Duiken in een mysterieuze oceaan
Schril contrast in kwaliteit
op expositie De Rode Cirkel
Experimenteerdrift onder
cursisten Nieuwe Kunstschoo
Cultuur&Kunst
Galeriefolder
voor Leiden
Joke de Kruijf speelt Willeke
Kameropen
in première
Engelstalig theater
terug in Nederland
DINSDAG 31 MEI 1994
Expositie Geret Mulder in Meelfabriek
leiden In De Meelfabriek in Leiden exposeert Geret Mulder zijn
abstracte schilderijen. De tentoonstelling aan de Oosterkerk
straat 18 is nog tot en met zaterdag te zien, dagelijks van 11.00
tot 17.00 uur.
Zijde en Afrika
regio Beschilderd zijde van cursisten van Thea Vries-Prosman
is vanaf zaterdag 4 juni tentoongesteld in de bibliotheek aan de
Smidstraat 5 te Rijnsburg. Op de expositie, die duurt tot 1 juli,
zijn onder meer schilderijen, shawls, broches, stropdassen en
tassen te zien. Cursisten van de Vrije Akademie Vlietstreek expo
seren tot zondag werk met als thema 'Afrika' in de vestiging aan
Richard Wagnerlaan 22 in Voorschoten.
Kaarten voor Phantom of the Opera
scheveningen Voor de voorstelling van 'Phantom of the Opera'
op donderdag 7 en zondag 10 juli in het Circustheater in Sche
veningen zijn nog een beperkt aantal eerste rang-kaarten te
koop bij het Uitburo K&O, Oude Vest 45 in Leiden. De voorstel
lingen zijn om 20.00 uur en op 10 juli ook om 14.00 uur. Voor in
formatie: K&O. 071-141141.
Expositie Karei Appel
Amstelveen Van Cobra tot heden is de titel van een over
zichtstentoonstelling met oud en nieuw werk van Karei Appel.
De presentatie, die van 17 juni tot en met 24 juli in het Van der
Togtmuseum in Amstelveen wordt gehouden, bevat zeventig
werken. Veertig zijn afkomstig uit de eigen collectie van de kun
stenaar. De rest komt van privéverzamelaars. Het merendeel van
de werken is nooit eerder tentoongesteld. Het Van der Togtmu
seum is vrijdag, zaterdag en zondag van één tot vijf uur open.
Shakespearestuk van Marlowe
londen De delen twee en drie van het toneelstuk 'Hendrik VI'
zijn wellicht niet het werk van William Shakespeare, maar van
diens tijdgenoot Christopher Marlowe. De computergeleerde
Robert Matthews en de letterkundige Thomas Merriam komen
tot deze conclusie op grond van een vergelijking tussen de stijl
van beide auteurs.
De Lakenhal twee dagen dicht
leiden Stedelijk Museum De Lakenhal is op donderdag 2 en
vrijdag 3 juni gesloten wegens verbouwingswerkzaamheden
voor de nieuwe tentoonstelling 'Leids Goed'. In het weekend is
het museum weer op de normale tijden (12.00 tot 17.00 uur)
toegankelijk.
Expositie cursisten K&O
leiden De jaarlijkse overzichtstentoonstelling met werken van
cursisten van de Leidse Volksuniversiteit is tot zaterdag 4 juni te
zien bij K&O. De presentatie aan de Oude Vest 45 omvat plastie
ken, schilderijen, kalligrafisch werk, bronzen, fotografie en mo
de.
Concert Joe Cocker in Rotterdam
Rotterdam Joe Cocker geeft op dinsdag 27 september een con
cert in Ahov' Rotterdam. De voorverkoop begint zaterdag 11 juni
op de bekende adressen. Kaarten kosten 35 tot 45 gulden.
chef annemiek ruygrok, 071 -356472. plv.-chef jan rijsdam. 071-3 5645
Krijsende meeuwen en gerojfel op houtblokken tijdens Holland Festival:
amsterdam gpd
Krijsende meeuwen, blaffende zeehonden, woedende
golven en stormwinden klinken uit acht versterkers tege
lijk. In die kakafonie van geluid voert een orkest 'gewone'
muziek uit. In plaats van naar de dirigent kijken de musi
ci naar digitale klokken die aangeven wanneer ze moeten
inzetten. Tussen dat alles door zetten zeventien dansers
hun passen. Dit ongebruikelijke spektakel is 'Ocean', het
nieuwe project van de Amerikaanse choreograaf Merce
Cunningham die zijn publiek meeneemt voor een geest
verruimende duik in zijn mysterieuze oceaan. Het is één
van de vele voorstellingen tijdens het Holland Festival
dat morgen in Amsterdam begint.
gezet volgens de methode die
Cage en Cunningham als sinds
In zijn lange carrière als choreo- de jaren vijftig gebruiken. De
graaf heeft de nu 75-jarige Cun- choreografie en muziek zijn los
ningham het experiment nooit van elkaar gemaakt en pas bij
geschuwd. Dat blijkt ook weer de première voor het eerst bij
bij 'Ocean'. Zo is de opstelling
van de musici ongebruikelijk.
Het Nederlands Balletorkest,
met jonge Belgen aangevuld tot
een groep van 112 muzikanten,
zit niet in de orkestbak van het
Muziektheater maar in een cir
kel rond het publiek tot ver bo
ven in de nok. De dirigent ont
breekt. De musici spelen zich
een weg door de partituur met
behulp van digitale klokken die
precies aangeven wanneer ze
weer geluid moeten produce
ren. De voorstelling duurt exact
90 minuten.
Het idee voor het Ocean-pro
ject werd geboren in 1991. Het
kwam uit de koker vqp John Ca
ge, befaamd avantgarde-com-
ponist en levensgezel van Cun
ningham. Geïnspireerd door
een anekdote over een nooit ge
schreven boek van James Joyce
met deze titel bedacht hij een
werk waarin dans en muziek bij
wijze van spreken als water
door het theater stromen. De
componist overleed in 1992
maar heeft zijn ideeën nog kun
nen doorspreken. 'Ocean' is op-
China
Niet in eigen land te horen
maar wel op het Holland Festi
val in Amsterdam: moderne
Chinese componisten. Sinds de
bloedige afloop van de protes
ten in juni 1989 is er in de
Volksrepubliek geen enkel werk
meer in première gegaan. Niet
omdat het van hogerhand
wordt verboden, alhoewel de
politieke leiders liever, klassieke
westerse muziek horen, maar
domweg omdat de meeste
componisten in het buitenland
wonen.
In de traditionele Chinese
opera's was een overheersende
rol weggelegd voor slagwerken
van gongs tot houtblokken. Dit
komt in een aantal moderne
composities keer op keer terug.
Ook in het muziekstuk 'Mong
Dong' voor stemmen en orkest
van Qu Xiaosong, dat op het
Holland Festival zal klinken, is
het slagwerk alles bepalend. De
leden van het orkest bespelen
westerse en Chinese instrumen-
De Merce Cunningham Dance Company in 'Ocean'
ten en moeten af en toe ook
hun stem laten horen.
Het Zuidelijk Toneel brengt
op het Holland Festival 'Rijke-
manshuis' van Eugene O'Neill
onder regie van Ivo van Hove.
Het is voor de derde keer dat de
35-jarige Vlaming een stuk van
deze Amerikaanse schrijver
(1888-1953) brengt. In Neder
land is 'Rijkemanshuis' nooit
eerder opgevoerd. Van Hove las
het en werd, zoals hem wel va
ker is gebeurd bij O'Neill, gefas
cineerd en tegelijkertijd afgesto
ten.
In 'Rijkemanshuis' is de Ierse
immigrante Sara (Chris Niet-
velt) getrouwd met de rijke Si
mon (Warre Borgmans). Hij
verandert van een sociaal bewo
gen idealist in een keiharde za
kenman. Haar schoonmoeder
(Katelijne Damen) minacht Sara
vanwege haar onbeduidende af
komst. Tussen hén beiden
woedt een constante strijd om
sinds lange tijd Joop Doderer
weer te zien in een serieuze rol.
De Engelse regisseur Peter
Brook (69), een van de belang
rijkste theatervernieuwers van
deze eeuw, maakt op het Hol
land Festival zijn Nederlandse
debuut. Hij komt met 'The Man
Who', een stuk dat is gebaseerd
op het befaamde boek 'The
Man Who Mistook His Wife for
a Hat' van de neuroloog Oliver
Sacks die daarin zijn meest
Simons liefde. In het stuk is merkwaardige ontmoetingen
uit de praktijk beschrijft.
Voor 'The Man Who' besti h'
deerden Brook en zijn acteu ze
patiënten in een Parijs zieke:
huis, woonden internationa
medische conferenties bij, spn
ken met talloze specialisten. IJ
de vele door een beroerte gi
troffen patiënten die Sacks i
zijn boek behandelt heeft Broc v
er uiteindelijk een beperkt aai
tal geselecteerd, gespeeld doi
vier acteurs met begeleidii
van een vrouwelijke musicus.
Vanaf woensdag 1 juni is in alle
musea, galeries en andere Leid
se culturele instellingen de 'Ga
leriefolder' verkrijgbaar. Deze
gratis brochure bevat een agen
da met aankondigingen van ex
posities in plaatselijke galeries.
Musea staan alleen vermeld als
ze tentoonstellingen van heden
daagse en beeldende kunst in
huis hebben.
De 'Galeriefolder' is een ini
tiatief van het Centrum Beel
dende Kunst (CBK). De eerste
aflevering vermeldt de tentoon
stellingen in de maand juni. Het
is de bedoeling dat de folder
tweemaandelijks uitkomt. Van
elke galerie wordt in vier regels
de desbetreffende tentoonstel
ling te beschrijven. Tevens be
vat de folder een plattegrond
waarop alle Leidse galeries ge
nummerd zijn aangegeven.
Afrikaanse kunst
Norbert Elias
onder de hamer
den haag anp
Een deel van de collectie Afri
kaanse kunst van de socioloog
Norbert Elias komt op 10 juni
bij het veilinghuis Vendue der
Notarissen in Den Haag onder
de hamer. Het gaat om 75 van
de betere beelden en maskers
uit de verzameling van de in
1990 overleden socioloog. Op 5
en 6 juni zijn er kijkdagen.
Amsterdam Joke de Kruijf gaat de rol van
Willeke Alberti spelen in de nieuwe musical
over het leven van de zangeres. De Kruijf
heeft de afgelopen jaren in alle grote musicals
gespeeld. Nadat begin dit jaar bekend werd
dat Loes Luca de titelrol niet zou spelen, heeft
producent Bergen De Kruijf voor de rol ge
vraagd. Willeke de Musical gaat op 20 januari
1995 in première en is daarna te zien in meer
dan 40 theaters waaronder de Leidse
Schouwburg.
De Kruijf speelde onder meer in Hamburg
en Wenen in Cats, Les Miserables en The
Phantom of the Opera. In Nederland werd zij
bekend door haar rol als Cosette in Les Mise
rables. Op het ogenblik is zij te zien als Chris
tine in The Phantom of the Opera in het Sche-
veningse Circustheater. Ze kreeg haar oplei
ding aan de Amsterdamse Academie voor
Kleinkunst.
Willeke de Musical, geschreven door Hans
de Wolf en geregisseerd door de acteur Kees
Prins, zal volgens de producent naar de Hol
landse jaren zestig „ruiken". De mooiste lied
jes uit Willekes repertoire zullen worden ge
koppeld aan een geromantiseerde kijk op
haar leven. Nummers als 'Spiegelbeeld',
'Dagboek' en 'Vanavond om kwart over zes
ben ik vrij' zullen te horen zijn. Aandacht is er
voor gebeurtenissen uit de jaren zestig als het
huwelijk van Beatrix en Claus, een jonge Rob
de Nijs, stoere jongens op een Puch en pro
testdemonstraties tegen Vietnam.
Vermeende Van
Gogh niet geveild
den haag anp
1
Het schilderijtje 'Boer met spl
de' dat door de eigenaars w
Vincent van Gogh (1853-189'
wordt toegeschreven, is maa r
dag niet geveild. De ING Bai
die het doek in onderpand he
van de Brabantse gebroedf
Van Helmond, trok het voori h'
veiling terug, omdat de broe P'
een deel van de schuld aan i
bank hadden ingelost. De vi j
ling zou plaatshebben I
Glerum in Den Haag. Het sch c
derijtje had een richtprijs v d
80.000 tot 100.000 gulden. Ov
de echtheid van het werk I
staat verschil van mening.
amsterdam anp
In het kader van het Holla
Festival 1994 gaat vrijdag 17
ni in de Stadsschouwburg
Amsterdam de kameroptpe
'Noach' van De Nederlantee:
Opera in première. Het fibre og
van 'Noach' is gebaseerd op eva:
passage in Genesis. Twee zapa
gers en een spreker vormen
men met het orkest en een vi de
stemmig baskoor het ensemlda
dat de bijbelse vertelling vHl
'Noach' met zijn dieren vertihu
De kameropera in vijf aktenne
een produkt van compon
Guus Janssen en librettist Fr
Haverkamp. De regie is in hi
den van Pierre Audi. Bijzont
is dat het decor gemaakt is dc p
de Cobra-schilder Karei Apf
De voorstellingen in de Sta
schouwburg zijn van 17 tot
met 21 juni.
beeldende kunst
recensie ben wagemaker
Expositie: Nini Leine Zwaan en Wil
Edelenbos, schilderijen en aquarellen, t/m
12 juni. galerie De Rode Cirkel. Zoeter-
woudsesingel 7, Leiden
Het zal niemand verbazen, ook
in de kunstwereld bestaat een
hiërarchie. Hoog op de ladder
staan de dames en heren kun
stenaars die internationaal hun
sporen verdiend hebben. Dan
volgt een selecte groep mensen
die nationale bekendheid ge
nieten, vervolgens het peloton
van min of meer professioneel
werkende regionale kunste
naars en daarna de schare en
thousiaste amateurs. In elke
groep kan men kwaliteitslagen
onderkenne'n, elke groep ver
dient een eigen waardering.
Voorbeeld van een expositie
van twee amateur-kunstenaars
die duidelijk in kwaliteit ver
schillen is thans te zien in gale
rie De Rode Cirkel.
Nini Leine Zwaan aquarel
leert bloemen en planten en zij
doet dat valckundig. Wie een
plantaardig mechanisme wil te
kenen krijgt pas inzicht in het
waarom van de uiterlijke vorm
als hij/zij het groeiproces van
de plant heeft begrepen. Im
mers, met een schoolse, botani
sche analyse krijgen we nog
geen kijk op het geheel. Voor
een beeldende voorstelling is
datgene van belang wat ieder
een in het voorbijgaan bliksem
snel kan waarnemen en in de
weergave direct kan herkennen.
Het gaat daarbij om het karak
teristieke, het bijzondere van
dié ene plant of bloem, datgene
waar hij zich onderscheidt van
de anderen. En zo tekent Leine
Zwaan hortensia's, magnolia's,
rozen, rodondendron's en
amaryllissen, allen met begrip
voor detail en geheel.
Minder succesrijk is Wil
Edelenbos. Dat zit hem niet in
het feit dat zij niet streeft naar
exactheid en precisie maar
meer in haar technisch falen.
Aquarelpapier spant men voor
dat men het beschildert. Bij het
beschilderen rekt het papier en
bij het drogen van de verf
krimpt het weer. Zo ontstaat
een strak oppervlak. Ronduit
storend is haar slecht gedroog
de, golvende aquarelpapier.
Haar impressies van vrouwelij
ke naakten zowel als haar vrije
composities boeten daardoor
aanzienlijk aan waarde in.
Bekend is het gebruik van di
verse natuurlijke of niet-natuur
lijke materialen in schilderijen.
Onlangs ontdekten de restaura
teurs van Vermeer's 'Gezicht op
Delft' dat de schilder zand in de
verf voor de daken had ge
mengd. Dat had een functie: de
dakpannen vertoonden meer
gelijkenis met echte dakpan
nen. Maar wat is de (artistieke)
functie van de stukjes plastic in
de acryl-impressie 'De violist'
van Edelenbos? Met spijt: ook
de kunst van het overbodige
weglaten is Edelenbos niet
meester.
amsterdam gpd
Het Engelstalig theater in ons
land was vorig jaar op sterven
na dood. In de thuishaven,
het Amsterdamse theatertje
De Stalhouderij, kwamen vrij
wel geen bezoekers meer en
onderlinge ruzies bleken on
oplosbaar. Een groepje en
thousiastelingen onder lei
ding van Daniël Lipschits
maakte schoon schip en tilde
een nieuwe produktie van de
grond. Onder de naam Mil
lennium Productions begint
vanavond in de Bovenzaal
van de Amsterdamse Stads
schouwburg een serie voor
stellingen van 'Speed-the-
plovv' van David Mamet.
Lipschits is er in geslaagd
een investeerder te vinden
zodat de acteurs en regisseur
voor het eerst betaald wor
den. 'Speed-the-plow' wordt
gespeeld door David Palffy
(een Canadese acteur die een
rol speelde in de televisieserie
'De zomer van 1945', volgend
seizoen is hij te gast bij Het
Nationale Toneel), David As
ser en Iris Mor. De regie is in
handen van Leanne Littleso-
ne. Het stuk speelt in Holly
wood en is een zwarte kome
die over macht, geld en het
najagen van geluk in de film
industrie.
'Speed-the-plow' van Da
vid Mamet door Millennium
Productions is te zien tot en
met zondag 19 juni. Geen
voorstelling op 6, 12 en 13
juni. Plaats: Bovenzaal
Stadsschouwburg (Leidse-
plein Amsterdam). Aanvang:
20.30 uur.
beeldende kunst
recensie ingrid appels
Expositie 'Verse sporen in de kunst' van de
Nieuwe Kunstschool. Te zien. t/m 5/6, do,
za en zo 13 30-16.30 uur. Atelier Looster-
weg 4, Voorhout; do 19.30-21.30 uur,
Artopa, Grevelingstraat 50, Lisse.
Kunst hoeft niet 'mooi' te zijn.
Creativiteit en lef om te experi
menteren zijn veel belangrijker.
Dat zijn de uitgangspunten van
docenten en cursisten van de
Nieuwe Kunstschool. Het eerste
lesjaar zit er op, en dat is aanlei
ding voor een overzichtsten
toonstelling, op twee locaties.
Sinds vorig jaar september
bestaat de mogelijkheid in een
oude bollenschuur net buiten
Voorhout schilder- en beeld-
houwcursussen te volgen.
Kunstonderwijs voor amateurs
bestond al in de regio. Maar
voor de mensen die op een in
tensievere manier kunst willen
beoefenen, en de sprong naar
een HBO-opleiding te groot vin
den, houdt het dan al gauw op.
De Nieuwe Kunstschool trecht
deze leemte op te vullen.
De school is een afsplitsing
van de Haarlemse Stichting Ars
Longa en,werkt volgens dezelf
de principes. De cursist wordt
stevig geprikkeld om een eigen,
vrije stijl te ontwikkelen, en
moet kritiek kunnen verdragen.
Om toegang te krijgen tot de
Nieuwe Kunstschool wordt dan
ook eerst een toelatingsgesprek
afgelegd, om te peilen of de
hiervoor vereiste mentaliteit
aanwezig is.
De aanpak blijkt zeer positief
te zijn ontvangen. In het atelier
kijken enkele cursisten, een do
cent en een bestuurslid enthou
siast terug op het eerste jaar.
Volgens docent Pieter Berkhout
zijn de resultaten goed zicht
baar. Bij zowel 'geoefende' kun
stenaars als beginners is meer
lef ontstaan om te experimente
ren. De sfeer wordt als zeer sti
mulerend omschreven.
Ook al blijkt uit het werk
de dubbelexpositie, in Voorh et
en Lisse, duidelijk wie een ,jSI
vorderde is en wie een beg ,rzj
ner, frappant is de originali or
en de vrijheid van veel cur pe
ten. Dit is vooral opvallenda
de groep beeldhouwers, )uv
werken o.l.v. Jacqueline Pt e
Hier bereikt de originele aan]De
opvallende hoogtepunt
Vooral het werk van Rhijna
Beek, Arnolda Jansen en A
Gans getuigt van een heldereerj|
sie, van lef en van de kunst
alle eenvoud een sterk
neer te zetten.
Voor kinderen is er een s
ciale 'jeugdafdeling'. Ook l^
zijn de resultaten hoopgeve,^
Het werk van bijvoorbe
Gwen Rotteveel (negen len
en Andrew Hedley is zowel
geremd als prachtig cohering
Hier wordt de gezondst denk
re basis gelegd voor kwalitei
de kunst. Een loffelijk stre
van deze Nieuwe Kunstschoo
De
Ie
de
De