Crisis rond Noord-Korea
naar nieuw hoogtepunt
Hutu's slachten ongeveer
veertig Tutsi-kinderen af
Kardinalen nog niet klaar voor 'mea culpa'
Buitenland
PLO weigert opvang gevangenen
Saddam Hussein executeert
te kritische legerofficieren
Dreigement Moskou
aan adres Karadzic
Oekraïne sluit Tsjernobyl
alleen na geldsteun Westen
CNV-protest
bij Suharto
WOENSDAG 15 JUNI 1994
Betrekkingen Israel-Vaticaan bevestigd
Jeruzalem» Israël en het Vaticaan hebben vandaag formeel di
plomatieke betrekkingen aangeknoopt en zullen ambassadeurs
uitwisselen. Beide partijen maakten in december bekend dat ze
betrekkingen met elkaar wilden aangaan. Het Vaticaan was
voorheen niet ingegaan op Israëlische toenaderingspogingen,
uit vrees voor een mogelijk negatieve reactie in de Arabische we
reld, waar de christelijke gemeenschappen aldaar van te lijden
zouden hebben.
Siamese tweeling gescheiden
Johannesburg» Hersenchirurgen van het Garankuwa-ziekenhuis
bij de Zuidafrikaanse stad Pretoria zijn er gisteren in geslaagd
een met de hoofden aan elkaar vergroeide Siamese tweeling te
scheiden. De twee, de negen maanden oude Mahlatse en Ntha-
.biseng Makwaeba, maakten het goed.
Regering Ethiopië op winst
Addis ababa» De regeringscoalitie in Ethiopië heeft volgens de
eerste uitslagen van de vorige week gehouden verkiezingen voor
een grondwetgevende vergadering een forse voorsprong geno
men op de oppositiepartijen. De partijen die het Revolutionair
Democratisch Front van het Ethiopische Volk (EPRDF) vormen,
hebben samen 96 van de 114 inmiddels toegewezen zetels be
haald. De stemmen voor de overige zetels van de 547 leden tel
lende Nationale Assemblee moeten nog worden geteld.
Kengo Wa Dondo weer premier Zaïre
Kinshasa Het overgangsparlement van Zaïre heeft gisteren de
gematigde oppositieleider Kengo Wa Dondo als premier van het
.l,and gekozen. De verkiezing van de centrum-kandidaat Kengo,
-die al twee maal eerder premier was, is een klap voor de radica
lere Etienne Tshisekedi, die weigerde mee te doen aan de verkie
zingsronde in het parlement. Tshisekedi werd in 1992 gekozen
cjoor de nationale conferentie, maar later door president Mo
butu Sese Seko ontslagen.
Iran geeft Duitser gratie
bonn» Iran heeft gratie verleend aan de Duitse ingenieur Hel
mut Szimkus, die wegens spionage voor Irak ter dood was ver
oordeeld. De Duitse regeringswoordvoerder zei gisteren dat
Szimkus (58) over vier weken in Duitsland wordt verwacht.
Clinton volgende maand naar Letland
Washington Bill Clinton bezoekt op 6 juli als eerste Amerikaan
se president Letland om de leiders van de drie Baltische staten te
ontmoeten. Met het bezoek wil Clinton zijn steun betuigen aan
de onafhankelijkheid van Estland, Letland en Litouwen. Clinton
reist daarna door naar Polen en vervolgens naar Napels, voor de
G-7 top.
Estse ministers stappen op
tallinn Twee ministers van Estland zijn gisteren afgetreden uit
protest tegen het leiderschap van premier Laar. Zij zijn de jong
ste slachtoffers van de al weken slepende kabinetscrisis in de
Baltische republiek. De 34-jarige kabinetsleider krijgt de schuld
van de zinkende populariteit van de rechtse regering, die uit vier
partijen bestaat.
Asielzoekers in Duitse ambassade Havana
havana De 21 asielzoekers die maandag de Duitse ambassade
in Havana binnendrongen, hebben gisteren geweigerd het ter
rein te verlaten. De Duitse regering probeert samen met de Eu
ropese partners en in overleg met Cuba een oplossing te vinden.
In mei hebben meer dan 100 Cubanen in de Belgische ambassa
de hun toevlucht gezocht. De onderhandelingen over die kwes-
Tie duren nog voort.
m
Alvorens met zijn echtgenote Rosalyn de Noordkoreaanse grens over te steken, zwaaide de Amerikaanse oud-president Jimmy Carter naar omstan
ders. De Carters betraden Noord-Korea bij het dorp Panmunjom, dat voor de Koreaanse deling dezelfde betekenis heeft als destijds de Berlijnse
Muur voor de Duitse deling. foto reuter
Het besluit van Noord-Korea om zich terug te trekken uit
het Internationaal Atoom Energie Agentschap (IAEA) van
de Verenigde Naties, heeft de VS, Zuid-Korea en Japan
gesterkt in hun mening dat de Verenigde Naties econo
mische sancties tegen Pyongyang moeten afkondigen.
De Amerikaanse president, Clinton, zei gisteren dat het
Noordkoreaanse besluit de crisis 'alleen maar ernstiger
maakt'. Inmiddels heeft Noord-Korea ook gedreigd zich
te onttrekken aan het verdrag tegen de verspreiding van
kernwapens.
ciële reactie van Washington,
maar de VS, Zuid-Korea en Ja
pan verklaarden wel dat ze de
Veiligheidsraad van de VN snel
zullen wagen om strafmaatre
gelen tegen Noord-Korea.
Zouden die er komen, dan
stapt Pyongyang ook uit het
washington hans de bruun
De Noordkoreaanse regering in
formeerde Washington gisteren.
Hetzelfde gebeurde later op de
dag bij het atoombureau IAEA
in Wenen. Er kwam geen offi-
Non-Proliferatie Verdrag (NPV)
tegen de verspreding van kern
wapens. In dat geval bestaat er
geen enkele mogelijkheid meer
de Noordkoreaanse kerninstal
laties te controleren.
Doordat Noord-Korea het
IAEA-lidmaatschap heeft opge
zegd is dat trouwens al erg
moeilijk geworden. Twee IAEA-
controleurs worden waarschijn
lijk spoedig uit Noord-Korea ge-
In Washington wordt gehoopt
dat oud-president Carter nog
enige invloed op Noord-Korea
kan uitoefenen. Hij is vandaag
begonnen aan een particuliere
wedesmissie naar Pyongyang.
Gisteren sprak Carter in Seoul
met de Zuidkoreaanse presi
dent Kim Jung-sam. Volgens
Zuidkoreaanse bronnen zou
Carter aan de Noordkoreanen
een lijst overbrengen met voor
waarden waaronder de VS be
reid zijn alsnog met Pyongyang
te onderhandelen.
Daartoe behoren het weer
toestaan van IAEA-inspecties en
het verstrekken van gegevens
over de Noordkoreaanse pluto-
niumvoorraad. Maar die lijst is
opgesteld voordat Noord-Korea
zich maandag uit het IAEA te
rugtrok. Noord-Korea heeft
steeds gezegd dat het wel weer
wil praten, maar alleen als de
VS de betrekkingen normalise
ren. Washington eist steeds dat
Noord-Korea eerst aan de 1AEA-
regels. voldoet.
Israël mag vrijgelaten Palestijnen niet naar Jericho sturen
Gevechten laaien weer op in hoofdstad Rwanda
gezocht. De kerk staat in het deel van Kigali dat in
handen is van de regering.
Na het bekend worden van de ontvoering stop
te het Rwandees Patriottisch Front (RPF) de ge
sprekken met het regeringsleger over een staakt-
het-vuren. Vanochtend laaiden de gevechten
weer op in de hoofdstad Kigali.
In buurland Burundi zijn meer dan honderd
Tutsi's, die Rwanda waren ontvlucht, door Rwan
dese Hutu's omgebracht. Het bloedbad had
plaats in een kamp in Bugabira, in het noordoos
ten van Burundi. De Tutsi's werden in hun slaap
verrast.
Hutu-milities hebben gisteren ongeveer veertig
Tutsi-kinderen ontvoerd uit een kerk in de Rwan
dese hoofdstad Kigali. Functionarissen van de
Verenigde Naties gaan ervan uit de kinderen ver
volgens zijn vermoord.
.Als de milities mensen meenemen, doden zij
ze gewoonlijk", aldus ondercommandant Any-
idoho van de VN-macht in Rwanda. De Hutu's
verhinderden gisteren de evacuatie door de Vere
nigde Naties van 2.500 vluchtelingen, voorname
lijk Tutsi's, die in de kerk hun toevlucht hebben
londen indgoed zou vallen in het leger.
Saddam heeft vorige maand
zijn premier ontslagen om zijn
greep op de macht te verstevi
gen. Hij gaf de belangrijke por
tefeuilles in het kabinet aan zijn
directe verwanten, en andere
posten aan familieleden van de
Takriti-stam. Hij wilde defensie
Saddam Hussein heeft drie ho-
•ge Iraakse officieren laten exe
cuteren en meer dan een tien
officieren weggezuiverd omdat
ze twijfels hadden geuit over de
militaire talenten van zijn oud
ste zoon. Odai. Familieleden
van de geëxecuteerde mannen
hebben dit bekendgemaakt.
De militairen kwamen uit de
invloedrijke Duri-stam, die al
eeuwenlang beroepsofficieren
levert. Hun misdaad was dat ze
te uitgesproken (negatief) wa
ren toen hen werd gevraagd of
de benoeming van Odai Hus-
i defensie
aan zijn z
De broers van Saddam instru
eerden loyale Takriti-officieren
onopvallend de populariteit van
Odai bij de militaire top te tes
ten alvorens de kabinetswijzi
ging bekend te maken. Zij
meldden bezorgdheid over
Odais gebrek aan militaire kwa
liteiten en opleiding.
Russische minister vreest wereldoorlog
nembargo tegen de Bosnische
moslims niet eenzijdig te door
breken. Het Amerikaanse parle
ment heeft daarop vorige week
bij president Clinton aange
drongen. Clinton wil het embar
go echter handhaven.
Volgens Kozyrev mag de
Amerikaanse regering niet
zwichten voor de druk van het
parlement. ,,Als het wapenem
bargo wordt doorbroken keren
we terug naar de donkerste tij
den van de Koude Oorlog. Dan
is er de dreiging van een nieuwe
wereldoorlog aldus Kozyrev.
Karadzic gaf geen direct ant
woord op Kozyrevs waarschu
wing. „Wij Serviërs willen niets
liever dan vrede en een einde
aan dit slepende conflict", aldus
Karadzic.
De Bosnisch-Servische leider,
die ook de dichtkunt beoefent,
is voor een niet-officieel bezoek
in Moskou. De Russische schrij
versbond heeft zijn verzameld
werk bekroond met een literaire
prijs, die vandaag wordt uitge
reikt. Hoewel het niet om een
staatsprijs gaat, wordt de prijs
voor de zeer omstreden Karad
zic beschouwd als demonstratie
van Russische steun voor de
Servische zaak.
moskou hans geleunse
correspondent
Radovan Karadzic, de leider van
de Bosnische Serviërs, kreeg
gisteren bij aankomst in Mos
kou te horen dat zijn troepen
snel de op Kroaten en moslims
veroverde gebieden moeten te
ruggeven. De Russische minis
ter van buitenlandse zaken, Ko
zyrev, dreigde dat Moskou an
ders niet zal meewerken aan
opheffing van het VN-embargo
tegen Servië.
viërs zich t
vredesplan v
49 procent v
weigeren de Ser-
houden aan het
ior Bosnië, dat hun
n het grondgebied
de republiek toekent. De
moslims en Kroaten krijgen sa
men de rest. Kozyrev verzeker
de Karadzic dat de Serviërs op
Russische steun kunnen reke
nen als ze voor vrede kiezen.
„Maar ik wil u ook waarschu
wen. Er is een andere keuze, die
tot oorlog leidt. U kunt niet met
geweld zeventig procent van het
Bosnische grondgebied blijven
controleren", aldus Kozyrev.
Karadzic had de Russische
minister eerst glimlachend aan
gehoord. Daarin waarschuwde
Kozyrev de VS om het wape-
Geleidehond
kiest voor
Conservatieven
Een afgevaardigde van de Britse
Labourpartij kwam gisteren in
het Lagerhuis terecht in de
bankjes voor de Conservatieve
ministers. Zijn nieuwe blinden
geleidehond Lucy had hem
daarnaartoe gebracht.
Luid gelach steeg op toen de
blinde David Blunkett tussen de
Conservatieve ministers ging
zitten. Labourpolitici juichten
de twee toe: „Wat weet die
hond?"? riep een collega, die
hierin een voorteken zag van
toekomstig regeringspluche.
Hun rivalen riepen terug: „Die
hond is voor de Conservatie
ven". De 20 maanden oude La
brador keek geamuseerd
„Na haar bijdrage aan de klin
kende overwinning bij de Eur
overkiezingen, dacht Lucy ken
nelijk dat we ook de algemene
verkiezingen hadden gewon
nen" zei Blunkett later.
luxemburg peter de vries
De Israëlische premier Rabin bracht gisteren per helikopter een bezoek aan de Israëlische nederzettingen
rondom Jericho. Hier verlaat hij Vered Jericho. foto svennackstrand
jeruzalem ad bloemendaal
"correspondent
Israël wil vandaag proberen een
^iaar honderd Palestijnse gevan
genen naar het autonome Jeri
cho over te brengen. Ze kunnen
daar dan de rest van hun straf
tijd verblijven. De PLO heeft
echter gewaarschuwd dat de ge
vangenen niet tot de stad zullen
worden toegelaten.
De organisatie meent dat Is
raël de vrijgelaten Palestijnen
moet terugbrengen naar hun
woonplaatsen, elders op de
Westelijke Jordaanoever. Het
Palestijnse bestuur wil alleen
een uitzondering maken voor
gevangenen die zijn veroor
deeld wegens moord op colla
borateurs.
De mensenrechten-organisa
tie 'Human Rights Watch' wil
dat de Amerikaanse regering de
financiële hulp aan Israël ver
mindert, als dat land doorgaat
met de 'systematische marte
ling' van Palestijnse arrestanten.
De in Amerika gevestigde orga
nisatie geeft dat advies in een
vandaag verschenen rapport
over de situatie in militaire on
dervragingscentra in de bezette
gebieden.
sluiting van de gevaarlijke
toren en is bereid daarvoor on
geveer 1,7 miljard gulden op ta
fel te leggen. De andere indus
trielanden zouden dan de rest
van de benodige drie miljard
gulden moeten betalen.
Eurocommissaris Van den
Broek toonde enig 'begrip' voor
het Oekraïnse standpunt:
Kravtsjoek staat binnenkort
voor spannende verkiezingen,
en kan het zich niet veroorloven
de economie de nek om te
draaiep door te stoppen met het
gratis leveren van electriciteit
aan het bedrijfsleven.
Voorzitter Westerlaken van de
vakcentrale CNV heeft gisteren
een protestbrief gestuurd aan
president Suharto van Indone
sië. Westerlaken meldt dat tij
dens zijn bezoek begin deze
maand bijeenkomsten met lei
ders van de Indonesische Wel-
vaartsbond (SBSI) zijn beëin
digd door de politie. Eenmaal
werd een Indonesiër gearres
teerd en in elkaar geslagen.
De niet-officiële SBSI organi
seerde in april stakingen in en
rond Medan, de grootste stad
op Sumatra. De betogingen
voor hoger minimumloon lie
pen op rellen uit. SBSI-leider
Pakpahan is gisteren in Medan
ondervraagd door de politie.
Pakpahan was onlangs in Ne
derland gast van het CNV. Hij
stelde Suharto toen verantwoor
delijk voor de onderdrukking en
dreigde met een revolte als de
vakbondsvrijheid in Indonesië
niet wordt gerespecteerd.
De Oekraïnse president
Kravtsjoek is alleen bereid de
beruchte kerncentrale van
Tsjernobyl te sluiten als het
Westen met geld komt voor de
ontmanteling van de reactoren
en voor de bouw van nieuwe
kerncentrales. Kravtsjoek bena
drukte dat gisteren in Luxem
burg, waar hij samen met de
ministers van buitenlandse za
ken van de Europese Unie (EU)
het Partnerschapsverdrag voor
Oekraïne ondertekende.
De EU dringt aan op snelle
correspondent
De buitengewone tweedaagse vergadering van kardina
len die gisteren in het Vaticaan werd afgesloten, heeft
niet geleid tot een kritische analyse van het verleden
van de rooms-katholieke kerk. Paus Johannes Paulus II
had de 140 kardinalen, van wie er 114 present waren,
gevraagd om in het zicht van het grote jubileumjaar
2000 over te gaan tot een mea culpa een schuldebe
lijdenis. De 'historische zonden' van de kerk moesten
aan de kaak worden gesteld.
Als voorbeelden noemde de paus in zijn brief aan de
kardinalen de inquisitie, de godsdienstoorlogen, de ver
volging van wetenschappers en het totalitaire gedrag
waaraan de kerk zich heeft schuldig gemaakt. Ook in
zijn openingsrede zei de paus dat de christenen hun
schuld moeten erkennen 'teneinde een efficiënte im
puls te kunnen geven aan de nieuwe evangelisatie en
het proces dat tot eenheid moet leiden'.
De kardinalen waren het eens met de paus over de
noodzaak tot bezinning, maar achtten het nuttiger om
zich te concentreren op het heden. „Het zou veel mak
kelijker zijn om de fouten uit het verleden te betreuren
dan om een analyse te maken van die uit het heden",
aldus de kardinalen.
Zij menen dat het noodzakelijk is na te denken over
de 'ethische nacht' die gevallen is over de hedendaagse
maatschappij: de 'minachting voor de heiligheid van
het leven'; de grote spirituele en materiële armoede' en
'het geringe respect voor het gezag van de paus en
vooral van Christus'.
Overigens was het mea culpa maar een klein agenda
punt van de tweedaagse vergadering. De kardinalen
hebben besloten twee jaar uit te trekken voor de voor
bereiding van het jubileumjaar 2000 en een jaar voor de
viering zelf. Het feest moet vooral in het teken staan
van de verbroedering van de godsdiensten en de toena
dering tussen de katholieke en de orthodox-christelijke
wereld bevorderen.
Tijdens de 'consistorie' hebben de kardinalen ook
een oproep gedaan aan alle naties om de oorlog in
Rwanda te stoppen en een document over het gezin
aangenomen. De rijke landen, zo valt te lezen, doen er
beter aan de ontwikkelingslanden te helpen en hun de
natuurlijke methoden voor controle van de vruchtbaar
heid te onderwijzen, dan om steeds meer geld te steken
in onderzoek naar kunstmatige anti-conceptie.
De kardinalen richten zich ook tot alle landen die in
september aanwezig zullen zijn in Cairo voor de VN-
conferentie over de demografische problemen van de
wereld. „Deze conferentie zou zeer veel goeds kunnen
opleveren voor de volkeren van de wereld wanneer
men zich zou concentreren op het gezin in zijn tradi
tionele en natuurlijke vorm", aldus de kardinalen.
