in
de
auto
overgeven'
Straks gaat hij
Waarom zit er
geen gleuf in?
Tatoeage beu?
laserstraal
biedt uitkomst
'Mensen denken datje gehandicapt bent'
Het Gesprek van de Dag
VRIJDAG 8 JULI 1994
17
moeder op een onderarm en
t tekst over 'love' op zijn an
dere arm. „Heb ik in mijn jeugd
zelf aangebracht en ik had er al
gauw spijt van".
Het is zijn tweede behandeling.
Van de love-tekst die mevrouw
Luning vorige keer heeft behan
deld, blijft ze nu af. De behan
delde huid heeft een rusttijd
een maand nodig, voordat
eer met laser op kan wor
den gewerkt. Het lijkt of er op
de woorden een klein korstje is
gekomen. Op een deel is 'het
korstje' er al af en is een roze,
iw velletje te zien. „Ik denk
we daar niet heel veel meer
behandelingen voor nodig heb
ben".
Tatoeëerder Henk Schiffmacher
uit Amsterdam had het al voor
speld: 'de robijnlaser lijkt wel
n bombardement'. „Het
knalt, het licht spat er af en ie
dereen zit met lasbrillen op". Zo
ook in de praktijk van mevrouw
Luning als zij met de laser-arm
i de slag gaat. „De energie
i de laser wordt in de inkt
t de tatoeage opgenomen.
De inktdeeltjes vallen uit elkaar
t worden langs natuurlijke
weg opgeruimd. Je haalt de inkt
je voor laagje weg, daarom
ït je het een paar keer
doen".
Ex-vrouw
Schiffmacher heeft zichzelf ook
laten behandelen. „Ik had nog
een ex-vrouw op mijn lijf staan,
haha". Hij ging meer uit
nieuwsgierigheid over de tech
niek en de resultaten. Over het
effect is hij gematigd enthou
siast. „Bij mij heeft de behande
ling nauwelijks iets gedaan. Ik
geloof ook niet dat je een baby
velletje terugkrijgt, want een ta
toeage geeft altijd een licht litte
ken. Dat kun je niet weghalen.
Het scheelt wel of je een eigen
gemaakte tatoeage hebt of eeh
professionele. Die laatsten zijn
dieper. Mijn ex was zo'n profes
sionele".
Mevrouw Luning is stelliger
over de positieve resultaten die
al langer in Amerika, Engeland
en Zuid-Frankrijk worden be
reikt. „Ik beloof dat de tatoeage
weggaat en geen littekens ach
terlaat", zegt ze.
Expert Schiffmacher bevestigt
dat de laserbehandeling een
malafide tatoeëerders die ook
nog wel eens proberen iets weg
te halen met allerlei zuren'. Hij
kent een vrouw die juridische
stappen wil ondernemen tegen
een tatoeëerder die haar arm
met zo'n zuur heeft bewerkt.
„Een groot uit elkaar getrokken
litteken was het resultaat. Dat
gebeurt heel veel. De laser-insti
tuten zijn te verkiezen boven dit
soort malafide praktijken".
Honderd gulden
De behandelingen met laser
zijn niet goedkoop en afhanke
lijk van grootte en status (of het
gaat om een amateur- of een
professionele tatoeage). Op ge
middeld honderd gulden per
behandeling moeten patiënten
toch wel rekenen. „Het is jam
mer dat het ziekenfonds de be
handeling niet vergoedt", zegt
mevrouw Luning. „Het is on
voorstelbaar hoe mensen onder
zo'n tatoeage kunnen lijden. Ik
heb met een monteur gespro
ken die een functie van chef is
misgelopen door zijn tatoeage.
Een vader die niet met zijn ldn-
deren en vriendjes van die kin
deren naar het zwembad kan
omdat hij er 'zo raar' uitziet.
Politiemensen mogen geen ta
toeages op hun onderarmen en
ook in de horeca is het soms
een handicap".
Reacties en suggesties voor
"Gesprek van de Dag"
Telefoon 071-356444
of
Postbus 54,2300 AB
te Leiden
Bruikbare tips worden
beloond met een cadeaubon
van 25 gulden.
Plantentuin in Haarlemmermeer
Niemand verwacht in de strak gelijnde Haarlemmermeer zoiets
als een wilde plantentuin. Toch ligt er al ruim 15 jaar onopval
lend aan de Wieger Bruinlaan in Hoofddorp de Heimanshof. Het
is een tuin met 600 inheemse planten en talloze dieren. De be
zoeker dient te beseffen dat de begrippen onkruid en ongedierte
hier niet bestaan. Elke plant en ieder dier, hoe onaanzienlijk
ook, is hier van nut en vormt een schakeltje in het ecosysteem.
In de een hectare grote tuin zijn wel zes verschillende land
schappen te bewonderen. Kruidenrijk grasland, een bomenrijke
bosrand, ouderwets begroeide akkertjes, bijzondere plantjes op
zandgrond, een binnenduinbos met schelpenpaadje en een
weelderige vijver in het hart van de heemtuin. Sinds kort loopt
er zelfs een meanderende beek met steile wanden door het bos.
De Heimanshof is op werkdagen geopend van 9 tot 16 uur, maar
ook komende zaterdag en zondag van 14 tot 17 uur voor rond
leidingen.
.1 die is opgegroeid met tech
nisch vernuft, een interessante-
3 reproductie van het verleden
i elkaar kunnen steken. Als ze
dat bij het Dolfinarium al kun-
n, dan moet dat toch hier op
de Space Expo zeker wel moge
lijk zijn.
Hilariteit is er nog wel als mees
ter Wim (Chrispijn) buiten min
neer wordt gedwongen om
r Space Ride te maken in de
speciale attractie, genaamd de
Multi Axis Simulator. Gelaten
laat hij zich voor de somma van
2 gulden 50 vastsjorren in het
apparaat en ondergaat vervol
gens lijdzaam de mini-astro
nautentraining. Dus onderste
boven, achterover, op en neer,
de as, achterstevoren en
ir terug. De 'snelheid moet
hem doen duizelen, maar hij
geeft geen krimp. „Niet zo erg
als de Python", refereert hij aan
i beruchte kermisattractie als
hij enkele minuten later weer
veilig terug is op aarde.
Daar zijn zijn leerlingen nog
t zo zeker van. „Ik moet met
hem mee terugrijden", kreunt
r eentje. „Straks gaat hij in de
uto overgeven." Een klasge
nootje biedt evenwel uitkomst.
„Wat geeft dat nou. Jij zit toch
achterin. Nou, dan kotst hij
toch op het dashboard en heus
t op je schoot."
Aan het eind van de ochtend
zegt Steven niet veel wijzer te
zijn geworden. Het meeste over
zijn vriend Neil - Louis -
Armstong wist-ie al. Maar de
kleine dondersteen heeft toch
nog wel wat substantieels over
gehouden aan zijn bezoekje aan
Noordwijk- „Ik heb een astro
nautendiploma gekregen", zegt
hij trots. „En ik heb niet eens de
speurtocht gedaan en de vragen
ingevuld. Slim, hè?"
Schotse
scholier
gaat
ondersteboven
in Noordwijk.
Het Nederlandse voetbal heeft
geen toekomst, wordt wel ge
zegd. Want het straatvoetbal
verdwijnt. De pleintjes verdwij
nen, de auto's rukken alsmaar
verder op in de straat. Maar de
successen van Oranje inspire
ren. Kinderen willen zwoegen
als Van Vossen, pingelen als
Bergkamp en vooral schieten
als Koeman. Ze benutten elk
plekje rond school en huis om
hun idolen te zijn. En waar ge
voetbald wordt, sneuvelen rui-
Maar wat moet je met het ka
potte glas? Bij het vuilnis? Maar
dan wordt het niet gerecycled.
Ook de glasbak biedt geen uit
komst. Grote stukken glas kun
nen onmogelijk door de ronde
gaten die alleen voor flessen
zijn geschikt. Gleuven in de
glasbak? Een idee misschien?
„We hebben er wel eens over
nagedacht", zegt Ruud van
Beek van Milieu en Beheer van
de gemeente Leiden. „Het leek
een fantastische oplossing. Ka
potte ramen en glaS van klus
sende particulieren zou dan
mooi kunnen worden ver
werkt." Maar het voorstel is
door de glasverwerker in de
prullebak gegooid. Vlak glas is
veel te vies.
Het glasverwerkingsbedrijf
Kotrac in Moerdijk krijgt het
glas uit de glasbakken in Lei
den. Dat mag alleen flesseglas
en zogenaamd klein huishoude
lijk glas als glazen potjes en bor
den zijn. Geen gebroken ruiten,
geen spiegels. Want dat levert te
veel vervuiling op en verzwakt
het gerecyclede glas, aldus
woordvoerder Van der Bogt van
Kotrac. „Op gebroken ramen zit
veel stopverf en verf aan de ran
den en dat is er heel moeilijk af
te krijgen als het bij het fles
seglas komt. Ook spiegels kun
nen we niet in de glasbak ge-
bruiken. De folie die voor de
spiegeling zorgt, staat herge
bruik in de weg."
Van der Bogt verzoekt mensen
dan ook gebroken ramen en
spiegels gewoon bij het vuilnis
Voor glas van de glashandel
heeft Kotrac wel speciale ver-
werkingslijn. „Het verwijderen
van de kit en verf kost veel in
spanning maar dat is zeker de
moeite waard. Bij grote stukken
glas zit natuurlijk ook veel
schoon glas. Het zou zonde zijn
om dat allemaal bij de vuilnis te
zetten", aldus Van der Bogt.
Het glas- en schilderwerkenbe-
drijf Van Muiden uit Leiden be
taalt zo'n 40.000 gulden per jaar
voor de verwerking van het af-
valglas. Het laten ophalen van
de bakken met oud thermopa-
ne-glas kost alleen al 20.000 gul
den. Dat is veel duurder dan de
bakken met schoon glas die Van
Muiden door Kotracs concur
rent Maltha uit Rotterdam laat
weghalen. Directeur A. Laan
zou graag zien dat hij laagbe
taalden in dienst mocht nemen
om het thermopeenglas van kit,
lijm en verf te ontdoen. Dat glas
zou dan geschikt zijn voor de
goedkope bakken voor schoon
glas. Maar de dure bouw-CAO
verbiedt dat.
De gemeente Leiden is voor de
verwerking van glas uit de glas
bakken per 1 maart van dit jaar
van Maltha naar Kotrac overge
stapt. De gemeente krijgt nu
meer voof het glas dan de twin
tig gulden per 1.000 kilo van
Maltha. De overstap betekende
dat het aantal bakken in de stad
bijna is verdrievoudigd. De bak
ken voor wat, groen en bruin
glas zijn vervangen door 149
bolle bakken van Kotrac; één
bol voor één soort glas. Van
Beek van Milieu en Beheer: „Dit
alles betekent wel dat ophaalbe-
drijf Kluivers langer bezig is om
al die bakken leeg te halen.
Maar we krijgen veel meer voor
het glas. Desondanks kost de
verwerking van glas uit de bak
ken de gemeente Leiden geld.
Maar veel minder dan wanneer
het glas op de vuilnishoop
komt."
Een tatoeage van voetballer
John de Wolf op de rug en hij
verlaat het WK-toernooi met
een blessure. Wat moetje nog
met die man op je huid? Geen
nood, met een robijnlaser haalt
het nieuwe Medisch Instituut
voor Detatoeage in Den Haag
tatoeages helemaal weg.
Mevrouw Luning Prak is eigen
lijk oogarts. Maar sinds eind vo
rige week heeft ze een praktijk
in 'detatoeage' aan de Laan van
Meerdervoort. Spil van de prak
tijk is de robijnlaser, het kapita
le laser-apparaat waarmee in
een aantal behandelingen ta
toeages 'helemaal en vrijwel
pijnloos' worden weggehaald.
Zonder littekens achter te laten,
belooft mevrouw Luning.
Haar werkplezier zit hem voor
een groot deel in het werken
met laser. „In de oogheelkunde
is als eerste met laser gewerkt.
Het is een heel nieuw gebied in
alle takken van geneeskunde.
Het mooie van dit werk is dat
mensen ermee worden gehol
pen. Voor veel mensen vormen
tatoeages een belemmering in
hun familie- en sociale leven en
in hun werk. Er was tot de
komst van deze laser-appara-
tuur eigenlijk geen mogelijkheid
tatoeages weg te halen. Ze kon
den worden weggesneden of
verwijderd via huidtransplanta-
ties. Maar wat je ook deed, het
gaf altijd littekens die vaak lelij
ker waren dan de tatoeage zelf'.
Haar eerste patiënt is een veer
tiger, die een aantal zelfge
maakte tatoeages laat wegha
len. Een hart en het woord"
sitie over de ruimtevaart er een
paar memorabiliabi)gékregen.
Een twaalf minuten durende
audiovisuele show over de
maanlanding, een nagebouwde
maanlander en een originele re-
plika van een simulator
waarin astronauten en piloten
worden getraind om het coordi-
natievermogen onder extreme
omstandigheden te verbeteren.
De zwart-witte beelden van
Armstrongs allereerste stapje op
de maan doen het vooral goed
bij de begeleidende ouders. Die
waren, op die bewuste 21ste juli
van het jaar 1969, net even ou
der dan hun kinderen van groep
zes nu zijn. Zo'n jaar of zestien,
zeventien. Herkenning alom
derhalve. Mooie herinneringen
ook aan vervlogen tijden waarin
het optimisme nog hoogtij vier
de en het woord doemdenken
amper bestond. De jaren van
Woodstock, de flower-power-
beweging en de protestdemon
straties. En natuurlijk de man
op de maan.
Dit soort sentimentele praat is
aan de kinderen van nu niet be
steed. 't Klankbord moet collec
tief nog wel even lachen om de
huppelpasjes waarmee Arm
strong en Aldrin de mindere
aantrekkingskracht van de
maan te lijf gaan, maar lopen
njet echt warm voor de multi-
vision-show. „Niet eens 3D",
steekt Miranda haar teleurstel
ling dan ook niet onder stoelen
ofbanken.
Ze heeft vanuit haar onbevan
gen kinder-optiek gelijk. De ori
ginele beelden van de maanlan
ding mogen dan aardig zijn,
maar de omlijsting steekt verder
wat schril en gewoontjes af bij
alle technologie waar je op het
complex van ESA (European
Space Agency) en Estec mee
wordt bestookt. Ze hadden, ze
ker voor de jonge generatie van
Ligfietstoer van 1200 kilometer door Nederland
Op 8 juli 1933 reed de onbeken
de en matige wielrenner Fran
cois Faure zomaar een nieuw
werelduurrecord. De Fransman
verpletterde het oude record en
maakte furore met zijn 45.06 ki
lometer. De wielerwereld stond
op z'n kop. Na lang beraad dis
kwalificeerde de internationale
wielerunie (UCI) de Fransman
en bepaalde dat de trappers van
fietsen op wedstrijden tussen de
wielen moesten zitten. Fietsen
op een ligfiets zoals Faure had
gedaan, telde niet. En dat was
volgens Francis Bouwman van
De Liggende Hollander de
doodsldap voor de ontwikkeling
van de ligfiets: als je er niet mee
mag racen, zijn producenten
niet geïnteresseerd.
De ligfiets is rond 1980 weer
ontdekt. En de laatste jaren is er
zeker sprake van een trend;
steeds meer fietsers verruilen de
ouderwetse Gazelle voor een
snelle, comfortabele ligfiets, al
dus Bouwman. Met Frank ter
Braak richtte zij drie jaar gele
den het eerste Nederlandse lig
fietsverhuurbedrijf De Liggende
Hollander in Eindhoven op. Sa
men organiseerden zij ook de
eerste Nederlandse ligfietstoer
die afgelopen zaterdag in Eind
hoven van start ging. Zesenvijf
tig ligfietsers nemen aan vier
vierdaagse routes van zo'n 75
km per dag deel. In Den-Haag
vond dinsdag, na afloop van de
eerste route, een kijk- en op-
stapdag plaats waar belangstel
lenden een ligfiets konden pro
beren.
Lachen
„Tegenliggers danken soms dat
je gehandicapt bent en stappen
af om je ruim baan te geven."
De bruinverbrande viouw in
een blauwe fietstrui uit Vinke-
veen heeft al van alles meege
maakt in de vier dagen dat ze
nu al met de ligfietstour mee-
doet. „Mensen vallen bijna van
hun fiets van het lachen. 'Luie
fietser', hoe vaak heb ik dat al
niet gehoofd. We zijn natuurlijk
een opvallende verschijning.
Haar man had in een fietsblad.
over de ligfietstoer gelezen. En
waarom niet gewoon meedoen,
hadden ze zich afgewaagd. Je
moet toch iets doen in je vakan
tie. Het was wel een beetje wen
nen. „Het begin was echt wel
eng. Ik dacht dat ik steeds kon
omvallen. De tweede dag voelde
ik me al wat wijer. Op de derde
dag durfde ik zelfs achterom te
kijken. Vandaag kan ik lezen en
schrijven met de fiets."
Een belangstellende op de kijk
dag in het Haagse Ockenburgh
vindt de ligfiets maar een
weemd vervoermiddel. „Met
zo'n lage fiets heb je zo een
wachtwagenspoor op je buik",
zegt hij meesmuilend. Maar
Bouwman ontkent dat de lig
fiets gevaarlijker dan een nor
male fiets is. Ze knalt liever met
haar benen tegen een portier
van een auto dan dat ze met
haar hoofd voorover klapt. „Ik
prefereer een ligfiets boven een
gewone fiets als ik. met 60 km
een viaduct afrijd. Je hoeft niet
steeds omhoog te kijken en een
val duurt minder lang. Echt, ik
voel me op een ligfiets veiliger
dan op een normale fiets. Je
kunt goed om je heen kijken.
Bovendien val je op; automobi
listen zien je niet gauw over het
hoofd."
Uitkomst
Voor mensen die van de dokter
eigenlijk niet meer op een ge
wone fiets mogen rijden, zou de
ligfiets een uitkomst zijn. „Ik
krijg veel mensen die door de
slechte vering van een normale
fiets rugklachten hebben gekre
gen", vertelt ligfietsproducent
'Bakker. „Het zou natuurlijk
doodzonde zijn als die mensen
nooit meer zouden kunnen fiet
sen. Met een ligfiets kunnen die
mehsen weer de fietspaden op.
Ligfietsen hebben een goede
vering en de zitjes kunnen voor
elke rug op maat worden ge
maakt zodat de rugwervels
maximaal worden ontlast."
Zo'n tienduizend Nederlanders
hebben de voordelen van de lig
fiets al ontdekt, vertelt Bouw
man: „Doordat je zo laag op de
ligfiets zit, ondertand je de helft
minder luchtweerstand dan op
een gewone fiets. Daardoor
hoef je minder hard te trappen
om vooruit te komen. Daar
komt nog bij dat je geen energie
hoeft te steken in jezelf rechtop
de fiets houden. Je ligt gewoon
lekker ontspannen op je fiets.
Als je in één dag van Utrecht
naar Groningen fietst, heb je
nog genoeg energie over om 's
avonds naar de,disco te gaan."
Steven is pas tien, maar 'tuur-
lijk' weet hij wat zich deze
maand precies 25 jaar geleden
hierboven in het heelal afspeel
de. Hij zit al in groep 6 hoor,
daar hebben ze geschiedenis en
bovendien heeft meester Wim
in de lessen een project gedaan
over de ruimtevaart. Steven is
niet dom, hij weet alles van de
eerste man op de maan. „Louis
Armstrong", plaatst hij zonder
dralen de beroemde Ameri
kaanse jazzrtrompettist in een
totaal nieuwe dimensie. „Oh,
heette die man Neil? Nou ja, ik
had in elk geval zijn achter
naam goed."
Groep 6 van basisschool 't
Klankbord uit Leiden is, tegelijk
met een 'bus' Schotse kinderen,
op bezoek bij Space Expo in
Noordwijk. Speciaal om die ge
denkwaardige 'reusachtige stap
voorwaarts in de geschiedenis
van het mensdom' te herden
ken, heeft de permanente expo-
De historische stappen van John
Aldrin op de maan. archieffoto
gpd
John Poot uit Oegstgeest op zijn speciale ligfiets. Twee week geleden zette in België met vier anderen een Nederlands record 24-uur ligfietsen neer. Hij legde 718 kilometer af.
foto holvast/mark lamers
