de woede, het 'dat heb ik altijd wel gedacht', de aanvaarding. Ferrier zingt die 'Kindertotenlieder' op zo'n magistrale wijze. Ik draai de plaat altijd in moeilijke perioden. De meeste alten hebben een vrij fors vibrato en dat vind ik niet zo mooi. Maar Ferrier heeft dat niet. Voor Hendrik Ibsen heb ik eveneens veel bewondering. De schrijver wordt vaak bij de probleemoplossers geschaard. Dat lijkt me niet helemaal juist. Hij schrijft over mensen die in een bepaalde situatie terecht komen en dan hun leven moeten veranderen. Over de mens die stuk loopt op de werkelijkheid. Dat kom je ook tegen in de bijbel. Als je het opstandingsverhaal weglaat, loopt lezus ook gewoon stuk op de werkelijkheid. Waar Ibsen heel grote dingen neerzet, beschrijfrMartinus Nijhoff heel gewone situaties. Hij laat zien dat het bijzondere niet buiten het alledaagse staat maar erin. Dat de mens zijn eigen werkelijkheid, zijn eigen zingeving moet scheppen. Het alles of niets, het helemaal jezelf zijn heeft me lange tijd bezig gehouden. De halfheid, de mensen die zichzelf met eindeloze compromissen belachelijk maken. Bij dat denken over zingeving hebben Ibsen, Nijhoff en Ferrier me geholpen. tekst letty stam foto loek zuyderduin Iedereen die wil tekenen en schilderen een duik bieden in andere culturen. Dat is wat de kersverse stichting Glo bal Art in Hillegom zich tot doel heeft gesteld. Met als middelen het tekenen en schilderen op exotische plaat sen, buitenlandse kunstenaars als gastdocent naar Ne derland halen en workshops. De eerste 'duik' voert naar Mexico waar liefhebbers dit najaar drie weken aan de slag kunnen. ken, te beleven. En het is de be doeling dat dat verdiept. Je gaat aan de slag met je associaties, je belevenissen. Je duikt in jezelf. Het is een manier om ergens te zijn die je ongelooflijk gelukkig maakt." „We gaan naar de Oaxaca- vallei, een toeristisch nog on ontgonnen gebied. Het ligt tus- letty stam „Tekenen en schilderen is dé manier om een duik te nemen in cultuur", vertelt Marianne Zwollo. De Hillegomse kunste nares/docente is initiatiefnemer en drijvende kracht achter Glo bal Art. „Je begint dan net te kij- Een voorbeeld van pre-Columbiaanse kunst uit Mexico. In deze rubriek komen al of niet bekende streekgenoten aan het woord die, hetzij direct, hetzij zijdelings met kunst en cultuur te maken hebben. Ze praten over een kunstvoorwerp, een kunstuiting waaraan ze bijzondere waarde hechten. Van de snuifdoos van oma tot het grijsgedraaide muziekstuk en alles wat daar tussen zit. Vandaag spreekt Ton Boon, theoloog en directeur van de stichting die de Pieterskerk beheert, zijn bewondering uit voor Kathleen Ferrier, Martinus Nijhoff en Hendrik Ibsen. „Als kind liep ik altijd de kamer uit als mijn ouders Ferrier draaiden."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 7