Het wordt nooit meer
rustig op het slagveld
71
(djtSP 8»
TOERKOOP
Toerisme
Het Pegasus Bridge Cafe naast het Pegasus Bridge Museum. Hier land
den in de nacht van 5 op 6 juni de eerste Britse parachutisten.
foto hans van weel
manente tentoonstelling 'Vrou
wen in de oorlog' en de invasie-
film, die op een veertien meter
breed doek wordt vertoond. De
toeschouwer komt ogen en
oren tekort. Eerst een vertoning
in twee delen (links
op het scherm be
reiden de Duitsers
zich voor op een
eventuele invasie -
rechts de geallieer
den) vervolgens
na een minuut of
acht ongeveer
één groot spektakel
waarin naast
authentieke scènes
ook taferelen zijn
gemonteerd uit de
film The Longest
Day.
Kan je als reiziger door Nor
mandië moeilijk om deze twee
musea heen; voor dat van Arro-
manches geldt min of meer het
zelfde. Het Musée du Débarque-
ment geeft de bezoeker een
Circuit du m
Débarquement
frappant inzicht in wat tussen 6
en 18 juni 1944 technisch en lo
gistiek, misschien wel de groot
ste prestatie was van de gealli
eerden: de bouw van een kunst
matige haven waarvan de res
ten nog altijd op de rede van het
plaatsje vallen te zien. Maquet
tes, video's, films en een half
open aquarium waarin wordt
gedemonstreerd hoe de enorme
afmeerplaats door middel van
het afzinken van oude vracht
schepen en caissons zo snel
werd geconstrueerd, dat al op
18 juni het eerste oorlogsmate
riaal aan land kon worden ge
zet.
Een uitstekende uitvalbasis voor
de geallieerden, Arromanches;
een uitstekende uitvalbasis ook
voor de toerist anno jaren ne
gentig. Links Omaha Beach en
Utah Beach, de stranden waar
de Amerikanen zich ten koste
van enorme verliezen een weg
vochten door en langs zwaar
versterkte fortificaties als Gris-
becq en Pointe du Hoe; rechts
de kust (Gold Beach, Juno
Beach en Sword Beach) waar de
Canadezen, Engelsen en vrije
Fransen in de ochtend van 6 ju
ni het strand opstormden. De
samenwerkende VW's zijn zo
vriendelijk geweest daar een
Circuit du Débarquement uit te
zetten. Voorzien van vers ge
streken, kreukvrij asfalt en voor
zien van bordjes die verwijzen
naar onder meer het Pegasus
Bridge Museum bij Bénouville
(bij deze brug landde iets voor
middernacht - Franse tijd - de
zesde Britse luchtlandingsdivi
sie), het Museé du No 4 Com
mando in Ouistreham (waar de
verrichtingen van de Vrije Fran
sen worden herdacht) en de
Duitse batterij bij Longues-sur-
Mer (een aantal bunkers waarin
de kanonnen nog steeds staan
De route van het Circuit du Débarquement
wordt uitstekend aangegeven.
foto hans van weel
Het indrukwekkendst hier is
echter het Amerikaanse kerkhof
bij Colleville, pal boven Omaha
Beach, waar de Yankees in de
eerste uren van D-Day tweedui
zend soldaten verloren. Onder
de onafzienbare rijen witte
kruizen liggen hier 9382 man
nen en 4 vrouwen. Ook hier
veel mensen. Niettemin is het
er zo stil dat je de zee vier
honderd meter verderop en
dertig meter dieper met ge
mak kunt horen ruisen. Tussen
het gekoer van de houtduiven
door.
Cruises met kerst
gju al is bij Zeetours de brochure kerst- en
j jeuvyjaarscruises van de Holland Amerika
ijn (HAL) verschenen. Er wordt door de ze-
en schepen (de nieuwe Rijndam wordt in
lctober in de vaart gènomen) van de rederij
i die periode vooral gevaren in het Caribi-
che gebied. Maar ook kan er op 23 januari
iet de Rotterdam worden vertrokken voor
ig en 75-daagse reis rondom de wereld. Prijs
1.2 anaf 38.350,-. Het is mogelijk aan te
ïonsteren voor delen van het traject.
4' nfo: ZeetoersOlO -414 55 33 ofhetAN-
^fR-Reisbureau.
Vakanties^
Cultuur Reizen.
Selecte bestemmingen. Maar
ook Natuurreizen, Tuinreizen,
Rond- en Excursiereizen,
Bridgereizen.
Anders dan anders
reizen!
Ftëisburo Van Limburg
Heemstede: Binnenweg 199, 280155
e Hillegom: Meerstraat 13, 24643
^Hoofddorp: Concourslaan 88, 51011
lusdienst North Sea
lorth Sea Ferries biedt de passagier zonder
igen vervoer sinds kort een dagelijkse bus-
ienst aan tussen het Centraal Station van
msterdam en de vertrekhaven in Europort
Rotterdam). De schepen van North Sea
erries onderhouden een dienst tussen Rot-
rdam en Huil.
N
a anuit de oude Romeinse stad Wels (Oos-
inrijk) rijdt sinds kort een Mercedes-bus
sIV it het jaar 1953 kris kras door het Salzkam-
lergut. Tijdens de rit wordt een bezoek ge-
15|racht aan steden als Gmunden en Bad
hl. Overigens kan er ook met een
Jj «koud schip over de Traunsee worden ge-
>fl! aren. De onderdompeling in nostalgia kan
orden bekroond met een diner in het be-
lamde etablissement 'Weissen Rössl'.
nfo: Oostenrijks Toeristenburo, telefoon
20 - 6 129 682.
Dordt onder stoom
Het oude, uit de zeventiende eeuw stam
mende havenfront van Gouda, moet een
nieuwe toeristische trekpleister worden.
Dat is althans de bedoeling van de plaatse
lijke archeologische vereniging. Na bodem
onderzoek zullen er vijftien monumenten
gereconstrueerd moeten worden. Het be
treft hier de torens, poorten en muren die
de stad in de Gouden Eeuw aan de IJsselzij-
de omsloten. Ook stonden daar een kasteel,
een sluis en een tol.
Fiets in een
treindoos
Havenfront Gouda
gereconstrueerd
Wie vanuit Zwitserland of Frankrijk zijn
fiets terugstuurt naar Nederland, moet dat
doen in een doos of een plastic hoes die bij
de spoorwegen van beide landen moet wor
den aangeschaft. Deze eis is het gevolg van
het grote aantal klachten over beschadiging
tijdens het vervoer van het rijwiel. De dozen
en hoezen zijn op de Franse en Zwitserse
stations te koop.
Opmars van België
als vakantieland
België wordt als vakantieland bij Nederlan
ders steeds populairder. Dat blijkt uit de cij
fers die onlangs bekend werden gemaakt
door het Belgisch Verkeersbureau in Am
sterdam. Prijkte het land in 1988 nog als
vierde op de lijst van belangrijkste toeristi
sche bestemmingen; vorig jaar was België
met 1.366.000 vakanties opgerukt naar de
derde plaats. Slechts Frankrijk (2.412.000
vakanties) en Duitsland (1.8838.000 vakan
ties) scoren beter. Oostenrijk (1.138.000) en
Spanje (756.000) staan op de vierde en vijf
de plaats.
Nieuw boekje over
molens in Nederland
Onlangs verscheen bij Kooijman aan de
Zaanse Schans in Zaandam een nieuwe uit
gave van het boekje 'Molens in Nederland'.
Het werkje, dat een overzicht geeft van alle
in Nederland voorkomende molentypes,
werd geschreven door C. Braay en is ver
luchtigd met een een enorm aantal fraaie
kleurenfoto's. Ook wordt er een beknopte
geschiedenis gegeven van Holland als Mo-
lenland, heeft het boekje een tot 1 januari
1994 bijgewerkte molenkaart van Neder
land en wordt de werking van een molen
uitgelegd. 'Molens in Nederland' kost 8,75
en is te koop bij alle molens die bezocht
kunnen worden. Het boekje kan ook wor
den besteld bij Kooijman, telefoon 075 -
177 121.
Nederland rond
op ligfiets
Fietsverhuurbedrijf 'De Liggende Hollan
der' in Eindhoven organiseert in de eerste
twee weken van juli een Ronde van Neder
land voor ligfietsers. Het duizend kilometer
lange traject is onderverdeeld in vier etap
pes van een halve week. Indien gewenst kan
op elk stuk een ander model worden gepro
beerd (Challenge, M5, Alleweder enzo
voort).
Info: De Liggende Hollander, telefoon
040 - 424 368.
N atuurkampeerterrein
nummer 47 geopend
Staatsbosbeheer heeft onlangs z'n 47ste fta-
tuurkampeerterrein geopend. Het is De
Trip in de Almeerderhout, een bosgebied
bij Almere niet ver van de Oostvaarders-
plassen. Het nieuwe terrein, dat aan een
Lange-Afstands-Wandelroute ligt, is 3,5
hectare groot en heeft 28 standplaatsen.
Natuurkampeerterreinen hebben eenvou
dige maar goede voorzieningen en zijn
vooral bedoeld voor mensen die rust zoe
ken. De brochure 'Rust en ruimte voor ech
te kampeerders' geeft verdere informatie en
kan worden aangevraagd bij Staatsbosbe
heer, Postbus 1300,3970 BH Driebergen
onder vermelding van 'Kampeerbröchure'.
Plannen veerdienst
W addeneilanden
Er bestaan plannen om veerdiensten te
openen tussen de Waddeneilanden onder
ling. Een projectbureau (Waddentrek) heeft
een eerste opzet gemaakt en die ter beoor
deling voorgelegd aan onder meer het Insti
tuut voor het Midden- en Kleinbedrijf. Dat
beoordeelde het plan positief temeer nu de
populariteit van trekvakanties sterk groei
ende is. Verwacht wordt dat de toerist de
auto op het vasteland laat staan en vervol
gens de eilanden een voor een fietsend dan
wel wandelend gaat bezoeken. Een eventu
ele uitbreiding naar de Duitse en Deense
Waddeneilanden wordt ook in de studie
opgenomen.
Voor het zesde achtereenvolgende jaar
wordt dit weekeinde (28 en 29 mei) 'het
omvangrijkste stoomfestival van het
continent' gehouden. Althans zo om
schrijven de organisatoren van 'Dordt
in Stoom' hun evenement. Veel stoom
locomotieven uiteraard, maar ook de
reusachtige Oostzee-stoomijsbreker
'De Wal'. Het in 1938 gebouwde schip
is voor het eerst in Nederland. Verder
een aantal stoomwalsen en een vloot
autobussen uit de jaren vijftig waarmee
de belangstellenden worden vervoerd.
Info: VW Dordrecht, telefoon 078 -
132 800.
Arromanches met links op de voorgrond het museum en rechts - in zee - de resten van de kunstmatige haven die reeds twaalf dagen na D-Day in gebruik werd genomen.
Normandië beleeft de invasie opnieuw
D-Day memorials
De belangrijkste D-Day memorials in
Normandië zijn:
Caen, Musée Mémorial. Meest com
plete, op fundamenten van oude Duit
se commandopost gebouwd museum
over D-Day. Documentaires, maquet
tes, diorama's en u>ide screen films ge
ven uitvoerig en perfect beeld van de
Slag om Normandië en de tijd die daar
aan vooraf ging. Gehele jaar geopend.
Bénouville, Pegasus Bridge Museum.
Herinneringen aan de 150 soldaten van
de Britse 6de Landingsdivisie die de
even verderop gelegen, strategisch be
langrijke brug (sinds kort gemoderni
seerd) veroverden en die bezet hielden
tot er in de middag versterking kwam
opdagen. Geopend van maart tot okto
ber.
Arromanches, Museum D-Day. Vooral
gewijd aan de bouw van de kunstmati
ge haven op de rede van Arromanches.
Na het museum van Caen verreweg het
interessantste niet in het minst door de
uitgekiende presentatie. Gehele jaar ge
opend.
Cherbourg, Musée de Libération. Via
onder meer een serie indrukwekkende
foto's wordt een overzicht gegeven van
de gevechten die om de belangrijke ha
venstad werden geleverd. Het uitzicht
vanuit het op een heuveltop gelegen
museum is prachtig. Gehele jaar ge
opend.
Sainte-Marie-du-Mont, Utah Beach.
Paviljoen, met herdenkingssteen ge
markeerd begin van de Liberty Road
(de route die generaal Patton en zijn
troepen volgde naar het Belgische Bas-
togne) en de gedeeltelijk intact geble
ven verdedigingswerken van de Duit
sers. Geopend van Pasen tot november
en verder op zondagen.
Sainte-Marie-Église, Airborne Muse
um. Herinnering aan de dropping van
de 82ste en 101ste Amerikaanse lucht
landingsdivisie in Sainte-Marie-Église
met onder meer de eerste Stürs and
Stripes die in de nacht van 5 op 6 juni
in Normandië werd gehesen. John
Steele, een van de Amerikanen, hangt
nagemaakt nog altijd aan de bal-
lustrade van de kerk. Geopend van fe
bruari tot midden november.
Colleville/SL Laurent Grootste Ameri
kaanse kerkhof in Normandië. Hier lig
gen op een naar zee aflopende heuvel
9.386 gesneuvelde Amerikaanse solda
ten die deelnamen aan de invasie. Ge
hele jaar geopend.
La Cambe. Grootste Duitse kerkhof in
Normandië. Langs de N13 liggen
21.222 Duitsers begraven die sneuvel
den in de Slag om Normandië. Gehele
jaar geopend.
Pointe du Hoe. Duitse, op een 30 me
ter hoge klip gelegen vesting, die 225
Amerikaanse Rangers ten koste van
enorme verliezen op de nazi's verover
den. Toen Pointe du Hoc in de middag
van 8ste juni eindelijk definitief in han
den was van de Amerikanen droegen
nog maar negentig een wapen. Gehele
jaar geopend.
Ouistreham, Musée du Mur de l'Anti
que. Museum gewijd aan de Atlan-
tikwall, de gigantische betonnen 'muur'
die Hitler had laten bouwen van Frank
rijk tot Nederland ten einde een invasie
van de geallieerden het hoofd te kun
nen bieden. Geopend van midden fe
bruari tot midden november.
Verdere informatie: Maison de la Fran
ce in Amsterdam, telefoon 020 -
6 203 141.
De serene rust van de middeleeuwen contra de opgewonden drukte van nu. Oftewel het Centre Guillaume-le-Con-
qnérantte Bayeux afgezet tegen Le Mémorial in Caen. Het gaat hier in beide gevallen om een invasie. In het prachti
ge, stokoude Bayeux wordt door middel van een 70 meter lang borduurwerk omstandig maar beheerst uit de doeken
gedaan hoe Willem de Veroveraar in 1066 het kanaal overstak en bij Hastings de soldaten van Koning Harald op me-
dogenloze wijze de pan inhakte; te Caen wordt door middel van een macht aan dia-presentaties, flakkerende zwart -
wit films, opgepoetst oorlogsmateriaal, diorama's, maquettes en tientallen geraffineerd ingerichte vitrines duidelijk
hoe de geallieerden in de zomer van 1944 de Duitse bezetter uit Normandië verdreven. Beide exposities zijn even in
drukwekkend, beide musea hebben het even druk.
CAEN ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Rijen van tientallen meters voor
de loketten. Niet alleen in Caen
en Bayeux, maar ook in Cher
bourg, Bénouville, Sainte-Mère-
Église, Ouistreham en om er
nog één van de vele te noemen
Arromanches. Normandië
herdenkt D-Day, nu een halve
eeuw terug en dat zullen we we
ten ook. Overal vlaggen, overal
monumenten, overal expdfities.
Opdat we nooit vergeten na
tuurlijk, maar ook omdat de in-
vasiestranden en het vriendelijk
heuvelende land daarchter nog
meer toeristen zullen trekken
dan anders. Acht miljoen wor
den er dit jaar verwacht tegen in
normale jaren vier.
Zolderkamertje
De vraag hoe Normandië die
nieuwe invasie zal verwerken,
wordt al niet meer gesteld. Er is
nu toch weinig meer aan te
doen. Vierhonderd evenemen
ten alleen al op of omstreeks de
zesde juni, dertien officieel ge
registreerde oorlogsmusea plus
nog een aantal snel uit de grond
gestampte; de toerist komt er
op af als een vlucht mussen op
een korst brood. Hotels zitten
vol, kampeerterreinen zijn tot
op het laatste plekje afgeblokt
en misschien, héél mischien dat
er straks alleen nog een zolder
kamertje te bemachtigen valt bij
een vriendelijke particulier. Ar-
melle le Goff van de Provinciale
VW in Caen zegt het niet met
zoveel woorden, maar je hoort
haar denken: „Wie Normandië,
de vissersorpjes, het strand, de
musea en de voor een flink deel
nog altijd aanwezige Atlan-
tikwall in een wat minder hecti
sche sfeer wil ontdekken, doet
er verstandig aan zijn bezoek
een jaartje uit te stellen."
Aan de andere kant mag je je af
vragen of het ooit nog rustig zal
worden in het groene Norman
dië. De in al zijn eenvoud impo
nerende Tapisserie de Ia Reine
in Bayeux, het eerdergenoemde
muurkleed dat in 58 stripachti
ge scènes de krijgsverrichtingen
van Willem de Veroveraar in
beeld brengt, trekt al sinds jaren
duizenden mensen per dag;
met het betrekkelijk nieuwe
maar nu alweer gereviseerde en
geactualiseerde Le Mémorial te
Caen is het niet anders. Indruk
wekkend is daar vooral de per-
ikob Harlander geeft instructie aan jonge
sologen. foto vvv waidrinc
"Tekenen aan de Loire
terk in opkomst: teken- en schildervakan-
es. Ina Broeken, Ineke Kan en Adri van der
roft organiseren er twee in respectievelijk
en watermolen in de Val de Loire (vanaf 27
igustus) en een voormalige meubelfabriek
de Vogezen (vanaf 20 augustus). Er wordt
gegeven door verschillende docenten,
let vastleggen van landschap en architec-
lur staat centraal, maar speciale aandacht
rordt besteed aan beeldelementen als
irm, kleur en compositie,
ifo: Adri van der Kroft, telefoon 023 -
113 226.
fatuurbeleving
ezoekerscentrum De Watermolen in Arn-
em organiseert de komende maanden een
jjjdantal zogeheten Natuurbelevingstochten.
[let gaat daarbij om een combinatie van
etsen (35 km), wandelen (5 km) en kanoën
km) door fraaie gebieden rond de Gel-
erse hoofdstad. Deelnemers maken de
)cht op de eigen fiets voor kano's wordt
,f I ezorgd. Op 2 juli en 13 augustus staat een
bij )cht op het programma langs diverse wa-
:rwerken. Een Veluwetocht, met onder
leer een kanotocht over het Apeldoornska-
lal, wordt gehouden op 16 juli en 27 au-
ustus. Info en inschrijven: 085 - 450 660.
sfiteenkloppen
Af, het Oostenrijkse dorp Waidring (Tirol)
linnen sinds kort 'geo-trips' worden ge
laakt. Elke woensdag wordt er in de omge-
n ing van de Steinplatte onder leiding van
i ikob Harlander gespeurd naar fossielen
an onder meer slakken, schelpen, varens
n grassoorten. Hamers en vergrootglazen
ön ijn beschikbaar. In hetzelfde plaatsje wor-
en ook elke vrijdag klimcursussen voor be-
V< inners gehouden.
31 ïfo: VW Waidring, A-6384 Waidring,
v Oostenrijk, telefoon 0043 53 53 52 42.
•I
