'Nog twintig
jaar oorlog
in Bosnië'
Kidnappers na klopjacht
aangehouden in Tsjetsjenië
Buiteniand
Data topconferentie
compromis Korea's
Massale uittocht uit chaotisch Haïti
Vrijere
abortus
in Spanje
Bernard Tapie scheldt politie de huid vol
Serviërs pleegden volkerenmoord in Prijedor
Zwangere vrouwen likten
welgemoed radioactief ijs
WOENSDAG 29 JUN11994
[Aden staat er slecht voor
I jABiR» Noordjemenitische strijdkrachten hebben een water-
pompstation, een radiozender en een militaire basis van het zui-
Idelijke leger in Aden veroverd en staan op het punt de stad in te
■nemen. Een noordelijke officier waarschuwde dat de inname
Ivan Aden een stad met 350.000 inwoners en zeker 50.000
vluchtelingen veel slachtoffers zal eisen.
[Treinongeluk in station Lausanne
IptusANNEIn het treinstation van het Zwitserse Lausanne is af-
I gelopon nacht een met gevaarlijke stoffen geladen goederen-
I trein ontspoord. Omdat uit twee wagons uiterst giftige en explo-
■sieve chemicaliën lekten, werden voor alle zekerheid meer dan
1-5.000 mensen uit bij het station gelegen wijken geëvacueerd.
[President Letland keurt wet af
I piCA» President Ulmanis van Letland heeft gisteren de omstre-
Iden en discriminerende wet op het staatsburgerschap terugge-
stuurd naar het Letse parlement. Zo'n 500.000 niet van oor-
sprong Letse inwoners van Letland zouden door die wet geen
kans maken op het staatsburgerschap. Op de wet was felle kri-
I tiek geuit door de Russische regering en door internationale or-
Iganisaties.
Boete of hechtenis voor betogers
i iakarta Een Indonesisch gerechtshof heeft gisteren 21 men-
I sen. die waren opgepakt tijdens een betoging tegen het verbod
I van drie weekbladen veroordeeld tot een symbolische boete
I (2000 roepiah, ofwel 1,80 gulden) of vijf dagen hechtenis. Am-
I nesty International hekelde het optreden van de politie tegen de
betogers die ageerden tegen de inperking van de persvrijheid.
Meer dan tien mensen die bij de protesten verwondingen oplie
pen, liggen nog in het ziekenhuis.
Spanje overweegt uitlevering Remer
Barcelona Het Spaanse ministerie van justitie heeft de rege-
ring-Gonzalez geadviseerd om de voormalige SS-generaal en
neo-nazi Otto-Ernst Remer aan Duitsland uit te leveren. Tegen
de 81-jarige Remer loopt in zijn geboorteland een arrestatiebe
vel. Het gerechtshof in Schweinfurt heeft de Spaanse Justitie
ruim een maand geleden officieel verzocht om de zwaar invalide
Remer op het vliegtuig te zetten.
Zweedse bejaarde maanden in koelcel
Stockholm In de koelcel van een Zweeds bejaardenhuis is het
lijk aangetroffen van een 87-jarige vrouw die zich daar minstens
drie maanden geleden in opsloot. Het personeelslid dat verant
woordelijk was voor de verzorging van de oude vrouw, sloeg dit
voorjaar geen alarm. Ze misbruikte de spoorloze verdwijning om
de spaarcentjes van de wouw, zo'n drieduizend gulden, te ste
len.
Fonds om advocaten Clinton te betalen
Washington De Amerikaanse president Bill Clinton en zijn
echtgenote Hillary hebben een fonds gesticht om hun oplopen
de kosten voor juridische bijstand te kunnen betalen. Wie de
Clintons wil helpen, kan maximaal 1000 dollar (ongeveer 1770
gulden) in het fonds storten, zo heeft woordvoerster Dee Dee
Myers van het Witte Huis gisteren meegedeeld.
Rabin en Peres praten met Arafat
Jeruzalem» De Israëlische premier Rabin en minister van bui
tenlandse zaken Peres voeren op 6 juli in Parijs besprekingen
met PLO-voorzitter Arafat. Dat is gisteren meegedeeld bij het
begin van de tweede fase in het overleg tussen Israël en de PLO
over Palestijns zelfbestuur in de bezette gebieden.
MOSKOU AFP-DPA-Rtr
De derde grote gijzelzaak in het
zuiden van Rusland in een pe
riode van zeven maanden is
vandaag geëindigd met de" ar
restatie van de gijzelnemers. De
politie achterhaalde de drie ont
voerders, die gisteren ongeveer
veertig mensen gijzelden en
met een losgeld van miljoenen
guldens op de vlucht waren ge
slagen, na een klopjacht in de
onrustige regio Tsjetsjenië in de
loordelijke Kaukasus.
„We hebben het losgeld terug
en de gijzelaars, de bemanning
van de helikopter en de deelne
mers aan de operatie zijn onge
deerd", aldus een woordvoerder
van het ministerie van binnen
landse zaken in Moskou.
De gemaskerde mannen had
den 's middags een bus in de
buurt van het kuuroord Mine-
ralnje Vody in de Noord-Kau-
kasus gekaapt. Zij bleken zwaar
gewapend te zijn en beschoten
Aan alle bezitters van een Moulinex
sapcentrifuge Multi-Fruit type 202
Recentelijk is aangetoond dat bij gebruik van de sapcentrifuges type
202 die vóór 1 december 1993 geproduceerd zijn, zich een risico kan voor
doen dat voorkomen kan worden door het gebruik van een nieuwe, gewijzigde
deksel en filter. Moulinex verzoekt daarom alle bezitters van dit type sapcen
trifuge met een produktiedatum vóór 1 december 1993, zich schriftelijk te
melden. Stuur uw naam en volledig adres naar Moulinex B.V., Antwoord
nummer 10368 (postzegel niet nodig), 2800 VB Gouda U kunt tijdens kan
tooruren ook gebruik maken van het gratis telefoonnummer. 06-0997747.
Het typenummer (202) en de produktiedatum van uw sapcentrifuge
staan aan de onderzijde van het apparaat vermeld. De datum kunt u bepalen
aan de hand van de vi|fcijferige code. De eerste vier cijfers staan voor de dag
en de maand, het laatste cijfer voor het jaar van produktie
Bijv: 16023. 16 dag
02 maand
3 laatste cijfer van het jaartal 1993)
Hier gaat het om de produktiedatum 16 februari 1993.
Alle consumenten die zich bij Moulinex melden, zullen per omgaande
gratis een nieuw deksel en filter ontvangen
Moulinex B.V., Doesburgweg 4,2803 PL Gouda.
esse ANP Algemeen Nederlands PersDureau
Presse Agentur GPD Geassocieerde Pers Dienst"
IPS* Inter Press Service RTR* Reuter UPI
onderweg een politie-auto met
een machinepistool. Zij lieten
zich daarna naar het vliegveld
rijden.
Daar werden eerst zes, later
nog eens vier passagiers wijge
laten, die de eisen van de kapers
aan de autoriteiten moesten
overhandigen. Zij woegen wa
pens, een losgeld van elf mil
joen gulden en een wije aftocht
uit de stad. Ook wilden zij twee
helikopters om hen naar Ma-
chatsjkala te brengen in de aan
grenzende etnische republiek
Dagestan, aan de grens met
Azerbaijdzjan.
Aan hun eisen werd gedeelte
lijk voldaan, hoewel zij genoe
gen namen met slechts de helft
van het losgeld. Met het toestel
en zeven gijzelaars vlogen zij
naar Tsjetsjenië waar zij pro
beerden te ontkomen. Na een
achtervolging door veiligheids
troepen konden zij worden aan
gehouden.
VN-kopstukken zeer verontrust
Van een bestand in de Bosnische oorlog is absoluut geen
sprake meer en de Balkanoorlog zal nog wel twintig jaar
duren. Die dramatische uitspraak deed gisteren een hoge
militair van de VN-troepen in Bosnië, de Britse brigade
generaal Ridgway. ,,Er is geen vrede en geen bestand,
zelfs geen gevechtspauze. Na het aflopen van dit bestand
zullen nog twintig jaar oorlog volgen", aldus Ridgway.
SARAJEVO Rtr
Ruim twee weken geleden
stemden de Serviërs en moslims
in Bosnië in met een staakt-het-
vuren gedurende een maand. In
die tijd zou een nieuw vredesi-
nitiatief een kans moeten krij
gen. Sindsdien is het echter
geen moment rustig geweest en
zijn de gevechten alleen maar in
hevigheid toegenomen.
Behalve Ridgway maakt ook
de speciale afgezant van de Ver
enigde Naties, de Japanner
Akashi, zich ernstig zorgen. Met
name de toenemende militaire
activiteit van het uit moslims
bestaande Bosnische regerings
leger zijn hem een doom in het
oog. ,,Het vredesplan voor Bos
nië wordt bedreigd door her
nieuwde uitbarstingen van mili
taire activiteiten", zei Akashi
gisteren voor hij vanuit Zagreb
vertrok naar Brussel. In de Bel
gische hoofdstad sprak hij met
NAVO-functionarissen over de
toestand op de Balkan.
De NAVO zou bereid zijn
50.000 militairen te leveren als
de contactgroep voor Bosnië
(VS, Rusland en Europese Unie)
een blijvend bestand tot stand
kan brengen. Maar als de Ser
viërs en de moslims het staakt-
het-vuren blijven schenden en
als de aanvallen op de VN-vre-
desmacht voortduren, zal de
NAVO luchtaanvallen gaan uit
voeren, dreigde Akashi. Een
Britse VN-soldaat kwam zondag
bij de Oostbosnische moslim
enclave Gorazde om door Servi
sche kogels. Britse VN-eenhe-
den zijn de afgelopen weken va
ker in gevecht geraakt met zo
wel Bosniërs als Serviërs.
SEOUL «AFP-Rtr-DPA
Seoul heeft gisteren in een offi
ciële verklaring bevestigd dat
de topontmoeting tussen de
presidenten van Noord- en
Zuid-Korea, Kim Il-sung en
Kim Yong-sam, op 25, 26, en
27 juli doorgaat. Op de top in
de Noordkoreaanse hoofdstad
Pyongyang zullen de twee Ko
rea's een besluit nemen over
een vervolgconferentie, die
hoogstwaarschijnlijk in Seoul
plaats heeft.
Overeenstemming over de top
werd bereikt tijdens een ont
moeting aan de grens tussen de
twee Korea's. De data kwamen
tot stand als compromis tussen
de beide buurstaten. Het Zui
den wilde oorspronkelijk een
conferentie in het midden van
juli, terwijl Noord-Korea de
voorkeur gaf aan 15 augustus.'
Op die datum vieren de twee
Korea's de bevrijding van het
Japanse juk, maar Pyongyang
gebruikt de herdenkingsfeesten
als uitingen van protest tegen
het regime in Seoul.
President Kim Il-sung (82)
van Noord-Korea voerde begin
juni overleg met de vroegere
Amerikaanse president Jimmy
Carter. In de loop van deze be
sprekingen die vooral gingen
over de angst buiten Noord-Ko-
rea dat dit land bezig is met de
ontwikkeling van een kernwa
pen kwam Kim met het voor
stel, de topconferentie tussen
de beide Korea's te houden.
Het Witte Huis bevestigde
maandag dat de Verenigde Sta
ten en Noord-Korea op 8 juli in
Genève de onderhandelingen
over het Noordkoreaanse
atoomprogramma hervatten.
Tijdens die gesprekken is Was
hington volgens een Ameri
kaanse woordvoerster ook be
reid te praten over diplomatieke
betrekkingen met Pyongyang.
Noord-Korea had de besprekin
gen al eerder aangekondigd.
Miami Duizenden Haïtianen hebben deze week in kleine bootjes hun land verlaten. Ze zijn gevlucht voor de
politieke onzekerheid en de economische chaos. De tostand is de laatste tijd verergerd door de scherpere
sancties tegen Haïti. Zo is deze maand internationaal vliegverkeer vrijwel onmogelijk geworden. De Ameri
kaanse kustwacht (foto) heeft deze week 1.139 Haïtianen uit zee opgepikt, waarmee het totale aantal Haïti-
aanse bootvluchtelingen sinds begin deze maand is opgelopen tot boven de 3.000. foto»epa
BARCELONA RUUD DE WIT
CORRESPONDENT
De socialistische minderheids
regering van Spanje is het eens
geworden over een wetsvoorstel
dat vrije abortus mogelijk moet
maken tot in de twaalfde week
van de zwangerschap. De rege-
ring-Gonzalez wil het wetsont
werp nog voor het zomerreces
naar het parlement sturen.
Hoewel er in Spanje hardnekki
ge tegenstanders zijn van vrije
abortus, wijst alles erop dat het
voorstel in het najaar een ruime
meerderheid zal krijgen in het
parlement.
Het wetsvoortsel houdt in dat
iedere vrouw tot twaalf weken
na de bevruchting kan besluiten
tot abortus in een door de over
heid erkende kliniek. Voorwaar
de is wel dat de vrouw zich in
zo'n kliniek laat informeren
over de argumenten die de staat
hanteert 'om het leven te be
schermen', over de juridische
en medische aspecten van
abortus en over de financiële
bijstand die ze kan krijgen als ze
van abortus afziet. Als de vrouw
na drie dagen toch op een abor
tus staat, moet ze die kunnen
ondergaan.
Mysterieuze
gifwolk doodt
7 Japanners
matsumoto upi-afp
Een mysterieuze gifwolk heeft
in de Middenjapanse stad Mat-
sumoto aan zeven personen het
leven gekost. Ruim vijftig men
sen moesten wegens vergifti
gingsverschijnselen in een zie
kenhuis worden opgenomen.
De toestand van drie van hen is
kritiek, aldus de politie.
De wolk hing in de nacht van
maandag op dinsdag in een ge
bied van ongeveer tweehonderd
vierkante meter. Een groot aan
tal mensen werd onwel. Dieren
viel dood neer. In de rivier bij
Matsumoto stierven vissen.
Uit onderzoek van het bloed
van de slachtoffers bleek dat de
hoeveelheid cholinesterase, een
enzym dat belangrijk is voor het
zenuwstelsel, met drievierde
was verminderd. Een arts van
een ziekenhuis in Matsumoto
vermoedt dat het gaat om een
vergiftiging door organisch fos
for, dat in insekticiden voor
komt. Volgens een plaatselijk
onderzoeksteam was er echter
geen sprake van overmatig ge
bruik van bestrijdingsmiddelen
in de buurt van de stad en is er
ook geen chemische industrie.
Franse zakenman en parlementariër voor fraude aangehouden
PARIJS HANS GERTSEN
CORRESPONDENT
Bernard Tapie, de geruchtma
kende Franse zakenman, politi
cus en voetbalbons, is vanmor
gen vroeg in zijn Parijse woning
aangehouden wegens belasting
fraude en misbruik van ge
meenschapsgoederen
De aanhouding verliep bij
zonder tumultueus. Politie
agenten die vanmorgen even na
zes uur bij Tapie aanbelden om
hem voor verhoor mee te ne
men, werden door het parle
mentslid onthaald op een serie
pittige verwensingen. Dat komt
Tapie waarschijnlijk op een
nieuwe confrontaie met de
Franse justitie te staan, dit keer
wegens belediging van ambte
naren in functie.
De aanhouding van Tapie op
zich was geen verrassing. Gis
teravond stemde de Assemblée
Nationale (de Franse Tweede
Kamer) in overgrote meerder
heid voor de opheffing van Ta-
pie's parlementaire onschend
baarheid in verband met twee
strafrechtelijke procedures die
tegen hem lopen. Daarmee
werd de weg voor de vervolging
van het kamerlid uit de regio
Marseille vrij gemaakt.
Het is overigens de derde
maal in amper een half jaar tijd
dat het Franse parlement be
sluit Tapie's onschendbaarheid
op te heffen. In december vorig
jaar stemde een meerderheid
van de kamerleden al voor de
opheffing van Tapie's on
schendbaarheid in verband met
de 'affaire Testut'.
Tapie zou enkele jaren gele
den een bedrag van 21 miljoen
franc (7 miljoen gulden) hebben
onttrokken aan de in ernstige fi
nanciële problemen verkerende
weegschalenfabriek waarvan hij
de eigenaar is. Het geld zou ge
bruikt zijn voor de transfer van
de voetballer Chris Waddie naar
Olympique Marseille, Tapie's
voetbalclub.
Dit keer heeft Tapie het met
de Franse fiscus en justitie aan
de stok in verband met het be
heer en gebruik van zijn privé-
jacht de Phocéa. Die 84 meter
lange viermaster stond geregi
streerd als handelsschip, terwijl
Tapie het jacht uitsluitend voor
privé-doeleinden gebruikte. Op
die wijze zou de zakenman en
politicus jarenlang miljoenen
guldens aan belasting hebben
ontdoken. Ook de beheerscon-
structie zou frauduleus zijn.
De Phocéa is overigens in
middels aan de ketting gelegd
door de bank Credit Lyonnais,
die ook beslag heeft laten leg
gen op het meubilair van Ta
pie's Parijse stadskasteeltje. Ta
pie staat bij de bank voor ruim
400 miljoen gulden in het krijt.
VN-commissie vindt bewijzen van systematische uitroeiing
washington dpa
De 819 zwangere vrouwen
wisten nauwelijks hoe gevaar
lijk het was dat ze aan radioac
tief ijs likten in de kliniek van
de Vanderbilt-universiteit (in
de staat Tennessee). Pas jaren
later ontdekten artsen bij een
nacontrole dat bij de kinderen
van de 'proefkonijnen' wat va
ker kanker voorkwam dan bij
andere kinderen.
Het experiment (1942-1949)
aan de Vanderbilt-universiteit
is maar één van 48 proeven
met radioactiviteit op onge
veer 1.200 mensen tijdens en
na de Tweede Wereldoorlog,
die deze week werden onthuld
door het Amerikaanse minis
terie van energie. In een ander
geval moesten acht medewer
kers van de atoomwapenfa
briek Hanford melk drinken
van een koe die was gevoerd
met radioactief jodium.
Zeker zo interessant als de
nieuwe bijzonderheden over
de experimenten zijn overi
gens andere kleine geheimen
die O'Leary voor het eerst in
het openbaar presenteerde. Zo
blijkt dat de Verenigde Staten
tussen 1945 en 1992 liefst 994
ton hoogverrijkt uranium heb
ben geprocudeerd waarmee
kernwapens kunnen worden
gemaakt. Dat is veel meer dan
deskundigen tot nu toe dach
ten. Bovendien bezaten de VS
volgens de onthullingen van
O'Leary in 1961 meer dan
22.000 kernkojjpen.
ROTTERDAM THIEU VAESSEN
Het begrip 'etnische zuiveringen' is eigen
lijk niet toereikend om te beschrijven wat er
is gebeurd met de Bosnische moslims in
Prijedor. „Het geweld was er niet op gericht
hen te verdrijven, maar hen uit te roeien",
zegt prof.mr. Tineke Cleiren. „Hier is geen
sprake meer van etnische zuivering maar
van volkerenmoord.
Cleiren was een van de vijf leden van de
commissie van deskundigen die in op
dracht van de Verenigde Naties onderzoek
deed naar oorlogsmisdaden in het voorma
lige Joegoslavië. Het eindverslag bevat on
der meer een gedetailleerd beeld van de
gruwelen in en rond de stad Prijedor, in het
noordwesten van Bosnië-Hercegoyina. „Dit
onderzoek is zo gedetailleerd dat het nieu
we gegevens boven tafel brengt", verzekert
de 39-jarige Cleiren in haar werkkamer op
de Erasmus Universiteit in Rotterdam. De
commissie meent voor het eerst te kunnen
aantonen dat de Serviërs zich schuldig heb
ben gemaakt aan genocide, volkerenmoord.
Verklaringen van bijna 400 ooggetuigen en
slachtoffers geven een nauwgezet beeld van
de manier waarop de Servische autoriteiten
in Prijedor te werk gingen. Eerst werden de
moslims die in de mijnen werkten twee
maanden naar huis gestuurd; toen zij niet
in het Servische leger wilden dienen, ont
sloegen de nieuwe autoriteiten hen; een
week later werden de moslims opgehaald
en opgeborgen in kampen. De meeste VN-
rapporten spreken van 'detentiekampen',
maar Cleiren schuwt het woord concentra
tiekampen niet.
Een van de getuigen schetst als volgt de
nacht van 16 juli 1992: „De kampcomman
dant gaf opdracht vijf dagen lang de deur
van kamer 3 te sluiten. Bewakers leegden
de toiletten van de gevangenen op de vloer.
Op dat moment waren er ongeveer 400
mensen in de kamer. Na 48 uur had de hitte
en het gebrek aan ventilatie voor zo'n on
draaglijke stank gezorgd dat de gevangenen
in opstand kwamen. Vijftien jongemannen
werden uit de kamer gesleept en doodge
slagen, als straf voor de opstand. Binnen
een uur gaf.... opdracht de resterende man
nen naar een binnenplaats te leiden en hen
te executeren." De naam van de bewuste
opdrachtgever is bekend maar wordt in het
openbare verslag weggelaten.
Cleiren meent dat het onderzoek duidelijk
maakt dat de allerhoogste autoriteiten ver
antwoordelijk kunnen worden gesteld. De
regering van de Servische republiek in Bos
nië heeft zich volgens haar schuldig ge
maakt aan 'strafbare nalatigheid', bijvoor
beeld door niets te doen toen de meldingen
binnenstroomden over systematische ver
krachtingen.
De terreur heeft de moslim-bevolking in
Prijedor gedecimeerd. Toen de commissie
haar onderzoek afsloot, telde het district
nog zo'n 6.000 moslims; voor de oorlog wa
ren dat er bijna 50.000. Het aantal Kroaten
nam af van ruim 6.000 tot ongeveer 3.000.
Cleiren schat dat de afgelopen twee maan
den bij een nieuwe terreurgolf nog eens
3.000 moslims en Kroaten zijn vermoord of
verdreven.
Het verslag van de commissie moet een be
langrijke ruggesteun bieden aan het Joego-
slavië-Tribunaal in Den Haag. De passages
over Prijedor zijn opgebouwd als een straf
rechtelijk dossier, met veel overlappende
verklaringen die de bewijskracht vergroten.
De commissie hoorde alleen al in Neder
land veertig ooggetuigen en slachtoffers uit
Prijedor en omgeving. Velen van hen heb
ben gezegd ook voor het Joegoslavië-Tribu-
naal te willen getuigen.
Oostenrijks proces van de eeuw
eindigt met zelfmoord in cel
WENEN «UPI-AFP
De Oostenrijker die gisteren tot
levenslange gevangenisstraf was
veroordeeld wegeps moord op
negen prostituées, is vannacht
dood in zijn cel gevonden. Vol
gens een woordvoerder van het
ministerie van justitie heeft jack
Unterweger, die al drie keer eer
der een poging tot zelfmoord
deed, zichzelf met kledingstuk
ken opgehangen. Het proces-
Unterweger was een van de op
zienbarendste in de moderne
geschiedenis van Oostenrijk.
De jury achtte Unterweger
schuldig aan negen van de elf
hem ten laste gelegde moorden
en aan één geval van toebren
gen van zwaar lichamelijk letsel.
De jury trok gisteren bijna ne
gen uur uit voordat ze, met zes
tegen twee stemmen, tot een
uitspraak kwam.
Toen het vonnis in de stad
Graz werd uitgesproken, schud
de de zogenoemde 'gevangenis-
dichter' het hoofd en welden
tranen op in zijn ogen. De uit
spraak kwam na een proces van
twee maanden dat door de Oos
tenrijkse media is bestempeld
tot 'het proces van de eeuw'.
Eerder werd Unterweger al
veroordeeld tot levenslang we
gens moord op een 18-jarige
vrouw in Duitsland. Hij werd in
1976 gevangen gezet, maar
kwam in mei 1990 vrij. Terwijl
hij in de gevangenis zat, schreef
hij verhalen voor een radiopro
gramma voor kinderen, begon
hij een uitgeverij en maakte hij
gedichten.
Toen de Oostenrijkse politie
onderzoek begon te doen naar
de reeks moorden op prostitu
ées in het najaar van 1990 ver
dween Unterweger naar Zwit
serland. Vervolgens nam hij de
wijk naar de Verenigde Staten.
Aan de jacht op hem kwam een
eind toen hij in februari 1992 in
de Amerikaanse stad Miami
werd gearresteerd. Twee maan
den later volgde zijn uitlevering
aan Oostenrijk.
.'1