Duiven en fietsers als gastspelers 'Meest banale stellingname heldendaad' Cultuur&Kunst Schilderij eind juni in de vaart Koninklijk begin van 'Poetry' Directeur Dr. Anton Philipszaal weg na ruzie Rijksmusea willen extraatje Grote liedjeskracht bij Lemonheads Rostropovitsj begint afscheidstournee van drie jaar DINSDAG 21 JUN11994 chef annemiek ruygrok, 071-356472. plv -chef jan rijsdam. 071-356472 Open podium Zoeterwoudse bands zoeterwoudeDon Bosco en café de Meester houden zondag 26 juni weereen open podium voor Zoeterwoudse bands en/of muzikanten. Er hebben zich 12 acts aangemeld voor het Zoeter- wouds Open 1994 zodat een grote verscheidenheid aan muziek stijlen te horen zal zijn. Het programma begint om 20.00 uur. Don Bosco/de Meester ligt aan de Zuidbuurtseweg 57/58 in Zoeterwoude. Expositie in en om De Beukenhof oegstgeest In en om restaurant De Beukenhof, aan de Terwee- weg in Oegstgeest, wordt vanaf zaterdag 25 juni een expositie gehouden van werk van vijf kunstenaars: Coraline Boomsma, Freya Schot, Maya Wildevuur, Charles Henri (de Vries) en Anni- ca Koot. De expositie, die geopend wordt door WD-Tweede Ka merlid Erica Terpstra, is te bezichtigen tot 1 september, van maandag tot en met zaterdag van 15.00-18.00 uur. Vaste plek voor Mata Hari Leeuwarden Het Fries Museum overweegt een deel van de be huizing in te ruimen voor een expositie over Mata Hari. De stichting Mata Hari heeft namelijk haar collecties aan het muse um beschikbaar gesteld. De in Leeuwarden geboren Mata Hari werd in 1917 door de Fransen doodgeschoten op verdenking van spionage voor de Duitsers. ,,We zijn bezig het aanbod van de stichting te bestuderen. Mata Hari spreekt natuurlijk tot de verbeelding. Vandaar dat we haar in principe een plaats gun nen", zegt directeur R. Vos van het Fries museum. De collectie die de stichting heeft aangeboden, bestaat onder meer uit boe ken en foto's. Een eigen museum voor Mata Hari is hiermee van de baan. Dat blijkt financieel niet haalbaar. Russische schrijver Nagibin overleden moskou De prominente Russische schrijver en literatuurcriti cus, Joeri M. Nagibin, is vrijdag in Moskou overleden aan een hartaanval. Hij werd 74 jaar. De schrijver, die faam verwierf met zijn verhalenbundel Tsjystye Proedy over het leven in Moskou voor de Tweede Wereldoorlog, had zojuist de laatste hand ge legd aan een nieuwe roman en een verhalenbundel. Nagibin schreef ook 30 filmscenario's waaronder Dersoe Oezala, een script dat is verfilmd door de Japanse regisseur Akira Kurosawa. Nagibin wordt vrijdag ter aarde besteld op de begraafplaats No- vodevitsjy, de laatste rustplaats voor prominente politici, schrij vers en kunstenaars. Theatergroep speelt onder viaduct A6 in Almere De Flevolandse theatergroep Theater na Water speelt vier weken lang een voorstelling op een wel zeer ongewone plek in Almere: onder het viaduct van de A6. De première was zaterdag 18 juni, de laatste voorstelling is zondag 17 juli. De plek wordt begrensd door twee fietspaden, een stoep, een kanaal en een stuk weg. Als decor dienen gras velden, het Weerwater, bouwterreinen en in de verte de stad Almere. almere tim beldman De cast zit even voorbij het via duct van de A6 in het gras te nieten van de zon. Eindelijk be gint het een beetje zomer te worden. Het is even na ze venen. Gezamenlijk worden de pizza's genuttigd, nog even tijd voor een biertje en dan roept de plicht. Vlak voor negen uur staat er een handjevol nieuws gierigen voor de 'deur'. Regis seur Matthijs Rümke nodigt het publiek hoogstpersoonlijk uit om de voorstelling bij te wonen. In het zand, bijna aan de wa terkant staan de muzikanten. Onder het viaduct klinkt het ge luid van de saxofoon prachtig. Het instrument wordt niet ver sterkt, als enige. De akoestiek van een viaduct is uitstekend. De vijf spelers lopen met een Madonna-microfoon rond. ruis. Dat probleem is nu opge- Technicus Bob Tuin is tevre den over alle technische foefjes die hij heeft uitgedacht. ,,Het is natuurlijk een bijzondere omge ving. Daarom gebruik ik nu die Madonna-microfoons. De ge wone revers-mie doet het hier slecht. De wind zorgt voor veel ge Regenen Voor Bob Tuin is er niet veel verschil met een echt theater, al is een overdekte produktie vas ter omlijnd. „Je hebt hier toch te maken met de omstandighe den. Het kan waaien, regenen. Dat heeft invloed op het geluid. Als het erg koud is dan heb je verkrampte vingers. Lastig met het schuiven. En je moet iedere avond alles afbreken." Liet publiek neemt nog wat onwennig plaats. Lacherig rea geren de bezoekers op de brom fietser die niet weet of hij nog wel verder mag rijden. Even la ter zijn twee fietsers even hoofdrolspelers van Viaduct. Volgens regisseur Matthijs Rümke hoort het er allemaal bij. Rümke heeft in België geregis- seeerd en is verbonden geweest aan de Voorziening in Gronin gen. Op dit moment werkt hij ook voor Artemis in Den Bosch. Hij is met twee stukken geno mineerd voor de Hans Snoek- Theater onder een viaduct: „Het water, het voorbij denderen van het autoverkeer, de verdwaalde fietser. Het geeft het stuk een extra dimensie." nend verhaal, vol tegenstellin gen. Zo moest ik de poëtische taal van Jan Veldman omzetten in realistische situaties. Maar juist die poëzie is aantrekkelijk. Poëzie is ook, een stuk spelen onder een viaduct. Was het alle maal echt dan was het wel in een theater te zien", meent Rümke. Rümke heeft in twee maan den tijd het verhaal handen en voeten gegeven. „Het idee is af komstig van Monique Lapidai re. Het stuk kan zo over Almere gaan, het hoort bij de stad. Het is toch opvallend dat in de stad waar eens gold 'huisje-boom pje-beestje', nu rap huizen ge bouwd worden voor alleen staanden. Viaduct gaat over op nieuw beginnen, maar vooral ook over hoe dat misgaat." Tijdens de uitvoering gaat er echter weinig mis. Alleen een duif schijnt even de weg kwijt te zijn. De toneellampen verblin den het dier dat daardoor bijna op pijnlijke wijze tegen een pij ler vliegt. Aan de overkant stop pen fietsers om een glimp van het toneelspel op te vangen. De toeschouwers zijn na af loop enthousiast. „Vooral de omgeving is uniek. Het water, het voorbij denderen van het autoverkeer, de verdwaalde fiet ser. Het geeft het stuk een extra FOTQ GPD/TON KASTERMANS dimensie. Ik ging er eigenlijk heen met een gevoel van: het zal wel. Maar het is een goed stuk, waarbij zeker ook de om geving een rol speelt", aldus een toeschouwer na afloop. Informatie over reserveren en kaartverkoop: bij de verschil lende WV-kantoren in Flevoland. Onder meer bij het kantoor in Almere-Haven (036-5348088) en Almere-Stad (036-5334600). De toegangs prijs bedraagt twaalf gulden vijftig. De voorstelling vier we ken achtereen elke avond ge speeld, uitgezonderd de maan dag. Aanvang negen uur. LEEUWARDEN ANP Het Fries Museum presen teert eind juni een varend schilderij van de kunstenaar Geniet Postma. Vier grote zeilen met een totale opper vlakte van ongeveer 300 vier kante meter, zijn aan beide kanten beschilderd. De zei len worden op het Friese zeilschip 'Ideaal' bevestigd, waarmee komende zomer over de Friese wateren, het IJsselmeer en door de Am sterdamse kanalen wordt ge varen. Het gaat om een uniek kunstproject dat volgens woordvoerder E. Kroes van het Fries museum op het wa ter een verrassend effect heeft. „Op het water zie je het schilderij steeds vanuit een ander perspectief. De kunstenaar heeft de zeilen horizontaal met grote kwas ten en bezems geschilderd. Zelf klom hij dan op een ver hoging om het resultaat te bekijken." Belangstellenden kunnen een dag meevaren met het schip. Nu al zijn volgens Kroes honderden aanmel dingen binnen. Ander werk van Postma is tijdens het project, dat van 2 juli tot 29 augustus duurt, in het muse um te Leeuwarden te bezich tigen. Postma (1932) groeide op in Leeuwarden, waar hij opleidingen tot kunstschilder volgde. Hij raakte vooral ge ïnspireerd door het werk van de Cobra-schilders. Thans woont en werkt Postma in Groningen. Zuidafrikaanse schrijver-schilder Breyten Breytenbach op Poetry International leeuwarden asing walthaus „Ik heb niet veel zin om weer over Zuid-Afrika te praten moppert Breytenbach in het Nederlands. Pas na de stellige verzekering dat het echt alleen over poëzie zal gaan, stemt hij toe in een interview. Want hij is immers schilder, schrijver. „Het zou misschien wel veel beter zijn om helemaal niks te zeggen over Afrika", spot hij. Maar Zuid-Afrika speelt een belangrij ke rol in zijn werk en zijn leven. „Een ideaal schrijversland," heeft hij het eens genoemd. „Mijn gedichten schrijf ik in het Afrikaans. Dat is de enige manier om heel intieme, diep liggende, haast onderbewuste ervaringen uit te drukken. Het Afrikaans is een heel orale taal, waarin klanken, de vorm van de zin, het ritme ook een zekere betekenis hebben. Hoewel ik mijn laatste prozaboeken in het Engels schreef, maak ik de noti ties daarvoor ook in het Afri kaans." „Bezigheden als schrijver en schilder hebben maar heel wei nig te maken met politieke overtuigingen. Als politiek de kunst is van het mogelijke, dan is de creativiteit de kunst van het onmogelijke. Daarom is het riskant voor een schrijver om een politieke of moreel-ethische spreekbuis te zijn. Het irritante is, dat je in een vakje wordt ge plaatst, wat een ongelooflijk ar bitraire reductie is van waar je mee bezig bent. Je moet beant woorden aan de verwachtingen van je publiek, dingen zeggen die men wil horen, je vervalt in de dwingelandij van de morali teit, in geijkte beelden en sim plistische oplossingen." „Misschien dat ik nu na de verkiezingen de kans krijg om niet langer een symbool te zijn. Ik heb in een open brief aan Nelson Mandela geschreven dat ik het ook als een persoonlijke bevrijding voel van de verant woordelijkheid, van de plicht om uiting te geven aan het Zuidafrikanerschap. Ik hoef niet meer te reageren op een manier die van mij verwacht wordt. Ik had een morele verplichting, maar dat is nu voorbij." „Het was natuurlijk heel inte ressant om me af te vragen wat de verplichtingen zijn van ie mand die schrijft of schildert in een gemeenschap die onder apartheid gebukt gaat. Nu ben ik als een bekeerde drugsver slaafde: ik gebruik niet meer, maar ik ben er wel door ge vormd." Schrijversland „Politici zijn een noodzakelijk euvel. Dok in Europa zijn er vale grijze politici met monden vol clichées, kijk maar hoe weinig wat ze zeiden bij de Europese verkiezingen te maken heeft met de realiteit. Bij Nelson Mandela is belangrijk, dat hij niet alleen maar politicus is. Al zal hij het zelf niet zo zien. Ze venentwintig jaar gevangenis maakt iemand anders, het is een zeker zuiveringsproces. Het is haast onmogelijk voor Man dela een gezwollen hoofd te krijgen van alle lof, daarvoor heeft hij te lang in vernedering geleefd. Maar in het algemeen hebben politici meer met elkaar gemeen dan met de mensen die ze vertegenwoordigen. „Ik heb Zuid-Afrika eens een ideaal schrijversland genoemd. De problematiek is er zo van zelfsprekend, er is zo'n span ning tussen de realiteit en de il lusie, de verwachting, dat het haast onmogelijk is te schrijven zonder stelling te nemen. En zelfs de meest banale stelling- name wordt er al snel een hel dendaad. Op een congres heb ik geopperd dat het helemaal geen heldendaad is om tegen apart heid te zijn. Dat is een vereen voudiging: er worden nu valse helden gemaakt van iedereen die tegen apartheid is geweest." „Dat is een echt gevaar. Ik aanvaard niet dat ik niet ge rechtigd zou zijn om felle kritiek te hebben op Nelson Mandela, alleen maar omdat hij 27 jaar in de cel fieeft gezeten. Dat is toch te gek? Dat is het probleem van de Europese anti-racisten, waar 'groupies' bij zijn die nog altijd denken dat hun antiracisme een heldendaad was. In Neder land zijn er nog steeds die on gemakkelijke, fundamentalisti sche utopieën van de anti-racis- mebeweging. Bemoeizieke, on aangepaste mensen-die het zo veel beter weten, door wie ik me destijds haast schuldig voelde dat ik levend uit de gevangenis ben gekomen. „In Zuid-Afrika zijn dingen gebeurd die ik echt niet ver wachtte. Het was indrukwek kend om bij de verkiezingen zo veel mensen te zien. De span ning en wraaknemingen die verwacht waren bleven hele maal uit. Er is nu een Indische zomer aangebroken, die men in een lome behaaglijkheid be leeft. Maar ik zie niet in hoe Zuid-Afrika de verwachtingen kan bevredigen die bij de bevol king zijn gewekt. Het gaat toe op de eerste koude, Siberische winter. De afgrond gaapt nog steeds voor de voeten, er is ar moede, er zijn grote economi sche verschillen, er is grote werkloosheid. Door de ver wachtingen die geschapen zijn rotterdam gpd „Als dichters sterven gaan ze naar Rotterdam", sprak Breyten Breytenbach gister avond tijdens de opening van de 25ste editie van Poe try Internaüonal. Hij deed dat voor het decor van een reusachtige schildering die Lucebert kort voor zijn dood maakte ter gelegenheid van het zilveren jubileum van het grootste poëziefestival ter wereld. In de zijlijn van het doek, in het handschrift van de dichter, het gedicht 'Er is leven na de dood' uit 1993. Het had allemaal niet toe passelijker gekund. Breytenbach hield een re de waarvan we mogen hopen dat die snel in druk ver schijnt. Uit zijn toespraak komt onder meer deze zin: „Ze zeggen dat de tong geen tanden heeft maar toch het diepste bijt. Moge dat altijd zo blijven". In het bijzijn van koningin Beatrix, burge meester Bram Peper van Rotterdam en vele andere hoge ambtsdragers is Poetry International gisteravond met het officiële vertoon om gegeven dat dit unieke feno meen toekomt. Kreeg festi valdirecteur Martin Mooij zondag reeds een ridderorde opgespeld, gisteren lazen vooraanstaande Nederlandse dichters hun werk voor ko ninklijk gehoor. komt er een conflict. Het is de vraag of het ANC daarmee kan omgaan." den haag anp Directeur P. Unger-Rijnbeek van de Dr. Anton Philipszaal in Den Haag legt haar functie per 1 augustus neer. Reden is een onoverbrugbaar meningsver schil over het te voeren beleid ten aanzien van de zaal, dat tus sen haar en de algemeen direc teur van het Residentie Orkest. B. van den Akker, is ontstaan. Het bestuur van het Residen tie Orkest, de vaste bespeler van de Dr. Anton Philipszaal, heeft dat bekendgemaakt. Over de aard van het meningsverschil worden geen mededelingen ge daan. Zowel de medewerkers van het Residentie Orkest als die van de Dr. Anton Philipszaal zijn in dienst van de Stichting Residentie Orkest. De twee di recteuren vormen samen een directie, waarin de directeur van de zaal ondergeschikt is aan de algemeen directeur. den haag anp De 21 Rijksmusea willen extra financiële steun om een betere startpositie te krijgen, als zij binnenkort zelfstandig gaan opereren. Hun financiële positie is benard. Daarom pleiten zij er in een brief aan drs. G. van Aar- denne, één van de drie informa teurs, voor dat er in elk geval een eind komt aan de situatie dat entreegelden van de musea, jaarlijks in totaal tien miljoen gulden, aan het ministerie van financiën moeten worden afge- De eerste groep van zes Rijks musea wordt per 1 juli verzelf standigd, de rest volgt enkele maanden later. In de brief becij fert prof.dr. H.VV. van Os, direc teur van het Rijksmuseum Am sterdam en voorzitter van de vereniging van Rijksgesubsidi- eerde Musea in oprichting, de financiële problemen op meer dan 150 miljoen gulden. Een deel daarvan zijn eenmalige, een deel jaarlijkse kosten. Rotterdam op zoek naar mede-kandidaat cultuurhoofdstad rotterdam gpd Om in het jaar 2001 culturele hoofdstad van Europa te wor den zoekt Rotterdam eventueel aansluiting bij andere kandi daat-steden. De titel kan name lijk gedeeld worden, de kosten dus ook in dat geval. Rotterdam wil heel snel een beslissing ne men om de race alleen of sa men met een andere stad aan te gaan. Valt de keuze op samen werking, dan moet het gaan om een collega-stad die een soort gelijke culturele situatie en am bitie heeft. De twee steden moeten bovendien een logische culturele verbinding met elkaar weten te presenteren. Eerste streven in het dossier Rotter dam Culturele Hoofdstad (RCH heet dat in het jargon inmiddels al) is dan ook het zo snel moge lijk zoeken naar zo'n partner- stad. recensie peter bruyn Concert: Lemönheads. Gehoord 18/6, Paradiso, Amsterdam. Een concert dat bij de eerste ak koorden al stond en vervolgens ook anderhalf uur fier overeind bleef. Anders dan dat kan de conclusie na;het optreden van de Amerikaanse Lemonheads in een uitverkocht Paradiso niet luiden. De verzamelde Nederland rockcritici verkozen 'Come on feel the Lemonheads' de zesde plaat van het trio uit Boston, tot het beste popalbum van 1993. Ietwat gechargeerd, omdat de 'opinionleaders' precies hun jaarlijstjes moesten inleveren toen de Lemonheads-cd nèt verschenen was en overal volop in de aandacht stond. Maar dat het een erg goede plaat is, lijdt geen twijfel. The Lemonheads zijn zo'n ty pische eigenwijs-liberale blanke middleclass gitaarrockband uit Boston - net als The Pixies, Buf falo Tom, Bullett Lavolta en Di nosaur jr. - met zanger, gitarist en songschrijver Evan Dando al sinds halverwege de jaren tach tig als gezichtsbepalende figuur. Evan Dando, bassist Nic Dal ton, drummer David Ryan en de uit The Blake Babies afkomstige gastgitarist John Strohm zetten alle liedjes zo simpel en basaal mogelijk neer. Aan solo's en an dere instrumentale ballast wordt niet gedaan. Aan theatra le meerwaarde evenmin. Alles draait om de liedjes en daarvan passen er bij de Lemonheads twintig in een uur. Dat het con cert ondanks die eenvormige aanpak voortdurend boeit, is puur te danken aan de kwaliteit van de songs. Met nummers als 'Ride with me', 'Paid to smile' en 'Big Gay Heart' weet Dando regelrecht te ontroeren. Dat maakt The Le monheads ook tot zo'n com pleet andere groep dan bijvoor beeld het mateloos populaire Rage Against the Machine. Bij de laatsten gaat het om 'beats' en slogans, bij Dando en con sorten om melodie en emotie. 'I know a place where I can go when I'm alone. Into your arms.' kan een rocktekst dieper graven? ROTTERDAM GPD Volledige samenvoeging van de vier Rotterdamse musea is van de baan. De gemeente streeft nu naar verzelfstandi ging en privatisering van de instellingen. Die processen mogen de gemeente geen geld Fusie van de baan kosten, is het uitgangspunt. De werving van nieuwe direc teuren voor museum Boy mans en voor het Maritiem Museum komt weer op gang. Die was destijds gestopt in af wachting van de uitkomst van de discussie over het muse umbeleid. In het technisch be heer van de musea moet wel meer samenwerking komen, als dat kostenbesparing ople vert. In hun museaal beleid moeten de instellingen echter aansluiting zoeken bij soortge lijke musea elders in het land. WASHINGTON AFP/Rtr De beroemde musicus Mstislav Rostropovitsj, wereldburger en verdediger van de democratie, verlaat het Natiopale Sympho- nie Orkest in Washington en begint een drie jaar durende af scheidstournee. Hij wenste schrijver Aleksandr Solzjenitsyn geluk met zijn terugkeer uit bal lingschap naar Rusland, maar zal zijn oude vriend voorlopig niet volgen. Bij zijn afscheid van het or kest na een 17-jarige verbinte nis zei hij dat Solzjenitsyn Rus land kan helpen door daar te zijn en dat hij zelf zijn land het beste kan dienen door in het westen te blijven. Beide mannen werden in 1974 door (ie Sovjet-autoriteiten in ballingschap gestuurd. Solzj enitsyn, die in afzondering leef de op een boerderij in het Ame rikaanse Vermont, kreeg on langs een heldenwelkom toen hij terugkeerde naar zijn ge boorteland. Rostropovitsj - of Slava zoals de internationaal gelauwerde dirigent, cellist en pianist wordt Rostropovitsj tijdens zijn afscheid, afgelopen weekeinde, van het Nationale Symphonie Orkest in Washington. genoemd - moest de Sovjetunie verlaten omdat hij de dissidente auteur krachtig verdedigde. Sol zjenitsyn, <Jie in 1970 de Nobel prijs won, verloor zijn staats burgerschap wegens zijn kriti sche geschriften over de Sov jetunie. Hij schreef vooral schrijnende verhalen over de communistische werkkampen in de „Goelag Archipel". Rostropovitsj's agenda is tot 1997 volgeboekt met concerten over de hele wereld. Vaak geeft hij recitals met zijn echtgenote, de sopraan Galina Visjnevskaja.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 23