Cultuur Kunst
m
Muziekdag volop gevierd
Ambities en strakke gitaarrock
Orkater tovert met geluid
ewondering
Programma Dag van de Muziek
David Lee Roth komt niet
Schrijver Plooij overleden
DONDERDAG 26 ME11994
CHEF ANNEMIEK RUYGROK.071 -356472. PLV -CHEF JAN RIJSDAM, 071-31
BOEKEN
Op 27 mei 1894 werd de Franse schrij-
I Z ver Louis-Ferdinand Céline in Courbe-
voie te Parijs geboren. Zijn honderdste ge
boortedag wordt herdacht onder andere met
enkele bijzondere uitgaven van en over deze
'geniale schrijver en botte racist'
Afwisselend programma in Leiden en de regiogemeenten
De fanfare poetst de schoenen, koren smeren de kelen,
bands lopen de schema's nogmaals door. Eén keer per
jaar klimt musicerend Nederland massaal in de noten.
Op zaterdag 28 mei is het voor de vierde keer de Natio
nale Dag van de Muziek. In Leiden en omstreken zijn tal
van activiteiten die daarop inhaken: van synchroom le
ren drummen bij de Leidse Vereniging van Popmuzikan
ten (LVP) tot twirlen in Ter Aar. Alle muziekscholen hou
den open huis en de diverse verenigingen geven niet al
leen optredens maar bieden de leek ook de gelegenheid
een mars mee te lopen of om eens op een tuba te blazen.
LEIDEN/REGIO DICK HERMSEN
In het hoofdgebouw van de
Streekmuziekschool Leiden e.o.,
aan het Rapenburg, zijn vanaf
11.00 uur tal van optredens, de
monstraties en korte cursussen.
Aspirant-musici kunnen er hun
favoriete instrument uitprobe
ren. Het Muziekhuis M 123 van
de LVP, aan de Middelstegracht,
biedt ook verschillende activi
teiten, waaronder een openbare
oefensessie van Barefoot Rabbit
en een workshop synchroon
drummen. In het LVC treden 's
avonds vijf Leidse bands op tij
dens 'Leiden-Live!'.
Harmonie en fanfare zijn de
iele dag volop in beweging.
Voor veel verenigingen is dit dè
gelegenheid om eens anders
dan gebruikelijk naar buiten te
treden. Drum- en Showband
Con Brio uit Alphen aan de Rijn
bijvoorbeeld nodigt iedereen
die wil en kan, uit om mee te
spelen met het looporkest.
Mensen die niet zo thuis zijn op
een instrument mogen probe
ren hoe het voelt op een tuba te
blazen of op een trommel te
slaan. Bij Harmonie Katwijk
kunnen liefhebbers luisteren
naar twee gloednieuwe aspiran
torkesten. Het Twirl- en Pom-
pomteam Dice Musica '83 ver
zorgt een heuse Disney Show in
Ter Aar. Sassenheim biedt een
afwisselend programma met di
verse harmonieverenigingen in
de Hoofdstraat. Marsen zijn er
onder meer in Leiderdorp,
Roelofarendsveen en Koude
kerk aan de Rijn.
Popmuziek
Ook Voorschoten pakt het seri
eus aan. Een echte 'Stichting
Nationale Muziekdag Voor
schoten', waarin allerlei kop
stukken uit het plaatselijke mu
ziekleven zitting hebben, orga
niseren een zeer activiteit-rijke
dag. Organisten, Koren en en
sembles verzorgen concerten in
de Dorpskerk. De muziektent in
het centrum is het podium voor
popformaties en muziekvereni
gingen. Iedereen die van stevige
popmuziek houdt kan 's avonds
terecht in het Cultureel Cen
trum. Er zijn optredens gepland
van The Backseat Windows,
Misty Moon en Redemption.
Aanbod van popmuziek is er
in ruime mate. Jongerencen
trum Stek uit Hazerswoude re
kent op een strakblauwe lucht.
Daar begint namelijk 's mid
dags om drie uur een open
luchtfestival waarbij onder an
dere TCB, Jimmy Hat en
Whroumm van zich zullen laten
horen. Katwijk zoekt het in de
grotere namen. In zaal Het Tref
punt wordt een 'Uit Je Dak Par
ty' gehouden. Vanaf acht uur zal
Gordon het publiek opwarmen,
waarna Rob de Nijs de avond
zal afsluiten met een spetteren
de show.
Natuurlijk laten ook de muziek
scholen in de regio de kans niet
onbenut om belangstellenden
op deze nationale muziekdag
een kijkje in de keuken te gun
nen. De dependances van de
Streekmuziekschool Leiden, in
Voorschoten, Oegstgeest en
Wassenaar, houden Open Huis.
Optredens van bands en en
sembles bijwonen, instrumen
ten uitproberen, informatie in
winnen en inschrijven behoren
tot de mogelijkheden zowel in
het hoofdgebouw in Leiden als
in de randgemeenten. Muziek
school Wolthuis presenteert
zich met een informatiekraan!
en een aantal bands in het cen
trum van Voorschoten.
Behalve dat de nationale mu
ziekdag de toonkunst in het al
gemeen wil promoten, is het
ook de bedoeling om belang
stellenden kennis te laten ma
ken met verenigingen en scho
len die de muziek in georgani
seerde vorm beoefenen of uit
dragen. Wie aanstaande zater
dag een uurtje over hoeft zich
dus niet te vervelen.
Lemmingz Edge met van links naar rechts: Floris van der Klein (zang). Bas de Zwart (gitaar), Ron Doove (drums), Leon van Leeuwen (basgitaar) en
Luca Giordano (gitaar). foto ben de bruyn
Leidse Lemmingz Edge speelt tijdens muziekdag in het LVC
.eiden: Streekmuziekschool,
lapenburg 22, diverse activitei-
en waaronder demonstraties,
nstrumenten uitproberen, en-
iembles, instrumentenverhuur
in reparatiehoek kleine defec-
en, 11.00-16.00 uur. LVP, Mid-
lelstegracht 123: openbare oe-
ènsessie met Barefoot Rabbit,
11.00 uur; workshop synchroon
Irummen plus vrije toegang tot
de studio, 13.00 uur; gitaarclinic
ex de Haas, 15.00 uur; optre
den bestuursband, 16.30 uur.
LVC, vanaf 21.30 uur spelen Na
was, Crackity Jones, Lemmingz
idge, Leiden Raï en June op de
-eiden Lifel'-avond.
Alphen a/d Rijn: rondgang
nuziekvereniging Con Brio,
12.30-15.30 uur. Hazerswoude
lorp: openluchtfestival met on
der meer TCB, Jimmy Hat,
Whroumm en Ex-Habo, Dorps
straat 252, 15.00-22.30 uur. Kat
wijk: Harmonie Katwijk, diverse
optredens in de^. Kerkstraat,
10.30-12.30 uur; Gordon en Rob
de Nijs in het Trefpunt, 20.00
uur. Koudekerk a/d Rijn: mu
ziekvereniging 'Kunst na Ar
beid', 's ochtends en 's middags
rondgang door het dorp. Lei
derdorp: Con Bravura rond
gang 10.00-13.00 uur; open huis
in het clubgebouw, Beuken
schans 57,13.00-17.00 uur.
Oegstgeest: open huis Streek
muziekschool, Dfieluik, Gever
straat 22, 10.30-13.00 uur.
Poeldijk: optreden Slagwerk
groep Pius X, Bartolomeuskerk,
11.00 uur, vanaf 11.15 uur rond
gang met optredens. Roelo
farendsveen: optreden muziek
vereniging 'Liefde voor Harmo
nie' en dans door Monique's
Move, Noordplein, 13.30-15.00
uur; optreden Drift, Splotsz,
Sportpad 25,23.30 uur.
Sassenheim: diverse optre
dens muziekverenigingen,
Hoofdstraat, 14.00-16.00 uur.
Ter Aar: Muziekvereniging Dice
Musica '83, rondgang 10.30;
muzikale shows, sporthal De
Wip, 11.00-12.00 uur.
Voorschoten: orgelmuziek,
koormuziek en ensembles in de
Dorpskerk 10.00-16.00 uur; op
tredens en presentatie muziek
school Wolthuis, Streekmuziek
school, Treubplein, 12.00-15.00
uur. Harmonie Voorschoten,
Muziekvereniging Laurentius,
Treubplein 11.00-16.00 uur; di-
Rob de Nijs: spetterende show in
Katwijk. foto archief
verse bands, Cultureel Cen
trum, 20.00-1.00 uur. Wasse
naar: open huis Streekmuziek
school, Het Heeckerenhuis,
10.30-13.00 uur.
LEIDEN RODERICK DE SMIT
„We zijn gewoon een rockband en we ho
pen dat we een keer een cd kunnen uit
brengen. Het is onze droom en ons doel om
van de muziek ons werk te maken. Voorlo
pig zitten we nog gewoon op school of op
het werk. Oefenen en optreden doen we in
onze vrije tijd." Lemmingz Edge, een band
mèt ambities, maar zonder pretenties.
De Leidse vijfmansformatie bestaat nu
twee jaar en hun belangrijkste wapenfeit is
het optreden bij een modeshow in Amster
dam voor 2500 mensen. Als ze op zondag
middag oefenen bij de LVP valt op hoe strak
ze spelen. Hun muziek lijkt op grunge maar
dan wat minder rammelig uitgevoerd. „De
ze muziekstijl heeft zich gewoon ontwik
keld tijdens het oefenen," vertelt gitarist Lu
ca Giordano. „Het is dus niet zo dat we
dachten, Hé, grunge wordt steeds populair
der, dus laten we ook zoiets gaan doen."
Depressief
De Lemmingz" Edge is de rand waar lem
mingen overheen springen als ze massaal
zelfmoord plegen. Of het waar is dat deze
knaagdieren in een afgrond springen als er
teveel dreigen te komen, doet er voor hen
niet toe. „We vonden het gewoon een
mooie naam. We zijn verder niet depressief
en we hebben zeker geen zelfmoordneigin
gen."
De band begon twee jaar geleden met het
spelen van funk-covers maar ging al gauw
eigen nummers schrijven en ontwikkelde
een eigen stijl, die tegen metal en grunge
aanleunt. De muziek heeft dus niets meer
met funk te maken, alleen de 'slapbass' van
bassist Leon van Leeuwen herinnert nog
aan het funkverleden. Leon kwam overi
gens pas in oktober vorig jaar bij de band.
Drum en bas zijn prominent aanwezig in
het geluid van de band, de nummers wor
den duidelijk niet rond de gitaarriffs opge
bouwd. „Meestal schrijven we eerst de mu
ziek en dan pas komt de tekst erbij," vertelt
drummer Ron Doove. De teksten worden
geschreven door het jongste bandlid, de 17-
jarige zanger Floris van der Klein. „Hij krijgt
zijn inspiratie meestal als hij aan het fietsen
Is het niet vreemd om eerst de muziek te
bedenken en dan pas de tekst toe te voe
gen? „Nee, dat gaat gewoon vanzelf zo,"
zegt Luca. „Natuurlijk kijken we wel of de
tekst bij de sfeer van de muziek past." En
waar gaan de teksten over? „Over de dingen
die ons bezighouden. Frustraties in het da
gelijks leven en de dingen die we op tv zien.
En over de liefde. In elk geval geen politieke
statements."
Hobbybandje
Lemmingz Edge is geen hobbybandje. „We
zien elkaar heel vaak omdat we allemaal
goede vrienden zijn. En we praten veel over
muziek." Ze treden niet in cafés op maar
dat heeft een praktische reden. Het geluid
komt daar niet tot zijn recht en de muzi
kanten hebben ruimte nodig voor hun ap
paratuur. Ook staat de band niet op de 'De
Koperen Ploert', een verzamel-cd met
bands uit de Leidse regio. „We vonden dat
we daar nog niet klaar voor waren." Het
vijftal is er nu wel klaar voor, maar maakt
nu het liefst meteen een hele eigen cd.
n deze rubriek komen al of
niet bekende
streekgenoten aan het
woord die, hetzij direct,
hetzij zijdelings met kunst
en cultuur te maken
lebben. Ze praten over een
kunstvoorwerp, een
kunstuiting waaraan ze
bijzondere waarde
hechten. Van de snuifdoos
van oma tot het
grijsgedraaide muziekstuk
;n alles wat daar tussen zit.
Vandaag spreekt Petra
Kotterman, kunsthistorica
en auteur van het vorige
week verschenen boekje
over jugendstil in Leiden,
laar bewondering uit voor
de krullen en zweepslagen
die deze sierlijke stijl
kenmerken. In een pand
aan de
Zoeterwoudsesingel, het
voormalige woonhuis van
architect W.C. Mulder,
ontdekte ze een vrijwel
onbekend glas-in-
loodraam. „Ik stond
meteen bovenop m'n
remmen toen ik het zag."
Anderhalfjaar
99^9 geleden begon ik
S aaneen
stageperiode bij de
gemeente waarvan
Ie bedoeling was dat het zou
litmonden in een boekje over
Ie jugendstil in Leiden. Dat was
en onderwerp waar ik graag
chteraan wilde. Ik ben
fgestudeerd in kunstnijverheid
n jugendstil is naast een
rchitectuur- toch vooral een
unstnijverheidsstroming.
ran meet af aan stond voor mij
ast dat de architectuur wel
eel mocht uitmaken van het
•oekje, maar de typische
Jgendstilpanden in Leiden zijn
wel bekend en vaker
eschreven. Ik wilde mij dus
ooral richten op het
nbekende, op datgene wat er
og meer, buiten de
rchitectuur, geweest moet zijn
deze stad. De mogelijkheid
- estond dat dat zou
:genvallen, dat er verder
igenlijk niets te vinden zou
ijn.
'elukkig bleek het tegendeel,
igenlijk was de grote
THEATER
RECENSIE WUNAND ZEILSTRA
'Jemand auf derTreppe?', muziektheater
voorstelling van en door Orkater. Uitge
voerd door: Peter Zegveld en Thijs van der
Poll in een experimentele samenwerking
met leden van het Collegium Musicum.
Gezien: 25/5, LAKtheater Leiden. Aldaar
nog te zien; vanavond.
Een pneumatische tuba, me
chanische bas, waterhoorn,
stoomvat, Krupporgel, triltafel
en een 100 Herz hoorn: dat zijn
instrumenten die je niet dage
lijks hoort of ziet. Zeg maar ge
rust nooit, en juist dat instru
mentarium maakt de voorstel
ling van Peter Zegveld en Thijs
van der Poll onder de paraplu
van Orkater tot een bijzondere
gebeurtenis.
Extra bijzonder gisteravond
was de samenwerking met mu
sici uit Leiden. Orkater gaat na
melijk de komende maanden
op tournee in het buitenland.
Daarbij ligt het in de bedoeling
om steeds met enkele lokale
musici te gaan samenwerken.
Dat experiment werd gisteren in
het LAKtheater voor het eerst
uitgevoerd, en zal vanavond
nog eens herhaald worden. Acht
strijkers uit het Collegium Musi
cum hebben zich aan de sa
menwerking gewaagd.
Met slechts zo'n tweemaal
twee uur repetitie is dat zeker
een waagstuk. Ook al hielden
met name de dames wel eens
angstvallig hun oren dicht (het
Orkater-instrumentarium heeft
af en toe een enorm volume),
de onderlinge krachtmeting
komt over als een spannende
uitdaging. Ook achteraf in de
kleedkamer blijkt deze ad hoc-
-formatie uit het Collegium
Musicum enthousiast over dit
excentrieke uitstapje.
Vooral de openingsscène van
'Jemand auf der Treppe?' is zeer
geslaagd. De vreemdsoortige in
strumenten die eerder aan in
dustriële machinerieën dan aan
muziek doen denken, staan
centraal opgesteld, waardoor
het toneelbeeld al iets impo-
nerends heeft. Aan de beide zij
kanten hebben de strijkers
plaats genomen, die met ver
trouwde muziekklanken inzet
ten. Van der Poll en Zegveld lo
pen rond om hun machines op
gang te brengen. Dat voert de
spanning op, en langzaam maar
zeker zwelt het geluid daarvan
aan tot de strijkers onhoorbaar
zijn geworden.
Wat zich dan gedurende een
uur op het podium afspeelt, is
misschien nog het best te om
schrijven als een akoestische
verkenningstocht. Voortdurend
moet je je gehoor aanpassen
aan nu eens onbekend dan
weer bekend muzikaal idioom.
Geanalyseerd worden de over
gangen van muziek via lawaai
en ritmepatronen tot aan de
muzikaliteit van oorverdovend
lawaai. Onwillekeurig probeer je
daarbij - vaak tevergeefs -
steeds de geluidsbron te ont
dekken. Dat hoort allemaal bij
het spel van deze geluidstove
naars van Orkater die ook nog
een enkele visueel grapje voor
de toeschouwers in petto heb
ben. Gezien het improviserende
karakter en de korte voorberei
dingstijd valt de samenwerking
met de Leidse musici wonder
wel op haar plaats in een voor
stelling die op zichzelf al gerui
me tijd wordt gespeeld.
verrassing van mijn onderzoek
dat Leidenaren, rond de
eeuwwisseling, heel actief aan
de gang zijn geweest met de
nieuwe stijl die jugendstil toen
was. Het Stedelijk Museum De
Lakenhal liep eind vorige eeuw
zelfs voorop in Nederland met
het organiseren van
tentoonstellingen van
eigentijdse kunst, waaronder de
jugendstil.
Om een lijstje te kunnen
opstellen van panden waarin
mogelijk kunstnijverheid te
vinden zou zijn heb ik stapels
Leidse boekjes doorgeworsteld
en uren door Leiden gefietst,
^riijn aandacht ging vooral uit
naar wijken waar rond de
eeuwwisseling de toenmalige
industriëlen hun woonhuizen
lieten bouwen. Op een van mijn
fietstochten door de stad ving ik
een glimp op van een glas-in-
loodraam in een pand aan de
Zoeterwoudsesingel. Het was
puur geluk dat ik het zag omdat
toevallig wat zonlicht, van
achter het raam, door het glas
speelde. Als het donker weer
was geweest had ik het nooit
kunnen zien.
Ik stond meteen bovenop m'n
remmen. Het is een fantastisch,
immens groot raam, bovenaan
een trapopgang. De kleuren en
afbeeldingen zijn een beetje
afgekeken van Japanse prenten.
Het laat een landschap zien in
een hoefijzervorm, met rondom
een rand van bloemen.
Het pand waarin het raam zich
bevindt was ooit het woonhuis
van de Leidse architect W.C.
Mulder. De door hem zelf
ontworpen villa was natuurlijk
wel bekend, maar van het glas-
in-loodraam had eigenlijk
niemand, met kennis van de
jugendstil, enige weet. Het was
een beetje mijn ontdekking. Dat
is natuurlijk het leukste wat je
kan overkomen als je met zo'n
boekje bezig bent, om iets te
vinden dat vrijwel onbekend is.
Het is een beetje mijn raam.
De meeste eigenaren
reageerden enthousiast als ik
hun pand van binnen wilde
bekijken. Er was maar één huis,
nog in originele staat, en
waarvan ik het vermoeden heb
dat zich er mooie dingen
moeten bevinden,
waar de bewoners mij
niet toelieten. Ik kon
hoog en laag
springen, maar ik
kwam er niet in. Ja,
daar blijf ik natuurlijk!
erg nieuwsgierig naar.
TEKST «JAN RUSDAM
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
Jubileum Poetry
ROTTERDAM ANP
Koningin Beatrix zal op 20
juni in De Doelen in Rotter
dam de opening bijwonen
van Poetry international. Het
internationale dichtersfesti-
val, dat van 17 tot en met 25
juni in de Maasstad wordt
gehouden, viert dit jaar het
25-j arig j ubileum.
Ter gelegenheid daarvan
kent het festival een extra
uitgebreid programma met
lezingen, voordrachten en
muziekprogramma's op alle
mogelijke uren van de dag en
soms ook nacht, en op ver
schillende plaatsen in Rotter
dam.
De officiële opening, het
zogenaamde Grand Gala de
la Poésie, bevat voordrachten
van. dichters als Kofi
Awoonor (Ghana), Remco
Campert (Nederland), Lars
Gustafsson (Zweden), Judith
Herzberg (Nederland). Leo
Vroman (Nederland/VS) en
Zheng Min (China).
ROTTERDAM GPD
Het concert van David Lee Roth op 14 juni in de Central Studios in
Utrecht gaat niet door. De Amerikaanse zanger heeft zijn hele Eu
ropese toemee afgelast. Op de voorverkoopadressen zijn de reeds
gekochte kaartjes in te wisselen.
Alle 'speciale gasten' van Bryan Adams bij zijn concert in het Nij
meegse Goffertpark op zaterdag 30 juli zijn inmiddels bekend. De
Canadese rockzanger laat zijn eerste eigen openluchtshow op Ne
derlandse bodem voorafgaan door optredens van Jimmy Barnes,
The Jeff Healey Band en Pretenders. In de voorverkoop zijn reeds
meer dan tienduizend kaarten verkocht.
AMSTERDAM ANP
Jean-Pierre Plooij, schrijver, regisseur en vertaler, is dinsdag op 50-
jarige leeftijd overleden. Van Plooij verschenen bij uitgeverij Meu-
lenhoff in Amsterdam de boeken Duvelsmoer (verhalen), Patience
(roman), Het vogelhuis (roman) en Het kalkoenalarm (essays). In
het najaar komt zijn roman Het landgoed uit.
Uit het frans vertaalde Plooij onder meer Flaubert van Henri
Troyat, dat in 1989 bij De Prom in Baarn werd uitgegeven. Een jaar
eerder verscheen bij Balans zijn vertaling van Man tegen man - ge
vecht tegen een ziekte (aids) van Alain-Emmanuel Dreuilhe.
Sinds de jaren zeventig schreef hij ook stukken voor NRC Han
delsblad en het Parool. Die laatste krant gaf in 1991 ook een bundel
korte verhalen, getiteld College lopen, van hem uit.
