USA94
Advocaat gokt op 'ouwe hap'
'Romario vond
mij een blinde'
'Wij vieren na
afloop carnavaly tot
de vogels fluiten'
m"
ZATERDAG 9 JULI 1994
19
Bambi
Oranje hoog op 'fair play'-lijst
dallas Het Nederlands elftal maakt zowaar een goede kans om
op het WK met de lair play' prijs - voor het sportiefste team -
naar huis te gaan. Na de eerste twee ronden van het wereldkam
pioenschap staat Oranje op de derde plaats, achter België en
Zwitserland, die beide niet meer meedoen. Op de vierde plaats
staan de ook al uitgeschakelde VS, terwijl Duitsland op de vijfde
plaats komt. Oranje, dal altijd bekend stond om zijn harde aan
pak, behoort nu dus tot de meest zachtzinnige teams. Volgens
FIFA-secretaris-generaal Sepp Blatter is bij de vaststelling van de
lijst niet alleen gekeken naar het aantal gele en rode kaarten dat
een team heeft opgelopen, maar ook naar 'het gedrag van de
ploeg als geheel' en naar dat van de reservebank. Vandaar dat
Ierland - waarvan coach Jack Charlton voor een wedstrijd naar
de tribune werd verbannen - niet hoog komt, evenmin als de
landen die rode kaarten hebben gekregen
Badilla behoort tot de besten
dallas De Costaricaan Badilla, vandaag scheidsrechter bij de
wedstrijd tussen Nederland en Brazilië, wordt gezien als één van
de besten van het toernooi. De Italiaan Casarin, zeg maar de
chef van de scheidsrechters op het WK, heeft dit gisteren tegen
over de Nederlandse delegatie verklaard. De rapportcijfers van
Badilla in de voorgaande wedstrijden waren nauwelijks voor ver
betering vatbaar. Badilla tluit zijn derde wedstrijd van de wereld
titelstrijd. Eerder kwam hij in actie bij Bulgarije-Nigeria en Boli-
via-Spanje.
amsterdam gpd
Hoeveel Brazilianen er in
Nederland wonen, kan nie
mand precies vertellen.
„Zo'n tweeduizend, mis
schien wel vijfduizend", gokt
Jacob Kurc. De baas van Ca-
necao Rio weet in ieder geval
dat ze er zijn. Zes nachten
per week is de Braziliaanse
discotheek in Amsterdam af
geladen vol met zijn landge
noten. „En vandaag komt
heel Braziliaans Nederland
hier kijken. Wie er gaat win
nen? Dat is geen vraag. Wij
vieren na afloop carnaval,
hier op de Lange Leidse-
dwarsstraat, tot de vogels
fluiten."
Negen jaar geleden kwam
de joodse Braziliaan Jacob
Kurc via Israël, waar hij zijn
Hollands-joodse echtgenoot
ontmoette, naar Amsterdam.
Zijn jongensdroom kwam
uit. Hij opende zijn eigen ca
fé. dat in de afgelopen jaren
is uitgegroeid tot dé Brazo-
tent in Nederland. In de Ca-
necao schijnt voor de Brazi
lianen in de lange, natte win
ters de zon. Hier hebben ze
even geen last van hejmwee,
maar wel van saudade, een
onvertaalbaar begrip wat on
geveer neerkomt op zoete
herinneringen. Saudade is
nostalgie naar mooie sferen
van verzengende hitte, een
gepassioneerde liefde, de
geuren van de tropen.
In Amsterdam heersen er
pas met het vallen van de
nacht tropische temperatu
ren: op de dansvloer. Geen
Nederlander die er tegen op
kan. Brazilianen ontwikkelen
nou eenmaal ritmegevoel
vanaf het moment dat ze in
de baarmoeder groeien. Ja
cob oordeelt mild over de
enkele blonde houten klazen
tussen de donkere stukken
elastiek. ,,Ze hebben lol hier,
laat ze dansen zoals'ze het
hebben geleerd. Jullie heb
ben de klompendans."
Het kleine, stevige baasje
zelf participeert in het
avondprogramma. Door de
echo-microfoon galmt hij
mee met de band. Omarmt
zo nu en dan een vriendin
aan de kant. Jacob houdt van
zijn gasten.
Een van die gasten was ja
renlang Romario. „Hij kwam
hier bijna ieder weekeind,
ook als hij de volgende dag
moest voetballen. De Neder
landers hebben hem nooit
begrepen. Nou ja, het verhaal
is bekend. Men vond hem
lastig, hij kwam overal te laat
enzo. Brazilianen kunnen
moeilijk omgaan met tijd
schema's, dat is zó Hollands.
We zijn wat relaxter. Al dat
'gehurrie'hier!."
Nog steeds is Romario een
gast in de Canecao. Dan wel
niet door zijn lijfelijke aan
wezigheid, maar door zijn
vele persoonlijke herinnerin
gen. Romario's geel-groene
shirt met 'Brasil' op de plaats
van het hart hangt liefdevol
achter glas boven flessen
drank. Met stift staat er op
geschreven 'lieve Jacob, in
spiratie en veel geluk voor
mijn goede vriend, een om
helzing van Romario'. Op de
muren omarmt hij tientallen
malen lachend die andere
Braziliaanse steraanvaller,
Bebeto. Onder de foto op de
postertjes de woorden 'A du-
pla diabólica da terra', het
duivelse duo op aarde.
Dat het 'duivelse duo' het
gaat maken vanavond in
Dallas, staat buiten kijf. Ja
cob en zijn zoon Yair vinden
het eigenlijk een vraag waar
ze niet eens een antwoord op
hoeven te geven. Alhoewel,
moeten ze toegeven, Neder
land heeft wel verdraaid
goed gespeeld tegen de Ie
ren. Dus toch?
„Kijk, sinds 4970 zijn we
geen wereldkampioen meer
geweest. Mooi spelen staat
nu op het tweede plan. Dit
keer spelen wij alleen om te
winnen. Ons team voelt het
als een plicht tegenover ons
volk. Brazilië huilt nog
steeds. Rouwt om de dood
van Ayrton Senna, de For
mule 1-coureur die enkele
weken geleden zich te pletter
reed tijdens een race in Ita
lië."
Jacobs eeuwige vrolijkheid
glijdt uit zijn gezicht. „Brazi
lië is economisch een drama,
onze politiek verrot en cor
rupt. Verkiezingen zijn op
komst. In het ergste geval
wint Lula da Silva. Ho,
wacht, ik sta helemaal achter
hem. Ik ben zelf een kind van
de armoede. Geboren in Vila
da Penha, dezelfde sloppen
wijk van Rio de Janeiro waar
Romario is geboren. We zijn
elkaar toen nooit tegengeko
men, nee. Maar goed, als Lu-
la aan de macht komt, is het
gebeurd. Dan grijpen de mi
litairen weer in."
Foeetzjibauwl is voor de
Brazilianen net als carnaval.
Een collectieve bliksemaflei
der voor economische en so
ciale problemen en dagelijk
se zorgen, verdriet en pijn.
Maar ook vormt voetballen
een kans om uit de favela te
komen. Afkomst en armoede
kan door talent worden ge
compenseerd. Romario is het
grote voorbeeld voor de klei
ne strandvoetballertjes uit de
sloppenwijken.
Een veel gehoord geluid,
deze avond. 'Voetbal geeft
ons levenskracht'. En ook:
'Ondanks de grote ellende
zijn Brazilianen vrolijk, mild
en gemoedelijk. Wij weten
goed hoe we plezier kunnen
maken. Nederlanders heb
ben het goed, waarschijnlijk
het beste op aarde, maar ge
nieten van het leven...mwaa.
Waarschijnlijk geen plaats voor Aron Winter en Frank de Boer
Voetballers weten meestal
precies of ze spelen of niet.
Daar hebben ze de team
bespreking op de dag van
de wedstrijd niet voor no
dig. Daarom beenden
Frank de Boer en Aron
Winter met grote stappen
in de richting van de bus,
de gezichten strak in de
plooi. Er kon geen lachje
af. Nou weet je het bij Dick
Advocaat nooit helemaal
zeker. Maar het signaal dat
hij gistermiddag afgaf bij
de laatste training op de
universiteit van Dallas
biedt voor Winter en De
Boer weinig hoop dat zij
vanavond tegen Bfazilië in
de basis staan.
gerde hij ee
WK-kraker ir
Bowl de elf i
De bondscoach is er voor zich-
per definitie wei-
n etmaal voor de
i de Dallas Cotton
lamen prijs te ge
ven. „Het was een partijtje van
jong tegen oud, daaruit mag
niemand conclusies trekken."
Toch wagen we de gok. Advo
caat kennende kiest hij in ver
dedigend opzicht voor de 'ouwe
hap'. Voor spelers die gepokt en
gemazeld zijn en die zich niet
meteen de kop op hol laten
brengen. Voor routine en erva-
ring dus.
Het meest opmerkelijk in het
partijtje van tien tegen tien was
de rol voor Danny Blind als
rechtsback. Dat zou dan voor de
Ajacied z'n eerste optreden
worden in zijn vierde toernooi.
Eerder liet Blind de bondscoach
in een gesprek onder vier ogen
weten dat hij het 'tamelijk zin
loos' vond om zich nog op die
plaats in het elftal te concentre
ren. „We hebben nu* gespeeld
tegen een ploeg met één spits,
met twee spitsen en met drie
spitsen. Maar telkens kwam ik
niet in aanmerking." En als dat
nu ineens wel het geval is? „Ik
kan me dat eerlijk gezegd niet
voorstellen. Maar als het wel zo
is, zal Advocaat met hele goede
argumenten moeten komen om
Wim Jonk ligt uitgeteld op het gras in Dallas. Verzorger Guus de Haan probeert hem met fris water v
achtergrond toe.
mij te overtuigen.
Flauwekul natuurlijk. Een
WK-wedstrijd tegen Brazilië
speel je maar eens in je leven.
Die wil geen speler missen.
Daarom heeft Frank de Boer al
op voorhand flink de smoor in.
De verdediger van Ajax stond de
laatste achttien interlands zon
der onderbreking in de basis,
maar lijkt nu plaats te moeten
maken voor Jan Wouters. De
nestor van Oranje, die op de
dag van de finale 34 jaar wordt,
lijkt voorbestemd om Bebeto
het leven zuur te maken. Samen
met Roh Witschge. De bewa
king van Romario komt in han
den van Stan Valckx, die bij de
training geen moment van de
zijde week van Dennis Berg
kamp. Daarvoor speelde Ronald
Koeman als vrije verdediger.
Advocaat gaf echter geen
krimp. „Ik heb nog een dag om
erover na te denken. Maar in
principe ben ik eruit. We heb
ben gisteravond de videoban
den nog eens goed bestudeerd,
we kennen de kwaliteiten en de
posities van de Brazilianen." Of
de ploeg in vorm is, wil Sierd de
Vos van Studio Sport weten.
„Dat is moeilijk aan te geven.
Op de training in elk geval niet.
Maar dat is logisch. Iedereen is
volop met die wedstrijd bezig,
de druk is groot. Als ze morgen
maar scherp zijn, daar gaat het
om. Voor mij is het in elk geval
geen eer om tegen Brazilië te
spelen. Ik wil winnen."
Aan de conditie zal het vol
gens bondsarts Frits Kessel niet
liggen. „Die is na zeven weken
nog steeds goed. Dat blijkt wel
uit het snelle herstel van de
blessures van Overmars en Van
Vossen. De handrem hoeft er
nog steeds niet op, dat is een
goed teken." Het is alleen de
vraag of Oranje anderhalf uur
lang bestand is tegen de hitte
van zo'n 45 graden. De lucht
vochtigheid in Dallas is een stuk
minder dan in Orlando, de tem
peratuur daarentegen hoger.
„De keuze van het land is fan
tastisch". meent Frits Kessel.
„maar de keuze van het tijdstip
waarop de wedstrijden worden
gespeeld, is belachelijk."
Brazilianen zijn wat meer ge
wend aan de hoge temperatu
ren en zijn ook wat dat betreft
in het voordeel. Bondscoach
Carlos Alberto Parreira mist
vanavond Leonardo, die na zijn
elleboogstoot tegen Amerika
voor vier wedstrijden is ge
schorst. Zijn vervanger is Bran-
co, de tegenstander van Mare
Overmars. Op het middenveld
twijfelt Parreira nog tussen Ma-
zinho en Rai, die tegen Amerika
om tactische redenen werd ge
passeerd.
De vermoedelijke opstellin
gen zijn:
NEDERLAND: De Goey: Blind,
Koeman, Valckx, Wouters: Rijk
aard, Jonk, Witschge; Overmars,
Bergkamp, Van Vossen.
BRAZILIË: Taffarel; Jorginho,
Aldair, Marcia Santos, Branco;
Mazinho of Rai, Mauro Silva,
Dunga, Zinho; Bebeto, Roma-
Stan Valckx ziet finale gloren
dallas albert geesing
gpd-verslaggever
Binnen de krijtlijnen is hij een
beest, een killer pur sang. In
stinctief loerend op zijn prooi,
twee keer drie kwartier lang.
Heel geconcentreerd. Stan
Valckx is de man voor speciale
opdrachten. Voor Romario de
Souza Faria dus. „Bij PSV heb
ben we op de training altijd te
genover elkaar gestaan. Vier jaar
lang. Als hij er was tenminste".
En de Braziliaan geen snipper
dag nam of een baaidag had.
Dan was Stan Valckx 'de blinde'
als hij een tik uitdeelde, Roma
rio de 'grote kameel'. „Dat was
mijn koosnaam voor hem."
Buiten het veld waren Valcxk
en Romario in de eerste twee
jaar dikke vrienden. Stap-
maatjes, die met volle teugen
genoten van de geneugten des
levens. Nog steeds, nu alleen
gescheiden. De flamboyante
pingelaar uit Rio de Janeiro en
de ruige mandekker uit Arcen.
Eenmaal buiten het veld wordt
de Bourgondiër in hem wakker
en brengt Stan Valckx in prak
tijk wat ze van VW, z'n oude
club, al jaren zeggen. 'Er breekt
pas paniek uit als het bier op is'.
Zo ook Stan Valckx. „Als Roma
rio scoort, maakt hij met dat
opgestoken vingertje van hem
reclame voor een Braziliaans
biermerk. Ik ken heel veel mer
ken bier. maar dat merk ken ik
Vanavond, in de Dallas Cot
ton Bowl, zijn ze tot elkaar ver
oordeeld. Tenminste, daar gaan
beiden vanuit. Stan Valckx op
zeker. „Winter en De Boer heb
ben bij Ajax Romario ook al
eens bestreden. Maar nu wil ik
tegen hem spelen. Het is mijn
positie, daar heb ik de laatste
wedstrijden gespeeld. Ik sta
daar en ik hoor daar thuis. Dat
ik dan tegenover Romario sta, is
niet meer dan bijzaak. Het is
ook niet belangrijk of ik van Ro
mario win of Romario van mij.
Het gaat erom of het Neder-,
lands elftal wint."
In Turtle Creek, het wat min
der protserige onderkomen van
Oranje dan Lake Nona in Orlan
do, legt Vak \x hel Braziliaanse
troetelkind op de snijtafel. „Ro
mario speelt op dit WK heel an
ders dan bij PSV, bij is veel na
drukkelijker aanwezig. Hij is er
niet alleen op uit om z'n doel-
puntje mee te pikken, hij fun
geert nu veel meer als het mid
delpunt van het team", hebben
de tv-beelden Valckx geleerd.
„Romario neemt meer verant
woordelijkheid en heeft daar
door een veel grotere invloed op
het verloop van de wedstrijd.
De afgelopen jaren is hij regel
matig flink aangepakt, mis
schien heeft hij daarvan ge
leerd. Op dit WK wil Romario de
absolute ster zijn, dat straalt hij
van alle kanten uit."
Verhinderen
Aan Stan Valckx de taak om dat
te verhinderen. „Ik weet niet
wat Advocaat van plan is, maar
Romario mag in elk geval geen
ruimte krijgen als hij op onze
helft is. Als je hem lekker de bal
laat aannemen, ben je gezien.
Dan kan je beter op de tribune
gaan zitten. Ik moet hem heel
kort dekkenmeent de 'scha
duw van Romario'. Mits de
bondscoach tenminste zijn be
de verhoort en Valckx koppelt
aan het Braziliaanse fenomeen.
Daar gaat de Limburger wel
vanuit. „Advocaat vroeg me de
ze week of ik er klaar voor was
en of ik het aankon". Hij denkt
van wel. „Op de training bij PSV
waren het altijd hele mooie en
interessante duels. Ik kwam
daar heel vaak als winnaar uit
tevoorschijn."
„Maar of Romario angst voor
mij heeft, goh, dat weet ik niet.
Hij sprong wel regelmatig op,
dat herinner ik me nog goed. Ik
wilde me tegen hem absoluut
niet gewonnen geven. Van die
strijd ben ik zeker niet slechter
geworden. Maar het is niet zo
dat ik heth bij PSV over het hele
veld heb geschopt. Ik gaf hem af
en toe wel een tikje. Eerlijk ge
zegd", kijkt Stan Valckx achter
om, „vond ik hem wel een gei
nig ventje. Maar soms ergerde
ik me ook kapot aan zijn gebrek
aan solidariteit. Dat liep af en
toe de spuigaten uit. Ik heb wel
eens onder vier ogen gezegd
hoe ik over htm dacht. Maar ja,
„Nederland - Brazilië moet de mooiste wedstrijd worden uit mijn carrière.
FOTO
Romario kan slecht luisteren
hè."
Behalve als ze samen op stap
waren. Dan genoten ze intens
van het Eindhovense uitgaans
leven en waren het de dikste
vrienden. „In het begin heb ik
heel veel met hem opgetrokken,
daarna werd het wat minder. Ik
kon makkelijker iets van hem
accepteren dan de rest. Toen ik
pas in Portugal zat, Öegrecp ik
pas goed hoe Romario zich dat
eerste jaar bij PSV moet hebben
gevoeld". Stan Valckx bracht
vier jaar geleden de kerstdagen
en de jaarwisseling door in Rio
de Janeiro, bij Romario. „Maar
langzaam kreeg hij in Eindho
ven z'n eigen kennissenkring en
gingen we steeds minder vaak
op stap. De laatste keer dat ik
hem heb gt >proken, was bij
Porto-PSV. Anderhalf jaar gele
den. Het was maar heel even. Ik
heb z'n telefoonnummer in
Barcelona, maar probeer Roma
rio maar eens aan de lijn te krij
gen. Hij is er nooit."
Kritiek
Maar het was ook Romario die
PSV adviseerde twee nieuwe
verdedigers te kopen. Stan
Valckx stond toen in de ploeg
en 'voelde zich knap aangespro
ken door de kritiek'. Een jaar la
ter verkaste hij naar Sporting
Lissabon, in het spoor van Bob
by Robson. De bon vivant uit
Arcen liet in Portugal zien wel
uit het goede hout gesneden te
zijn en werd dit seizoen uitge
roepen tot de beste speler in de
Portugese competitie. Het kan
raar lopen. „Ik ben snel en kan
koppen, ik maak geen onnodige
overtredingen, ik ben hard en
kan voetballen in de kleine
ruimte. Maar in Nederland",
zegt de tienvoudige internatio
nal, „is mandekker een vies
woord. Ik wil niet zeggen dat je
niet voor vol wordt aangezien,
maar het liefst willen ze alle
maal laten zien dat ze kunnen
voetballen. In Portugal is de be
nadering anders. Er is meer
waardering."
Daarover Stan Valckx van
avond geen klagen hebben als
hij Romario de Souza Faria aan
banden legt. „Dit wordt de
mooiste wedstrijd uit mijn car
rière. En die wedstrijd hoeft
voor ons zeker niet het einde
van het WK te zijn."
Yankee Stadium ligt
er als een verlokke
lijke schoonheid bij.
Haar benen gespreid om de
Bronx, het gedeelte van Neu>
York waar elk woord je laatste
kan zijn.
Ooit liep bon ton New York uit
om Joe DiMaggio er te zien. Dat
was in de jaren veertig. De New-
yorkers zochten tussen de in
nings door wanhopig de tribu
nes af op zoek naar een blond
hoofd. Dat van Marilyn Monroe.
Monroe had iets met DiMaggio.
De relatie zou leiden tot een
droomhuwelijk van het soort:
dromen zijn bedrog maar dit
terzijde. Monroe was er nage
noeg altijd gedurende haar flirt
met cle populaire Yankees num
mer vijf, maar altijd vermomd
met een zwarte pruik, een
hoofddoek of een zonnebril.
Het zijn dit soort onlosmakelijk
aan de New York Yankees ver
bonden verhalen die de club zijn
wereld wijde aantrekkingskracht
hebben bezorgd en toen ik van
de week opgewonden door cle
gewelfen van Yankee Stadium
op zoek was naar de winkels
met souvenirs, keek ik stout om
mij heen in de hoop Norma Jean
(haar ware naam) in de menigte
te ontdekken.
Een paar keer meende ik haar te
herkennen. Vermomd uiteraard.
Erg goed vermomd zelfs. Als e
eisje v
Als een ge
zellige. dikke negerin. Zogoed
vermomd dat het onmogelijk
Marilyn Monroe kon zijn. De
Yankees waren ook zodanig ver
momd. dat ik me afvroeg of het
de Yankees wel waren. Ze verlo
ren kansloos met 4-2.
In New York heb ik inmiddels
kennis gemaakt met het pers
centrum. Hierin bevinden zich
een soort van fruitautomaten.
Deze zijn in staat samenvattin-
vertonen van alle tot nu toege
speelde wedstrijden. Een onmis
bare hulp. Ik ben er middels een
aantal handelingen zoluistein
delijk in geslaagd de Nederland
se goals tegen de Arabieren te
Wim Jonk. Gaston Taument: 2-
l.
Ook het Belgische doelpunt van
Philippe Albert tegen Nederland
heb ik nu gezien en de twee
goals tegen Marokko.
In Chicago, tot dusverre mijn
hoofdkwartier, was dit onmoge
lijk. De eerste wedstrijd van Ne
derland werd er alleen uitgezon
den dooreen Spaanstalige zen
der, welke in mijn hotel niet te
ontvangen was. Op het halfuur
van Nederland-België bevond ik
mij in de lucht van Detroit naar
Chicago en ook Nederland-
Marokko ging aan mijn neus
voorbij, weer vanwege een vlieg-
Enig Oranjegevoel is mij op dit
moment dan ook volslagen
vreemd, al heb ik wel het sterke
idee dat Nederland vandaag van
Brazilië gaat winnen. Brazilië
teert op Romario, die tot dusver
re opvallend genoeg met fluwe
len handschoenen is aangepakt.
Ik ga hier niet bepleiten dat Jan
Wouters hem, zoals hij met
Gascoigne deed, een elleboog
moet verkopen, maar... Wouters
kan toch wel een keer per onge
luk tegen hem aanlopen en dan
heel hard 'BoehU!' roepen. Of zo
iets. Als Romariootje maar flink
schrikt.
De eerste drie wedstrijden van
Nederland heb ik uitsluitend ge
volgd via de Amerikaanse kran
ten. De Amerikanen kunnen erg
liefdevol schrijven. Mooie zin
nen, mooie metaforen. In het
verslag van de wedstrijd Neder-
land-Marokko vergelijkt Mark
Woods van USA Today Den nis
Bergkamp met Bambi, wat ik
wel geestig vind. Woods haalt
het beste uitzijn pen in zijn be
schrijving van Bergkamps doel
punten legt zijn lezers tegelijk
op een sublieme wijze uit wat er
gebeurt als een aanvaller man
dekking krijgt: „Bergkamp
schuivelt twee stappen naar
rechts. Triki schuivelt twee stap
pen naar rechts. Bergkamp
houdt in. Triki houdt in. Berg
kamp draait om zijn as. Triki
draait om zijn as. Dat is wat je
ziet als 's werelds beste voetballer
een speciale bewaker heeft. Het
ene moment zie je een wals, dan
de tango. Bergkamp leidde. Triki
volgde, 42 minuten lang. Toen
miste Triki een pas...
Woods kan mooi schrijven,
maar weet er niks van. Want
heel lyrisch beschrijft hij nog hoe
Bambi Bergkamp zijn club In-
ternazionale afgelopen seizoen
naar het kampioenschap van
Italië heeft geleid. Zoals een tv-
commentator Ierland favoriet
achtte tegen Nederland omdat
de Ieren over vier spelers van As
ton Villa beschikten. Aston Villa
dat. volgens de Amerikaan, zo 'n
goed seizoen achter de rug had
in de Serie A! Hetzelfde Aston
Villa overigens, dat volgens u en
mij bijna degradeerde uit de En
gelse Premier League.
-4
Frank Snoeks is verslaggever
van Studio Sport.
