Soms moet je als 'n olifant door de porseleinkast' 0IGEN BAAS Twee uur na boeking op vakantie Regio Het vertrouwen is hier veel groter dan in Polen ZATERDAG 18 JUN11994 14: Bedrijf 'smakelaar en projectontwikkelaar Menno Smitsloo doet stap terug De afstand is klein, de overgang is groot. Van een penthouse op het dak van de gelijknamige bedrijfsmake- laardij aan de Leidse Schipholweg is Menno Smitsloo (43) verhuisd naar een bescheiden onderkomen op de begane grond. Letterlijk in de schaduw van zijn oude kantoor. De bedrijfsmakelaardij die zijn naam nog draagt is nu in handen van Nieboer Gemako uit Den Haag. De meest spraakmakende projectontwikkelaar en makelaar van Leiden doet een forse stap terug. REIDEN ,,Ik heb de afgelopen jaren 90 pur per week gewerkt. Dat kun je beter op je 42ste loslaten dan op je zestigste. Dan wordt het je dood. De komende tijd wil ik hooguit nog 25 uur per week werken. Ik wil mijn beleggings portefeuille uitbouwen en daar naast meer tijd besteden aan ijnijn gezin en aan het schilde- Menno Smitsloo neemt fors gas terug, nadat hij jarenlang luidruchtig aan de weg heeft ge timmerd. Vanaf het moment dat hij in 1980 vertrok bij Harry Mens ('we zijn nog steeds vrien den') om in Leiden voor zichzelf tie beginnen kon niemand om zijn aanwezigheid heen. Mei paginagrote advertenties kon digde Smitsloo zijn komst aan Het was recessie en hij prikkel de zijn potentiële klanten koppen als 'Wie wil er nu zaken doen met een bange onderne mer?' en 'Hoe ik het in mijn hoofd haal om voor mijzelf te beginnen'. Autohandel Smitsloo is er trots op dat hij zijn zakelijk succes vanuit het niets wist op te bouwen. De ge boren Scheveninger verhuisde op zijn achttiende naar Sassen- heim. Op de middelbare school begon hij zijn eerste bedrijfje, een autohandel. ,,Ik deed alleen kevers, daar wist ik alles van. Met het geld dat ik daarmee verdiende kocht ik op mijn 21ste mijn eerste pand, een stu dentenhuis aan de Lage Rijn dijk." Hij werd vervolgens een van de grootste kamerverhuur ders van Leiden. Maar studen tenhuizen bezit Smitsloo al ja ren niet meer. „Het rendement is op zich wel goed, maar er gaat zoveel tijd zitten in het be heer." Als scholier al was hij in de ban van onroerend goed. Toen hij zeventien was ging hij al panden bekijken. Die passie is nooit overgegaan. Nog altijd probeert hij de waarde van een pand bij de eerste oogopslag te schatten. Zelden blijkt hij dan ver van de zorgvudig berekende taxatie af te zitten. Hij staat be kend als een harde onderhan delaar. „Check en double- check, dat is mijn devies. Ik pro beer altijd iets 'slechter' te den ken dan de tegenpartij, overal op voorbereid te zijn. Maar wat mensen ook van mij vinden, niemand zal ooit kunnen zeg gen dat ik de kluit heb bela- zérd." Als projectontwikkelaar heeft hij een sterke drang 'iets te stichten'. „Het is een kick een pand vanaf het eerste schroefje van de grond te krijgen. Zelf de eerste schetsen voor een gevel maken en een architect zoeken die daar dan mee verder gaat. Ik geef panden graag namen: Sta- tionade, Sleutelveste, het Leidse Huys." Bij de aankoop van panden heeft Smitsloo een voorkeur voor karakteristieke objecten. Als een ware kasteelheer liet hij zich vorig jaar portretteren voor het door hem verworven Haag se Kasteel De Binckhorst. Een gebouw waarvan hij met grote stelligheid zegt dat hij het nooit zal verkopen. Het lijkt in tegen spraak met zijn verder zo zake lijk handelen. Maar dat bestrijdt hij. „Ik laat me nooit door senti menten leiden. Maar op zich verkoop ik ook niet graag, tenzij er natuurlijk een bod komt waar ik niet omheen kan." Een deel van dit soort beleg gingen doet Smitsloo via de bv's van zijn Smitsloo Groep. Andere panden, zoals De Binckhorst heeft hij als privé-persoon ver worven. Vaak ontwikkelt of re noveert hij zijn panden zelf. Aan dë-andere kant stroomden de aanbiedingen van panden bin nen vanaf het moment dat be kend werd dat hij zich terugtrok uit de makelaardij. „Maar ik ben voorzichtiger dan de bank", zegt hij. Het verklaart de bereid heid van geldschieters om mee te doen in nieuwe projecten. Lastig Smitsloo liet als projectontwik kelaar zijn sporen na in Leiden. Hij bouwde bijvoorbeeld aan de Stationsweg, was betrokken bij de invulling van het Schutters veld. Met grote regelmaat botste hij met de gemeente. Aan het feit dat hij daarbij geregeld zijn zin kreeg, hield hij de reputatie over dat hij behoorlijk wat macht of invloed heeft in Lei den. „Daar heb ik bewust op aangestuurd", zegt hij nu. De gemeente Leiden is volgens hem ook lastig. Lastiger zelfs dan Amsterdam met zijn deel raden. „Buurtbewoners kun je nog wel overtuigen met argu menten, maar de gemeente.... Soms moet je wel als een olifant door de porseleinkast om je doel te bereiken." Een voorbeeld daarvan is de voor hem en andere onderne mers onbevredigende gang van zaken rond de stationstunnel. Als voorzitter van de Stichting Leids Stationsgebied - waarbij 82 bedrijven zijn aangesloten - trad hij op als belangenbeharti ger. „Ik deed wat de Kamer van Koophandel had moeten doen. En ik weet ook dat ik namens een grote groep ondernemers spreek die liever hun mond niet open doen omdat ze dan wel kunnen inpakken. Zelf heb ik daar nooit schade door geleden, integendeel." Een ander, recenter voor beeld, is de advertentie die hij anoniem plaatste om Leide- naars op te roepen bij de raads verkiezingen vooral WD te stemmen. Er kwam kritiek op het feit dat hij zijn naam niet onder die boodschap had ge zegd. Maar Smitsloo zegt nu dat hij zich niet wilde verschuilen. „Ik wist wel dat bekend zou worden dat ik die advertentie had geplaatst, maar wat mij be treft pas na de verkiezingen. Op die actie heb ik overigens steun betuigingen gekregen van men sen van wie je het niet zou ver wachten, bijvoorbeeld uit wij ken als De Kooi. De WD is bo vendien de grootste partij in Leiden geworden. Een van de punten die Smit sloo regelmatig aansnijdt is dat Leiden meer aandacht zou moeten besteden aan de al aan wezige bedrijven en wat minder aan werving. „Roomburg is voor 'tech'-bedrijven. Het Bios cience-park vo voor de andere ondernemingen is er niets. Die vertrekken naar Alphen. En dat terwijl hier zo veel vakmanschap zit." Wat Smitsloo betreft moeten er ook geen grote nieuwe bedrijfs- of andere bouwlokaties worden ontgonnen. Hij constateert voor zichzelf al dat de regio Leiden is 'afgegraasd' als het gaat om gro tere projecten en dat met de resterende ruimte voorzichtig moet worden omgesprongen. Een opmerkelijk standpunt voor iemand die een goedbeleg de boterham verdient als pro jectontwikkelaar. „Maar ik vind ook dat Schiphol niet moet uit breiden. Waarom zou je nastre ven bij de grootste, economisch kwetsbare en vervuilende lucht havens te horen, als je ook een zeer goed renderende middel grote kunt zijn." Ook de bebou wing van de Broek- en Si- montjespolder is voor Smitsloo niet vanzelfsprekend. „Oegst- geest heeft al zoveel gebouwd voor de Leidse regio." Vreemde eend Smitsloo begaf zich de afgelo pen jaren ook op ander terrein dan makelaardij en projectont wikkeling. Zo nam hij - privé- de Warmondse kozijnenfabriek Padox over van de beleggings- groep Nagron en financierde hij de herstart van de Zoeterwoud- se carrosseriefabriek Deckers. Zijn belang in Deckers heeft hij inmiddels afgestoten. Padox heeft hij nog steeds. Padox was bij Nagron, dat zich vooral op vastgoed richt, een vreemde eend in de bijt. Deckers ging failliet na een overname door Spijkstaal. Ten onrechte, vindt Smitsloo nog steeds. Na het faillissement is keihard gevochten voor het be houd van de naam van het be drijf. Smitsloo zegt geen plan nen te hebben dit soort actie vaker te ondernemen. „Maar dit soort bedrijven dat zo lang blijft bestaan, Padox 75 jaar, Deckers 82 jaar, intrigeert mij. Padox was ooit een enorme timmerfa briek, de grootste van Neder land. Zulke ondernemingen blijven overeind door voortdu rend te vernieuwen. Daar zit een enorme know how, die mag dan niet zomaar verloren gaan. Zo blijkt ook bij Menno Smit sloo sentiment soms toch nog hand in hand te gaan met zake lijk handelen. De een droomde altijd al van een eigen bedrijf. Voor een ander was het ondernemerschap de laatste mogelijkheid om uit de werkloosheid te ko men. Een derde zag het gat in de markt dat nie mand anders opviel. Alle maal hebben ze gemeen dat ze er voor kozen hun eigen baas te worden en een bedrijf te beginnen. Vandaag: de uit Polen af komstige Mariusz Plucins- ki en zijn medewerker Ire- na Dyderska van Silben bv, een sinds kort in Lei den gevestigd im- en ex portbedrijf. ;,,Mijn eerste bezoek aan Nederland was in 'september 1993. Dat was om de mogelijk- iheden na te gaan om hier een bedrijf te be- iginnen. In Polen heb ik al tien jaar een han- ;dels- en produktiebedrijf in elektronica. [Maar hier ben ik echt een beginner. Dit be- jdrijf bestaat nog maar twee maanden. De JNederlandse regelgeving en de cultuur van {het zakendoen in dit land waren helemaal [nieuw voor ons. Wel was het natuurlijk zo ;dat we in zakelijk opzicht wisten waar we jaan toe waren. We hadden al een markt en iwe wisten waar we de produkten die we in kochten heen konden sturen. Dat doen we {overigens niet alleen naar ons eigen bedrijf 'in Polen, maar ook naar andere afnemers {daar en we leveren ook aan landen als Tsje chië en Rusland. 'Bij ons bedrijf in Polen, Ambex, werken on- {geveer 25 mensen. We maken er insteek kaarten om computers geschikt te maken ivoor speciale, vooral wetenschappelijke {toepassingen.Daarnaast handelen we in computers, onderdelen en acessoires. Die kopen we in Azië, met name in Taiwan. iDe inkoop doen we nu vanuit Nederland. iDat heeft een aantal voordelen. Opvallend {genoeg kun je vanuit Nederland goederen voor een betere prijs inkopen. Ook zijn de bankfaciliteiten beter. Vanuit Nederland is het mogelijk dezelfde dag een betaling in Taiwan te doen, terwijl dat vanuit Polen wel een week kan duren. Steeds weer krijgen we hier de vraag waar om we nu juist voor Nederland hebben ge kozen om ons te vestigen. Het was inder daad ook mogelijk om op soortgelijke ma nier zaken te doen vanuit Franlaijk, Duits land of België. Maar aan die landen zitten ook nadelen in vergelijking met Nederland. De mentaliteit in Duitsland is bijvoorbeeld niet erg aantrekkelijk voor Polen. En in ver gelijking met andere landen is er hier een heel goede infrastructuur. Hier zijn havens. De opslag van goederen en de verzending èrvari is goed te regelen en de mensen spre ken allemaal Engels. Bovendien is Neder land een stabiel land. Het grote verschil met Polen zit vooral in de cultuur, de manier waarop mensen met el kaar omgaan. In Polen gaat dat veel afstan delijker. Zelfs als mensen al tientallen jaren met elkaar samenwerken, spreken ze elkaar nog heel formeel aan bij hun achternaam en met meneer. Hier is men veel informe ler. Er is al snel een groot vertrouwen in el kaar, ook bij het zakendoen. In Polen is het ondenkbaar dat goederen worden geleverd zonder dat vooruit is betaald. Hier is het normaal dat goederen worden geleverd en dat vervolgens wordt betaald. Voor een groothandel als de onze is dat van belang. Ook de banken in Polen willen vaak zware garanties. Voordat zaken kunnen worden gedaan moet bijvoorbeeld een dure auto in onderpand worden gegeven. Bij onze vestiging hier hebben we veel ge had aan de adviezen van de Kamer van Koophandel. Mede op grond van die advie zen hebben we gekozen voor de BV als rechtsvorm van ons bedrijf. Want je hebt zo'n rechtsvorm nodig om zaken te kunnen doen. Wij runnen het Nederlandse bedrijf met zijn tweeën. Als de zaken goed lopen, wil ik hier graag meer mensen aanstellen. Maar dat is moeilijk. Voor het zover is zou ik ook graag goederen vanuit Polen hier willen af zetten. Nu moet ik mijn aandacht verdelen over het bedrijf in Polen en de vestiging hier. Dat is moeilijk. Telefonisch contact is toch anders dan daadwerkelijk aanwezig zijn. Vandaar dat we nu veel op en neer rei zen om afwisselend daar en hier ons ge zicht te laten zien." TEKST «RUDOLF KLEUN FOTO HOLVAST/MARK LAMERS Last-minute-reizigers kannen terecht bij reisbureau op Schiphol Kriebelt het vakantiegevoel, dan kan vandaag nog een vakantie bestemming worden bereikt. Welke? Dat blijft nog even een verrassing. Pak de koffer, ga naar Schiphol en boek daar de gewenste trip. Met enig geluk zit men twee uur later al in het vliegtuig. Het boeken van last- minute-reizen komt steeds meer op de allerlaatste uren aan. Tot uiterlijk twee uur voor vertrek is het mogelijk bij het reisbureau l'Tur, in de vertrek hal West van Schiphol, een va kantiebestemming uit te zoe ken. ,Het komt weieens voor", zegt Joost de Meyer, bureaumanager van de l'Tur-vestiging op Schip hol. „Een paar dagen geleden hadden we een stelletje dat die zelfde avond nog vertrok." Maar de meeste mensen die bij het reisbureau boeken, spelen toch vooral op zeker. Het zijn dan wel laatboekers, maar om nou zonder vakantiebestemming maar al wel met koffers naar Schiphol te vertrekken, gaat de meeste mensen net een beetje Met de koffers in de hand en de vertrekhal in zicht, staan M. Burink en E. Roos voor de balie naar het scherm met de laatste 'knallers van de dag' te staren. Hun reis naar Malta is één week geleden geboekt bij het reisbu reau. „We boeken meestal een maand van te voren. Zo snel voor vertrek als nu, dat hebben we nooit gedaan", vertelt Bu rink. „Nadat we over dit reisbu reau hadden gelezen, zijn we meteen naar Schiphol gegaan. Niet om direct te vertrekken, maar wel met de zekerheid dat we op zeer korte termijn weg konden", zegt Roos. Korting De keuze bij het bureau is groot. Reizen naar Griekenland, Turkije, Tunesië, Malta, Cyprus voeren de boventoon en er is een groot aanbod naar het Ca- ribisch gebied. Een reis naar Spanje boeken is op dit mo ment vrijwel onmogelijk. Het reisbureau en dus ook de reizi gers zijn afhankelijk van wat de touroperators overhebben. Dagelijks zijn er minstens duizend aanbiedingen met een vertrekdatum tussen nu en veertien dagen. De korting op elke reis bedraagt minstens twintig procent en kan oplopen tot vijftig procent. Reiziger Bu rink is vooral enthousiast over de korting. „Ik heb in de reis gidsen gekeken en daar was de zelfde reis per persoon driehon derd gulden duurder". Bij de keuze uit het aanbod bij l'Tur is het wel oppassen, vindt ze. „Er zitten veel reisbestemmingen tussen waarbij je uit Duitsland of België vertrekt en dat wilden wij absoluut niet." De gemiddelde klant van het reisbureau is twintig tot veertig jaar oud. Voorwaarden om er te boeken zijn volgens De Meyer dat de klanten erg flexibel moe ten zijn en avontuurlijk inge steld. „Reizigers die maar één bepaalde bestemming in hun hoofd hebben, moeten hier dus niet boeken. Het aanbod veran dert namelijk ieder uur." Het computersysteem is aan gesloten op het grote l'Tur-net. Alle 55 vestigingen van dit be drijf - naast Nederland ook in Duitsland, Zwitserland, Oosten rijk en Frankrijk - maken er ge bruik van. Zodra een reis ver kocht is, verdwijnt die van het net. En continu worden nieuwe aanbiedingen ingevoerd. „Alle reizen die in het systeem staan, zijn er ook. We hoeven niet eerst met touroperators te bel len of er nog plek is", vertelt De Meyer. In de eerste weken van het bestaan - het bureau is sinds 6 mei dagelijks geopend - trekt de nieuwe balie op Schiphol vooral Last-minute-reizigers spelen vooral op zeker. De balie v gierigen. veel nieuwsgierigen. Dagjes mensen lopen langs en vragen continu om informatie. Maar vooral het personeel van de Amsterdamse luchthaven grijpt ieder vrij moment aan om ken nis te maken met het nieuwe verschijnsel. Meteen wordt ook even gekeken of er iets van hun gading bij zit. „Ik had verwacht dat het veel goedkoper zou zijn", zegt een KLM-stewardess licht teleurgesteld. De week Grand Canaria voor 627 gulden inclusief appartement is haar te prijzig. „Personeel van lucht vaartmaatschappijen kan al goedkoop vliegen. Ik weet niet wat dan voordeliger is", zegt ze. Met "gemiddeld dertig boe kingen per dag'n ziet reisbu reaumanager De Meyer de toe komst niettemin zonnig in. ook van mij vinden, niemand zal ooit kunnen zeggen dat ik de kluit heb belazerd. Menno Smitsloo: „Wat i FOTO •DICKHOGEWONING

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 14