Doodsangst voor de
bacterie streptokok
FIND
Duitse justitie zoekt
oud-topman Boskalis
'Examenstress geen extra belasting zielzorg'
0IGEN
BAAS
Plaatsing probleemjongeren in tehuizen moeilijk
m
'Kleine bedrijven op weg helpen
Meer hulp voor ouders van
thuiswonende gehandicapte
Randstad
'Positie van
vrouwen bij
politie niet
verbeterd'
ZATERDAG 28 MEI 1994
'Een blaasontsteking is gevaarlijker'
Een jonge moeder in Engeland vermoord door een vlees
etend monster. Een zoontje opgegeten door hetzelfde ge
drocht. En ook in Nederland liet hij zijn sporen na.
Achtentwintig mensen werden opgepeuzeld door de bac
terie. Het leek wel een goedkope horrorfilm, waarin klei
ne wezentjes onschuldige slachtoffers bespringen, om
vervolgens onder de huid te kruipen en daar spier- en
vetweefsel weg te knagen.
LEIDEN DAPHNE LAMMERS
Lang leve de media, die afgelo
pen week graag bereid waren de
nietsvermoedende lezer te alar
meren. Met de Engelse 'ta
bloids' voorop, stortte ook de
Nederlandse pers zich op het
afschrikwekkende onderwerp.
Het was een raadsel, een myste
rie, maar vooral héél dodelijk.
De streptokok stond gelijk aan
een massamoordenaar.
In Engeland vreesden ze epi
demieën. en ook de nuchtere
Hollander zag opeens beestjes
onderhuids krioelen. Voelde
zich ziek, zwak en misselijk.
Misschien was het wel... de
streptokok!
Artsen, bacteriologen en GG
GD namen evenwel snel af
stand van deze wilde verhalen.
Er gaan meer mensen dood aan
de gewone griep, stelden zij via
de media de opgeschrikte natie
gerust. Achtentwintig strepto-
kok-doden op vijftien miljoen
inwoners was natuurlijk ook wel
heel weinig. Maar hoe zit het
dan, er gaan immers wél men
sen dood aan de bacterie?
„Dat klopt", bevestigt P. Petit,
bacterioloog bij het AZL. „Maar
dat gebeurt zelden. De omstan
digheden waarin de streptokok
gaat wegvreten moeten echt op
timaal zijn. En dan nog kunnen
Bacterioloog P. Petit: „Verhalen
zonder meer overdreven."
FOTO HENK BOUWMAN
artsen vaak op tijd ingrijpen."
Die optimale omgeving bete
kent een open wond. die het
liefst de bacterie zuurfstofvrij
afsluit. Hoe dieper de wond,
hoe prettiger de streptokok het
vindt. Dan kan 'ie het beste rot
ten, wat het wegvreten eigenlijk
Pastoor A.M.E.Th. Vreeburg van de Leidse Lodewijk-parochie:
Echter, wanneer de bacterie
op tijd is ontdekt, kan deze sim
pel met antibiotica worden be
streden. Gebeurt het te laat, dan
moeten lichaamsdelen soms
worden geamputeerd. Nog
minder vaak overlijden mensen
aan de bacterie.
Overigens heeft iedereeen
duizenden streptokok-bacteriën
in het lichaam. In de mond en
keel is het echt een vergaarbak
van streptokokken. Geen reden
tot paniek, want deze bacteriën
zijn vrij onschuldig. Het li
chaam maakt automatisch anti
stoffen om de streptokokken te
bestrijden.
Eén op de tien mensen is in
het bezit van de kwaadaardige
streptokok-bacterie. De strepto
kok-groep A. Hiervan zijn weer
zo'n zestig soorten te onder
scheiden. Tegen ongeveer 58
soorten heeft het lichaam een
anti-stof. Er blijven dus twee
soorten over die eventueel
agressieve neigingen kunnen
gaan vertonen. Dat zijn de
boosdoeners' waar zoveel over
te doen is.
„In ziekenhuizen bestaat de
kans dat de bacterie wordt
doorgegeven. Het is namelijk
wel besmettelijk. Bij mensen die
zijn geopereerd krijgt de bacte
rie kans, vanwege de open won
den. Maar door hygiënisch te
werken kan je besmetting voor
komen. Daarom is het aantal
gevallen ook sterk afgenomen
in vergelijking met een eeuw
geleden."
Volgens Petit zijn de verhalen
'zonder meer overdreven'. Het
aantal gevallen is de afgelopen
jaren ook in Leiden niet toege
nomen. „Je kan trouwens gerust
zeggen dat gezonde mensen
nooit ziek kunnen worden van
de bacterie. Je gaat eerder dood
aan de gevolgen van blaasont
steking dan aan de streptokok."
Examens. Terwijl de jeugd
ermee worstelt, denken de
wat ouderen er met
gemengde gevoelens aan
terug. De een zakte voor
zijn examen, maar slaagde
in het leven. Een ander
slaagde, maar zat ermee
dat anderen zakten. Een
derde moest en zou de
hoogste cijfers halen om
als armeluiskind maar te
kunnen studeren. In een
serie komen de
kandidaten van toen aan
het woord.
LEIDEN DICK VAN DER PLAS
In de zielzorg worden tijdens de
examenperiode geen
meer gemaakt. Om zich de
laatste keer voor de geest te ha
len dat een volledig overstuur
geraakt parochiaantje een be
roep op hem deed, moet pries
ter A.M.E.Th. Vreeburg terug
naar de tijd dat hij nog kapelaan
in Wassenaar was. „Tegenwoor
dig komen de scholieren nog
weieens langs om een babbeltje
te maken, maar ik heb niet het
idee dat ze onder examenstress
gebukt gaan", zegt de huidige
pastoor van de Leidse Lodewijk-
parochie. „In dat opzicht is de
jeugd wel wat nuchterder dan
vroeger, heb ik het idee. Van
echte paniek is geen sprake
meer."
Zelf ging Vreeburg in zijn exa
mentijd vooral gebukt onder
'leuke spanning'. „De sfeer in
zo'n schoolgebouw sprak me ei
genlijk wel aan. Het samen op
trekken binnen een groep jon
geren die hetzelfde doormaakt,
het uitwisselen van ervaringen
en het wachten op de resulaten,
dat gaf een enorme saamhorig
heid."
De in 1924 in Leiden geboren
Vreeburg doorliep het Stedelijk
Gymnasium aan de Fruinlaan.
Als 17-jarige deed hij eindexa
men in 1942, in het tweede oor
logsjaar. „Het schriftelijk was op
23 en 24 april", diept hij zonder
enige aarzeling op uit rijn ge
heugen, „een maand eerder
dan normaal." Waarom dat was
kan hij zich niet meer herinne
ren, maar 'het zal wel iets met
de oorlog te maken hebben ge
had'. Anderhalve week later
volgde het mondeling, dat in
groepen van zeven of acht leer
lingen werd afgenomen. Direct
daarna werd de uitslag meege
deeld.
De oorlogsjaren hadden ook
invloed op de uiteindelijke be
roepskeuze van Vreeburg. Zijn
aanvankelijke plan om medicij-
te gaan studeren, wijzigde
leweg in het voornemen
kiezen voor een theologi
sche studie. „Ik denk dat dat
veel te maken had met de om
standigheden waaronder wij
opgroeiden. Als klasgenoten
spraken we veel over wat er in
de wereld om ons heen gebeur
de. Het is volgens mij dan ook
geen toeval dat uit mijn jaar ze
ker acht of negen mede-leerlin
gen uiteindelijk ook theologie
gingen doen." Hij herinnert
zich ook nog een klasgenoot die
een andere weg koos: Max van
der Stoel zou later voor de PvdA
onder meer minister van bui
tenlandse zaken worden.
Zijn overstap van de
'lichamelijke naar de geestelijke
medicijnen' luidde voor Vree
burg een lange periode van ver
volgstudies in. Na het eindexa
men met een alpha-pakket,
deed hij een jaar de beta-rich-
ting (nog met het oog op zijn
studie voor arts), om zich in de
loop van 1943 aan te melden bij
het seminarie. De Leidenaar
werd in 1951 tot priester gewijd,
hij in Nijmegen en Lei
den nog klassieke talen ging
studeren.
De examenperiode kent Vree
burg niet alleen als leerling. Als
voormalig leraar Grieks en La
tijn op de seminaries van Hage-
veld in Heemstede en Leeuwen
horst in Noordwijkerhout weet
hij ook hoe het is om scholieren
voor deze krachtproef klaar te
stomen. Het niveau waarop te
genwoordig examen wordt ge
daan, ligt volgens de pastoor'
wel wat lager dan in zijn eigen
schooltijd. „De stukken die men
nu voor Grieks en Latijn voorge
legd krijgt, behandelden wij in
het derde leerjaar." Wel heeft
hij de indruk dat de moderne
scholier anders met de stof leert
omgaan „De nadruk ligt veel
meer op de spreekvaardigheid
dan in bijvoorbeeld het verzor
gen van perfecte vertalingen op
papier, zoals in onze tijd. Dat
heeft zijn voor- en zijn nade-
Voorlopige
uitslagen
VWO Frans
DEN HAAG
Het VWO heeft gisteren examer
gedaan in het vak Frans dooi
middel van de meerkeuzevra^
gen. De door ons benaderde le
raar gaf onder voorbehoud dl
volgende antwoorden.
Frans VWO (50 vragen)
I A; 2 B; 3 C; 4 C; 5 C;
6 B; 7 C; 8 B; 9 C; 10 B;
II B; 12 C; 13 C; 14 B; 15 A;
16 C; 17 C; 18 A; 19 A; 20 D;
21 B: 22 B; 23 B; 24 B; 25 C;
26 D; 27 A; 28 D; 29 B; 30 A;
31 B; 32 D; 33 B; 34 A; 35 D;
36 C: 37 C; 38 D; 39 A: 40 C;
41 C: 42 B: 43 C; 44 B; 45 D:
46 C; 47 B; 48 A; 49 A; 50 C.
Examen maandag: Engels HAVO
len." Dat het eindexamen v
ger zwaarder was door de veel
heid aan vakken, daarvan
Vreeburg wel overtuigd.
Ook de verhouding tusse
docent en leerling is niet meei
helemaal dezelfde. De pastoo
weet nog goed dat hij de dag n<
het met goed gevolg afl
van het 'mondeling' wei
school verscheen. „De leraren
die ik in de gang tegenkwam
namen beleefd hun hoed vooi
me af. Zo begroette je iemant
die geslaagd was."
LEIDEN DAPHNE LAMMERS
Het kost verwijzende instanties,
zoals gezinsvoogdij, RIAGG en
de kinderbescherming, te veel
moeite om probleemjongeren
in een geschikt kindertehuis te
plaatsen. Of de instanties zitten
vol, of een tehuis kan de speci
fieke problemen van een kind
niet behandelen. Dit is de con
clusie van de orthopedagogen
E. Knorth en J. Dubbeldam van
de Leidse universiteit. Zij volg
den een half jaar de plaatsings
procedure van 120 jongeren
tussen de 12 en 18 jaar.
In opdracht van de Amers-
foortse kindertehuizen Zand
bergen en Amerberg voerden de
pedagogen het onderzoek uit.
De tehuizen vroegen zich af wat
er gebeurt met kinderen die niet
in een van beide instanties wor
den geplaatst.
Uit het onderzoek bleek dat
tweederde deel van de jongeren
uiteindelijk een plek vindt in
een kindertehuis. Hiervan zit de
helft echter niet in een tehuis
waar de voorkeur van de verwij
zende instantie naar uitging. De
overigen, die niet in een tehuis
terecht kunnen, zitten nog
steeds bij familie of opvangge-
zinnen. De redenen hiervoor
zijn divers.
„Voor extreem agressieve kin
De een droomde altijd al
van een eigen bedrijf. Voor
een ander was het
ondernemerschap de
laatste mogelijkheid om uit
de werkloosheid te komen.
Een derde zag het gat in de
markt dat niemand anders
opviel. Allemaal hebben ze
gemeen dat ze er voor
kozen hun eigen baas te
worden en een bedrijf te
beginnen. Vandaag: Coby
Schoof van
Administratiebureau
Schoof in Leiden.
„Met mijn bureau richt ik mij op het klein
bedrijf, de middenstand, maar ook starten
de ondernemers. Ik kan hun van dienst zijn
door ze de hele boekhouding uit handen te
nemen. Het is ook mogelijk dat ik ze advi
seer hoe ze hun boekhouding moeten bij
houden. Vervolgens kunnen we dan van tijd
tot tijd doornemen of dat nog volgens plan
gaat en dat dan zonodig bijsturen. Zo heb ik
de afgelopen maanden inderdaad iemand
geholpen met het opzetten van de boek
houding. Maar heel onverwacht voor mij,
kwam er ook iemand hierheen met de vraag
of ik haar kon helpen met haar examens. Ze
wilde economie gaan studeren, maar had
helemaal geen kaas gegeten boekhouden
gegeten. Ze heeft het examen inderdaad ge
haald. Iets dergelijks zou ik opnieuw graag
doen.
Het besluit om voor mezelf te beginnen
heb ik vbrig jaar genomen. Dat was nadat ik
als gevolg van bezuinigingen mijn baan als
boekhouder verloor bij het vormingscen
trum Oud Poelgeest in Oegstgeest. Sinds
dien heb ik heel wat gesolliciteerd en heb ik
aan den lijve ondervonden hoe moeilijk het
is om op mijn leeftijd, ik ben 52, nog aan
werk te komen. Ik heb werkelijk tientallen
sollicitaties per week verstuurd. Omdat ik
toch graag wil werken, ben ik voor mezelf
begonnen. Bovendien lijkt het me erg leuk
om met dat werk bijvoorbeeld startende
ondernemers daadwerkelijk te helpen.
Een ondernemingsplan heb ik niet ge
maakt voor ik begon. Ik heb alles heel rustig
op me af laten komen, er vanuit gaand dat
het bureau heel geleidelijk op gang zal
moeten komen. Daarom werd ik ook niet
gelijk nerveus toen de zaak niet heel snel
begon te lopen. Ik weet dat het een kwestie
van lange adem is en heb me daar ook op
ingesteld. Wel heb ik in het begin geadver
teerd, dat heeft ook wat opgeleverd en ik wil
nu ook weer wat aan werving gaan doen.
Ik heb tot nu toe vooral opdrachten ge
had die na verloop van tijd afliepen. Toen
die mevrouw die wilde gaan studeren, haar
examen had gehaald was het werk voor mij
ook gedaan. Daarnaast doe ik al geruime
tijd de administratie voor een scheepswerf
in mijn vorige woonplaats Monster. Maar ik
werk op het ogenblik ook parttime via een
uitzendbureau.
Op den duur hoop ik mijn activiteiten
ook uit te breiden met advies over het af
handelen van zaken voor de belasting. Daar
heb ik al wat ervaring mee. Waarom bedrij
ven nu met mij in zee zouden moeten
gaan? Mijn benadering is persoonlijk. Ik
kom naar ze toe en ik zoek een oplossing
die helemaal op hun situatie is toegesne
den. Voor een klein bedrijf is een handmati
ge boekhouding het meest voor de hand
liggend. Maar als ze dat willen, kan het ook
geautomatiseerd. Daar heb ik ook zelf een
computer voor.
Ik heb niet de ambitie om met dit bureau
de basis voor een groot administratiekan
toor te leggen. Vooralsnog ben ik tevreden
als ik een goed lopend klein bureau heb en
als ik met mijn werk inderdaad andere klei
ne bedrijven goed van dienst kan zijn. Daar
zijn ook mijn tarieven op aangepast."
Administratiebureau Schoof is gevestigd
aan de Fien de la Marstraat 18 in Leiden,
telefoon 071-316363.
TEKST RUDOLF KLEUN
FOTO HIELCO KUIPERS
deren zijn maar enkele tehuizen
geschikt. Daarnaast gaat plaat
sing soms niet wegens hele fei
telijke redenen. Een kind van
zes kan je bijvoorbeeld niet in
een tehuis plaatsen waar ze al
leen maar pubers behandelen.
Sommige instanties behandelen
geen kinderen met een zeer lage
intelligentie. Daarnaast zitten
een heleboel tehuizen gewoon
vol", zegt Knorth.
Een opvallende uitkomst van
het onderzoek is dat geen van
de kinderen, op straat is beland.
Ondanks de problematiek rond
de plaatsing hebben de jonge
ren op andere manieren onder
dak kunnen vinden, zoals bij
voorbeeld bij familie.
Een mogelijke oplossing de
speurtocht van de verwijzende
instanties naar een geschikt te
huis te vergemakkelijken is, vol
DEN HAAG MONICA WESSELINC
Het tekort aan dagopvang en andere
tijdelijke hulp dwingt ouders van een verstande
lijk gehandicapt kind de pupil in een tehuis te la
ten opnemen. Veel ouders zouden liever het kind
thuis houden en incidenteel een beroep doen op
hulpverleners van buitenaf. Dat blijkt uit een on
derzoek van de Provinciale raad voor de Volksge
zondheid van Zuid-Holland. In Zuid-Holland zul
len daarom de komende jaren meer voorzienin
gen voor dagopvang en 'logeerpartijen' worden
gerealiseerd.
De enquête onder ouders van geestelijk gehan
dicapte kinderen leert dat de ouders verwachten
de definitieve uithuis-plaatsing van hun kinderen
met enkele jaren te kunnen uitstellen als ze, ter
wijl het kind nog thuis woont, wat hulp kunnen
krijgen bij de verzorging. Dat kan dagopvang zijn,
maar ook aan opvang tijdens de vakantie, voor
een gewone logeerpartij of een paar extra handen
tijdens de spitsuren binnen een gezin blijkt grote
behoefte te bestaan.
Uit het onderzoek komt naar voren dat de hulp
die geboden wordt (veelal de volledige opname in
HEEMSTEDE GPD
Het openbaar ministerie in
Haarlem beraadt zich op het ar
restatieverzoek dat de Duitse
justitie heeft uitgevaardigd te
gen oud-topman Th. Danel (53)
van Boskalis. De komende da
gen wordt besloten of justitie
daadwerkelijk tpt aanhouding
overgaat van de Heemstede-
naar. Danel, die tot begin dit
jaar in Wassenaar woonde,
wordt door justitie in het Duitse
Rostock verdacht van mede
plichtigheid aan investerings-
en subsidiefraude ten bedrage
van 21 miljoen gulden. Hij zou
erbij betrokken zijn als mede
eigenaar van het baggerbedrijf
BBB.
Justitie in Rostock verdenkt
Danel er al sinds de zomer van
1992 van het vroegere staatsbe
drijf op criminele wijze te heb
ben 'leeggezogen'. BBB werd in
1991 overgenomen van de
Treuhandanstalt, die verant
woordelijk is voor de privatise
ring van voormalige Oostduitse
staatsbedrijven. Danel deed dat
samen met een andere Neder
landse ondernemer, J. Zwager
man uit Nederhorst den Berg.
De privatisering werd een fias
co: vorig jaar ging BBB failliet,
waardoor 900 mensen werkloos
werden.
Danels mede-vennoten, Zwa
german en de Duitser D. Bor-
chers, zijn deze week veroor
deeld tot gevangenisstraffen van
respectievelijk zes en vijf jaar.
De Heemstedenaar hangt een
maximale gevangenisstraf van
tien jaar boven het hoofd, deel
de de Rostocker persofficier van
justitie, Schmitt, gisteren mee.
Borchers werd in 1992 op een
Duitse autobahn op spectacu
laire wijze aangehouden. Zwa
german werd in november 1992
aangehouden toen hij Duits
land betrad. Ook tegen Danel
loopt sinds die datum in Duits
land een opsporingsbevel. Op 5
januari hebben de Duitse auto
riteiten aan de Nederlandse jus
titie gevraagd Danel op te spo
ren. Daarover vindt op het mo
ment overleg plaats tussen het
openbaar ministerie in Haarlem
en het ministerie van justitie.
Tot begin van dit jaar woonde
Danel in Wassenaar. Inmiddels
is hij verhuisd naar Heemstede.
Dq politie is op de hoogte van
zijn adres'. Als de man inder
daad wordt aangehouden, zul
len de Duitse autoriteiten een
uitleveringsverzoek indienen.
Danel (53) zat in het begin
van de jaren tachtig in de raad
van bestuur van de Nederlandse
baggergigant Boskalis. In 1984
nam hij ontslag en verdween uit
beeld, tot hij in '91 samen met
Zwagerman aantrad als 'redder'
van BBB.
In een interview met deze
krant in augustus 1992 ontken
de Danel strafbare feiten te heb
ben begaan. „Er wordt een het
ze tegen ons gevoerd. Er is geen
cent verduisterd," zei hij. Op
dat moment hield hij echter
nog bij hoog en bij laag vol dat
BBB gezond was en niet failliet
zou gaan.
gens de onderzoekers, de op
richting van regionale service
punten. „Verwijzers zijn ge
woon heel veel tijd kwijt mi
uiteindelijk overbodige plaat
•singsaanvragen. Wanneer he
mogelijk is servicepunten op t
richten waar alle documentatie
direct beschikbaar is, kunnei
de instanties meteen zien wa^
ze terecht kunnen met een
b!eemjdnd. Zo kan er snel
den gereageerd, en daar ga<
het tenslotte om."
een tehuis), niet de hulp is die gevraagd wordt.
Gedeputeerde J. Pool roept daarom via een
brochure 'Zorg naar wens' ouders op duidelijk te
maken welke hulp nodig is. „Dan kan daarop het
aanbod worden afgestemd."
Veel instellingen voor verstandelijk gehandi
captenhebben bouwplannen klaarliggen. De pro
vincie zal aan deze bouwplannen de eis verbin
den dat de nieuwe 'zorgplaatsen' ook gebruikt
kunnen worden voor mindere definitieve opvang
zoals dagopvang. Daarnaast heeft de provincie de
beschikking over een vrij besteedbaar budget dat
het rijk verstrekt ten bate van geestelijke gehandi
capten. Pool wil dit geld vooral gebruiken om de
hulp voor ouders met een thuiswonend kind, te
verbeteren.
Welke hulp nodig is en hoeveel mensen hier.
een beroep op doen, wordt de komende maan
den geïnventariseerd door het innovatieteam.
Vier 'zorgprofessionals' gaan op bezoek bij hon
derden ouders en horen hun wénsen aan. Op die
manier wordt de vraag naar zorg in kaart ge
bracht zonder dat er eerst grenzen worden ge
steld aan wat kan en wat niet kan.
Baalbergen's
meubel lease service
Di nieuwe
zorgeloos inrichten.
Vraag naar de folder!
KATWLf K LEIDERDORP Dt£MEN
De positie van vrouwen bij de
politie is volgens de Landelijke!
Politie Emancipatie Commissie)
(LPEC) het afgelopen jaar nieti
verbeterd. De politieministers.
Van Thijn en Hirsch Ballin en.
alle hoofdcommissarissen heb
ben een brandbrief gekregen
van de LPEC, waarin uitdrukke-j
lijk wordt gevraagd alsnog
maatregelen te treffen.
Een onderzoek naar seksuele;
intimidaties door mannelijke
collega's in de korpsen bracht
vorig jaar een schok in de poli-
tiewereld teweeg. De korpschefs
beloofden beterschap. Om de
situatie van vrouwen te verbete-;
ren zou er een goede klachten-;
regeling komen en gewerkt wor
den aan preventie en voorlich-j
ting. Maar bovenal moest er een
einde komen aan de macho-!
cultuur binnen de politie. „De
korpschefs hebben vorig jaar
hard gegild, maar uiteindelijk is
er helemaal niets van terecht
gekomen", zegt Els Burger, se-,
cretarisvan de LPEC.
Volgens een woordvoerder
van het korps Hollands Midden
is er in dit korps inmiddels een
aantal zaken in gang gezet. Er is
een meldpunt voor klachten
van vrouwelijke agenten en er
wordt een enquetc gehouden
naar ervaringen van vrouwelijk^
leden van het korps. Bovendien
komt er bij Hollands Midden
een emancipatiecommissie.