Claim smartegeld vaker succesvol
Binnenland
Down-syndroom eerder bekend
Grote partij illegale schelpen
Inkomen alleenstaande doorgaans lager
Onderzoekers bezorgd over gebrek aan cocaïnekennis
DONDERDAG 16 JUN11994
Verstoten albino kraai krijgt asiel
foto anp
De Apeldoornse Dierenambulance werd gisteren
geconfronteerd met een albino kraai. Medewerker Christien Bra-
kel (foto) heeft vervolgens de verzorging van het zeldzame dier
op'zich genomen. De jonge vogel is volgens haar verstoten door
zijh soortgenoten vanwege zijn hagelwitte veren, zijn rode ogen
en. zijn vleeskleurige pootjes. Zodra de witte kraai weer enigszins
op krachten is gekomen, krijgt hij 'asiel' in het dierenpark Wissel
iri-Bpe.
Twentse inbrekersbende opgerold
Met de aanhouding van 21 verdachten heeft de regio
politie Twente vijftig woninginbraken in Enschede opgelost. In
totaal heeft de bende voor drie ton aan cheques, sieraden en ge
luidsapparatuur buitgemaakt. Een deel van het geld werd geïnd
met behulp van gestolen cheques en bankpasjes. De buit is voor
zo ver valt na te gaan grotendeels opgemaakt aan harddrugs. De
verdachten variëren in leeftijd van 18 tot 42 jaar.
'Bromfiets op rijbaan stuk veiliger'
den haag Het is een stuk veiliger wanneer bromfietsers binnen
de bebouwde kom gebruik maken van de rijbaan. Dat conclu
deert demissionair minister Maij van verkeer en waterstaat na
ëën proeven in enkele gemeenten. Ze wil deze regel nu in het
hele land invoeren. Overigens niet voor snorfietsen, zo blijkt uit
een nota die gisteren is verschenen. In de nota staat verder dat
de minister overweegt elke bromfietser per 1 januari 1996 een
theoriecertificaat te laten halen. Nog weer een paar jaar later zou
een praktijkexamen verplicht moeten worden gesteld, voor ie
mand met zijn brommer de weg op gaat.
Bewoonster bejaardenhuis verkracht
kampen Een 73-jarige bewoonster van een bejaardencentrum in
Kampen blijkt in de nacht van maandag op dinsdag in haar ka
mer te zijn verkracht. De dader klom langs de gevel omhoog en
ging via een openstaand raam na^ar binnen. Hij overviel de
vrouw in haar slaap. De toestand van het slachtoffer is redelijk,
zo heeft de politie gisteren meegedeeld. De dader is na zijn daad
gevlucht. Over hem is verder niets bekend.
Geld voor AIDS-onderzoek Ethiopië
den haag Minister Pronk van ontwikkelingssamenwerking heeft
twintig miljoen gulden beschikbaar gesteld voor AIDS-onder
zoek in Ethiopië. Het geld wordt besteed aan onderzoek naar het
behandelen en voorkomen van ziekten die samengaan met een
HIV-infectie in de tropen. Ook komt er meer aandacht voor
voorlichting en medische zorg. Pronk verwacht dat buurlanden
mee zullen profiteren. Met Kenya en Uganda zijn al contacten
gelegd. Het Afrikaanse continent wordt zwaar getroffen door de
AIDS-epidemie. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor
spelt dat tegen het einde van deze eeuw negen miljoen Afrika
nen de ziekte onder de leden zullen hebben of inmiddels aan de
ziekte zijn overleden.
Marine laat Britse mijnen ontploffen
den haag Nederlandse mijnenjagers hebben tijdens een oefe
ning in de Britse wateren twee mijnen uit de Tweede Wereldoor
log gevonden. Beide mijnen zijn veilig tot ontploffing gebracht,
zo meldde de marine gisteren. De mijnenjager Harlingen trof op
de zeebodem een Engelse MK 5-mijn aan, een mijn met een ex
plosieve lading van zo'n 500 kilo. De Willemstad stuitte op een
MK-17 mijn, een contactmijn met een explosieve lading van 200
kilo. Beide schepen deden mee aan een internationale mijnen-
bestrijdingsoefening. Bij dergelijke oefeningen worden vaker
mijnen uit de Tweede Wereldoorlog gevonden.
Verongelukt na val van sneeuwhelling
salzburg/den haag Voor de ogen van haar man is eergisteren in
het Oostenrijkse Tennengau een Nederlandse vrouw veronge
lukt. Het Oostenrijkse persbureau APA meldde gisteren dat de
Brabantse op een sneeuwhelling uitgleed en driehonderd meter
omlaag viel. De echtgenoot probeerde nog eerste hulp te verle
nen, maar het mocht niet baten.
Zes jaar voor dodelijke steken
Het gerechtshof in Den Bosch
heeft gisteren een 23-jarige man
fuit Leeuwarden veroordeeld tot
jaar cel voor het toebrengen
r dodelijke steken met een
s. Er was tien jaar geëist. Het
21-jarige slachtoffer werd veer
tien maal gestoken na afloop
van een groot feest voor de Viet
namese gemeenschapin Ne
derland. Dat vind vorig jaar
april plaats in Den Bosch.
Na het feest laaide een con
flict op tussen groepen jongeren
uit Dronten, Lee.uwarden en Le
lystad. Het slachtoffer verwond
de de 22-jarige broer van de
verdachte met een gebroken
bierglas en haalde zich hiermee
de woede van de verdachte op
zijn hals. Het hof oordeelt dat
die verminderd toerekenings
vatbaar is geweest door zijn
oorlogservaringen in Vietnam.
ANWB: Rechter laat zich steeds meer leiden door gebruik in buitenland
De Nederlandse rechter honoreert steeds vaker claims
om smartegeld. Ook wordt het steeds normaler dat gedu
peerden van bijvoorbeeld een ongeval een juridische
procedure starten om het gemis van oog, hand of been of
een ander ongemak in klinkende munt om te zetten. Het
maximumbedrag dat een Nederlandse rechter aan smar
tegeld heeft toegekend is drie ton voor besmetting met
het HIV-virus dat AIDS veroorzaakt.
den haag anp
Groningse wetenschapper ontwerpt nieuwe methode:
Het is mogelijk al in de tiende week van de
zwangerschap vast te stellen of een baby het
syndroom van Down heeft en dus een
mongooltje wordt. Nu wordt dat doorgaans in
de vierde maand bepaald. Drs. J. van Lith be
weert dit in zijn proefschrift, waarop hij volgen
de-woensdag promoveert aan de Rijksuniversi
teit Groningen. Van Lith vindt dat alle zwangere
vrouwen voor een bloedtest in aanmerking
moeten kunnen komen. Is de kans op een
mongooltje groot, dan kan de vlokkentest of een
Wuchtwaterpunctie volgen om meer zekerheid
te krijgen.
Bij vrouwen van 36ijaar en ouder neemt het
risico op een kind met het syndroom van Down
sterk toe. Deze vrouwen komen dan ook in aan
merking voor een vruchtwaterpunctie. Van Lith
vindt deze selectiemethode slecht. Dit omdat
'Sléchts maximaal dertig procent van alle inon-
goloïde kinderen op deze wijze wordt ontdekt.
Bovendien is het onderzoek niet zonder risico;
in 0,5 procent van de gevallen volgt een mis
kraam.
Sinds kort is het mogelijk via bloedonderzoek
in de vierde maand het risico om een kind met
het syndroom van Down te krijgen vast te stel
len. Bij een risico groter dan 1:250 kan een
vrouw een vruchtwaterpunctie laten verrichten.
Via deze dubbelcheck kan zestig procent van al
le mongooltjes w'orden opgespoord. Eén op de
zevenhonderd pasgeborenen heeft het syn
droom van Down.
Van Lith ontwikkelde een methode om al aan
het eind van de tweede maand het risico te be
palen waarna een vlokkentest kan volgen. Een
belangrijk voordeel is volgens de promovendus
in spe dat een eventuele zwangerschapsonder
breking in deze periode minder ingrijpend is
dan in de vierde maand.
Een en ander blijkt uit het giste
ren verschenen 'smartegeld-
handboek' van het tijdschrift
Verkeersrecht, dat wordt uitge
geven door de ANWB. In een
vorige editie van het boek, dat is
Son en Breugel
treurt om doden
Pools busongeluk
son en breugel anp
In Son en Breugel is gisteren tij
dens een massaal bezochte ge
zamenlijke rouwdienst afscheid
genomen van de drie dodelijke
slachtoffers van het busongeluk
vorige week maandag in het
Poolse Katowice. In een bom
volle Sint-Petruskerk vond een
eucharistieviering plaats, die
werd bijgewoond door een de
legatie uit Polen. De drie kisten
werden bedolven onder een wa
re bloemenzee. In de 14.500 zie
len tellende Brabantse gemeen
te hingen gisteren tal van vlag
gen halfstok.
De drie doden waren overi
gens niet de enige slachtoffers.
Veertien mensen raakten ge
wond. Alle inzittenden van de
bus waren betrokken bij de acti
viteiten van de Sonse stichting
Mensen voor Mensen. Deze
particuliere organisatie biedt
humanitaire hulp aan landen in
het voormalig Oostblok.
De trip naar Polen was onder
nomen om hulpgoederen te
brengen en om kennis te maken
met een aantal kinderen die lij
den aan een stofwisselingsziek
te. De kinderen zijn door de
stichting 'geadopteerd'. Op na
drukkelijk verzoek van de fami
lies werd de opbrengst van een
collecte beschikbaar gesteld aan
de stichting.
Rampenplan in
veel gevallen
onder de maat
De rampenplannen die ge-
meehten de afgelopen jaren op
bevel van Binnenlandse Zaken
hebben gemaakt, blijken in veel
gevallen slechts op papier te be
staan. De kwaliteit is onder de
maat en er wordt slechts mond
jesmaat geoefend met brand
weer en politie.
Dat is één van de belangrijk
ste conclusies uit een rapport,
dat over twee weken openbaar
wordt gemaakt door de ministe
ries van binnenlandse zaken,
justitie, sociale zaken, VROM en
verkeer en waterstaat. De gege
vens voor de rapportage zijn in
1992 en 1993 verzameld.
De samenstellers vinden dat
met name de brandweer regio-
naler moet gaan werken. Voor
een'goede coördinatie bij grote
branden en rampen ontkomen
de brandweerkorpsen er niet
aan over de gemeentegrenzen
heen te kijken, aldus de rappor
teurs.
In de grote steden vindt vol
gens de rapporteurs een cumu
latie van alle mogelijke veilig
heidsproblemen plaats. Het zou
dan ook terecht zijn wanneer
met name de vier grote steden
meer geld uit het Gemeente
fonds ontvangen, vinden de
rapporteurs. De Raad voor de
Gemeentefinanciën stelde dat
overigens eerder vast.
bedoeld
roepsmatig mee te maken heb
ben, was het maximumbedrag
nog een kwart miljoen. Ook in
dat geval ging het om een be
smetting met het HIV-virus. Een
verklaring voor de steeds hogere
smartegelden, zo suggereert de
ANWB, is dat rechters steeds
vaker kijken naar wat buiten
landse collega's bij vergelijkbare
omstandigheden toewijzen.
Een recente ontwikkeling is
dat bij psychische shockschade
steeds vaker smartegeld wordt
toegewezen. Psychische shock
is de schade die iemand onder
vindt door een ingrijpend onge
val, bijvoorbeeld een moeder
die haar kind ziet overlijden bij
een verkeersongeval. Ook voor
whiplash ofte wel een zweeps
lag in de nek worden meer en
hogere bedragen toegekend.
Het vorderen van smartegeld
na een verkeersongeval blijkt
verder vaste praktijk geworden.
Om de hoogte van dit bedrag
vast te stellen maken schadere
gelaars gebruik van recente uit
spraken van rechters bij verge
lijkbare situaties. Deze uitspra
ken zijn voor een belangrijk
deel verzameld in het smarte-
geldhandboek.
Het nieuwe handboek laat
een stijging zien van smartegeld
aan slachtoffers van gewelds-
en seksuele delicten zoals mis
handeling, verkrachting en in
cest. Wat minder bekende
smartegeldveroordelingen zijn
bedrijfsongevallen, medische
fouten, onterecht ontslag,
schending van auteursrecht en
privacy-inbreuken.
Het handboek geeft meerdere
voorbeelden van wat het gemis
van een bepaald lichaamsdeel
aan smartegeld kan opleveren.
Een oog verliezen levert bijvoor
beeld tussen de 35.000 en
45.000 gulden op, een vinger
rond de 3500 gulden en een
arm 60.000 tot 75.000 gulden.
Hoewel de bedragen in Ne
derland in de loop der jaren
steeds hoger zijn geworden, is
de situatie hier nog steeds on
vergelijkbaar met de VS. Daar
wordt alle vergoede schade
smartegeld genoemd en
schroeft met name de te ver
wachten inkomensderving van
een persoon de bedragen op tot
vaak meer dan een miljoen gul
den.
Lingerie van
satijn wordt
straks taboe
den haag gpd
Satijnen lingerie en dito nacht
hemden zijn vanaf 1 januari
aanstaande verboden. Vanaf die
datum is het bovendien ver
plicht vrijwel alle lingerie en
nachtkleding te voorzien van
een label met 'Waarschuwing,
verwijderd houden van open
vuur'. Slechts een aantal artike
len mag het label 'brandvertra
gend' voeren. Een en ander is
het gevolg van het Warenwetbe-
sluit Brandwerendheid Nacht
kleding, dat op 1 januari dit jaar
in werking is getreden maar een
overgangsregeling heeft tot eind
i lingerie, die
a verbranden
in Nederland
verhandeld
is een snel-
rotterdam De algemene inspec- men. Het gaat om 40.000 schel-
tiedienst (AID) had gisteren han- pen van de roze strombus, die op
denvol werk aan een partij schel- de lijst van bedreigde uitheemse
pen uit Haïti, die enkele dagen ge- diersoorten staat. De schelpen
leden in de haven van Rotterdam waren verpakt in twee containers
door de douane in beslag is geno- en bestemd voor handelaren in
Nederland en Italië. Tegen de be
trokkenen zal proces-verbaal v
bloemsierkunstindustrie door de
bijzondere vorm en de felroze
den opgemaakt, aldus de AID. De kleur aan de binnenkant. De partij
roze strombus heeft een omvang is een ton waard,
van zo'n dertig centimeter en is foto anp rob webster
populair in de toeristen- en
Enquête PLO A over werkloosheid en financiële positie:
den haag anp
Alleenstaanden met of zonder kinderen zijn
vaker werkloos dan mensen die samenwo
nen. Het gaat om respectievelijk twaalf en
vier procent. Alleenstaanden hebben daar
naast gemiddeld een lager besteedbaar in
komen. Eén op de zes heeft een bijstands-
ofwerkloosheidsuitkering.
Dat blijkt uit een onderzoek van het Insti
tuut voor Consumentenonderzoek SWOKA
naar de maatschappelijke situatie van al
leenstaanden. De gegevens hebben betrek
king hebben op twee miljoen Nederlanders
van 15 tot 65 jaar. Het onderzoek is verricht
in opdracht van het Platform van Organisa
ties voor Alleenstaanden (PLOA)
Van de alleenstaande mannen en vrou
wen zonder kinderen heeft respectievelijk
67 en 57 procent een betaalde baan. Voor
alleenstaande vaders en moeders, in totaal
400.000 mensen, liggen die percentages op
64 en 36. De financiële situatie van alleen
staande vrouwen is ongunstiger dan die van
alleenstaande mannen, ook al omdat wou
wen vaker in deeltijd werken.
Een alleenstaande is volgens de door het
PLOA gehanteerde definitie iemand die al
leen woont of een zelfstandige huishouding
voert, de eenpersoonshuishoudens en de
eenoudergezinnen. Inclusief mensen ouder
dan 65 jaar zijn dat er in Nederland rond de
drie miljoen. Volgens de SWOKA-gegevens
moeten ruim een miljoen alleenstaande
Nederlanders het doen met een inkomen
op bijstandsnivau.
Volgens de onderzoekers zijn er geen gro
te verschillen op het terrein van deelname
aan het maatschappelijk leven. Net als sa
menwonenden ziet het merendeel van de
alleenstaanden wekelijks vrienden of fami
lie, en is een groot deel lid van sportclub of
een andere vereniging. Wel geeft tweederde
aan het moeilijk te vinden contacten te on
derhouden, onder meer door gebrek aan
tijd, geld en energie.
Van de alleenstaanden geeft 75 procent
aan zich tamelijk tot zeer gelukkig te voe
len. Bij samenwonenden is dat 90 procent.
Volgens drs. C. Dietvorst, voorzitter van het
PLOA, maakt dit onderzoek 'eens te meer
duidelijk' dat beleidsmakers meer rekening
moeten houden met de inkomens- en wel-
zijnspositie, maar ook met de sociale posi
tie van alleenstaanden met of zonder kinde-
Nachtkleding e
snel vlamvatten t
mogen niet meer
geproduceerd ei
worden. De norr
heid van 520 millimiter per 10
seconden. Satijn is zo'n brand
gevaarlijke stof, die in de huidi
ge samenstelling dan ook ver
boden wordt. Maar ook polyes
terkatoen voldoet niet aan de
normen. Honderd procent po
lyester weer wel.
De nieuwe wetgeving is vol
gens divisiemanager L. Bertens
van Intress BV (Livera en Lin-
dessa) een ramp voor de nacht
modebranche in ons land. Ne
derland is namelijk het enige
land waar het verboden wordt
(te) brandbare nachtkleding te
produceren en te verhandelen.
Hij vindt dat er op Europees ni
veau afspraken moeten worden
gemaakt en niet in Nederland
een uitzonderingspositie moet
worden ingenomen.
Vaak herhalen
beweging risico
voor gezondheid
Twee miljoen werknemers lo
pen een verhoogd gezondheids
risico doordat zij op hun werk
te vaak dezelfde hand- of arm
bewegingen maken. De risico
groep omvat een derde van de
werkzame beroepsbevolking.
Dit staat in het rapport 'Repete
rende bewegingen' van het Ne
derlands Instituut voor Arbeids
omstandigheden (NIA).
Tot de risicogroep behoren
alle werknemers die meer dan
twee uur per dag of langer dan
een uur achtereen repeterende
bewegingen uitvoeren waarbij
de handen worden gebruikt om
voorwerpen van ten hoogste
drie kilo te verplaatsen. Dit
komt onder meer voor bij typis
tes, caissières, sorteerders, met
selaars en lassers.
Die repeterende bewegingen
kunnen leiden tot klachten aan
handen, vingers, polsen, ellebo
gen, armen en schouders. Uit
onderzoek blijkt dat ongeveer
twintig procent van de werkne
mers dergelijke klachten heeft.
Voorts blijkt dat vier procent
van de WAO-instroom erop kan
worden teruggevoerd.
Het rapport stelt enkele me
thoden voor om de risico's te
verminderen. Daarbij valt te
denken aan het terugdringen
van de handelingssnelheid, het
verbeteren van de werkhou
ding, het ondersteunen van li
chaamsdelen en het zorgen
voor afwisselende werkzaamhe
den.
groningen hans leber
De drughulpverlening, vooral
buiten de grote steden, weet te
weinig over cocaïne, terwijl de
ze harddrug door steeds meer
verslaafden wordt gebruikt.
Vooral onbekendheid met het
zogenoemde baseneen tech
niek waarmee probleemge
bruikers gekookte cocaïne ro
ken, wordt door onderzoekers
van het Groningse Bureau In-
traval als 'gevaarlijk' beoor
deeld.
De partyganger in driedelig pak
staat niet langer model voor de
cocaïne-gebruiker, maar lan
met de Pet. De harddrug heeft
na een opmars van vijftien jaar
alle groepen Nederlanders be
reikt. Het gevaar van cocaïne
schuilt in de 'twee gezichten'
die het middel heeft. 'Snuivers'
komen zelden in de problemen,
maar 'rokers' vormen een ge
vaar voor zichzelf en hun omge
ving.
Het Groninger onderzoeksbu
reau Intraval doet al jaren on
derzoek naar druggebruik. Voor
opdrachtgevers als de gemeente
Rotterdam en de wereldgezond
heidsorganisatie (WHO) in Ge-
nève dringen medewerkers bin
nen in de drugscènes. „Tien
jaar geleden gebruikten weinig
verslaafden cocaïne, nu doen ze
het bijna allemaal", zegt onder
zoeker Edgar de Bie. Vooral het
foto gpd basen baart hem grote zorgen.
„Het kan paranoia veroorzaken
waardoor onder meer de hulp
verlening problemen krijgt."
Tijdens hun veldwerk consta
teerden De Bie en Intraval-di-
recteur Bieleman een grote ken
nisachterstand over cocaïnege
bruik, vooral in de provincie.
„Het viel ons op dat bij de hulp
verlening daar relatief minder
kennis over cocaïnegebruik be
staat. Het viel ons op dat wij
hen regelmatig moesten infor
meren dan zij ons."
Cocaïne deed vijftien jaar gele
den zijn intrede als luxe drug
binnen de Amsterdamse grach
tengordel. Nu is het doorge
drongen tot alle bevolkings
groepen. De Bie: „Vroeger
moest je bij een subcultuur ho
ren om het te kunnen krijgen.
Vandaag de dag is het voor ie
dereen verkrijgbaar. Er bestaat
niet meer één bepaald type ge
bruiker. Waarmee we overigens
niet zeggen dat heel véél men
sen cocaïne gebruiken. In Am
sterdam deed 5,5 procent van
de bevolking het ooit. Slechts
een half procent zei in een on
derzoek dat zij 'de laatste
maand' hadden gebruikt."
De onderzoekers benadrukken
dat cocaïne een drug met 'twee
gezichten' is. Het snuiven van
cocaïne in fijngemalen poeder-
vorm, is daarvan het meest on
schuldig. „Daarvan raken maai"
weinigen in problemen. En als
het eens gebeurt is het maar
voor enige tijd. Financiële pro
blemen, geestelijke afhankelijk
heid, dat soort dingen. We heb
ben nog nooit gehoord dat een
cocaïnesnuiver overleed aan
een overdosis.
Het tweede gezicht van de co
caïne is minder vriendelijk.
„Wie het spul rookt of spuit, is
gevaarlijk bezig. Verslaafden
zeggen zelf ook met cocaïne de
meeste problemen te hebben.
De kick die cocaïne veroorzaakt,
duurt slechts dertig seconden.
Gebruikers willen dat gevoel de
hele dag hebben, zodat de hele
dag in het teken staat van cocaï
ne scoren. Het gevolg is dat de
gebruiker marginaliseert en ver
loedert. Bovendien bestaat het
gevaar dat men naast cocaïne
heroïne gaat gebruiken om de
snelle kick langer vast te hou
den."
Cocaïne wordt- in de drughandel
binnen de grote steden de
laatste tijd ook verkocht in ge
kookte vorm. Bij het koken ver
andert de stof van een 'zout' in
een base, een chemische term
die leidde tot het op z'n Engels
uitgesproken werkwoord basen.
„Dergelijk gebruik leidt vaak tot
paranoia en agressie. Voor de
politie en de hulpverlening le
vert dat nogal wat problemen
op. Iemand die aan het basen is,
moet een halve minuut met rust
gelaten worden, voordat hij
wordt gearresteerd. Dat scheelt
een heleboel problemen. Maar
helaas is nog lang niet iedereen
daarvan op de hoogte."
