Zending en missie op de
bres voor Wereldomroep
Hogere werkdruk gevangenispredikant
Kerk Samenleving
Groninger stichting krijgt
kerken op presenteerblaadje
'Katholieken moeten zich
niet onzichtbaar maken'
'Agaath' nieuw betaalmiddel Lisse
VRIJDAG 3 JUN11994
BUITENLAND KORT
EDCS
De oecumenische ontwikke
lingscoöperatie EDCS heeft
naar schatting van dr. Rob
van Drimmelen 6000 banen
in de Derde Wereld gecre-
eerd. De ontwikkelings-
econoom van de Wereldraad
van Kerken zei dit gisteren
bij het afscheid van EDCS-di-
recteur Douglas Brunson. die
negen jaar de ideële finan
cieringsorganisatie heeft ge
leid. Maar Van Drimmelen
waarschuwde meteen tegen
triomfalisme en hoogmoed.
Ook de EDCS kan de aller
armsten niet bereiken. Bo
vendien weigeren kerken en
kerkelijke organisaties nog
steeds hun geld in de EDCS
te investeren. De wereldeco
nomie werkt ook niet erg
mee, aldus het staflid van de
Wereldraad. De economi
sche structuren en het beleid
van veel rijke landen creëren
meer problemen voor de ar
men dan EDCS en gelijkge
zinde organisaties kunnen
oplossen. Hij wees erop dat
onder Brunson, een vroegere
IBM-manager uit de Verenig
de Staten, het uitgezette ka
pitaal van EDCS is gegroeid
van 35 naar 120 miljoen gul
den. Daarvan is in bijna
twintig jaar al bijna 40 mil
joen gulden terug ontvangen,
die weer in nieuwe projecten
is geïnvesteerd.
Rwanda
Het Vaticaan heeft de Veilig
heidsraad van de Verenigde
Naties onder druk gezet om
vredestroepen te sturen naar
een religieus centrum in
Ruanda waar ruim 30.000
mensen gevaar zouden lopen
het slachtoffer te worden van
het etnische geweld in dit
land. De waamemersmissie
van de Heilige Stoel bij de
VN verzocht de raad op In
structie van paus Johannes
Paulus II om het centrum bij
Kabgayi te verklaren tot een
'veilig gebied'. De brief van
aartsbisschop Renato Raffae-
le Martino specificeerde niet
precies wat het Vaticaan voor
ogen heeft. Kennelijk beoogt
de paus bescherming van de
mensen in het complex. De
Veiligheidsraad heeft het ver
zoek van de Heilige Stoel nog
niet behandeld. Het Vaticaan
deed het verzoek uitgaan
naar aanleiding van een brief
van drie Ruandese bisschop
pen die aan de bel trokken
over de alarmerende situatie
bij het religieuze centrum in
Kabgayi, 36 kilometer ten
zuidwesten van Kigali.
Indonesische kerk
Bij de slepende confrontatie
tussen Indonesische militai
ren en dissidente leden van
de grootste protestantse
kerk, de Toba-Batak-Kerk, is
deze week een dode geval
len. De man, Herbert Huta-
soit, werd woensdagavond in
een dorp in het noorden van
Sumatra aangetroffen. Zijn
ogen waren uitgestoken en
zijn penis was afgesneden.
„We hebben veel problemen.
Deze situatie heeft al veel
slachtoffers gemaakt", aldus
predikant Gomar Gultom te
genover persbureau Reuters.
Samen met anderen verzet
hij zich sinds 1992 tegen de
afzetting van bisschop Sori-
tua Nababan en de benoe
ming van diens opvolger en
een nieuwe synode door de
Indonesische militairen. De
afgelopen weken is de span
ning enorm opgelopen. Veel
predikanten hebben Suma
tra, waar de kerk (2,4 miljoen
leden) haar thuisbasis heeft,
inmiddels verlaten. Enkele
leden hebben bij overheids
instanties geklaagd over de
marteling van drie predikan
ten. die op Hemelvaartsdag
werden gearresteerd.
GRONINGEN «ANP
De stichting Oude Groninger
Kerken krijgt sinds een half jaar
maandelijks één a twee kerken
aangeboden van armlastige
hervormde kerkvoogdijen. ,,Het
gaat opeens in een heel snel
tempo", zegt directeur P. Breu-
kink van de stichting, die dit
jaar met tal van activiteiten haar
25-jarig bestaan viert.
„De kerkvoogdijen wachten
met de overdracht tot ze werke
lijk in grote nood verkeren. Ken
nelijk is dat moment nu aange
broken", aldus Breukink. De
kleine, vergrijsde gemeenten
bestaan soms nog maar uit een
handjevol mensen. „Nog één
koude winter en het is met ons
gedaan", heeft hij wel eens een
predikant horen verzuchten.
„Wij zijn het resultaat van de
terugloop in het kerkelijk le
ven", zegt Breukink over zijn
stichting, die inmiddels 43 mo
numentale. doorgaans middel
eeuwse kerken beheert, ofwel
een kwart van alle kerken op de
monumentenlijst in de provin
cie Groningen. De stichting is
'geen onderafdeling van de Her
vormde Kerk' maar heeft, op
één doopsgezind kerkgebouw
na, uitsluitend hervormde ker
ken onder haar hoede. De her
vormden hebben vanouds de
meeste middeleeuwse kerkge
bouwen in bezit.
„Het geloof van christenen past. altijd en ook nu, bescheiden
heid. En zeker geen overtrokken getuigenisdrift. Maar tot on
zichtbaarheid hoeven katholieken in onze samenleving zich niet
te laten verleiden. Ook als minderheid in de Nederlandse sa
menleving kunnen we rustig doorgaan met ademhalen, bidden,
vieren en werken, zonder links en rechts naar bijval uit te zien."
Dat zei Maria ter Steeg-van Waayenburg gisteren in een lezing
op de Katholieke Universiteit Nijmegen. De theologe en zieken
huispastor van het Antoniusziekenhuis in Nieuwegein sprak er
ter gelegenheid van de viering van het vijfentwintigjarig jubile
um van het Katholiek Documentatie Centrum.
De Nederlandse koepelorganisaties voor zending en mis
sie hebben 'met verbijstering' kennisgenomen van het
voornemen van Radio Nederland Wereldomroep de uit
zendingen in vier vreemde talen te beëindigen. De Ne
derlandse Zendingsraad (NZR) en de Nederlandse Mis
sieraad (NMR) hebben bij het bestuur van de Wereldom
roep en bij minister D'Ancona van wvc krachtig tegen
deze plannen geprotesteerd.
zendingen van de Wereldom
roep. Zij kregen daardoor een
juister beeld van wat er in de
wereld, maar ook in hun eigen
samenleving gebeurde. Het be-
AMSTERDAM ANP
Mensen in zendings- en missie
landen hebben de afgelopen ja
ren veel baat gehad bij de uit-
eindigen van de uitzendingen in
het Indonesisch, Frans, Portu
gees en Arabisch betekent vol
gens NZR en NMR dat 'zeer ve
len in de wereld verstoken zul
len blijven van betrouwbare in
formatie'.
De uitzendingen in het Indo
nesisch vormen een hoogst
noodzakelijke aanvulling op de
informatie die in het land zelf te
verkrijgen is. De Franse en Por
tugese programma's spelen een
belangrijke rol in de Afrikaanse
landen waar betrouwbare infor
matie in de huidige verwarde si
tuatie van levensbelang is." In
het Midden-Oosten, waar velen
slechts één taal beheersen, zou
het opheffen van de Arabische
uitzendingen ertoe leiden dat
de mensen op vaak zeer eenzij
dige informatiebronnen zijn
aangewezen.
NZR en NMR zijn organisa
ties voor coördinatie en overleg
inzake zending en missie. In de
ze raden werken veel missionai
re organisaties van protestantse
en rooms-katholieke huize sa-
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Oud-Beijerland
(wijkgemeente 3) (toez.): H. Schi-
paanboord te Waddinxveen; te
Nieuwleusen (wijk zuid): J.R.
SmitteZuidwolde(Dr.).
Aangenomen: naar Elspeet: P. de
Vries te Opheusden. die bedankte
voor Wado Reformed Church Wis
consin (USA).
GEREFORMEERDE KERKEN
Bedankt: voorAndijk: G.J. Mink
te KATWIJK AAN ZEE
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Brouwershaven: H.J.
Visser, kandidaat te Amersfoort.
Bedankt: voor Almelo: C.J. Harry-
van te Lemele/Lemelerveld.
CHR. GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar HILLEGOM:
J.M. Aarnoudse te Sassenheim
(t.b.v. het industriepastoraat in
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt: voor Werkendam: AJ.
Gunst te Tholen.
Met een zekere trots presen
teerde burgemeester G.J. van de
Kroft gistermiddag de 'Agaath',
een muntstuk van vijf gulden
dat de komende jaren in Lisse
als wettig betaalmiddel geldt.
De naam en haar beeldtenis
ontleent de munt aan de plaat
selijke Agathakerk, die
teel een ingrijpende restauratie
ondergaat. De uitgifte houdt di
rect verband met deze opknap
beurt: het is één van de acties
waarmee de restauratiestichting
geld voor de werkzaamheden
wil binnenkrijgen. Het eerste
exemplaar van de 'Agaath' werd
op 13 april,.ook al door Van der
Kroft, geslagen bij de Rijksmunt
in Utrecht. De eerste oplage die
nu gereed is, bestaat uit 7500
stuks en wordt in omloop ge
bracht via de plaatselijke VW
en de banken. Het geldstuk is
ontworpen door W. Visser uit
Hazerswoude. Het is de bedoe
ling dat de Lissese munt onge
veer twee jaar als wettig betaal
middel bij een groot aantal be
drijven in het boliendorp kan
worden gebruikt.
Extra Beveiligde Inrichting maakt gedetineerde ook voor zielzorg minder toegankelijk
De instelling van Extra Beveiligde Inrichtingen (EBI's)
zorgt bij gevangenisspredikanten voor verhoging van
de werkdruk. Door uitbreiding van fiet aantal cellen
ontstaat de komende jaren bovendien een flink aantal
nieuwe vacatures voor gevangenispredikanten. Dit
blijkt uit het jaarverslag van de hoofdpredikant M.
Blom bij de inrichtingen van justitie.
Het opvallendst noemt Blom de forse toename van
de celcapaciteit van 9128 in 1992 naar 13.848 cellen in
1995. „Daardoor moet veel tijd worden besteed aan
werving, selectie, introductie en begeleiding van nieu
we predikanten." Momenteel zijn er 51 gevangenispre
dikanten.
E. Boellaard, medewerker van de hoofdpredikant,
denkt dat er binnen anderhalf jaar zestig predikanten
nodig zijn. Het gevangenispastoraat plaatste vorige
week al een advertentie voor vier nieuwe predikanten.
Het opvullen van nieuwe vacatures heeft nog nooit pro
bleem gegeven, aldus Boellaard.
Het strakker aanhalen van het gevangenisregime in
sommige inrichtingen - het antwoord van Justitie op
het groeiend aantal ontsnappingen via gijzelingen -
veroorzaakt bij verscheidene predikanten problemen.
„De gedetineerden worden door een extra streng regi
me minder toegankelijk." Predikanten lopen daardoor
soms 'met hun hoofd tegen een muur', licht Boellaard
Een nieuwe verschijnsel is, mede door de verhoogde
werkdruk, de 'opgebrande' predikant. Er worden dit
jaar voor het eerst studiedagen over dit thema gehou
den. Deze bijeenkomsten voor en over opgebrande
predikanten worden voorafgegaan door een onderzoek
naar de werkbelasting van geestelijke verzorgers.
HET WEER
HANS VAN ES
Weinig zomers
Daags na de eerste z
van dit jaar kwam de kater: een
vette wolkenlaag liet gisteren niets
meer heel van het beeld van zon en
warmte. Later op de dag kwam de
grens met de zomerlucht nog dicht
in de buurt, maar dat werkte ave
rechts. Het front werd opnieuw ge
stimuleerd, zodat het weer begon
te regenen, plaatselijk in de vorm
van flinke buien. De temperatuur
volgde de hele dag een dalende
lijn. Rond zonsopkomst hing er nog
altijd wat warmte van de vorige
dag. Het minimum was niet lager
gekomen dan 16 a 17 graden,
maar later op de dag was het kwik
teruggezakt naar 12 a 13 graden.
Inmiddels is de luchtcirculatie bo
ven de Atlantisch-Europese zone
drastisch gewijzigd. Gedurende de
tweede helft van april en in mei
was op de weerkaarten het typisch
celvormig patroon van chaotisch
gerangschikte hoge- en lagedruk-
gebiedjes te zien; een situatie die
echt bij het voorjaar hoort. Bij de
aanvang van het zomerseizoen zien
we - ook heel gebruikelijk - de een
voud van de westcirculatie terug.
Nabij de Azoren versterkt zich het
gelijknamige hogedrukgebied, ter
wijl noordelijker op de oceaan een
reeks van depressies in verhoogd
tempo vanaf New Foundland via de
Britse Eilanden naar het westen en j
noorden van Europa koerst.
Dit is het beeld van de'normale'
Europese zomer, al geeft dat in on
ze contreien doorgaans reden tot
klagen. In detail ziet het er voorlo
pig inderdaad weinig zomers uit;
het weer van dit weekeinde ver
toont eerder herfstachtige trekjes.
Een doorbraak van koude lucht in
de hogere niveaus van de atmos
feer brengt vandaag in toenemen
de heftigheid buien met zich mee,
begeleid door een stevige zuidwes
ter. Morgen overdag kan het enige
tijd droog blijven, maar een kleine
felle depressie koerst via Zuid-En-
geland naar het oosten. Daarbij
kan het later op de dag weer flink
gaan regenen.
Achter de storing steekt op zondag
een krachtige noordwestenwind op
met aanvoer van erg frisse lucht.
Opklaringen laten zich afwisselen
door Noordzeebuien; het kwik blijft
bij 14 graden steken. Na het week
einde is er kans op een licht her
stel; de wind neemt dan wat af en
het wordt iets minder koud. Niette
min blijft de stroming westelijk, zo
dat het er begin volgende week j
toch enigszins wisselvallig uit ziet.
HET WEER IN EUROPA
pern
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Meest bewolkt
geland vanmiddag kans op
wat zon. In Ierland, Wales
en west-Engeland tijdelijk
veel wind. Middagtempe-
plaatsen rond 15 graden,
maar vandaag in de omge
ving van Londen nog onge
veer 20 graden.
België en Luxemburg:
Overwegend bewolkt en
van tijd tot tijd buien.
Vooral morgen waarschijn
lijk veel wind. Maximum
temperatuur vandaag nog
Noord- en Midden-Frank
rijk:
Vandaag naar het oosten
wegtrekkende regen en la
ter in het westen enkele opklaringen.
ter gevolgd door regen. Morgen aan de
Kanaalkust veel wind. Maxima uiteenlo
pend van 14 graden in Bretagne tot 22
graden bij Parijs. Vandaag overal wat
koeler.
Portugal:
Overwegend zonnig en droog. Vandaag
in het noorden eerst nog wolkenvelden,
maar ook daar meer zon. Maximumtem
peratuur van 21 graden in het noorden
it 28 ir
Madeira:
Enkele stapelwolken, maar ook flinke
perioden met zon. Droog. Middagtempe-
ratuurrond 22 graden.
Spanje:
In het gebied langs de Golf van Biskaje
enkele wolkenvelden en mogelijk een
bui. Elders overwegend zonnig. In het
noordwesten maxima van 18 graden. In
peratuur uiteenlopend van 28 tot 35
Canarische Eilanden:
Vrij zonnig en droog. Maxima ongeveer
25 graden.
Marokko:
Westkust: perioden met zon, maar ook'
stapelwolken en in het noorden kans op
een bui. Middagtemperatuur aan het
strand ongeveer 23 graden.
wolking. Middagtemperatuur tussen de
35 en 40 graden. Langs de stranden bij
wind van zee temperatuur tussen 25 en
30 graden.
Zuid-Frankrijk:
Van tijd tot tijd waait de Mistral. Verder
Langs de Middellandse Zee
vooral morgen flinke perioden met zon.
Middagtemperatuur van 20 graden
langs de westkust tot 30 graden bij Ni-
Mallorca en Ibiza:
Overwegend zonnig en droog. Middag
temperatuur circa 30 graden.
Zonnig en warm. In het noorden van Ita
lië enkele wolkenvelden en kans op een
bui. Middagtemperatuur in het noorden
rond 25 graden. Elders maxima tussen
30 en 36 graden.
Corsica en Sardinië:
Droog en vrij zonnig. Middagtempera
tuur uiteenlopend van 28 graden op
Corsica tot 33 op Sardinië. Op Corsica
mogelijk af en toe de Mistral.
Griekenland en Kreta:
Droog, zonnig en warm. Middagtempe
ratuur van 28 graden op Kreta tot bijna
40 graden plaatselijk in het binnenland.
Turkije en Cyprus:
Vrij zonnig én op de meeste plaatsen
droog. Warm met maximumtemperatuur
30 graden langs de kust tot 40 n
WEERRAPPORTEN
ZATERDAG 4 JUNI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 05.21 Zon onder 21.50
Maan op 02.52 Maan onder 17.02
Waterstanden Katwijk
Hoog water 00.38 13.08
Laag water 08.17 21.11
Weerrapporten 02 juni 20 uur:
w5 21 14 2.1
Klagenfurt half be
Kopenhagen regên
1014 24 18 0.0
Burgemeester GJ. van de Kroft presenteert de eerste 'Agaath'
FOTO DICK HOCEWONINC
Pagaath
Een afbeelding van de Agathakerk siert de nieuwe munt.
FOTO DICK
