'Elkaar niet matsen,
jatwerk aangeven'
Dik, maar tien aanbidders aan elke vinger
luim miljoen nodig voor
jestrijding AIDS in cel
Wrakhout ontdekt
"van schip Barentsz
Binnenland
Zaterdag 28 mei
introduceert de ANWB
een nieuwe auto
NS eisen gijzeling
notoire zwartrijder
Tevergeefs dertig jaar
12.000 flessen verzameld
kijkcomfort niet langer uit...
...neem Essilor Varilux®!
WOENSDAG 25 MEI 1994
GSM-toestellen in Nederland duur
hen haag Auto- en zaktelefoons die geschikt zijn voor het nieu
we digitale GSM-net worden in Nederland vele honderden gul
dens duurder dan in het buitenland. De mobiele toestellen moe
ten bij de introductie van GSM over ruim een maand tussen de
1000 en 2000 gulden gaan kosten. In Groot-Brittannië en Duits
land liggen de auto- of zaktelefoons voor 400 a 500 gulden of
zelfs nog minder in de winkel. GSM is een Europees digitaal net
werk voor mobiele telefonie. Met een GSM-abonnement en -
toestel kan de klant in veertien Westeuropese landen bellen en
gebeld worden. De abonnee heeft een persoonlijke kaart, een
soort creditcard met een microchip die in elk GSM-toestel gesto
ken kan worden. PTT Telecom maakte gisteren bekend dat er
100 gulden entree betaald dient te worden voor het GSM-net.
GSD Almere worstelt met computer
almere De uitbetaling aan 200 uitkeringsgerechtigden door de
gemeentelijke sociale dienst (GSD) in Almere heeft een achter
stand van ongeveer drie maanden. De lokale dienst heeft moeite
met zijn nieuwe computersysteem, dat juist moet zorgen voor
een snellere afhandeling van de aanvragen. „De medewerkers
van de sociale dienst hebben allemaal een speciale cursus ge
volgd, maar in de praktijk blijken ze moeite te hebben om de fi
nesses van de apparatuur te doorzien", aldus een zegsman.
Mariniers oefenen in jungle Suriname
den haag Zestig Nederlandse mariniers beginnen vandaag in
Suriname aan een 'jungletraining' die drie weken in beslag zal
nemen. De oefening wordt begeleid vanuit het communicatie
vaartuig De Pelikaan van de Nederlandse marine, dat is afge
meerd in de haven van Paramaribo. De oefening is het uitvloei
sel van het 'Raamverdrag' met Suriname, dat intensievere sa
menwerking op militair en justitieterrein mogelijk maakt. Niet
temin zullen de mariniers, die hun thuisbasis op Curasao heb
ben, niet samen met het Surinaamse leger oefenen.
pen haag anp
•r is jaarlijks 1,1 miljoen gulden
ïodig voor de bestrijding van
UDS in gevangenissen. De situ-
itie rond deze ziekte in peni-
entiaire inrichtingen is zorg-
vekkend. Dit schrijft de Natio-
ïale Commissie AIDS-Bestrij-
iing (NCAB) in een advies aan
le minister van WVC.
Hoeveel gedetineerden het
UDS-virus binnen de gevange
lis oplopen, is niet bekend. Wel
linnen nieuwkomers vrijwillig
lun ziekte melden. Zo geteld
varen twee jaar terug 182 van
23.000 personen besmet,
folgens het ministerie van justi
tie is het aantal seropositieve
jevangenen in 1993
iouh'ondst Nova Zembla jaren genegeerd
loutresten die eerder op Nova
Zembla zijn gevonden, hebben
jj oebehoord aan het schip van
Villem Barentsz. Deze conclu-
ie hebben Nederlandse ar-
heologen getrokken na on-
lerzoek van het wrakhout dat
verd aangetroffen op he!
trand voor het 'Behouden
a luys', de plek waar Barentsz
winter van 1596-97 heeft
"Doorgebracht. De Universiteit
'an Amsterdam heeft dat gis-
eren bekendgemaakt.
?ftei
lestaurator en expert in 17e
-uwse scheepsbouw Ab Ho-
0 ing geloofde z'n ogen niet.
foor hem lag een stuk van de
icheepsbodem waarmee de Ne-
lerlandse ontdekkingsreiziger
Willem Barentsz voor het pool
sland Nova Zembla in het d'rijf-
js was vastgelopen. Het bo-
lemstuk lag als een onbedui-
lend wrakstuk tussen andere
ariteiten in een kamer van een
iftandse flat ergens in Moskou.
,Met hartkloppingen heb ik dat
ituk hout opgemeten", vertelde
loving deze week na terugkeer
lit Rusland.Aan de hand van
>en door mij ontwikkelde bere-
ceningsformule heb ik met hon-
lerd procent zekerheid kunnen
'aststellen dat het een stuk van
le bodem is van het schip van
larentsz en Heemskerck".
log nooit eerder in de maritie-
ne geschiedenis zijn er restan
ten teruggevonden van schepen
'an ontdekkingsreizigers. Die
ichepen vergingen met man en
nuis of werden na een behou-
len terugkeer gesloopt of voor
indere doeleinden gebruikt.
4aar ook van die schepen heb-
>en deskundigen als Hoving
ïergens een splinter kunnen
mtdekken. Vandaar dat er nau-
velijks iets bekend is van bouw-
echnieken en scheepsmodellen
tit die tijd. „Ik vind het fantas-
isch dat juist een scheepsdeel
'an het schip van Barentsz te-
echt is", zegt het hoofd restau-
atie scheepsmodellen van het
Rijksmuseum in Amsterdam.
,Deze vondst is een waardevol-
e bijdrage aan de reconstructie
'an Barentsz' overwintering op
lova Zembla".
)e ontdekking van het wrakstuk
dat gammele Moskouse ge-
>ouw van het Onderzoeksinsti-
uut voor Cultureel en Natuur-
ijk Erfgoed (OCNE) was geen
toeval. Vorig jaar zomer ver-
ichtten wetenschappers van de
Jniversiteit van Amsterdam in
samenwerking met het Rijks-
nuseum en de Academie voor
Wetenschappen in Moskou op
gravingen in en rond het 'Be-
louden Huys' op Nova Zembla
Staatssecretaris Kosto strijdt tegen normvervaging
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Diensten
ANWB
zo'n 118. Het aantal mensen dat
het virus daadwerkelijk had
daalde van 27 naar 16. „Wat de
oorzaak van deze aanzienlijke
daling is, weten we niet. Mis
schien komt het doordat we in
1993 meer voorlichting hebben
gegeven", zegt een woordvoer
der van het ministerie. Ze wil
nog niet reageren op het rap
port omdat het daar niet is ont
vangen.
Uit het rapport blijkt dat de
voorlichting over HIV en over
risicogedrag aan gedetineerden
en personeel onvoldoende is.
De ziekte kan in de gevangenis -
net als in de rest van de maat
schappij- worden verspreid via
sex, vieze spuiten en bloed-
bloedcontact.
de hut waarin Barentsz en
zijn mannen een verschrikkelij
ke poolwinter hadden overleefd.
De tijd bleek te kort orn alles in
één keer te kunnen voltooien.
Met Hoving en archeoloog Pie-
ter Floore toog expeditieleider
Henk van Veen vorige week
naar Moskou om een tweede
expeditie voor 1995 voor te be
reiden. Tot hun grote verrassing
bleek een al lang bestaand ge
rucht over de echtheid van een
restant van Barentsz' schip op
waarheid te berusten.
Tijdens een expeditie van het
OCNE in 1992 langs 16e- en
17e-eeuwse nederzettingen van
pelsjagers op Russische poolei-
landen stuitten directeur en ex
peditieleider Pjotr Bojarski en
zijn mannen op de scheepsbo
dem. Het lag open en bloot op
het strand van de oostkust van
Nova Zembla, recht voor het
'Behouden Huys'. Het was dui
delijk dat het eerder was opge
graven. Alras bleek dat het de
Russische amateur-archeoloog
Kravjenko was geweest die in
1989 met een metaaldetector de
vier meter lange en een meter
brede plank met spijkers had
opgespoord.
Maar de rivaal van de archeolo
gische afdeling van de Acade
mie voor Wetenschappen had
de vondst wegens gebrek aan
vervoer laten liggen. Bovendien
had Kravjenko het wrakstuk niet
herkend als een onderdeel van
een laat-zestiende eeuws schip
dat alleen maar van Barentsz
kon zijn geweest. Voor de ar
cheologen van het OCNE in
Moskou stond dat echter al snel
wel vast, maar van een degelijk
wetenschappelijk onderzoek
kwam het echter nooit. De
vondst werd in feite genegeerd.
Hoving deed dat vorig week
niet.
Nu het onweerlegbaar zeker is
dat het wrakstuk authentiek is,
kan het haast niet anders dan
dat onder het zand van het
strand voor het 'Behouden
Huys' nog meer scheepsdelen
te vinden zullen zijn.
De bedrijven en de over
heid moeten zichzelf een
beetje 'immuun' maken te
gen misdrijven. Daarbij
moet niet alleen het oog
zijn gericht op de crimina
liteit die 'van buiten' komt,
maar ook op het eigen per
soneel. Het manifest dat
gistermiddag door premier
Lubbers, VNO-voorzitter
Rinnooy Kan en FNV-baas
Stekelenburg is onderte
kend, moet dat proces van
bewustwording stimuleren.
den haag güs korevaar
Staatssecretaris Kosto (justitie),
voorzitter van het Nationaal
Platform Criminaliteitsbeheer
sing, kan uit eigen praktijk aan
geven waar de schoen wringt.
„Ik heb zelf ook in het bedrijfs
leven gewerkt. Ik had een auto
van de zaak en mocht gratis
benzine tanken. Als ik dan op
zondag bij het tankstation
kwam, zei de pompbediende uit
zichzelf: 'bonnetje op maandag
zetten, meneer?'. Of als je 's
middags gezellig samen met
collega's een biertje dronk met
wat bitterballen erbij, zei de
ober: 'Zal ik maar twee lunches
noteren, meneer?'. Die mensen
faciliteerden toen al om de boel
te flessen. Daar gaat dit project
over. De mensen moeten zich
bewust worderi van hun hande
len".
Criminaliteit, groot en klein,
kost bedrijven en overheid jaar
lijks miljarden guldens, aldus
Kosto. „Het gaat om zaken die
heel klein kunnen beginnen,
maar steeds groter worden. Van
het aannemen van relatiege
schenken tot het laten opknap
pen van je huis. Bij winkels
komt de schade natuurlijk door
overvallen, maar een deel lekt
ook weg via het eigen perso
neel.
Op die manier worden werk
nemers, ambtenaren, heel
kwetsbaar. Het lijkt elkaar mat
sen, maar dat zijn gewoon
fraaie woorden voor bederf, cor
ruptie, diefstal. Mensen kunnen
zo wegzakken in een poel van
narigheid. Je zou versteld staan
hoeveel mensen nu in spanning
leven omdat ze bang zijn dat
wordt ontdekt wat ze hebben
uitgevreten".
Bovendien worden personen
die hebben gesjoemeld, kwets
baar voor chantage. „Het bedrijf
of de ambtelijke dienst wordt
daarmee als geheel kwetsbaar
voor penetratie van criminele
organisaties, die toch een en
tree in de 'bovenwereld' zoe
ken. Bedrijven lopen dan het ri
sico dat zij een dekmantel wor
den van een criminele organisa
tie".
utrecht anp
Een 60-jarige onverbeterlijke
zwartrijder moet schriftelijk
verklaren dat hij voortaan
alleen nog met de trein reist
als hij een kaartje heeft ge
kocht. Doet hij dat niet en
blijft hij zwartrijden, dan
moet de man worden gegij
zeld. De Nederlandse Spoor
wegen eisten dat gisteren in
Utrecht in een proefproces
voor de kort-gedingrechter.
De gedaagde, die een zwer
vend bestaan leidt, is al jaren
lang een kwelgeest van de NS.
Alleen al tussen januari 1989
en augustus 1993 is hij bijna
700 keer zonder kaartje be
trapt in de trein, soms wel
vier keer op een dag. „De fre
quentie is zo hoog dat ik denk
dat het zijn manier is om de
dag door te brengen", opper
de NS-advocaat mr. P. van
der Mersch. Tegen de spoor
wegpolitie heeft de man ver
klaard dat hij al meer dan zes
jaar zwartrijdt. Hij geeft
meestal als redenen op dat hij
geen geld heeft en 'dat de we
reld niet deugt'.
De Spoorwegen hebben al
van alles geprobeerd om de
man op het juiste spoor te
krijgen: processen-verbaal,
uit-de-trein plaatsingen, di
verse verhoren en overleg
over het aanschaffen van een
OV-jaarkaart. Telkens tever
geefs. Eind vorig jaar nog lie
ten NS via de rechter be-
slagleggen op het maximaal
vorderbare bedrag van 101,64
gulden van zijn maandelijkse
WAO-uitkering. Volgens de
advocaat van NS is dit bedrag
echter bij lange na niet vol
doende om de schade te dek
ken.
„Hij moet nu eerst maar
eens iets doen om het ver
trouwen van de NS terug te
krijgen", verklaarde Van der
Mersch de eis van NS dat de
man schriftelijk verklaart zijn
leven te beteren. Het is voor
het eerst dat NS het zware
middel van gijzeling eisen. Als
de rechter het toestaat, willen
de NS het vooralsnog slechts
toepassen op 'een harde kern
van twintig zeer notoire
zwartrijders tegen wie geen
kruid gewassen is'. Gijzeling
in een civiel proces kan maxi
maal een jaar duren.
Overigens bleven gisteren
de stoelen die voor de ge
daagde en zijn advocaat wa
ren gereserveerd, leeg. „Hij zit
vast en zeker weer ergens in
de trein", schamperde een
medewerker van NS.
Uitspraak donderdag 26
Bergenaar dacht aan waardevermeerdering
Staatssecretaris Kosto: 'Zal ik maar twee lunches noteren'.
Dat gevaar is volgens Kosto
niet denkbeeldig. De Neder
landse onderwereld heeft im
mers het 'Europese niveau' be
reikt. „Dat is geen verrassing.
Nederland is onderdeel van een
grotere wereld. Men komt hier
voor 'zaken', liquidaties. Wan
gedrag kent geen grenzen. Let
terlijk".
Met het manifest en de aan
bevelingen van de stuurgroep
Beroepsmoraal en misdaadpre
ventie moet volgens Kosto 'de
moraal van dubieus leven' be
spreekbaar worden gemaakt.
„Iedereen moet zich bewust
zijn van het virus van noncha
lance", zegt hij.
De bewindsman noemt een
serie voorbeelden op. „Dat kan
op vele manieren. Door trainin
gen van baliepersoneel van
banken, zodat ze dubieuze
geldstortingen eerder herken
nen. Of door het aantrekken
van vertrouwenspersonen. Een
andere methode is functiesplit
sing waarbij de controleur van
voorraden niet ook de gebruiker
FOTO DIJKSTRA
van diezelfde voorraden is. Je
moet de kat niet op het spek
binden','.
Daarnaast kunnen bedrijven
gedragscodes opstellen, waarin
wordt vastgelegd wat wel en wat
niet kan. „Wij leveren daarvoor
een raamwerk. Dat moeten de
bedrijven zelf verder invullen".
In die code moeten ook sancties
worden afgesproken. Het mag
geen vrijblijvend gestoei met
papierworden."
In de afgelopen dertig jaar heeft
een inwoner uit het Limburgse
Berg ruim twaalfduizend flessen
verzameld. Flessen in allerlei
soorten en maten, maar wel al
lemaal van glas. De Bergenaar
redeneerde destijd dat glazen
flessen ooit nog eens geld waard
zouden worden op het moment
dat de kunststof-fles werd geïn
troduceerd en dat hij met het
verzamelen van flessen een
mooie zakcent bijeen zou krij
gen. „Fout gedacht", zo geeft hij
nu toe.
Dezer dagen is hij begonnen
de flessen van de hand te doen.
Schuurtje, kelder, zolder en
achtertuin worden opgeruimd
en alles, bijna alles, gaat naar de
Marja Visser is 'dikcriminatiespuugzat en richt bemiddelingsbureau op
almere .jetty claus
Veel dikke vrouwen gaan gebukt on
der hun gewicht. Als je een Ruben-
siaans figuur hebt, moet je heel wat
steken onderwater en openlijke bele
digingen trotseren. 'Volslanke' vrou
wen raken hun zelfvertrouwen kwijt
en durven geen relatie aan te gaan uit
angst dat ze worden afgewezen. Marja
Visser uit Almere is de 'dikcriminatie'
spuugzat en heeft het relatiebemidde
lingsbureau Dik voor Mekaar opge
richt.
Visser behoort zelf ook tot de zwaarge
wichten. Al in geen jaren heeft zij op de
weegschaal gestaan, maar ze schat haar
gewicht op 125 kilo. „Ik ben al bijna
mijn hele leven te dik. Toch heb ik
nooit te klagen gehad over mannelijke
belangstelling. Laatst dacht ik: waarom
zou dat ook niet voor andere dikke
vrouwen gelden?"
Ruim een maand geleden besloot zij
een relatiebemiddelingsbureau op te
zetten en begon publiciteit te zoeken.
„Het loopt storm. Onlangs kreeg ik in
één weekeinde 150 telefoontjes. Ik ren
me rot van de ene naar de andere tele
foon. Straks val ik nog aflacht ze.
Heel frappant is dat ongeveer zestig
procent van de reacties van slanke
mannen komt die op een vrouw met
een fors postuur vallen. „Zo dik moge
lijk, zeggen veel mannen. Ze vinden dat
mooi en opwindend, zeggen al jaren
met die droom rond te lopen. Ze zijn
blij dat het nu bespreekbaar wordt."
Volgens Visser maken de 'volslanken'
het de mannelijke aanbidder ook niet
makkelijk. „Ze blaffen hem af omdat ze
bang zijn dat z'n adoratie een geintje is.
Extreem dikke vrouwen zien zichzelf als
een gedrocht, terwijl die mannen hen
juist mooi vinden. Ik heb een cliënte
van 160 kilo die aan elke vinger wel tien
aanbidders kan krijgen. Ik houd de
mensen dan ook voor dat zij liefde een
kans moeten geven."
Als haar cliënten dat doen, levert dat
soms verrassende verhalen op. „Een
vrouw van 148 kilo, die al 25 jaar pro
blemen met een relatie had, was via
mijn bemiddeling door een arts uitge
nodigd in een chic restaurant. Na het
diner werd een schaaltje bonbons op
tafel gezet. Zij durfde er geen te pakken,
maar de man haalde het zilveren pa
piertje van de bonbon en stopte hem in
haar mond. 'Ik stortte bijna jankend
van mijn stoel', zei ze later tegen me."
De 46-jarige Almeerse heeft haar eigen
gewicht volledig geaccepteerd. „Ik ga
niet meer op dieet. Ik ben niet ziek en
ik wil genieten van het leven. Dan maar
een paar jaar eerder dood, al staat dat
ook niet vast." Zij is al jaren gelukkig
getrouwd en heeft twee kinderen. Haar
echtgenoot behoort tot de groep man
nen die geen voorkeur heeft voor dik,
maar die z'n partner neemt zoals zij is.
„Ik heb een dochter van 21 jaar. Ik heb
maat 56, zij heeft 36. Moet je voorstel
len."
Marja Visser is van plan een bond op te
richten die naar Amerikaans voor
beeld opkomt voor de belangen van
dikke mensen. In de Verenigde Staten,
waar de dieetindustrie jaarlijks 33 mil
jard gulden verdient aan de lijners, be
staat een.merisenrechtenorganisatie die
de discriminatie van dikke mensen aan
de kaak stelt. Deze NAAFA (National
Assocation for Advance of Fat Accepta
tion) moet ook in Nederland van de
grond worden getild, vindt de Almeerse.
„Het is toch belachelijk, dat je als een
mislukkeling wordt gezien, omdat je
niet genoeg je best doet om af te vallen?
Via reclame en televisie word je geïn
doctrineerd met beelden van vrouwen
die er gezond, jong, slank, dynamisch
en stralend uitzien. Ik zeg dan: de pot
op!"
Evenals de al vele jaren bestaande Klub
voor Lange Mensen wil Visser prakti
sche problemen voor dikke mensen aan
de kaak stellen. „Ik denk aan de krappe
vliegtuigstoelen met te korte gordels.
Als ik het vliegtuigtafelq'e naar beneden
wil doen, blijft dat schuin op mijn buik
staan. De stewardess zet er ijskoud het
blad met eten op, maar dan valt alles
eraf. Er zouden in elk vliegtuig enkele
zitplaatsen voor dikke mensen moeten
zijn. Nog een ander praktisch pro
bleem: bij de dokter past de bloeddruk
meter vaak niet om de arm. 'Dan moet
u maar niet zoveel taartjes eten', wordt
er dan gezegd."
Visser vindt het hoog tijd dat dikke
mensen weerbaar worden en in verzet
komen tegen stereotypen als dik en
dom. „Het beeld van de gezellige dik
kerd klopt evenmin. Ik ben niet altijd
gezellig. Soms zijn mensen zelfs bang
van me, omdat ik goedgebekt ben en
een forse omvang heb."
glascontainer in de buurt.
De verzameling flessen is niet
alleen 'eigen teelt'. „Stel je voor
dat ik zoveel gedronken zou
hebben. In de loop der jaren
kreeg ik alsmaar meer flessen
van buren, vrienden en familie
leden. Zelfs van vakantie in
Zuid-Frankrijk brachten ze de
flessen mee", vertelt hij.
Terwijl de Bergenaar aan het
opruimen is ontdekt hij in zijn
verzameling toch ook zeldzame
exemplaren vanwege hun vorm
of ouderdom. Sommige wijn
flessen zijn zelfs meer dan hon
derd jaar oud. Die zeldzame
exemplaren zal hij de komende
tijd blijven koesteren als aan
denken aan een uit de hand ge
lopen verzamelwoede.
Drontenaar wil
bewegingsruimte
voor geleidehond
zwolle anp
De vrijwel dove T. Bakker uit
Dronten wil dat zijn geleide
hond meer bewegingsvrijheid
krijgt. De hond moet volgens
de algemene politieverorde
ning van Dronten worden aan
gelijnd, maar daardoor ver
dwijnt zijn functie als geleide
van zijn baas. Tijdens een pro
cedurezitting van de rechtbank
in Zwolle vroeg Bakker een
voorlopige voorziening, zolang
in een lopende beroepsproce
dure nog niet is beslist.
De Raad van State bepaalde
enige tijd geleden bij wijze van
voorlopige voorziening dat
Bakker zijn hond binnen een
straal van 500 meter van zijn
woning los mag laten lopen.
Bakker vindt dat echter onvol
doende. Hij meent binnen die
straal te weinig mogelijkheden
te hebben zijn hond als geleide
te trainen. Volgens de gemeen
te kan iedere loslopende hond
een gevaar voor kinderen ople
veren. Dronten houdt vast aan
de verordening en is niet be
reid de onaangelijnde hond in
heel Dronten te gedogen. Uit
spraak 31 mei.
scherp wil zien door één bril kiest voor de comfortabele Essilor Variluxbrilleglazen. U herkent de Essilor Variluxspecialist o.a. aan de Variluxsticker op de winkeldeur.
BIJ UW VAKMAN-OPTICIEN
■£cj|
0SSILOR
I
