Bond: Reparateur TV's zet klanten af 'Kinderen uit grote steden vaker hyperactief Binnenland Océ-Van der Grinten maakt einde aan VUT Maij: Uitstel Betuwelijn kan echt niet Dakpannen zorgen voor file Snelle registratie diefstal brengt veel auto's weer terug Supermarkten werken aan eigen betaalpas Zomer in Holland 4WOENSDAG 22 JUNI 1994 n Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde I Miljoenenbrand in Putten putten Twee kapitale winkelpanden en een woonhuis in het centrum van Putten zijn gisteren afgebrand. De politie is tot ver in de ochtend bang geweest dat de brand drie slachtoffers zou hebben geëist. In het woonhuis boven de winkelpanden woonde namelijk een gezin, dat tijdens de bluswerkzaamheden spoor loos was. In de loop van de ochtend is echter duidelijk geworden dat het gezin toevallig de nacht elders doorgebracht heeft. De brand is waarschijnlijk ontstaan in het woonhuis. Over de oor zaak is nog niets bekend. De brand legde een radio- en tv-zaak en een kledingzaak totaal in de as. Eén op tien peuters in crèche den haag Het aantal plaatsen bij kinderdagverblijven en gast ouderprojecten is de afgelopen vier jaar verdrievoudigd: van 20.000 in 1989 naar 59.000 in 1993. Ouders, bedrijven en over heid gaven volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek vorig jaar samen een miljard gulden uit aan kinderopvang. In 1989 was dat nog maar driehonderd miljoen. Dp overheid betaalt de helft van de kosten. Bedrijven betaalden 168 miljoen en de ou ders droegen 277 miljoen bij. Eind 1993 maakten bijna 90.000 kinderen minimaal acht uur per week gebruik van een kinder dagverblijf of (via bemiddeling van gastouderbureaus) van een gastgezin. Dat is ruim 10 procent van het totaal aantal kinderen tussen de nul en de drie jaar. Eindhovenaar voor huis neergeschoten eindhoven Een 36-jarige Eindhovenaar is gistermiddag voor zijn woning doodgeschoten. De vrouw van het slachtoffer raakte door een kogel gewond aan haar voet. Enkele uren later meldde een verdachte, een 24-jarige Eindhovenaar, zich bij de politie. De juiste toedracht is niet duidelijk. Vast staat dat kort voor half vier een auto de straat inreed en dat vrij snel daarna meerdere schoten zijn afgevuurd in de richting van de woning. Uit getui genverklaringen leidt de politie af dat er vermoedelijk twee of drie mensen in de auto zatefi. Waarom de schietpartij plaats vond is volstrekt onduidelijk. De politie sluit niet uit dat het om een afrekening in het criminele circuit gaat. Onderzoek naar brandstichting Sittard sittard Een speciaal team van twaalf rechercheurs gaat een on derzoek instellen naar een reeks brandstichtingen in Sittard. Het team gaat na of er verband bestaat tussen een recente brand stichting in het verpleeghuis Invia en een kort tevoren aangesto ken brand in het gemeentehuis. Daarvoor werd ook al de auto van een wethouder in brand gestoken. Er bestaat mogelijk ook relatie tussen vier branden van de afgelopen twee weken en en kele tientallen branden uit de afgelopen twee jaar. Opvallend is dat ze meestal zijn ontstaan door een naar binnen gegooid brandend voorwerp. Verdachten zijn nog niet aangehouden. VROM waarschuwt zinkfabriek den haag De zinkfabriek Budelco in Budel moet in 1995 dicht als zij dan niet kan garanderen in 1998 schoon te produceren, zo heeft het ministerie van milieubeheer (VROM) gisteren laten we ten op een zitting bij de Raad van State. Daar maakten buurtbe woners en de Socialistische Partij bezwaar tegen de door VROM verleende vergunning voor het in gebruik nemen van een vierde bekkken voor het chemische afval jarosiet. Werknemers moeten eerder vertrek zelf betalen nog op huo 59ste met VUT. Hoe de overgangsregeling eruit komt te zien is nog niet bekend. De nieuwe CAO, die loopt tot en met juni volgend jaar, voor ziet verder in een loonsverho ging van een half procent per 1 juli. Daarmee is Océ één van de weinige bedrijven die dit jaar de lonen verhoogt. Op het gebied van de werkge legenheid heeft Océ toegezegd het komende jaar zestien leer lingen uit kansarme groepen aan te nemen voor de assem blage en de magazijnen. Ook worden er jaarlijks veertien werkervaringsplaatsen gecre ëerd. Océ-Van der Grinten heeft in het eerste kwartaal van 1994 goed geboerd. De nettowinst over de eerste drie maanden van dit jaar steeg met zestig procent: 17,5 miljoen gulden te gen 10,8 miljoen in dezelfde pe riode Van 1993. j Er komt een einde aan de col- jlectieve VUT-regeling bij het j kopieerconcern Océ-Van der t Grinten (3500 werknemers). Per j 31 december volgend jaar wordt de huidige regeling vervangen door een pre-pensioen. Océ is daarmee een van de eerste concerns die daadwerke lijk breekt met de zwaar onder vuur liggende VUT, waarin de huidige werknemers de uitke ring betalen voor de» huidige vutters. Met ingang van 1996 stapt men over op een systeem van pre-pensionering, waarbij werknemers zelf sparen voor hun eigen vervroegde uittre- ding. In de afspraken die de werk gever en de vakbonden daar over gisteren hebben gemaakt, wordt gesproken over een 'be duidend hogere' leeftijd waarop werknemers kunnen stoppen. Nu kunnen Océ-werknemers Branche-organisatie verbaasd over onderzoek den haag. anp De Consumentenbond heeft de aanval geopend op de reparateurs van televisietoestellen. Meer dan de helft van hen blijkt te sjoemelen bij het herstellen van kapotte tele visies. Overbodige en foutief uitgevoerde reparaties, te hoge prijzen en niet uitgevoerd werk dat wèl in rekening wordt gebracht, blijken schering ep inslag te zijn. De bond noemt het opvallend dat de prijsverschillen tussen de onderzochte bedrijven groter zijn naarmate de reparatie sim peler is. Hij vermoedt dat een voudige reparaties duurder worden gemaakt om het ge compliceerde werk betaalbaar te houden voor de klanten. Het zijn vooral de zogeheten nepre- paraties die de ergernis van de Consumentenbond oproepen. De bond roept de branche op bij zichzelf te rade te gaan over het gedrag van zoveel beroeps genoten. Ook vindt de bond dat er gespecificeerde nota's moe ten komen. De sector moet be- De bond baseert zich op eigen onderzoek, waarbij acht defecte toestellen zijn aangeboden aan 37 reparateurs. Het ging hier om bruin- en witgoedzaken, importeurs en fabrikanten, ra dio- en televisiezaken, kleine detaillisten en reparatiebedrij ven. In zestien gevallen is het defect op de juiste wijze verhol pen, zij het dat de kosten vol gens de bond in de meeste ge vallen aan de hoge kant waren. De overige 21 reparateurs lever den slecht werk of zetten de klant regelrecht af. den haag .gpd-anp Uitstel van de Betuwelijn maakt Nederland een minder be trouwbare onderhandelings partner voor de Duitse regering. Bovendien zal uitstel ertoe lei den dat eerdere overeenkom sten met de oosterburen open gebroken moeten worden. Dat kan ook gevolgen hebben voor de enkele honderden miljoenen guldens aan Europese subsidies en geld van particuliere inves teerders. Dat heeft minister Maij-Weg gen van verkeer gisteren geant woord op vragen van GPV'er Schutte. Maij stelde dat het eventueel niet aanleggen van de lijn door een paarse coalitie 'de grootste dwaling van dit decen nium' zou zijn. Maij betoogde dat het half jaar uitstel dat een eventuele paarse coaltie wil be trachten, een nieuwe inspraak ronde zal vergen. Zoals bekend willen D66, PvdA en WD die periode gebruiken voor een nieuwe studie naar de lijn. PvdA-kamerlid Wöltgens noem de de oproep van Maij 'één van de vele verzoeken' op de stapel stukken die de informateurs van buitenstaanders krijgen. Duitsland maakt zich intus sen grote zorgen. De Duitse transportminister Wissmann meent dat zijn land in grote problemen komt als de goede- renspoprlijn van de Roterdamse haven naar het Ruhrgebied er niet komt. „Ik kan me niet mengen in de Nederlandse politiek. Het is echter zonneklaar dat we hier spreken over grensoverschrij dende belangen, dus politieke belangen", verklaarde Wis smann na afloop van een on derhoud met Maij. drijven hard aanpakken die de zaak flessen, vindt de bond. De Uneto, de branche-orga nisatie van elektrotechnische ondernemers, heeft verbaasd gereageerd op het onderzoek. Vijf jaar geleden heeft de Uneto afspraken gemaakt met de bond over een kwalitatief goede opzet van de televisiereparaties. Deel van de afspraak was dat de bond eventuele klachten bij de Uneto zou deponeren: „We hebben nog nooit een klacht gehoord", aldus een woord voerster. De bij de brancheorganisatie aangesloten reparateurs hebben sinds 1989 ook een eigen keur merk: zij noemen zich Consu menten Elektronica Service-be drijven. De Uneto vraagt zich dan ook af of de slechte ervarin gen van de bond betrekking hebben op deze zogeheten CES-bedrijven. Het onderzoek geeft hierover geen uitsluitsel. den bosch Negen kilometer file was het gevolg van het kantelen van een vrachtwagen gisteren op de snel weg A2 bij Den Bosch. De vrachtwagen zelf blokkeerde de ene rijrichting, de lading dakpannen die als gevolg van de klap van de oplegger afschoof, blokkeerde de andere rijrichting. De politie was geruime tijd bezig met het opruimen van de ravage. foto anp VAR-systeem wordt landelijk ingevoerd leeuwarden gpd amsterdam gpd Gestolen auto's staan binnen kort geregistreerd voordat daar van aangifte bij de politie is ge daan. Het systeem 'Vermiste Auto Register' (VAR) bleek het afgelopen jaar succesvol tijdens een proef in de politieregio Am- sterdam-Amstelland èn wordt landelijk ingevoerd. Met VAR kunnen auto-eigenaren de dief stal 24 uur per dag bij hun ver zekeraar melden. De verzeke raar meldt de diefstal vervol gens aan de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW). Volgens regiocoördinator Huyser van Reenen van de Am sterdamse politie werden in een half jaar tijd bijna 150 (in Am- sterdam) gestolen auto's van de weg gehaald via de VAR-regi- stratie. Het systeem boekt enke le dagen tijdwinst ten opzichte van de formele politieregistratie van diefstal. „Die volgt pas na aangifte en neemt vervolgens enige tijd in beslag", aldus Huy ser van Reenen. Na het tele foontje van de verzekeraar met de RDW wordt een alarmering op de kenteken-gegevens aan gebracht. Agenten die de gege vens van de betreffende auto tij dens wegcontroles opvragen, krijgen dan te horen dat er iets niet in de haak is. De Amsterdamse politie bracht overigens het totaal aan tal autodiefstallen in de hoofd stad gedurende de eerste vijf maanden van dit jaar met tien procent terug. Landelijk stijgt het aantal autodiefstallen nog steeds, wat de laatste jaren tot aanzienlijke verhogingen van de verzekeringspremies leidde. In Amsterdam werden in 1994 nog 8000 auto's (1989: 5650) gesto len, bijna een kwart van het to taal in Nederland. Zorgwekkend is volgens Huyser van Reenen dat steeds meer auto's, onge veer de helft, nimmer terug komt. „In 1982 was dat nog een kwart," aldus de politieman. Vermoed wordt dat de auto's naar gebieden als Oost-Europa, Afrika en het Midden-Oosten worden gesmokkeld. De daling van het aantal autodiefstallen in Amsterdam wordt volgens de politie veroor zaakt door de verhoogde aan dacht voor het onderwerp, de intensivering van de preventie en de kennisverbetering van de agenten in de wijkteams. De supermarktketens verenigd in de inkooporganisatie Superunie, onder andere Vomar en Jac Hermans, werken aan de invoering van een eigen elektronische betaalpas, de Primeur Card. Met de pas worden de kosten voor elektronisch betalen minstens de helft lager dan bij Beanet. Een dezer dagen start in het Brabantse Asten een proef, waarbij zo'n vijftig lokale ondernemingen zijn betrokken. In de ontwikkeling van dit nieuwe betaalsysteem zijn enige miljoenen guldens gestoken. Het huidige elektronisch betaalsysteem van de gezamenlijke banken, Beanet,. kost de aangesloten winkelier zo'n vijftig cent per handeling. De winkeliers vinden dat teveel, reden om een eigen systeem te ontwikkelen. Het kostenvoordeel wordt bereikt door niet per afzonderlijke betaling gebruik te maken van de computer- verbinding met de banken. De winkelier slaat de betalingen op in een geheugen en boekt één keer per dag alle betalingen over. De kaart van de klant is 'geladen' met een bedrag variërend van 150 tot 500 gulden, dat van zijn bankrekening is afgeschreven. Is het geld op, dan kan de klant in een aparte terminal in de winkel de kaart (waarvoor hij per jaar enkele tientjes betaalt) 'bijladen'. Deze elektronische portemonnee biedt de deelnemende winke lier nog andere gebruiksmogelijkheden. Het geheugen van de kaart bevat ruimte om gegevens op te slaan van bijvoorbeeld kortingsac ties en zegelspaarsystemen. amsterdam Het moet de komende dagen mooier wor den, en misschien zelfs echt zomer, maar gisteren was er nog niet veel van te merken dat de zomer is begon nen. Het regende geruime tijd. Niet iedereen liet zich daardoor uit het veld slaan, zoals deze twee jonge dames op een ter ras op het Leidse- plein. foto anp mar cel antonisse Roemeen werd behandeld als een slaaf Hij leefde onder erbarmelijke omstandigheden. Twaalf uur per dag moest hij werken, ze ven dagen per week. Met colle ga's mocht hij niet praten. Zijn maaltijden bestonden uit rest jes uit de bedrijfskantine. Dit was anno 1994 het leven van een 35-jarige illegale Roemeen die werkte bij een bedrijf in het Limburgse Nuth. Volgens de politie werkte de Roemeen zeker al drie maan den bij het bedrijf. De man verdiende vijf gulden per uur. Voor het zolderkamertje waar hij woonde, moest hij 750 gul den huur per maand betalen, 's Avonds werd het licht afge sloten en ging de verwarming uit. Een stal diende als toilet. De Roemeen is gisteren het land uit gezet. Zijn werkgever heeft een proces-verbaal ge kregen. Bekroonde Utrechtse kinderpsychiater Buitelaar: utrecht patricia van der zalm „Hyperactiviteit is de meest voorkomende psychiatri sche stoornis bij kinderen. Jongetjes hebben er vier tot zes keer vaker last van dan meisjes en de stoornis komt meer voor in stedelijke dan in landelijke gebieden. Met gesprekstherapie en medicijnen, die ze meestal een paar jaar moeten slikken, kunnen ze weer grotendeels 'normaal'worden." Dat zegt de Utrechtse kinderpsychiater J. Buitelaar die onlangs de onderzoeksprijs van het Utrechtse Instituut voor Neurowetenschappen heeff gekregen voor zijn onderzoek naar de oorzaken van hyperactiviteit bij kin deren. Buitensporig druk, lastig en agressief gedrag bij kinde ren tussen de zes en twaalf jaar zijn de belangrijkste kenmerken van hyperactiviteit. Ze dringen zich gewoon op en voeren binnen de kortste keren de boventoon. „Dat geeft bonje", zegt Buitelaar. „Met leerkrachten op school en met het gezin thuis. Ze doen een groot be roep op hun omgeving. Ze zijn zeer impulsief: eerst doen, dan denken. Ze kunnen zich slecht concentreren en hebben daarom vaak moeite met taal en rekenen. Ze maken ruzie, dagen uit, provoceren en kunnen zo met iedereen op gespannen voet raken." Buitelaar (|l) doet sinds 1989 onderzoek naar de oor zaken en symptomen van hyperactief gedrag bij kinde ren. Het internationaal bekende Rudolf Magnus Insti tuut voor Neurowetenschappen (RMI), verbonden aan de medische faculteit van de Utrechtse universiteit, heeft zijn werk vorige week bekroond. Buitelaar schat dat twee tot vier procent van de kinde ren tussen zes en twaalf jaar last heeft van hyperactivi teit. Op elke basisschool zitten er een paar. En dan vooral in het speciaal onderwijs, omdat ze meestal leer- JBuitelaar. foto cpd moeilijkheden hebben. Er zijn diverse oorzaken voor de stoornis aan te wijzen, maar het blijft voor een deel gis sen. „Toch denk je al snel: kinderen die driehoog achter in een stad wonen hebben weinig speelgelegenheid en kunnen hun energie niet goed kwijt. In de stad is het drukker, je doet meer indrukken op en er is meer geluid en gevaar, waardoor kinderen moeite kunnen krijgen met concentratie. Volgens Buitelaar speelt erfelijkheid echter ook een be langrijke rol. En opvoeding. „Als er thuis onduidelijke regels heersen, als er te weinig rust is, kan een kind dat vatbaar is voor hyperactiviteit daar problemen door krijgen. Ouders denken ook vaak dat hun kind zo druk is geworden door bepaalde kleurstoffen in voeding, maar dat is bij minder dan 5 procent van de gevallen de oorzaak. Was het maar zo simpel." Als kinderen door hun drukke, lastige gedrag dreigen vast te lopen, kunnen ze op de afdeling kinderpsychia trie worden opgenomen. Er is ruimte voor twaalf kinde ren tussen de zes en twaalf. „Ze verblijven hier gemid deld acht maanden, wat voor een psychiatrische opna me niet eens zo lang is. Ze krijgen hier ook intensief on derwijs en worden onderzocht en getest. Op die manier hopen we meer te weten te komen over de oorzaken." Het gedrag van hyperactieve kinderen, bijvoorbeeld als ze bezig zijn in de spelkamer, wordt uitgebreid geob serveerd. Verder wordt via een hersen-scan de hersen- activiteit gemeten terwijl kinderen taken maken. Zo wordt bekend welke delen van de hersenen op welke momenten actief worden. Sinds anderhalfjaar kunnen op de afdeling van Buite laar ook magnetische hersenfoto's worden gemaakt waarmee tot op de millimeter nauwkeurig de grootte en de doorbloeding van de verschillende hersenonder- delen te zien zijn. Bij hyperactieve kinderen blijkt de linkerkant van de diepe hersenkernen even goot te zijn als de rechterkant. Bij 'normale' kinderen is de linker kant groter. Buitelaar is nog lang niet klaar met hyperactiviteit. Eind dit jaar, begin volgend jaar wil hij in samenwerking met de afdeling verloskunde van het Academisch Zieken huis in Utrecht zo'n tweehonderd kinderen volgen van de baarmoeder tot een jaar of vier. „Op echo's is het ge drag van kinderen al te zien: hoe goed de bewegingen zijn ontwikkeld. Dat zegt iets over de ontwikkeling van de hersenen. We willen onderzoeken hoe dat verloopt en wat de invloed is van factoren tijdens de zwanger schap, de bevalling en de eerste levensjaren. Daar we ten we eigenlijk nog niets van. Want hoe eerder je hy peractiviteit ziet aankomen, hoe eerder je kunt ingrij pen."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 5