Japan en VS tegen
interventie dollar
Buitenland
Belize wil steun Carieom
in conflict met Guatemala
Regering België ontsnapt
aan corruptieschandaal
Honger en ziekte regeren Aden
Kravtsjoek vist in vijver
van rivaal Koetsjma
ZATERDAG 9 JULI 1994
IER
REI
entn
ensl
V.N
IA»
1/7
Britse Conservatieven erg impopulair
londen De steun voor de regerende Britse Conservatieve Partij
is gedaald tot het laagste punt in meer dan vijftig jaar. De Con
servatieven van premier John Major hebben nog maar een aan
hang van 26,5 procent. De grootste oppositiepartij. Labour, heeft
de steun van 51 procent. De Liberaal Democraten kunnen reke
nen op 17,5 procent. Majors persoonlijke populariteit is ook zeer
gering: niet meer dan 23 procent is tevreden over zijn prestaties.
Dat blijkt uit een peiling van het instituut Gallup.
Britse Tornado stort neer: twee doden
nicosia Twee bemanningsleden van een Brits Tornado F-3 ge
vechtsvliegtuig zijn gisteren omgekomen toen hun toestel bij
Cyprus in zee stortte. Een woordvoerder van de Britse basis bij
Akrotiri op Cyprus heeft dat meegedeeld. Het toestel was afkom
stig uit Schotland en nam deel aan een oefening.
Ex-burgemeester Oost-Jeruzalem dood
Jeruzalem» Rawhi Khatib. voor de Zesdaagse Oorlog burgemees
ter van Oost-Jeruzalem, is woensdag op 82-jarige leeftijd overle
den en gisteren in Jeruzalem begraven. Khatib was van 1957 tot
1967 burgemeester van de Jordaanse sector van de stad. In de
Zesdaagse Oorlog veroverde Israël hel oostelijk stadsdeel, dal la
ter formeel werd geannexeerd. Nadat hij het aanbod van de
nieuwe joodse burgemeester Teddy Koliek om samen te werken
had afgewezen, werd Khatib in 1968 gedeporteerd naar Jordanië.
Irak verbiedt alcohol in het openbaar
nicosia in Irak is een verbod ingesteld op het gebruik van alco
hol in nachtclubs, hotels, restaurants en toeristenaccomodaties.
Disco's en bars moeten gesloten worden, heeft de Iraakse staats
radio gisteren gemeld. Op overtreding van het door de Iraakse
Revolutionaire Commandoraad uitgevaardigde en donderdag
door president Saddam Hussein ondertekende decreet staat een
jaar gevangenisstraf; voor recidivisten is dat drie jaar. Plaatsen
waar alcohol verkocht wordt, worden overgenomen door de
staat.
IMF leent Turkije 742 miljoen dollar
Washington Het Internationale Monetaire Fonds heeft Turkije
een krediet beschikbaar gesteld van 742 miljoen dollar (onge
veer 1.300 miljoen gulden). I let geld is bedoeld ter ondersteu
ning van het economische en financiële hervormingsprogram
ma van de Turkse regering, zo heeft het IMF laten weten. Het
programma, dat in april werd aangekondigd, is bedoeld om de
financiële reserves van Turkije op peil te brengen en de inflatie
te verminderen. Een streng monetair beleid en harde bezuini
gingen vormen de basis.
Privatisering Duitse post gaat door
bonn» Na de Duitse Bondsdag (Tweede Kamer) is gisteren ook
de Bondsraad, de Eerste Kamer met afgevaardigden van de zes
tien Duitse deelstaten, akkoord gegaan met de privatisering van
de drie PTT-dienslen post, telecommunicatie en financiële
dienstverlening. Alle krijgen per 1 januari 1995 de status van
vennootschap. De privatisering van de post is naast de verkoop
van de Duitse spoorwegen de grootste operatie in haar soort in
de Duitse geschiedenis.
Spanje levert ex-nazi Remer uit
madrid Het Spaanse kabinet heeft gisteren besloten de voor
malige nazi-generaal Otto-Ernst Remer (81die is veroordeeld
wegens het ontkennen van de holocaust, aan Duitsland uit te le
veren. Spanje had het verzoek van Remer om hem een vluchte
lingenstatus te verlenen eerder deze maand afgewezen. Remer,
die van Hitler de opdracht kreeg een onderzoek in te stellen naar
het complot tegen de Fiihrer van 20 juli 1944, werd 1 juni in Ma
laga gearresteerd.
Of BRIDGETOWN IPS
Het Middenamerikaanse land
Belize heeft de hulp ingeroepen
van de Caribische Gemeen-
schap (Carieom) in het conflict
met Guatemala. Belize wil dat
de Carieom de regering van Gu-
atemala veroordeelt voor het
011 feit dat ze haar bevolking aan
moedigt om zich te vestigen op
het grondgebied van Belize.
..Voor ons is deze situatie volko
men inacceptabel", zei de pre-
i mier van Belize, Manuel Esqui-
vel, tijdens de Carieom vergade-
ring in Bridgetown op het ei-
I land Barbados. Zeker duizend
i Guatemalteekse gezinnen wo
nen nu in het westelijke grens-
gebied op Belize's territorium
en bedrijven er de landbouw.
Volgens Esquivel hebben de be
woners de steun van de Guate
malteekse regering en van de
militairen.
De kolonisten zijn sinds februa
ri bezig zich in het gebied te
vestigen. Pogingen van de rege
ring van Belize om met hulp
van de regering van Guatemala
de kolonisten terug te sturen
zijn op niets uitgelopen. De
boeren hebben meer dan dui
zend hectare bos afgebrand.
„Belize wordt in een permanen
te staat van onzekerheid gehou
den", verklaarde Esquivel.
Daarmee doelde hij niet alleen
op de dreiging die van Guate
mala uitgaat, maar ook op het
feit dat de nog aanwezige Britse
troepenmacht op het punt staal
het land te verlaten.
Sinds de onafhankelijkheid van
gerv
ïGu
nala.
Esquivel merkte in Bridgetown
op dat de aanwezigheid van de
Britse troepen altijd stabilise
rend heeft gewerkt. Het vertrek
zou daarentegen nog steeds le
vende nationalistische senti
menten in Guatemala opnieuw
kunnen aanwakkeren, aldus de
premier. Een invasie van Guate
mala, onder het mom van be
scherming van de eigen bur
gers, wordt in dat kader steeds
waarschijnlijker, vrezen ook
buitenlandse waarnemers.
medewerker
De Zuidafrikaanse rechter Ri
chard Goldstone is door secre
taris-generaal Boutros Boutros-
Ghali van de Verenigde Naties
gevraagd om het onderzoek
naar oorlogsmisdaden in het
voormalige Joegoslavië te lei
den. Goldstone (55) heeft in
Zuid-Afrika een schat aan erva
ring opgedaan in soortgelijk
werk.
Hij leidt in Zuid-Afrika de
naar hem vernoemde commis
sie die oorzaken van geweld
blootlegt, en heeft in de drie
Top G-7 in Napels begonnen
Te weinig bewijzen volgens commissie
politieke spanningen hebben
gezond binnen de centrum
linkse regeringscoalitie van pre
mier Jean-Luc Dehaene. Het
politieke tumult zorgde afgelo
pen dagen al voor een daling
van de koers van de Belgische
frank.
Volgens de Brusselse justitie
heeft een groot aantal Belgische
ministers inclusief Claes
in het verleden de partijkassen
met overheidsgeld gespekt via
het onderzoeksbureau Uniop.
Uniop zou veel te dure studies
hebben uitgevoerd voor de de
partementen. In ruil voor de
opdrachten zou Uniop geld
naar de partijen hebben door
gesluisd of gratis populariteits
peilingen voor de
hebben uitgevoerd.
correspondent
De Belgische regering heeft gis
teravond ternauwernood een
nieuw corruptieschandaal over
leefd rond de socialistische
vice-premier Willy Claes. Een
speciale parlementscommissie
vindt dat er te weinig harde be
wijzen zijn dat Claes heeft ge
sjoemeld met overheidsgeld om
hem door te verwijzen naar een
speciale rechtbank. De begin dit
jaar al ten val gekomen socialis
tische vice-premier Guy Coëme
1 voor de rechter ko-
Een getergde minister Claes
(buitenlandse zaken) had zijn
politieke lot verbonden aan de
uitspraak van.de speciale parle
mentaire onderzoekscommis
sie. De val van Claes zou
hoogstwaarschijnlijk voor grote
Premier China
kiest hazepad
in Duitsland
TEGERNSEE DPA-Rtr-AFP
De Chinese premier Li Peng
heeft zich gisteren definitief
onttrokken aan het programma
van zijn staatsbezoek in Duits
land. Nadat de Chinese leider
woensdag en donderdag al op
ondiplomatieke wijze program
mapunten had genegeerd of in
gekort, wilde hij gisteren hele
maal niets meer van uitstapjes
weten, 's Ochtends had Li Peng
nog wel met grote belangstel
ling deelgenomen aan econo
misch overleg met topzakenlie-
den. Hij reist zaterdagmiddag
volgens schema verder naar de
Roemeense hoofdstad Boeka
rest. Een officiële verklaring
voor het ongebruikelijke gedrag
van de regeringsleider is niet
gegeven. Waarnemers vermoe
den echter dat Li Peng is geïrri
teerd over de talrijke protesten
tegen de schending van de
mensenrechten in China.
Gevolgen burgeroorlog Jemen desastreus voor bevolking
De Amerikaanse president Bill Clinton spreekt de pers toe bij het begin
Japan en de Verenigde Staten zullen niet direct ingrijpen
om de spanningen weg te nemen die in de wereldecono
mie worden veroorzaakt door de lage stand van de dollar.
Dit bleek gisteren na afloop van het gesprek dat de Ame
rikaanse president Clinton had met de Japanse premier
Murajama in Napels, waar gisteravond de jaarlijkse bij
eenkomst van de zeven sterkst geïndustrialiseerde lan
den (G-7) is begonnen.
napels eelco van der unpenmier die pas sinds vorige week
in functie is.
Het doel van het anderhalf
uur durende gesprek tussen
Clinton en Murajama was voor
al het wegnemen van specula
ties. Murajama, die de Japanse
exportpositie moet verdedigen,
zei dat Japan geen druk zal uit
oefenen op de Verenigde Staten
om de dollar op te waarderen
door het verhogen van de rente.
Hij zei niet te verwachten dat er
snel meer evenwicht zal komen
tussen de dollar en de yen,
maar overtuigd te zijn dat er
verbeteringen op middellange
termijn mogelijk zijn door „een
gecoördineerde economische
politiek De yen is ten opzichte
van de dollar stukken duurder
geworden. Dat remt de Japanse
exporten en maakt Amerikaan
se produkten aantrekkelijker.
correspondent
Deelnemers aan de top zijn: de
VS, Canada, Frankrijk, Italië, Ja
pan, Duitsland en het Verenigd
Koninkrijk. De Europese Unie is
als waarnemer aanwezig, terwijl
Rusland alleen aan de politieke
besprekingen aan het eind van
de vergadering deelneemt.
Tijdens het diner, de officiële
start van de bijeenkomst, werd
de 70-jarige Murajama onwel.
Hij is naar een ziekenhuis ge
bracht en heeft een infuus ge
kregen en enkele onderzoeken
ondergaan. Volgens regerings
woordvoerder Terusuke lerada
voelde Murajama zich plotse
ling vermoeid en had hij last
van buikloop. De G-7-bijeen-
komst vormt de vuurproef voor
de socialistische Japanse pre-
Belize in 1981, dat daarvoor
Brits-Honduras heette, hadden
de Britten een troepenmacht in
het land. Deze diende als be
scherming tegen de dreiging die
uitging van de Guatemalteekse
aanspraak op het gehele grond
gebied van Belize. Aangezien
Guatemala deze claim in 1991
heeft laten vallen, toen de toen
malige president Jorge Serrano
de onafhankelijkheid en territo
riale onschendbaarheid van Be
lize officieel erkende, achtte
Londen het moment gekomen
om de 1.800 man sterke troe
penmacht terug te trekken.
Belize protesteerde tegen deze
beslissing, vooral ook omdat de
beslissing van Serrano om Beli
ze te erkennen in Guatemala
erg slecht was gevallen. De Brit
se troepen zullen naar verwach
ting in september de terugtrek
king voltooid hebben. De verde
diging van Belize wordt dan
overgelaten aan de 850 man
sterke Defensiemacht, die geen
partij wordt geacht voor het le-
Ervaren Goldstone gevraagd
voor Joegoslavië-tribunaal
Johannesburg»johnvanschaik jaar van het bestaan ervan diep
respect afgedwongen bij alle
politieke partijen in het land.
Hij werd vooral geprezen van
wege zijn op feiten gebaseerde
verslaggeving en zijn vermogen
om onbeschroomd de vinger op
zere plekken te leggen. Als aan
klager bij het VN-tribunaal in
Den Haag voor oorlogsmisda
den in het voormalige Joegosla
vië zal Goldstone vergelijkbare
situaties als die in Zuid-Afrika
aantreffen. In Joegoslavië moe
ten de achtergronden van het
geweld tussen de Kroaten, Ser
viërs en moslims boven water
worden gehaald.
Tweede ronde verkiezingen Oekraïne
ki^v»
De Oekraïners moeten morgen naar de stembus in de
tweede ronde van de presidentsverkiezingen waarbij de
'sluwe vos', zoals president Leonid Kravtsjoek wordt ge
noemd, het opneemt tegen de 'rode baas', oud-premier
Leonid Koetsjma. Kravtsjoek won de eerste ronde twee
weken geleden met 37,7 procent van de stemmen en
een voorsprong van 6,5 procentpunten op zijn belang
rijkste rivaal.
Twee maanden geleden bereikte de populariteit van
Kravtsjoek in de opiniepeilingen nog een historisch
dieptepunt. Hem werd voornamelijk verweten geen
economische hervormingen door te voeren. Toch slaag
de hij er tijdens de campagne in zijn imago op te vijze
len en maakt hij nu kans bij de beslissende tweede ron
de te worden herkozen als president van de derde
atoommacht op aarde. Van doorslaggevende betekenis
is dan het stemgedrag van de kiezers die tijdens de eer
ste ronde op 26 juni nog de vijf inmiddels afgevallen
kandidaten steunden.
Kravtsjoek (60), die in de Oekraïense volksmond 'zo
sluw is dat hij zich als het regent tussen de druppels
weet heen te wurmen zonder nat te worden', is vooral
populair in het nationalistische westen van het land.
Daar scoorde hij vorige maand opzienbarend hoge per
centages. In het gerussificeerde oosten van het land
hoopt hij evenwel stemmen bij zijn tegenstanders weg
te halen met de belofte ook het Russisch tot officiële
taal te maken.
Hij werd in 1991, na een ruime verkiezingsoverwin
ning, de eerste president van het onafhankelijke Oekraï
ne. Kravtsjoek is een vurig voorstander van aansluiting
bij Europa. Vroeger was hij hoofd propaganda van de
Oekraïense communistische partij. Hij werd in 1990
parlementsvoorzitter van de toenmalige Sovjet-repu
bliek. Na de augustuscoup van 1991 in Moskou, die de
val van de Sovjetunie inluidde, sloot hij zich evenwel
aan bij de voorvechters van onafhankelijkheid. In de
cember dat jaar werd hij gekozen tot president.
Kravtsjoek heeft het imago opgebouwd van de man die
borg staat voor de Oekraïense onafhankelijkheid.
Koetsjma, die tijdens het communistische tijdperk di
recteur van de grootste militaire rakettenfabriek ter we
reld was, kreeg twee weken geleden veel steun in het
sterk op Rusland gerichte oosten van het land. De 55-ja-
rige oud-industrieel baseerde zijn campagne op gelei
delijke markthervormingen.
In oktober 1992 werd hij benoemd tot premier en
maakte een begin met de privatiseringen in het land.
Nog geen jaar later stuitte hij op fel verzet van het con
servatieve parlement en zag zich gedwongen af te tre
den.
Koetsjma maakt er geen geheim van geen enkele
hoop te koesteren dat het Westen zijn in een diepe eco
nomische crisis verkerende land hulp zal bieden. Daar
om wil hij een economische unie met Rusland en de
overige GOS-staten. Nationalistische tegenstanders ver
denken hem ervan van Oekraïne een Russische provin
cie te willen maken.
Hij heeft nadrukkelijk gepleit voor Russisch als offi
ciële taal naast het Oekraïens en voor de televisie beant
woordt hij even makkelijk wagen in de ene of de andere
taal.
Glinton zei dat de Verenigde
Staten „zeker geen zwakke en
ondergewaardeerde dollar wil
len". maar te geloven dat de
markt uiteindelijk een even
wicht teweeg zal brengen. „Er is
geen behoefte aan ongecontro
leerde reacties", aldus Clinton.
De dollar zakte gisteravond van
f. 1.7635 's middags tot f. 1,751
Het is overigens nog steeds
niet zeker of het 'dollar-pro
bleem' vandaag een agenda
punt zal zijn van de eerste G-7-
vergadering. De Italiaanse pre
mier Berlusconi, die de verga
dering voorzit, wil dit voorko
men, maar met name de Franse
president Mitterand zou giste
ren hebben aangedrongen op
het bespreken van de proble
men die de dollar momenteel
veroorzaakt. Hij zou daarin ge
steund worden door de Japanse
premier.
De Amerikaanse delegatie la
ten doorschemeren vandaag te
willen praten over nieuwe mul
tilaterale besprekingen over li
beralisering van de wereldwijde
handel. Een nieuwe GATT-ron-
de, waarbij meer dan 100 lan
den betrokken zouden zijn,
werd echter uitgesloten.
lemens noordelijke leider president Ali Abdallah
Saleh, heeft de seperatisten uit het zuiden versla
gen. In Aden werd hij gisteren echter geconfron
teerd met de directe gevolgen van'de burgeroor
log: een ernstig gebrek aan voedsel, water en me
dicijnen. Bovendien blijkt dat hij op weinig steun
hoeft te rekenen van zijn belangrijkste buurland
Saudi-Arabië.
Riyad deed donderdag een scherpe aanval op
de regering van Saleh. Het verweet Jemen geen
gehoor te hebben gegeven aan internationale
resoluties. „Het kabinet waagt de regering in Sa
na om onmiddellijk alsnog een staakt-het-vuren
in acht te nemen en terug te keren naar een dia
loog om de geschillen op te lossen. Het drukt zijn
spijt uit over het bloedvergieten en de vernielin
gen", zo citeerde het Saudische persbureau SPA
de verklaring.
President Salehs overwinning op zijn rivaal Ali
Salem Al-Beidh, met wie hij in 1990 van Noord
en Zuid-Jemen een eenheidsstaat maakte, biedt
de mogelijkheid een minder centralistische koers
te varen. In een overwinningsrede zei Saleh dat
„het land nu meer dan ooit behoefte heeft aan to
lerantie, nationale eenheid en het opslaan van
een nieuwe pagina". Hij herhaalde dat hij niet zo
zeer tegen de socialistische partij van Al-Beidh is,
maar tegen hemzelf en zijn vijftien 'kornuiten'.
Hij doelde op de Zuidjemenitische regering van
wie een aantal ministers woensdag naar Saudi-
Arabië vluchtte. Al-Beidh houdt zich inmiddels in
Oman op.
In een brief aan secretaris-generaal Boutros
Ghali van de Verenigde Naties kondigde de rege
ring van president Saleh een algemene amnestie
aan en beloofde een schadeloosstelling voor de
oorlogsslachtoffers. Verder verklaarde ze zich te
zullen inzetten voor democratie, politiek pluralis
me. persvrijheid en bescherming van de mensen
rechten.
Na' de verovering van Aden zijn troepen in de
Zuidjemenitische havenstad begonnen met het
treffen van maatregelen om het lijden van de bur
gerbevolking te verzachten. In de straten deelden
militairen water en voedsel uit. Een hoge VN-
functionaris riep op voor een internationale hulp
actie om het tekort aan voedsel, water en medicij
nen te bestrijden. Hij zei dat veel mensen ernstige
vormen van diarree hebben. Ook malaria is een
grote bedreiging voor de burgerbevolking.
Journalisten ter plaatse meldden dat de noor
delijke strijdkrachten kisten met flessen wijn,
whiskey en andere alcoholhoudende dranken ka
potmaakten. De Jemenitische regering houdt zich
aan de islamitische wetten. De zuidelijke sepera
tisten hadden weliswaar ook een alcoholverbod
afgekondigd maar dat was blijkbaar meer be
doeld om de orthodox-islamitische Golfstaten
aan hun kant te krijgen en om de propaganda
van het noorden te ontkrachten dat zij atheïsti
sche bierdrinkers zijn.
De zuidelijke opstandelingen hebben zich nog
niet neergelegd bij de huidige situatie. Ze meld
den niet te willen praten over een nieuwe een
heidsstaat. „Onze zaak is niet verloren. En dat zal
ook niet gebeuren. We namen een historisch be
sluit om ons tijdelijk terug te trekken", aldus vice-
president Abdel Rahman al-Iifri vanuit Djibouti.
Op de waag waar hij van plan was naar toe te
gaan zei Jifri: „Alle wegen leiden naar Aden."
Een inwoonster van de Oekraïnse hoofdstad Kiev bekijkt een poster van Leonid Koetsjma, de rivaal van de
huidige president Kravtsjoek bij de tweede ronde van de verkiezingen. foto reuter misha chernickin
Topaas staat
terecht voor
hoogverraad
In de waarschijnlijk grootste
spionage-affaire in de NAVO-
geschiedenis heeft de Duitse
justitie gisteren de topagenten
Rainer Rupp en zijn wouw aan
geklaagd wegens hoogverraad.
De procureur van het hoogste
federale gerechtshof in de
Bondsrepubliek in Karlsruhe
acht de 48-jarige econoom ver
antwoordelijkvoor het doorslui
zen van militaire geheimen aan
het vroegere DDR-ministerie
voor staatsveiligheid (Stasi) en
aan de voormalige Sovjet-spio
nagedienst KGB onder de
schuilnaam Topaas. Rupps
echtgenote zou daarbij-hebben
geholpen.
Haïtiaanse
exodus naar
VS houdt aan
De Amerikaanse kustwacht
heeft deze week bijna 10.000
Haïtiaanse bootvluchtelingen
uit zee opgepikt. Volgens een
woordvoerster hield de stroom
asielzoekers gisteren aan.
De Verenigde Staten komen
in grote problemen met de ver
werking van de exodus. Eerder
deze week besloot de regering
van president Clinton geen Haï-
tianen meer toe te laten. Nadat
Panama donderdag zijn toezeg
ging introk 10.000 Haïtianen op
te nemen, zijn Amerikaanse
functionarissen bezig de capa
citeit van de Amerikaanse mari
nebasis in Cuba, Guantanamo
Bay, te verruimen zodat er
20.000 Haïtianen terecht kun-
Clinton zei in Napels, waar de
G-7 top wordt gehouden, dat de
daden van de militaire leiders in
1 laïti zullen bepalen of er al of
niet Amerikaanse troepen naar
het land worden gezonden. Tot
nu toe wordt geprobeerd met
een streng embargo de militai
ren tot aftreden te dwingen zo-
ilat de door hen in 1991 verjaag
de democratisch gekozen presi
dent Aristide naar zijn land kan
terugkeren.