my
Reünie op slot Teylingen
'Een haring is een haring en geen vis'
Een suppoost zonder salaris
Lyceum wordt stukken kleiner
Het Gesprek van de Dag
(7)
Maquette van het Rijnlands Lyceum. archieffoto dickhogewoninc
De echte school staat nog niet eens. Sterker
nog. verleden week maandag ging pas de eer
ste paal de grond in. Maar het Rijnlands Lyce
um in Sassenheim heeft alweer grote plannen
met het nieuwe onderkomen. Of liever ge
zegd. miniatuur-plannen. Want de school wil
in Madurodam komen te staan.
Het idee kwam van rector Hietbrink. Tijdens
een dagje in Madurodam kon hij zijn werk
niet vergeten. Tot zijn grote verbazing stond
er namelijk wel een HEAO en een universiteit
in de miniatuurstad, maar niet een middelba
re school. Het leek de rector daarom een aar
dig idee om zijn school daar neer te zetten.
Madurodam was het met hem eens. Een
school mag niet ontbreken, zeker nu het park
in oktober gaat uitbreiden. Er is echter een
probleem. De bouw van het mini-lyceum kost
een hoop geld. Zo rond de halve ton. En dat
moet ergens vandaan komen.
Volgens Hietbrink gaat dit wel lukken. Hij is
druk doende het bedrijfsleven te benaderen,
dat uiteindelijk voor de kosten moet gaan op
draaien. En als het lukt staat over een jaar of
twee ook in Madurodam een nieuw lyceum
(pjü).
Maar eerst het originele gebouw nog, in Sas
senheim. „Stel je voor dat er tijdens de bouw
nog iets aan de school verandert. Dan zou het
geen exacte kopie meer zijn. En dat kan na
tuurlijk niet", legt Hietbrink uit.
De bouwtekening ligt inmiddels wél al op de
tafel van de maquette-bouwers in Ma
durodam. Dit professionele team zal straks op
een schaal van 1:25 de school nabouwen. In
totaal duurt het arbeidsintensieve priegelwerk
een halfjaar tot een jaar.
De architect van het originele gebouw, J.M.
Peeters, verleent graag zijn medewerking aan
de bouwers van het mini-schooltje. „Iets dat
ik heb ontworpen, staat straks in miniatuur
vorm in Madurodam. Dat is natuurlijk schit
terend en ik ben er dan ook heel trots op."
0 WOENSDAG 25 MEI 1994
en hoogneuzige lakei die zich
pr verheven voelt boven de
rommen marktgangers. Een
"heepsbei met daarop de let-
irs 'Titanic'. Mollige engeltjes,
en kinderwagentje uit de tijd
an koningin Victoria. Likeur-
laasjes waaraan in het verle
en tal van vrouwen hun lippen
ebben gezet. Ja, Adri Cordes
>0) heeft een leuk beroep. Hij
eeft zich omringd met het ver
sden. Met dingen die hun
Dormalige eigenaar hebben
verleefd. Adri is handelaar in
ritiek en curiosa. Elke woens-
ag staat hij op de Leidse
jarkt. Of, als er weinig klanten
ijn, zit hij er.
let is een wat druilerige dag.
Jaar Adri staat droog onder de
(assieke overkapping van de
brenbeursbrug. Hij leunt tegen
en pilaar. Zijn gezicht staat
piber. Af en toe haalt hij met
en mistroostig gezicht het
bekje bankbiljetten uit zijn
achterzak. Dat boekje moet zo
dik als een bijbel worden, maar
dat zit er vandaag niet in. Er zijn
vooral veel kijkers. Mensen die
met een Vietnamees loem
piaatje in hun hand hun blik la
ten zwerven doorvroegere tij
den.
Wegloopstand
„Ik zie het al de houding van de
mensen", zegt hij. „Dan vragen
ze hoeveel iets kost en hebben
ze hun ene voet al in de weg
loopstand. Daar heb je niks aan.
Als mensen echt geïnteresseerd
zijn, heb ik dat meteen in de ga
ten. Dat zie ik aan hun ogen.
Dan kijken ze eerst omslachtig,
lopen ze weer weg, komen ze
weer terug. Net alsof ze omtrek
kende bewegingen maken.
Maar zo'n lakei ja, die kost
toch honderdvijfenzeventig gul
den en dat hebben de meeste
mensen niet zomaar in hun
zak."
Cordes heeft een tot de verbeel
ding sprekende verzameling cu
riosa uitgestald. Over de plek
waar hij die vandaan heeft, be
waart hij het stilzwijgen. „Ja, dat
is nu het geheim van de smid.
Mijn vader had vroeger een
boerderij. Met heel veel oude
landbouwwerktuigen en meubi
lair erin. Hij is ermee opgehou
den en in de antiek gegaan. La
ter heeft hij zijn eigen spullen
van de nieuwe boer terugge
kocht. Voor meer geld dan hij er
zelf voor had betaald. Maar ja,
in de handel bracht het spul het
drievoudige op."
Pegels
Erg romantisch is Adri niet aan
gelegd. Het gaat hem vooral om
de pegels. „Als ik 's morgens
een goede klant heb, spuug ik
altijd even op het geld. Dat
brengt geluk, denk ik dan. Want
je kunt er van die dagen bij heb
ben, dan loop je alleen maar
zo'n beetje rond te hangen.
Mijn beroep bestaat toch vooral
uit wachten, wachten en nog
eens wachten. Daar word je wel
moe van, ja. Er is erg veel con
currentie op dit terrein. Dus de
mensen hebben veel keus. Er
komen veel toeristen. Je bent
langzamerhand een toeristische
attractie geworden die je zelf
moet betalen. Je loopt een
beetje rond als een suppoost
zonder salaris."
„Ach, natuurlijk hou ik van mijn
handel. Maar ik doe er niet sen
timenteel over. Dat antieke fon
teintje daar wilde ik eerst in
mijn eigen wc hangen, maar dat
wilde mijn vrouw niet. Prachtig
toch, zoiets. Daarmee heb je
toch meteen een koninklijk we
tje of niet?" Twee dames heb
ben interesse in de gietijzeren
fontein. Maar de prijs ervan
schrikt hun af. Ze durven alleen
niet te zeggen dat ze het ding te
duur vinden. Ze blijven nog
even naar het fonteintje kijken,
met strakke blik, alsof ze willen
zeggen: 'Durf je wel!'
Afdingen
„Er zijn nog steeds klanten die
proberen af te dingen", zegt
Adri. „Ik vind dat wel leuk, maar
ik ga natuurlijk niet onder mijn
inkoopsprijs zitten. Je hebt er
wel eens van die leiperds bij die
echt helemaal niet beseffen dat
je er ook nog iets aan moet ver
dienen. Die kwaad worden als
je niet met hun prijs meegaat.
Maar ach, dit is wel makkelijke
handel. Ik zou bijvoorbeeld
nooit in groente en fruit willen
doen. Dat spul bederft en mijn
handel natuurlijk niet. Die
wordt alleen maar meer waard.
Maar ik moet natuurlijk wel wat
verkopen. Van 'mooi!' en
'prachtig!' kan ik niet eten."
'Ik ben er best een beetje trots op'
Het kostte de Stichting Vrien
den Slot Teylingen nog heel wat
moeite om alle nazaten op te
sporen. Het telefoonboek werd
uitgeplozen, op zoek naar Van
Teylingen, maar ook Van Teilin-
gen of Van Teijlingen. Na een
intensieve speurtocht kreeg ie
dereen met een dergelijke ach
ternaam een uitnodiging in de
bus. Of ze deel wilden nemen
aan een reünie op de ruïne van
het Voorhoutse slot Teylingen.
De moeite van de stichting
werd beloond. Zij kreeg 250
brieven terug van Van Teylin-
gens die graag hun verre familie
wilden ontmoeten. En zo zal op
zaterdag 28 mei de geschiedenis
herleven. Met middeleeuwse
muziek, boogschieten en na
tuurlijk het slot zelf, neemt de
stichting de reünisten terug
naar de twaalfde eeuw. Toen
wandelden immers hun voorva
ders de Heren van Teylingen
rond op het Voorhoutse slot.
„Het leek ons een goed idee Ga
een reünie de ruïne meer onder
de aandacht van het publiek te
brengen. Het is een uniek mo
nument, dat je daar niet zomaar
kan laten staan. Daar moet je
iets mee doen. Voor de Van
Teylingens is het natuurlijk leuk
om wat meer te weten te komen
over hun afkomst", vertelt Her
man van Amsterdam, bestuurs
lid van de stichting.
Dat is voor Sassenheimer Jasper
van Teylingen ook de reden dat
hij aanstaande zaterdag van de
partij is. Hij heeft al eerder in
zijn verleden zitten spitten,
maar kwam niet verder dan
1760.
Hartstikke vast
„Via de burgerlijke stand
kom je een heel eind. Maar die
gegevens houden op een gege
ven moment ook op. Dan wordt
het bijna onmogelijk om nog
iets te vinden. Mijn neef is tot
1700 gekomen, maarzit nu ook
hartstikke vast. Daarom vind ik
dit initiatief heel leuk."
Op de reünie vertelt een lid van
de stichting meer over de stam
boom van het geslacht Van Tey
lingen. Natuurlijk komt ook de
geschiedenis van slot Teylingen
aan bod. Een hele rijke geschie
denis, waar ook Jacoba van
Beieren in voorkomt, die haar
laatste levensjaren op het slot
doorbracht. En verder zijn
waarschijnlijk stukken van het
nalatenschap te bezichtigen die
de gemeente Voorhout kortge
leden op een veiling heeft ge
kocht. Kortom, informatie ge
noeg voor de geïnteresseerden.
Maar niet iedereen wil wat we
ten over zijn of haar afkomst.
Een Leidse Van Teylingen blijft
gewoon thuis op 28 mei. „Ach,
het interesseert me niet zo. In
die brief stond ook al een hele
boel uitgelegd, over het geslacht
Van Teylingen en zo, maar zo'n
dag is gewoon niets voor ons."
Graag gegaan
Ook de 95-jarige A.M. Van Teij
lingen gaat niet naar de reünie.
Voor haar ligt dat echter niet
aan desinteresse, maar aan ge
zondheidsredenen. De vrouw is
slecht ter been. Anders was ze
graag gegaan. Vooral omdat ze
zo weinig weet van haar naam.
„Het is de naam van mijn man,
met wie ik op 23-jarige leeftijd
trouwde. Het geluk duurde he
laas maar kort, want na zeven
weken huwelijk is hij overleden.
Na die tijd is het contact met
zijn familie steeds meer verwa
terd. Dus ik ben nooit echt veel
van de naam te weten geko
men. Maar ik heb 'm wel altijd
gehouden. Want ik ben er best
een beetje trots op."
1 De wijze lessen van keurmeester Taal
Over meelopers en
standwerkers. Van
zwemmers en stille
kramers. Al eeuwen lang
!s de markt niet meer weg
te denken uit het
straatbeeld. En naar
verwachting zal dat zo
blijven ook. Sterker nog,
in diversiteit neemt het
marktwezen alleen maar
toe. Op het Gesprek van
Ie Dag elke woensdag een
ïortret van de ambulante
handel in Leiden en
omgeving. Wat doen de
kooplui, waar komen ze
vandaan en waar gaat het
met de handel naar toe.
Ook de neveneffecten
komen aan bod. In
aflevering 9 de
schijnwerper op de
handelaar in antiek Ten
curiosa Adri Cordes.
Adri Cordes tussen zijn spulletjes onder de Korenbeursbrug. foto henk bouwman
Video
Wie niet actief wil spelen maar
louter passief kijken, komt aan
zijn trekken bij de video's die de
firma Polygram recentelijk op
de markt heeft gebracht. Een
'warming-up' van drie banden,
getiteld WK-Koorts, De 50
mooiste WK-doelpunten en WK
Voetbalhelden. Op de laatste
band spreken coryfeëen als Jo-
han Cruijff, Franz Beckenbauer,
Gary Lineker, Pele en Lothar
Matthaus u toe en van hen zijn
ook actiebeelden beschikbaar.
De 50 mooiste goals spreken
voor zich en bij WK-koorts
wordt vooral vooruitgeblikt naar
het evenement in Amerika dat
op 17 juni aan aanvang neemt.
CD-i
Voor wie in het bezit is van een
CD-i speler en per ongeluk ook
nog van voetballen houdt, heeft
de firma Philips de uitvinder
van dit nieuwste high-tech
speelgoed een CD-i speciaal
aan de World Cop gewijd. Zelf
kiezen en zelf sturen, is het uit
gangsprincipe van dit zoge
naamde interactieve systeem.
Dus Ga de speciale CD-i speler
op de tv kijken, wagen en invul
len, want de standen kunnen
bijgehouden worden. De beel
den krijgt u er bij. Het lijkt een
beetje op de verschülende WK-
schijfjes die er te koop zijn voor
de PC. Beeld en geluid zijn al
leen veel mooier. De disk kost
99,95.
ir rwintig emmertjes op een tafel,
li [wintig emmertjes gevuld met
ti |ode haring. Drie mannen met
;1 ütte mutsen staan achter de ta-
?i ël. Drie mannen met gewichti-
e ie gezichten. Het zijn dan ook
n vijze mannen. Het zijn de keur-
ii neesters van de Scheveningse
li isafslag. Ze scheuren de ene
s taring na de andere vakkundig
»pen, terwijl de toeschouwers
ii demloos toekijken op de vol-
ppakte tribunes van de Gsaf-
lag. Alsof De anatomische les
[e <an professor Tulp' zojuist is op-
ïi ehangen in het Scheveningse
e )kaal. Dat fraaie schüderij van
e lembrandt waarop de hoogle-
r aar een arm heeft opengesne-
3| len.
al 'rofessorTulp heet dit keer Aad
ei 'aal, een keurmeester in hart
d n nieren. En de arm is dit keer
;e en haring. Taal geeft tekst en
>s litleg bij het werk van de drie
eurmeesters die naast hem
taan. Ze keuren de eerste la-
ing haring, de nieuwe haring,
laarvoor is een specifieke ken-
us vereist, vertelt hij. Waarmee
jj maar wil zeggen dat niet zo-
laar iedereen de kwaliteit van
en haring kan bepalen. „Het
aat er om onder meer de voe-
ingsgesteldheid van de haring
jast te stellen, het vetpercenta-
~je. Je moet kijken of een haring
Joldoende voedsel tot zich heeft
dunnen nemen. Je moet een
^melkachtig vetlaagje zien als je
>jehuid afstroopt."
jjfónt alleen dan is er sprake van
Jen goede haring. Hetgeen on-
(Jer meer afhangt van de hoe
veelheid zonlicht, zo meldt de
Jrofessor zijn gehoor. „Zonlicht
jeeft invloed op de hoeveelheid
-Olloplankton en zoöplankton,
dp haring is een planktoneter."
[Jandaar.
pilaar er is nog meer. Een keur-
i(ieester dient ook te proeven.
JEen haring moet natuurlijk rij-
jlen", zegt professor Taal.
dDaarvoor moet voldoende en-
JymactiGteit aanwezig zijn. Dat
leeft invloed op de smaak. Op
Ie malsheid. De kleur van de
cpekel is daarvoor een eerste in
dicatie. Daaraan kan men zien
.e\\« snel de haring gekaakt is.
:afenharing moet snel gekaakt
IWj
zijn. Hoe sneller, hoe beter." Op
die manier.
Ook moet de haring niet zo
maar in een emmertje worden
gekwakt. Dat is uit den boze.
„De sortering moet homogeen
zijn", oreert professor Taal, ter
wijl de keurmeesters de ene ha
ring na de andere scheuren.
„Dus geen grote haring bij klei
ne haring. Of andersom. Geen
mindere haring bij goede ha
ring."
Taal gaat nog even door: „Als de
huid gemakkelijk loslaat, is de
haring meestal van goede kwali
teit." Ook een leek kan op die
manier toch een aardig beeld
krijgen van wat een goede ha
ring is. Maar dan is er de ont
nuchtering. Want professor Taal
blijkt helemaal geen professor
te zijn. Wat zegt de beste man?
„Een haring is geen Gs". Wa-
blief? „Een haring is geen Gs."
Dat schreeuwt om een nadere
uitleg. Die zijn schare leerlingen
dan ook onmiddellijk krijgt.
„Een haring is een haring. Je
ziet het ook vaak op uithang
borden staan: haring- 'en vis
handel. Haring is apart. Qua
verscheidenheid van eigen
schappen. Ik zeg nogmaals: een
haring is een haring. Al is het
biologisch gezien natuurlijk wel
een Gs." O gelukkig, we dach
ten al.
En ons humeur klaart helemaal
op als we te horen krijgen:
„Ontdooit men de haring te
snel, dan loopt men een grote
kans dat de haring minder sma
kelijk is.". Kijk, dat is informatie
waar we wat aan hebben. Taal
is dus toch een professor. Een
echte haringkenner.
Het doet hem dan ook zicht
baar deugd dat de Gshandela-
ren na afloop van zijn college
driftig bieden op de door hem
aangeprezen waar. Uiteindelijk
levert het eerste vaatje zon
der uitjes Gjfentwintigdui-
zend gulden op. Had professor
Taal toch gelijk: haring is geen
Gs. Want welke Gs wordt er nu
voor zo'n bedrag verkocht?
HERMAN JOUSTRA»
Of u dat nu prettig vindt of
niet, de kleur oranje is weer te
rug van weggeweest. Oranje is
de modekleur van deze zomer.
Er zijn T-shirts, buttons,
shawls, antenneballtjes, vlag
gen, broeken, pruiken, speld
jes en stickers in die kleur. En
nog veel meer snuisterijen. De
markt wordt thans werkelijk
overstroomd met allerhande
attributen. Het WK-voetbal
staat immers voor de deur en
daar ziet de commercie wel
brood in, vooral als Nederland
van de partij is. Kortom, er
spoelt een oranje golf over Ne
derland. De gekte is weer los
gebroken.
Het wordt een lange zit, deze
zomer, maar voor wie deson
danks geen genoeg kan krijgen
van het voetbal heeft de firma
Parker nog twee extra spelletjes
rond het thema 'bal' op de
markt gebracht. Voor tussen de
wedstrijden op tv door, zeg
maar. Het ene is een aanvul
lingssetje voor het welbekende
familiespel TriGal Pursuit. Het
andere meer bedoeld voor de
jeugdige kijker annex beoefe
naar, namelijk een voetbalspel
met magneten.
De speciale editie van TriGal
Pursuit is niet louter gericht op
het aanstaande WK of op vorige
afleveringen daarvan, maar
meer geënt op voetballen in het
algemeen. Er zitten, zoals in alle
edities van dit spel, moeilijke,
gemakkelijke, en simpele vra
gen tussen, alsmede de zoge-
naamde 'instinkertjes'. De ad
dertjes onder het gras dus. Een
paar voorbeelden.
Gemakkelijk: Het voetbalsta
dion van KV Mechelen heet
Achter de...?
Eenvoudig Welk duel wordt be
doeld met de Dewrby der Lage
Landen?
Moeilijk Marcelino Dos Santos
werd tijdens het WK '90 in Na
pels van zijn geld beroofd: van
welk Afrikaans land is hij de
premier?
Addertje. Wat was de achter
naam van 'Rinus de Rots'?
Dit zijn vier willekeurige vragen
uit een reeks van 600, verdeeld
over 6 verschillende categorie-
en, te weten: Spelers, Uit en
Thuis, Internationaal, Hup Hol
land Spel en Clubs en Ver
lenging. Het spel kan gespeeld
worden met twee tot twaalf spe
lers en, net als bij de andere
edities, uiteraard ook in team
verband. De voetbaleditie kost
34,95.