00
Israël kritisch
tegenover Italië
Buitenland
Hongaarse liberalen voor
overleg met socialisten
FDP zweert trouw
aan Kohls coalitie
Nieuwe aardschokken in Indonesië
Akashi: Overleg Bosnië
Raffinaderij Aden bestookt door
noordelijke luchtmacht Jemen
Omstreden Oliver North Republikeins senaatskandidaat
4'MAANDAG 6 JUNI 1994
Jordanië en Israël rond de tafel
amman Israël en Jordanië zijn vandaag in Washington infor
mele besprekingen begonnen over waar de grens tussen beide
landen precies loopt. Ook veiligheidskwesties en waterrechten
komen aan de orde. Israël houdt ongeveer 300 vierkante kilome
ter Jordaans grondgebied bezet. Het gaat om een zone langs de
bestandslijn die de twee officieel nog in oorlog zijnde landen van
elkaar scheidt. Jordanië maakt zich ook zorgen over het Israëli
sche watergebruik in de regio.
Ontploffing kantoor Front National
seille vernield. Niemand raakte gewond. De politie tast nog in
het duister over de oorzaak van de explosie.
Israëli's demonstreren voor Jeruzalem
Jeruzalem» Honderden Israeli's hebben gisteren in Jeruzalem
een menselijke ketting gevormd rond de muren van de oude
stad. Hiermee willen de rechtse joden hun claim op Jeruzalem
nog eens duidelijk maken. De stad werd gedurende de Z
se oorlog, die precies 27 jaar geleden uitbrak, herenigd.
Baltische landen samen in vredesmacht
Stockholm» Vijf Noordeuropese landen gaan de drie Baltische
staten Estland, Letland en Litouwen helpen met het vormen van
een gezamenlijke Baltische vredesmacht die beschikbaar zal zijn
voor VN-operaties. De drie Baltische landen hebben daarover
een akkoord getekend met Zweden, Noorwegen, Denemarken,
Finland en IJsland. OokGroot-Brittannië, de Verenigde Staten,
Duitsland en Nederland hebben een bijdrage beloofd.
Dode zeehonden aan kust Namibië
windhoek» Op de kust van Namibië zijn de afgelopen dagen
tienduizenden dode zeehonden aangespoeld. Volgens leden van
de schoonmaakploegen die de woestijn-achtige kust van de kar
kassen ontdoen zijn de meeste dieren verhongerd. „Ongewone
omstandigheden'' op zee zijn er de oorzaak van dat er te weinig
vis is, aldus een verklaring van het ministerie van visserij in
Windhoek.
Noorse regering begint EU-campagne
oslo» De Noorse regering is het afgelopen weekeinde de cam
pagne begonnen om de bevolking warm te maken voor het lid
maatschap van de Europese Unie. Deze herfst kunnen de scepti
sche Noren zich in een referendum over de kwestie uitspreken.
Het referendum wordt 20 november gehouden.
Uitstel van lancering Ariane-raket
kourouDe lancering van een Westeuropese Arianeraket vanaf
het ruimtevaartcentrum Kourou in Frans-Guyana is zaterdag net
voor de start „een tiental dagen" uitgesteld. Eén van de beide
steunen die tot aan de start aan de raket zijn bevestigd, bleek
niet te kunnen wegklappen. De oorzaak van de storing is nog
onduidelijk.
Dood ayatollah Khomeini herdacht
teheran» Duizenden Iraniërs hebben zaterdag het overlijden
van ayatollah Khomeini herdacht. Zij trokken naar het graf van
hun geestelijk leider, die precies vijf jaar geleden overleed. On
der de rouwenden bevonden zich oorlogsveteranen in rolstoelen
en naar Iran uitgeweken slachtoffers van de oorlog in Bosnië.
CORRESPONDENT
Een coalitie tussen de Socialisti
sche Partij (MSzP) en het libera
le Verbond van Vrije Democra-
(SzDSz) in Hongarije is zeer
waarschijnlijk geworden, nu de
partijcongressen van beide par
tijen het afgelopen weekeinde
instemden met coalitiebespre
kingen. Vast staat nu al dat de
socialistische leider Gyula Hom
ieuwe premier van Honga
rije zal worden. Zijn partij wees
Hom met overweldigende
meerderheid als kandidaat aan.
Hoewel de SzDSz eerder had
laten weten Hom vanwege zijn
verleden (hij was minister van
buitenlandse zaken tijdens de
laatste communistische rege
ring) niet aanvaardbaar te vin
den, liet de partij dat bezwaar
gisteren vallen. SzDSz-partijlei-
der Ivan Peto benadrukte dat de
belangrijkste voorwaarde voor
daadwerkelijke deelname aan
coalitie 'gelijkwaardigheid'
De SzDSz zal, als kleinere
partij, niet de helft van de mi
nisterschappen eisen. Maar de
partij verwacht wel een aantal
belangrijke posten toebedeeld
te krijgen, waarbij een van de
economische ministeries zon
der enige twijfel een voorwaar
de is. Bovendien wil de SzDSz
een regeerakkoord op schrift,
waar beide partijen eventueel
via de rechter aan gebonden
kunnen worden.
MSzP-partijleider Hom zei op
zijn beurt toe dat de SzDSz op
meer posten zal kunnen reke
nen dan de onderlinge stemver
houding vereist. De hervormde
communisten hebben 209 van
de 386 parlemenstzetels tegen
70 voor de liberalen. Hom ver
klaarde zich ook bereid tot
eventuele onderhandelingen
met een derde coalitiepartner,
de liberale jongerenpartij Fi-
desz, met wie de SzDSz gedu
rende de verkiezingen een
bondgenootschap had.
MAANDAG
DINSDAG - WOENSDAG
ml 2 PUKKEN
AA NU*riw»ri
GOUDA'S GLORIE I COLA. SINAS OF
SLASAUS DRIN&
fles 0,75 liter
van 2A5
Kinkel heeft heft stevig in handen
Jakarta Het dodental als gevolg van de aardbeving en daarop volgende vloedgolf die vrijdag delen van Oost-Java heeft getroffen, is giste
ren opgelopen tot boven de tweehonderd. De beving, die een kracht had van 5.9 op de schaal van Richter, is in het weekeinde gevolgd door schok
ken in hetzelfde gebied en op Bali. De beving van gisteren had een kracht van 5.7 op de schaal van Richter. Die heeft voor zover bekend geen nieu
we schade of slachtoffers tot gevolg gehad. In Banyuwangi bezoeken twee overlevenden van de natuurramp het graf van
UP AU ATURUCIRI
Jeruzalem herziet betrekkingen met Rome
Israël wil zijn betrekkingen met Italië herzien, als reactie
op de benoeming van drie neo-fascisten in de nieuwe re
gering van premier Silvio Berlusconi. De herziening zal
geen verbreking van de relaties inhouden, maar eerder
van symbolische betekenis zijn.
„We hoeven de Italianen niet in
de armen te vallen", zei Beilin.
Ambtenaren van het ministe
rie van buitenlandse zaken gaan
zich deze week beraden over Is-
raëls diplomatieke antwobrd op
de nieuwe regering in Rome.
„Er zijn vele stations tussen vol
ledige normalisatie en het ver
breken van de betrekkingen",
meent Beilin.
Toch staat de Israëlische di
plomatie voor een dilemma. De
Israëliërs hebben niets tegen
premier Berlusconi persoonlijk.
In gesprekken met Israëlische
functionarissen heeft deze zelfs
laten blijken dat hij van plan is
een meer pro-Israëlisch beleid
CORRESPONDENT
Onderminister Beilin (buiten
landse zaken) zei gisteren dat
Israël de benoeming van de
neo-fascisten in het Italiaanse
kabinet niet kan aanvaarden
zonder enige wijziging van zijn
politiek. Dat zou een verkeerd
signaal geven aan Europa als
geheel, waar volgens Beilin
sprake is van een alarmerende
groei van het fascisme.
Met Noorwegen behoort Is
raël tot de weinige landen die
Berlusconi geen gelukwens
hebben gestuurd met de tot
standkoming van zijn kabinet.
te voeren dan de vorige, links
georiënteerde regering.
De verwachting is dat de Is
raëlische regering voorlopig zal
volstaan met een minimaal di
plomatiek gebaar en daarna
nauwlettend in de gaten zal
houden hoe Berlusconi en zijn
ministers zich gedragen.
Jacques Delors, voorzitter van
de Europese Commissie, heeft
het afgelopen weekeinde even
eens fel stelling genomen tegen
de neo-fascisten in de Italiaanse
regering en in het bijzonder te
gen hun leider Gianfranco Fini.
In een interview met de Fran
se televisiezender TF1 noemde
Delors het fascisme een afgrij
selijk monster. Hij zei ontsteld
te zijn over uitspraken van Fini
dat met de landing van'de geal
lieerden vijftig jaar geleden Eu
ropa haar culturele identiteit
verloor.
Vliegtuig stort
neer in China:
159 doden
PEKING Rtr-UPI-DPA
Een Chinees vliegtuig is-
vanmorgen (Nederlandse
tijd) neergestort kort na het
opstijgen van het vliegveld
van Xian. Alle 159 inzitten
den zijn omgekomen.
De Toepolev-154 van
China Northwest Airlines
had 146 passagiers en der
tien bemanningsleden aan
boord. Het vliegtuig stortte
acht minuten na het vertrek
neer in landelijk gebied.
Het toestel was op weg naar
de zuidelijke stad Guang
zhou. Over de oorzaak van
het ongeval is niets bekend.
Xian ligt in het noordwes
ten van China. Het is de
plaats van het beroemde
graf van terracotta krijgers
en om die reden een grote
toeristische attractie.
Het is het eerste vlieg
tuigongeluk in China cüt
jaar. Vorig jaar en 1992 wa
ren de ergste jaren in de
luchtvaartgeschiedenis van
het land met ongevallen
waarbij bijna 400 doden
vielen.
ROSTOCK HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
l
Vóór het 45ste partijcongres van
de Duitse liberalen twijfelde
menigeen nog aan de leidersca
paciteiten van voorzitter Klaus
Kinkel. Gistermiddag stond ech
ter vast dat de man stevig in het
zadel zit. Zijn kritische voorgan
ger graaf Lambsdorff en zijn po
litieke 'peetvader' Hans-Diet-
rich Genscher prezen hem.
Zelfs de Kinkel-tegenstanders,
vooral afkomstig uit de links-li
berale hoek, moesten toegeven
dat ze hem hadden onderschat.
„Hij heeft een veel langere
adem dan we hadden gedacht",
klonk het vol respect in de con
greshal van de Oostduitse stad
Rostock.
In de wandelgangen werd ge
sproken over de 'vier-fasen-
schoonmaker' Kinkel. In de eer
ste plaats had hij het FDP-be-
stuur, tegen de wil van de links
liberalen in, al twee maanden
geleden vastgelegd op een
voortzetting van de coalitie met
de christen-democraten na de
algemene verkiezingen van ok
tober.
Daarna verscheen Kinkel op
het regionale congres van de li
beralen in Noordrijn-Westfalen,
de sterkste afdeling van de par
tij, waar hij zijn aartsrivaal Jür-
gen Möllemann op zijn num
mer zette. Möllemann, die zich
zelf als de heimelijke voorzitter
van de FDP ziet, durfde het in
Rostock niet eens meer aan zich
te kandideren voor het landelij
ke bestuur. Möllemanns com
mentaar: „Midden in een ge
vecht bekritiseer je het opper
bevel niet".
De derde stunt van Kinkel
was dat hij twee weken geleden
bij de presidentsverkiezingen in
Berlijn zijn gedelegeerden eerst
de vrije teugel liet, maar toen
het serieus werd de meesten
dwong op de CDU/CSU-kandi
daat Herzog 1
De kroon op zijn werk zette
hij vrijdag direct na het begin
van het congres. Kinkel hield
een toespraak, waarin hij er de
nadruk op legde dat een voort
zetting van de coalitie na de al
gemene verkiezingen noodza
kelijk is. Op de agenda stond
dat de 662 gedelegeerden daar
over uitvoerig mochten discus
siëren. Maar de slimme Kinkel
liet direct na zijn rede een stem
ming houden, en voordat de af
gevaardigden het eigenlijk in de
gaten hadden, was het partij
programma aangenomen. En
dan is een discussie over de li
berale principes natuurlijk al
leen maar mosterd na de maal
tijd.
Maar zaterdag nam het con
gres in ieder geval een beetje
wraak. Tegen de wil van Kinkel
en erevoorzitter Genscher in
werd besloten dat liberale be
windslieden in de toekomst
geen lid van het parlement mo
gen zijn, wat in Duitsland onge
bruikelijk is. De liberalen willen
het verschil duidelijk maken
tussen de uitvoerende en wet
gevende macht, iets wat bij
voorbeeld in ons land vanzelf
sprekend is.
Het congres besloot boven
dien dat buitenlanders die lan
ger dan acht jaar in Duitsland
wonen bij gemeenteraadsver
kiezingen het passieve kiesrecht
moeten krijgen. Coalitiepartner
CDU/CSU voelt daar echter
niets voor. Ook wijst de FDP het
elektronische afluisteren van
particuliere woningen af, zoals
Kohl bepleit.
De liberalen onderstreepten
opnieuw dat een coalitie zonder
de FDP niet mogelijk is. De FDP
kon tientallen jaren rekenen op
vijf tot tien procent van de
stemmen, maar of dat ook dit
jaar lukt, moet worden afge
wacht. In de peilingen schom
melt de FDP rond de kiesdrem
pel van vijf procent.
genève
VN-gezant Akashi heeft ver
klaard te hopen dat het overleg
in Genève met de strijdende
partijen in Bosnië alsnog van
daag kan beginnen. Hij zei dat
aan 'alle voorwaarden' in Gora-
zde lijkt te zijn voldaan. Maar
radio-Sarajevo herhaalde de be
schuldiging van de Bosnische
regering dat zich nog steeds
Serviërs bevinden in de door de
VN beschennde zone rond Go-
razde.
Akashi had zich het hele
weekeinde ingespannen om de
strijdende partijen te bewegen
vanochtend de onderhandelin
gen te beginnen over een
staakt-het-vuren in Bosnië. De
Bosnische delegatie in Genève
wil de besprekingen pas hervat
ten wanneer de Servische troe
pen zich volledig uit de VN-zo-
ne rond Gorazde hebben terug
getrokken.
Intussen duren in het noorden
en westen van het land de ge
vechten tussen Serviërs en mos
lim-regeringstroepen voort. Vol
gens radio-Sarajevo kwam het
ook vlak bij de Bosnische
hoofdstad tot een gewapend in
cident.
Het afgescheiden Zuid-Jemen heeft de lucht
macht van noordelijke luchtmacht ervan beschul
digd gisteren 's lands enige olieraffinaderij bij
Aden te hebben aangevallen. Het noorden ont
kent de aanval en heeft de Verenigde Naties laten
weten dat het zich voorlopig niet zal houden aan
de oproep voor een wapenstilstand die door de
Veiligheidsraad is uitgevaardigd.
Na de luchtaanval ging een olietank van de raf
finaderij in de buurt van de zuidelijke hoofdstad
Aden in vlammen op. Het Zuidjemenitische leger
verklaarde op de Adense radio drie toestellen van
de noordelijke luchtmacht te hebben neergescho
ten. Een vierde vliegtuig zou gedwongen zijn de
aftocht te blazen.
De noordelijke regering in Sana ontkende dit
echter. Volgens het ministerie van defensie heb
ben zuidelijke troepen een raketaanval op de raf
finaderij uitgevoerd om 'haar te vernietigen, de
publieke opinie te bespelen, en om wrok en haat
te zaaien onder de zonen van het Jeminitische
moederland'.
Het is niet bekend hoe groot de materiële scha
de is aan de raffinaderij, die voor de oorlog zo'n
120.000 ton olie per dag verwerkte, ongeveer een
derde van de olieproduktie van Jemen.
Volgens een regeringsfunctionaris uit het zui
den schort het noorden de acceptatie van een
VN-wapenstilstand op omdat Saudi-Arabië met
een interventie heeft gedreigd. Arabische
persagentschappen citeerden gisteren de Saudi-
sche minister van buitenlandse zaken prins Saud
al-Faisal die zei dat de door Saudi-Arabië geleide
GCC overweegt actie te ondernemen om een ein
de aan de burgeroorlog in Jemen te maken.
Jemen wantrouwt een Saudische interventie.
Saudi-Arabië was in het verleden tegen de Jeme-
nitische eenheid en heeft het jarenlang tegenge
werkt door Jeminitische stammen met wapens en
politici met financiële middelen te steunen.
Volgens de regering van Zuid-Jemen heeft de noordelijke luchtmacht
richmond hans de bruun
correspondent
Oliver North begon zaterdag
zijn eigen invasie. „Net als vijf
tig jaar geleden de Stonewall-di-
visie uit Virginia als eerste op de
kust van Normandië landde, zo
zijn ook nu weer Virginians no
dig om ons van de tirannie te
redden", sprak hij tot 14.000
Republikeinen in het tot de nok
volgepakte Richmond Colise
um. Daar is geen landing op
een verre kust voor nodig, 'maar
slechts het oversteken van de
Potomac', de rivier die door
Washington stroomt. „En dan
hoeven we nog maar één heuvel
te veroveren: Capitol Hill".
De te verjagen tirannen in Was
hington zijn de Democraten,
Bill Clinton en het zo verfoeide
Congres. Dat hoefde North za
terdag zijn duizenden do
lenthousiaste aanhangers in
zijn D-Day-beeldspraak niet
eens uit te leggen. Maar in de
enorme sporthal waren er even-
zovele Republikeinen die knar-
sentandend luisterden naar de
luitenant-kolonel b.d. De Repu
blikeinse partij van Virginia
wees zaterdag Oliver L. North
aan als hun kandidaat voor de
senaatsverkiezingen van ko
mend najaar, maar het ging al
lerminst van harte.
North kreeg maar 55 procent
van de stemmen en ondanks de
vele oproepen tot eenheid staan
de Republikeinen in deze con
servatieve staat aan de rand van
een scheuring. Dankzij juist Oli
ver North, de man die in 1987
wereldberoemd en -berucht
werd door zijn optreden in het
Iran-Contra-schandaal. De ex-
militair, die het Congres voor
loog, meineed pleegde, illegale
wapentransacties bedacht, be
wijsmateriaal vernietigde en
daar nog trots op was ook, wil
nu zelf een zetel in de Senaat
die hij ook zaterdag weer hart
grondig verketterde.
Volgens North horen Democra
ten niet in het Witte Huis. „Dit
is ónze regering. We moeten te
rugpakken wat ons ontstolen
is", riep hij. Maar volgens vele
Republikeinen hoort ook North
niet thuis in Washington. Zij
zien hem als een schandvlek op
de partij. De Republikeinse
senator John Warner noemde
North, in de jaren '80 veilig
heidsadviseur van president Ro
nald Reagan, 'een notoire leu
genaar'. De partijtop had dan
ook veel liever gezien dat de
Virginians voor Jim Miller, de
ex-budgetdirecteur van Reagan,
zouden kiezen.
Maar zelfs het aanroepen van
de Grand Old Man van de Re
publikeinse partij kon goed
moedige MiUer niet redden.
„Als jullie mij kiezen, dan komt
Ronald Reagan naar Virginia, en
dan zal hij campagne voeren
voor mij en andere Republi
keinse kandidaten", riep hij.
Maar bij de fans van North
heeft Reagan het verbruid door
hem in een brief van leugens te
beschuldigen. Zijn aanhangers
hebben hem zijn misstappen
echter allang vergeven. North
loog immers tegen het vermale
dijde Congres, en dan zijn alle
middelen geoorloofd.
Die aanhangers behoren tot de
rechtervleugel van de Republi
keinse partij. Het is de religions
right, bestaande uit oerconser
vatieve blanke protestanten (op
de conventie in het overwegend
zwarte Richmond was zaterdag
geen gekleurde Amerikaan te
zien), die zich tegen abortus en
homo's verzetten, tegen over
heidsbemoeienis en voor vrij
wapenbezit zijn en meer geld
voor defensie willen, en ieder
een die anders denkt als een ge
vaarlijke anti-patriottische libe
ralen scheldwoord in de
Amerikaanse politiek afdoen.
Volgens die achterban handelde
North uit vaderlandsliefde, toen
hij geld dat was verdiend met
het leveren van wapens aan
Iran in ruil voor vrijlating van
Amerikaanse gijzelaars, door
speelde naar de rechtse rebellen
in Nicaragua. Het was mis
schien niet netjes, maar hij
deed het niet uit eigenbelang,
zo verdedigen zij hem. En dat
Reagan en andere Republikein
se topmensen North nu afval
len, ach, dat bewijst alleen maar
hoe verrot en gecorrumpeerd
het Washingtonse circuit is.
„Dit is het begin van het einde
van het eigenbelang in de poli
tiek. Ik zend een boodschap aan
de Clintons die zij nooit zullen
vergeten. Een boodschap van
de echte come-back-kid", zei
North, zinspelend op de bij
naam van de president. Maar
voor het zover is moet Ollie
North in november eerst nog de
strijd winnen van de Derqocra-
tische senator Charles Robb, op
wiens zetel North aast. Volgens
de opiniepeilingen maakt North
in die strijd een veel mindere
kans dan Miller, die het tegen
Robb ook al moeilijk zou heb
ben.
Chuck Robb is ook allerminst
omstreden. Hij houdt van de
vrouwtjes, moest onlangs be
kennen wel eens een seksclub
bezocht te hebben ('maar ik
ben op tijd gestopt') en wordt
genoemd in andere schandaal
tjes. Maar Robb is net als North
een ex-officier van de mariniers,
is net als North een hoog-on-
derscheiden Vietnam-veteraan
en is bovendien in het conser
vatieve, maar in meerderheid
Democratische Virginia toch
behoorlijk populair. De schan
dalen maken echter dat zijn se
naatszetel wankeler is dan ooit
tevoren.