Een tragische liefde
voor Solzjenitsyn
Centrum-links, centmm-rechts of toch maar lijmen?
Feiten &Meningen
Volk vergeet
ellende met
brood en voetbal
Gonsalves zit zijn
dagen slechts uit
WOENSDAG 29 JUNI 1994
Op het nieuws om zes uur van afgelopen
zaterdag al geen woord meer over die ande
re wedstrijd Nederland-België. De titanen
strijd tussen Lubbers en Dehaene om het
voorzitterschap van de Europese Commis
sie. Lubbers heeft zich inmiddels terugge
trokken, Dehaene nog niet. Dit keer lijkt de
premier van Engeland echter vastbesloten
en ziet het er naar uit dat Major niet zal toe
staan dat de federalist Dehaene het door de
Duitsers en Fransen bekokstoofde voorzit
terschap krijgt toegeschoven. Het kan dus
nog eindigen in een gelijkspel.
Die échte wedstrijd tussen Nederland en
België ging volgens de meeste Nederlanders
tussen de voetbalelftallen van die landen op
het WK-voetbal in de Verenigde Staten. Het
nieuws meldde dat het daar wel 35 graden
was, dat de voetballers van de federatie ex
tra mochten drinken en last but not least
dat er zon veertig hulpverleners, van artsen
tot EHBO-ers, klaar stonden om het Neder
landse legioen in het voetbalstadion bij te
staan mocht het bezwijken in de Noor-
damerikaanse hitte.
Terwijl het land qua
werkgelegenheid zo
ongeveer door de
grootste gootsteen
wegspoelt, maakt
het merendeel van
het Nederlandse
volk zich druk over
de omstandigheden
waaronder moet
worden gevoetbald.
De complete gekte
heeft zich van ons
meester gemaakt.
Hele buurten zijn in
oranje getooid, geen
taxi zonder oranje
vlaggetje, geen
kroeg zonder oranje en TV-scherm en som
migen gaan zelfs zover hun huurwoning ge
heel oranje te verven compleet met rood-
wit-blauwe bies. Overigens geen stukken in
de kranten over wie dat straks allemaal
moet betalen als de rotzooi en vooral die
verf weer moet worden opgeruimd. Onge
twijfeld gaat dat van de grote hoop, van de
anonieme belastingbetaler dus.
Wel een hoop herrie in het land als een
minister die met twee ton per jaar naar huis
gaat eens een wat duurdere bolide onder de
excellente kont wil hebben. Nederland be
taalt zijn politici heel slecht en ook de se
cundaire arbeidsvoorwaarden zijn bepaald
niet om over naar huis te schrijven. Als me
neer Rozenblad van de PvdA moet aftreden,
omdat hij het met de waarheid niet zo
nauw heeft genomen, worden krantenko
lommen vol gewauweld over het feit dat de
arme oplichter nog een uitkering van een
halfjaar krijgt.
Over al die meer dan belachelijke voet
balsalarissen geen woord. De meesten van
die jongens hebben het talent in hun benen
zitten en zeker niet in hun hoofd, een uit
zonderlijk iemand als Johan Cruijff niet te
na gesproken. Voor dat talent moet natuur
lijk worden betaald, maar de norm is zo
langzamerhand zoek. We lijken de voorma
lige Sovjetunfe wel. Ook daar werd niet be
taald voor het gebruik van je hersenen.
Kortom, we stellen onze prioriteiten in dit
land verkeerd. Voetbal is een leuk en span
nend spel, maar niet meer dan dat. Als het
dat wel is, is er meer aan de hand. Het min
ste dat we er over kunnen zeggen is dat er
sprake is van massaal vluchtgedrag. We wil
len niet weten dat we aan het dansen zijn
op de vulkaan en dus verlustigen we ons in
voetbal. We willen niet weten dat de verzor
gingsstaat voor ondernemers, werknemers
en uitkeringsgerechtigden op springen
staat, dus verliezen we ons in commentaren
op het voetbal.^We weten niet hoe we die
anderhalf miljoen Nederlanders weer aan
de betaalde arbeid moeten helpen, dus ze
melen we door over de hitte die onze jon
gens teistert in het verre Amerika. We inte
resseren ons niet voor onze saaie politici,
dus roepen we als dronkemannen te pas en
te onpas olé, olé.
Het heeft veel weg van dat andere Rijk
dat op het punt stond ten onder te gaan
zo'n vijftienhonderd jaar geleden: Het Ro
meinse Rijk. Een trots en sterk Rijk. Prachti
ge cultuur, sterke economie, veel technolo
gische vindingen en een redelijk gespreide
welvaart. Maar het zijn hele sterke benen
die de weelde kunnen dragen. Op den duur
was het dezelfde verdoving waarin wij mo
menteel met ons voetbal verkeren.
De ogen gesloten voor de echte proble
men en gevaren en ondertussen: brood en
spelen. Eén lichtpuntje rest ons temidden
van de absurde oranje-euforie: we hebben
tot tweemaal toe verloren van België en die
onwerkelijke paarse coalitie kan worden
bijgezet in de kast van wereldvreemde poli
tieke initiatieven.
Engelse banken halfgeld
Ann Christian Art
Hillegom, Weerlaan 15 de magazijn verkoop
stan donderdag 11.00 - 21.00 uur koopavond,
vrijdag 11.00 - 18.00 uur, zaterdag 11.00 -
17.00 uur maandag, dinsdag en woensdag
gesloten (Ind. terrein Weerlaan Hillegom).
Voormalige echtgenote Russische schrijver blijft hopen
Solzjenitsyn stapt op de trein in Vladivostok voor zijn Transsiberië-reis.
Terwijl Alexander Solzjenitsyn zijn langzame treinreis door Siberië vervolgt, houdt een verdrietige,
bijna blinde 75-jarige vrouw zijn vorderingen zo goed als ze kan in de gaten. Ze zoekt de radio en
televisie af voor nieuws over de schrijver, die haar ooit 'mijn geliefde, prachtige kleine vlam'
noemde. Natalia Resjetovskaja is de echtgenote die door Solzjenitsyn in de steek werd gelaten, de
levenspartner en vertrouwelinge die er in 1962 voor zorgde dat het boek Een dag in het leven van
Ivan Denisovitsj werd gepubliceerd en die tien jaar later de geheime foto's nam die naar het Wes
ten werden gesmokkeld en in De GoelagArc/t/pe/verschenen.
,,Ik heb er nooit aan getwijfeld dat hij
zou terugkeren. Ik voel hetzelfde voor
hem als toen hij nog mijn echtgenoot
was. Ongeacht hoe hij zich tegenover mij
heeft gedragen. Soms heb ik medelijden
met hem. Maar ik probeer me er niet te
veel over op te winden." Maar, zo geeft
ze toe:Het was makkelijker toen hij ver
wegwas."
De echtlieden hebben elkaar voor het
laatst op het treinstation in Moskou ge
zien in 1973, het jaar waarin Solzjenitsyn
haar aan de kant zette voor zijn twintig
jaar jongere assistente. „We gingen uit
een. Hij kuste mijn hand, en dat was
het." Luttele maanden later werd de
schrijver door de KGB op een Aeroflot-
vlucht naar Frankfurt gezet. Sindsdien
hebben ze slechts sporadisch briefwisse
lingen gehad, die meestal venijnig van
toon waren. Toch houdt Resjetovskaja
aan haar verloren huwelijk vast: ,,lk heb
nog steeds het gevoel dat hij mijn echt
genoot is. Dat raak ik nooit meer kwijt."
Ze ontmoette Solzjenitsyn in 1936 in Ria-
zan, ruim 200 kilometer ten zuid-oosten
van Moskou. Zij studeerde scheikunde,
hij wiskunde. Ze trouwden in 1940. Het
huwelijk bleef kinderloos maar deed wel
Solzjenitsyns grootste werken het dag
licht zien. „Hij was toen een echte leni
nist. Hij onderkende Stalins fouten, maar
aanbad Lenin, totdat ze hem naar de ge
vangenis stuurden. Hij was zo trots dat
de revolutie hier in Rusland had plaats
gevonden..."
Resjetovskaja's flat ligt vol Solzjenitsyn-
memorabilia. Op haar
cassetterecorder speelt
ze een krakende opna
me af van een duet:
Solzjenitsyn leest voor
uit een privéverzame-
ling liefdesgedichten,
terwijl zij een treurige
prelude van Chopin
speelt.
Door haar slechte gezichtsvermogen kan
ze geen kranten meer lezen, maar met
de hulp van vrienden en een vergroot
glas pluist ze nog steeds alles na wat er
over haar ex-man wordt geschreven op
zijn reis van Vladivostok naar Moskou.
Terwijl ze dicht op de beeldbuis zit om
niets te missen van Solzjenitsyns thuis
komst na twintig jaar ballingschap, voelt
ze zich meer een deelnemer dan een
toeschouwer. „Dit is mijn leven. Mijn le
ven ontvouwt zich verder."
Resjetovskaja koestert zich in de gedach
te dat zij Solzjenitsyns metgezel was tij
dens zijn meest produktieve periode.
Momenteel neemt ze iedere dag een stuk
door van Het Rode Wiel, het 7.000 pagi
na's tellende mammoetprojekt dat Solzj
enitsyn met de hulp van zijn tweede
vrouw in een boerderij in het Ameri
kaanse Vermont heeft voltooid. Omdat
ze de letters niet kan lezen, hebben
vrienden het werk voor haar op tiental
len cassettes ingesproken.
„Hij heeft me niet echt verlaten. Ik zit in
dit boek", zegt Resjetovskaja, die zichzelf
herkent in een van de personages. Ze be-
THE INDEPENDENT
weert zelfs dat zij me
de-verantwoordelijk
was voor de gedachte
achterliet boek: „Het
idee kwam bij hem op
toen hij nog niet, laten
we zeggen, onverschil
lig jegens mij was."
Solzjenitsyn en zijn
aanhangers in de we
reld van de Russische literatuur willen
niets met Resjetovskaja te maken heb
ben. Er is voor haar geen plaats in de
persoonscultus rond de Nobelprijs-win
naar. Solzjenitsyn zelfheeft haar in zijn
nijdige memoires De eik en het kalf er
van beschuldigd informatie door te heb
ben gespeeld aan de KGB en hun laatste
ontmoeting op het station in Moskou te
hebben geënsceneerd in een poging
hem te laten oppakken. Ook ging ze tij
dens zijn acht-jarige gevangenschap in
Stalins goelag met een andere man om
en loog ze over haar relatie.
Resjetovskaja erkent dat ze ontrouw is
geweest, maar laat brieven zien waarin
Solzjenitsyn haar vergeeft en haar zelfs
smeekt om weer bij hem terug te komen
na zijn vrijlating uit-de kampen. Op zijn
beurt had Solzjenitsyn meer dan eens
buitenechtelijke affaires en langzaam
maar zeker verwerd hun grote liefde tot
een onverkwikkelijke vete die vaak in het
openbaar werd uitgevochten.
Totdat Solzjenitsyns jeugdige part-time
secretaresse zwanger raakte en Solzjenit
syn een scheiding eiste. „Het kind werd
belangrijker voor hem dan zijn creatieve
werk", snuift Resjetovskaja, nog steeds
verontwaardigd. „Hij is impulsief. Hij
moest iets opofferen en ik werd het
slachtoffer."
Na Solzjenitsyns vertrek uit de Sovjetu
nie publiceerde Resjetovskaja memoires
waarin ze weinig flatteuze feiten onthul
de over haar leven met de grootste Rus
sische schrijver van de eeuw. Maar hoe
wel deze publicatie door de Sovjet-auto
riteiten werd gesteund, is er geen bewijs
dat ze de KGB bewust heeft geholpen.
„Solzjenitsyn was staatsvijand nummer
één en natuurlijk hield de KGB alles wat
ik deed nauwlettend in de gaten."
Ondanks alles wat er is gebeurd, is Resje
tovskaja's respect voor Solzjenitsyn nog
steeds immens en spreekt ze zijn naam
met ontzag uit. „Hij heeft intuïtie en kan
de toekomst voorspellen." Ze hoopt vu
rig dat hij na zijn aankomst in Moskou
een bezoek aan haar zal brengen. „Ie
mand moet het hem uitleggen. Hij heeft
me verlaten. Ik ben niet bij hem wegge
gaan. Toch geeft hij mij de schuld. Dat is
Maar zelfs als hij niet langskomt, berust
ze in de overtuiging dat hij nooit werke
lijk een ander zal toebehoren. „Hij speelt
een unieke rol en zal zichzelf trouw blij -
MOSKOU ANDREW HIGGINS
VERTALING: MARGREET HESLINGA
Een meerderheid in de
Tweede Kamer is evenals
minister Kosto van justi
tie van mening dat de
omstreden procureur-ge
neraal van Den Bosch,
mr. R. Gonsalves, kan
aanblijven. Alleen Groen-
Links, CD en SP drongen
er gisteren in een debat
bij Kosto op aan om Gon
salves onder druk te zet
ten om op te stappen. De
overige partijen vinden
dat de procureur-gene
raal de eer aan zichzelf
had moeten houden en
zijn functie had moeten
opgeven.
Nu de zaak-Gonsalves ge
sloten is verklaard, kan de
top van het openbaar mi
nisterie (OM) zich weer
wijden aan de gigantische
problemen van de eigen
organisatie. Op het mo
ment dat de procureur-
generaal bij het gerechts
hof in Den Bosch, mr. R.
Gonsalves, in diskrediet
kwam wegens zijn wrede
optreden als bestuurs
ambtenaar op Nieuw-
Guinea begin jaren zestig,
werd druk gespeculeerd
over een mogelijk ver
band met een machts
strijd binnen het justitie
apparaat. Gonsalves had
immers kort voor hij in
opspraak raakte een ver
geefse poging gedaan alle
macht op het gebied van
de bestrijding van de ge
organiseerde criminaliteit
naar zich toe te trekken.
Er deed dan ook onmid
dellijk een complot-theo
rie de ronde. Het dossier-
Gonsalves zou aan de
VPRO zijn toegespeeld
door vijanden van de Bos
sche procureur-generaal
die de poten onder zijn
stoel wilden wegzagen. In
werkelijkheid had de bron
echter niets te maken met
de conflicten binnen het
OM. Gonsalves' plan om
voor zichzelf de zeggen
schap over alle interregio
nale rechercheteams te
krijgen en bovendien de
leiding over een nieuw op
te richten landelijk poli
tieteam te verwerven, was
op dat moment al defini
tief getorpedeerd door
zijn collega's.
De leiding over de opspo
ring en vervolging van
strafbare feiten berust bij
de procureurs-generaal
(PG's) van de vijf ge
rechtshoven, waarbij ie
der van de vijf verant
woordelijk is voor zijn ei
gen gebied ('hofressort').
Het beleid van het gehele
OM wordt vastgesteld in
een vergadering van de
vijf PG's onder voorzitter
schap van een topambte
naar van het ministerie
van justitie.
Het voorstel van Gonsal
ves hield in dat de overige
procureurs-generaal hun
zeggenschap over de bt
strijding van de zwarec
minaliteit in hun ressor
kwijt zouden raken,
vier overige PG's weige
den zich door Gonsalve
in deze onmogelijke po<
tie te laten brengen.
Bij de vraag hoe het nu
verder moet met het 0|
zal de 62-jarige Gonsafo
zelf waarschijnlijk geen
meer kunnen spelen. Q
politiek heeft weliswaai
moeten slikken dat hiji
functie blijft, maar dat
houdt niet meer in dan
het uitzitten van de dag
die hem nog van zijn p«
sionering scheiden.
De discussie over de pe
soon van Gonsalves zal
dus verder niet van belj
zijn voor het gevecht ou
de structuur van het 01
Deze strijd woedt in alle
hevigheid. Het gaat daa
bij om structurele oplo;
singen voor de bestrijdi
van de georganiseerde!
minaliteit en om de gre
van het OM op de polit
Het OM ligt zwaar onde i
vuur. De al langer be
staande onvrede is nog
eens flink aangewakket
door de IRT-affaire. Da;
uit bleek opnieuw datb
toezicht op de politie vu
strekt te kort schiet.
De centrale vraag is nu
wat er zal gebeuren mei
het reorganisatieplan v;
de commissie-Donneri
was ingesteld om het fa
len van het OM te onde
zoeken. Volgens het
juni uitgebrachte rappo
van deze commissie zoi
de vergadering van de'
procureurs-generaal nie
langer het beleidsbepa
lende orgaan mogen zij-
In plaats daarvan moei
volgens het rapport-Do;
ner een college komeni
landelijk leiding geeft a;
de justitie, los van het
werk in de hofressorten
Inmiddels heeft de hoo
ieraar strafrecht prof. T.
Schalken, die zelf eenh: - h/
ge functie binnen het Oi
heeft bekleed, de vijf pn nB
cureurs-generaal opge- di
roepen zich uit alle maf Sijfi
tegen de voorstellen vai
de commissie-Donneri
verzetten. Schalken eni
dere vooraanstaande ju
risten vrezen dat de vod
gestelde nieuwe structui i-,n
erop neerkomt dat belei
en rechtshandhaving vï
elkaar worden losgekop
peld. Het strafrecht won 1,
op die manier gedegra
deerd tot een instrumen
voor het bereiken van bi
leidsdoelstellingen van
het ministerie van justit
Schalken roept de PG'si
een eigen voorzitter te
kiezen en 'eindelijk lei
ding gaan geven aan hel
OM'.
GUSSCHREUDERS.
de
JURIDISCH MEDEWERKER
Het voorlopig einde van het paarse avon
tuur kwam afgelopen maandag toch nog
onverwacht. Er zullen nu wel vele stuurlui
aan de wal zijn die zeggen dat zij altijd al
hadden gedacht dat deze formatiepoging
zou mislukken. Zij hebben ook het theore
tisch gelijk aan hun zijde, want een paarse
coalitie past in geen enkel wetenschappelijk
model van coalitievorming.
Dergelijke modellen gaan er allemaal vanuit
dat aan een kabinet niet minder, maar ook
niet meer partijen zullen meedoen dan mi
nimaal noodzakelijk is voor een meerder
heid in het parlement. Waarom zouden
partijen immers de macht delen met meer
partijen dan strikt nodig? Dat betekent na
de laatste verkiezingen dus een driepartij-
enkabinet, maar deze regel geeft nog geen
uitsluitsel over de vraag welke drie van de
vier grote partijen daarin zitting zullen ne
men.
De tweede overweging is dan dat alle partij
en bij het regeerakkoord zo min mogelijk
water in de wijn willen doen en dat zij dus
coalitiepartners zoeken die programma
tisch eikaars buren zijn. De paarse coalitie
wordt door dit model alleen voorspeld wan
neer wij niet sociaal-economische, maar
ethisch-religieuze programmapunten als de
belangrijkste aanmerken. Over dat soort za
ken - abortus, euthanasie, gelijke behande
ling - zijn PvdA, D66 en VVD het vrijwel
eens. Maar al die punten zijn ondanks veel
tegenstribbelen van het CDA de afgelopen
jaren zodanig geregeld, dat vrijwel niemand
aandringt op compleet nieuwe wetgeving.
Voor dergelijke kwesties is een paars kabi
net nu mosterd na de maaltijd.
Gemeten naar de op dit moment veel be
langrijkere sociaal-economische kwesties,
resteren er volgens het model twee combi
naties: centrum-links (PvdA-D66-CDA) of
centrum-rechts (D66-CDA-WD).
Als wij ook tussen die twee combinatiesWil
len kiezen, kunnen wij nog een derde factor
aan het model toevoegen. Die houdt in dat
de partij die in de kabinetsformatie de cen
trale rol speelt, ook in het kabinet een spil-
positie wil bezetten. Vroeger was geen kabi
net mogelijk zonder het CDA, maar nu
heeft D66 die rol overgenomen. D66 zal dan
volgens het model moeten kiezen voor een
kabinet van PvdA, D66 en CDA, want in
zo'n kabinet zit D66 in het midden en kan
Van Mierlo PvdA en CDA tegen elkaar uit
spelen. D66 wordt dan, naar een Engels ge
zegde, de%staart die met de hond kwispelt.
UITZONDERING
Dit simpele model geeft dus aan dat na de
jongste verkiezingen een centrum-links ka
binet het meest waarschijnlijk, en een paars
kabinet het meest onwaarschijnlijk is. Flet
opmerkelijke is echter dat het model de uit
komst van kabinetsformaties in vrijwel alle
landen met coalitieregeringen heel behoor
lijk voorspelt, maar niet die in ons eigen
land. Tot in de jaren '70 omvatten Neder
landse kabinetten bijvoorbeeld meestal
partijen die helemaal niet nodig waren voor
een meerderheid in de Tweede Kamer. En
het laatste kabinet-Lubbers (hoewel,
laatste: hij is nu weer beschikbaar!) paste
ook in geen enkel wetenschappelijk model,
omdat CDA-WD programmatisch goed
had gekund, en omdat bij een keuze voor
een centrum-links kabinet D66 er eigenlijk
bij had gehoord.
In de werkelijkheid van Nederlandse kabi
netsformaties spelen heel veel factoren een
rol, zoals persoonlijke relaties (tussen Den
Uyl en Van Agt!) en de mogelijk in te schat
ten factor dat een partij die veel heeft verlo
ren misschien geen stabiele regeringspart
ner zal zijn. Dat geeft de kabinetsformatie
iets onvoorspelbaars en spannends. Zeker
in het licht van de ongekend grote verschui
vingen bij de laatste kamerverkiezingen was
die onvoorspelbaarheid groot genoeg om
een paarse coalitie
niet zonder meer
weg te wimpelen.
Het is in ieder geval
al te makkelijk met
behulp van de theo
rie over coalitievor
ming te zeggen dat
deze formatie-po
ging wel gedoemd
was te mislukken.
Dat Bolkestein dege
ne is die heeft ge
broken, is niet zo
verbazend. Voor zijn RUDY ANDEWEG
partij zouden de hoogleraar
electorale risico's politieke
van een paars kabi- wetenschappen
net het grootst zijn aan de
geweest omdat het Rijksuniversiteit
CDA in de oppositie Van Leiden
alle ontevreden libe
rale kiezers had
kunnen opvangen.
Wat wel verbaast, is dat de breuk zo laat
kwam (na zeven weken onderhandelen), op
een punt waarvan toch al op de eerste dag
van de formatie duidelijk was dat daar de
verschillen tussen PvdA en'WD het grootst
waren, en op een moment dat uitgerekend
Bolkestein van de drie onderhandelaas het
meest leek te hebben binnengesleept.
Dat geeft op zijn minst voedsel aan de ge
dachte dat hij vanaf het begin nooit iets in
deze combinatie heeft gezien en voortdu
rend op zoek is geweest naar een geschikt
breekpunt. Toch lijkt die verklaring niet erg
waarschijnlijk, al was het maar omdat de
twee andere onderhandelaars en de drie in
formateurs wel eerder door zulk toneelspel
hadden heengeprikt.
Het blijft vooralsnog gissen naar de ware
oorzaak van de late verharding in de opstel
ling van Bolkestein. Er was geen sprake van
een zichtbaar groeiende weerzin tegen een
paars kabinet bij de WD-achterban, zoals-
nog bij de Europese verkiezingen is geble
ken. Alleen De Telegraaf voerde een niet-af-
latende campagne tegen deelname van de
WD aan een kabinet met de PvdA. De
WD-fractië is in het verleden overgevoelij
gebleken voor negatieve berichtgeving dot
het dagblad. Na harde kritiek van De Tele
graaf op de plannen voor afschaffing van
het reiskostenforfait liet de WD-fractie in
1989 zelfs het tweede kabinet-Lubbers, in
clusief de eigen bewindslieden, vallen. Hei
ontslag van het kabinet was nog niet defin
tief of De Telegraaf adviseerde een lijmpo
ging, de WD in opperste ontreddering acl
terlatend.
LIJMEN
In beginsel zou lijmen ook nu kunnen. Hei
is in het verleden zo vaak voorgekomen di
een kabinetsformatie vastliep en dat dan
een nieuwe formateur of informateur be
noemd werd om de trein weer op de railsl
zetten. Het is daarentegen heel weinig
voorgekomen dat de kabinetsformatie na
een breuk in de onderhandelingen weer
van voren af aan begon met andere partij
en. Het is in 1982 gebeurd nadat Van Ke-
menade tevergeefs had geprobeerd een
centrum-links kabinet te formeren. Dat w
toen echter een louter rituele dans omdat
iedereen wel wist dat het CDA al besloten
had met de WD in zee te gaan.
Dan blijft in de naoorlogse periode alleen
de kabinetsformatie van 1977 over. Toen
werden PvdA en D66 pas ingeruild voor de
WD nadat 163 dagen was onderhandeldei
nadat zes keer eerder een breuk in de on
derhandelingen was gelijmd in een nieuwe
formatiepoging. Als kabinetsformaties zich
meer aantrekken van geschiedenislessen
dan van wetenschappelijke theorieën, zou
de paarse coalitie dus nog een herkansing
moeten krijgen.
Maar niets is zeker. Zo wordt deze aanvan
kelijk zo saai voortsukkelende kabinetsfor
matie toch nog een voorbeeld van wat wij
len Marga Klompé eens zei: „Wat de politic
zo mooi, maar soms zo lelijk maakt, laat
zich gedurende de kabinetsformatie met
felheid kennen."