Oekraïne stelt De
Krim ultimatum
„Met één
telefoontje
een
lening
afsluiten?"
Buitenland
Bonn verruimt wetten
tegen extreem-rechts
Noord-Jemen kondigt
driedaags bestand af
'Ik heb spijt en schaam me, maar had geen keus'
jCredit Lyonnais legt beslag
H)p meubilair Bernard Tapie
Rechtbank Zuid-Afrika
laat extremisten vrij
Veiligheidsregeling Gazastrook is onuitvoerbaar
\TERDAG 21 MEI 1994
AFP Agence France Presse
Press DPA Deutsche Pres?
Independent IPS
ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associate
e Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
Inter Press Service RTR Reuter UPI United Press In
Hesjes met D-Day zand te koop
ours» Georges Lancelin, een zakenman uit het Franse Tours,
eelt gisteren zijn nieuwe produkt op de markt geïntroduceerd:
esjes met zand afkomstig van de Franse stranden waar de Ge
llieerde troepen bijna 50 jaar geleden landden. Lancelin pro-
eert de 100.000 flesjes te slijten aan de tienduizenden bezoe-
'ers die in juni worden verwacht voor de herdenking van D-Day.
krije toegang voor Hongaarse dieven
oedapest Inbrekers in Hongarije hebben deze week voor een
chandaal gezorgd. Ze stalen voor 200.000 gulden aan staven
oud uit het gebouw van de Hongaarse Munt. De buit mag be-
77' cheiden worden genoemd, gezien het feit dat het gebouw op
ieen énkele manier werd beveiligd en de dieven dus vrij spel
iadden.
tmnestie voor 2.300 gevangenen Iran
jicosiADe Iraanse geestelijk leider ayatollah Khamenei heeft
listeren amnestie en strafvermindering verleend aan 2.300 ge
angen. Dat meldde radio Teheran. De amnestie markeert het
Aiegin van de jaarlijkse moslim-viering EiclAl-Adha. Tijdens dit
eest worden schapen, geiten, koeien en kamelen geslacht en
■erdeeld onder de armen ter nagedachtenis van de profeet
ibrdham.
Fransen en Russen spelen kernramp na
arus» Franse en Russische atoomdeskundigen hebben naar nu
ias bekend is geworden in juni 1993 een atoomramp nage-
ipeeld. Doel was te bekijken hoe de burgerbevolking het best te-
;en de gevolgen van een nucleaire ramp kan worden be-
ichermd. Tijdens de oefening werden inwoners van St. Peters-
iiirg geëvacueerd. Volgens bronnen in Parijs zal er in 1995 een
ïieuWe namaakramp worden nagespeeld.
Gusmao wil niet in ballingschap
iSABONDe gevangen Oosttimorese rebellenleider Jose Alexan-
Ire Gusmao heeft twee keer geweigerd om in ballingschap te
aan. ,,lk aanvaard geen ballingschap zolang niet alle Timorese
politieke gevangenen zijn vrijgelaten", aldus Gusmao. Hij leidde
iet gewapende verzet in Timor tot hij in 1992 werd opgepakt.
Jusmao zit een levenslange gevangenisstraf uit wegens rege-
ingsondermijnende activiteiten, separatisme en illegaal vuur
wapenbezit.
^Terugsturen Duitse Koerden opgeschort
De Duitse deelstaten Hessen, Nedersaksen en Noordrijn-
iVestfalen, allen geregeerd door de oppositionelesociaal-demo-
:rftten, hebben gisteren het terugsturen van Koerdische asiel-
toekers naar Turkije opgeschort. Ze zijn bang dat Turkije de
Coerden zal martelen of anderszins het leven zuur zal maken.
)e maatregel vergroot het geschil niet de regering van CDU en
:DP in Bonn, die juist haast maakt met het terugsturen.
Etnische strijd India: 16 doden
iew delhi Separatistische guerrillastrijders van de Indiase Naga-
stam hebben zestien leden van de rivaliserende Kuki-bevolking
in een kerk gedreven en hun hoofden afgehakt. Het persbureau
JNI meldde gisteren dat de meeste slachtoffers vrouwen en kin
leren zijn. Sinds de oude vetes tussen de twee bevolkingsgroe-
jen in 1992 weer zijn opgelaaid, zijn naar schatting driehonderd
(uki's vermoord.
Omstreden Grondwet moet vandaag worden ingetrokken
Het parlement van Oekraïne heeft de afvallige regio De
Krim tot vandaag de tijd gegeven om de gisteren aange
nomen Grondwet, een verkapte onafhankelijkheidsver
klaring, in te trekken. Doet De Krim dat niet zelf, dan zal
Oekraïne dat doen, zo luidde het dreigend uit Kiev. Oek
raïne vrees.t dat De Krim zich zal afscheiden om zich ver
volgens aan te sluiten bij Rusland.
moskou hans geleunse
correspondent
Het aannemen van de omstre
den Grondwet leidde tot woe
dende reacties uit Kiev. Presi
dent Kravtsjoek liet dreigend
weten dat er geen sprake kan
zijn van onafhankelijkheid van
De Krim en dat Oekraïne geen
millimeter grondgebied zal af
staan.
De volksvertegenwoordigers
en demonstranten in Simfer
opol (De Krim) trekken zich
niets aan van de dreigementen
uit Kiev. Opgewonden betogers
schreeuwden voor het parle
mentsgebouw dat De Krim bij
Rusland hoort. Het parlement
verklaarde decreten ongeldig
die Kravtsjoek donderdag had
uitgevaardigd tegen de oprich
ting van eigen ministeries op De
Krim.
Oekraïne blijft ontkennen dat
het speciale eenheden naar De
Krim heeft gestuurd om orde op
zaken te stellen. Dat bericht was
woensdagavond verspreid door
de hoofdkwartieren van de
overwegend Russische Zwarte-
Zeevloot en de Russische natio
nalist Joeri Mesjkov, die in janu
ari tot president van De Krim
werd gekozen.
De Russische defensieminis
ter Gratsjov weersprak gisteren
die ontkenningen. Hij zei tegen
de bezoekende Franse minister
Juppé (buitenlandse zaken) dat
het gevaar dreigt van een con
flict over De Krim. „Mijn infor
matie wijst uit dat Oekraïnse
troepen en speciale eenheden
op De Krim worden verplaatst",
aldus Gratsjov. Ook in de nabije
havenstad Odessa worden vol
gens hem troepen in staat van
paraatheid gebracht.
Hoge Oekrainse functionaris
sen sloten vrijdag echter het ge
bruik van geweld uit. Volgens
de Russische president Jeltsin
had ook Kravtsjoek dat gedaan,
donderdag tijdens telefonisch
spoedoverleg. „Ik vertrouw op
zijn belofte, ik ken Kravtsjoek
als een man van zijn woord",
aldus Jeltsin.
De gisteren aangenomen
Grondwet stelt dat 'de republiek
De Krim' bij Oekraïne hoort,
maar alleen op grond van (nog
af te sluiten) verdragen. Boven
dien maakt die Grondwet dub
bele nationaliteit mogelijk. Te
vens geeft de Grondwet De
Krim het recht op een eigen po
litiemacht.
'Weduwe van
Sacharov was in
dienst van KGB'
moskou hans geleunse
correspondent
Jelena Bonner, de weduwe van
de overleden Nobelprijswinnaar
Andrej Sacharov, is gisteren in
opspraak gebracht. Althans, dat
probeert voorzitter Vladimir
Voronin van de Sacharov Unie
van Democratische Krachten, te
bewerkstellingen. Volgens hem
heeft Bonner als spionne voor
zowel de Sovjet- als de Ameri
kaanse geheime dienst gewerkt.
Voronin baseert zijn bewerin
gen op 'materiaal uit staatsar
chieven en die van speciale
diensten'. Bonner zou door de
KGB bij de dissidente kernfysi
cus zijn 'gedetacheerd' en te
vens aan de CIA rapporteren,
aldus Voronin.
Voronins Unie had ook ont
dekt dat Bonner niet voorkomt
in het geboorteregister van het
dorpje Mary in Turkmenistan.
Sacharovs weduwe zegt daar in
1923 te zijn geboren. Ook had
Voronin de oorlogservaringen
van Bonner nagetrokken. Zij
zegt als verpleegster aan het
front te hebben gewerkt. Het
ministerie van defensie had
Voronin verteld dat het door
Bonner opgegeven 439ste in-
fanterie-regiment niet heeft be
staan.
bonn DPA-AFP-Rtr-AP
Extreem-rechtse Duitsers mo
gen voortaan geen uniformen
meer dragen die veel lijken op
de dracht van de nazi's in de ja
ren '30 en '40. Op het versprei
den van extreem-rechtse propa
ganda en uitingen van racisme
komt een gevangenisstraf van
maximaal vijf jaar te staan. Dat
heeft de Bondsdag, de Duitse
Tweede Kamer, gisteren beslo
ten.
De oppositionele SPD ont
hield haar steun aan een reeks
andere plannen van de rege-
ring-Kohl, die korte metten wil
maken met financiële chantage,
het witwassen van uit criminele
activiteit verworven geld en het
smokkelen van verdovende
middelen. Omdat de sociaal-de
mocraten in de Bondsraad, de
Eerste Kamer, de meerderheid
hebben, zullen zij deze maatre
gelen daar waarschijnlijk torpe
deren.
Minister van binnenlandse
zaken Kanther noemde de reeks
wetten en wetswijzigingen een
antwoord van de 'weerbare
rechtsstaat' op nieuwe vormen
van criminaliteit. Hij koppelde
de noodzaak van een langer
voorarrest en snellere processen
aan de 'weerzinwekkende ge
beurtenissen' in de Oostduitse
stad Magdeburg. Daar hielden
extreem-rechtse skinheads vori
ge week een regelrechte klop
jacht op immigranten uit Afrika.
De SPD protesteerde vooral
tegen de maatregel waarbij de
Buiidesnachrichtendienst, de
Duitse tegenhanger van de Ne
derlandse BVD, het recht krijgt
transcripties van afgeluisterde
telefoongesprekken van ver
meende criminelen als bewijs
materiaal aan officieren van jus
titie te leveren. Hiermee wordt
volgens de SPD de grondwette
lijke scheiding tussen het werk
van de inlichtingendienst en de
politie geschonden.
SANA Rtr-AFP
Arus hans gertsen
Slemard Tapie, de Franse za-
pman, politicus en voetbal-
ons die al in vijf juridische
rocedures is verwikkeld, heeft
t een probleem bij. De bank
fredit Lyonnais heeft gisteren
2slag laten leggen op het mëu-
Slair van zijn 17de-eeuwse kas-
ïltje in Parijs. Volgens de bank
)mt Tapie zijn financiële ver
lichtingen niet na.
Tapie staat voor ruim 450
ïiljoen gulden in het krijt bij
'redit Lyonnais. Twee maan-
sn geleden sloten de bank en
omstreden zakenman een
herenakkoord. Tapie zou vijf
jaar de tijd krijgen om al zijn
schulden bij de bank af te los
sen, terwijl hij met zijn per
soonlijke bezittingen door
hemzelf geschat op een waarde
van ruim 250 miljoen gulden
borg stond.
De bank twijfelt nu kennelijk
aan de waarde van Tapies on
derpand. Tapie gaf in maart op
dat hij voor ruim 100 miljoen
gulden aan antiek in zijn huis
heeft staan. De bank vroeg hem
dat via een onafhankelijk taxatie
hard te maken voor 31 maart.
Volgens de bank is het betref
fende taxatierapport nog steeds
niet binnen.
KABUGA Rtr-AP
De hoge commissaris voor de
mensenrechten van de VN, Jo
se Ayala Lasso, heeft gisteren
gezegd dat hij evenals andere
autoriteiten vreest dat bij de
burgeroorlog in Rwanda meer
dan een half miljoen mensen
zijn gedood. Ayala, die eerder
deze maand een bezoek bracht
aan Rwanda, wil dat de VN een
speciale onderzoeker aanstel
len die met een team veldwer
kers gegevens moet verzame
len over de moord- en martel
praktijken in Rwanda.
„Wij werden opgeleid om te do
den, om alle Tutsi's en hun
sympathisanten om het leven te
brengen: dat hebben de officie
ren in het leger ons geleerd",
snikt de 36-jarige Juliana Muka-
nyarwaya. Ze is een van de 22
leden van de beruchte militie
Inter dit am we die door het
Rwandees Patriottisch Front
(RPF) worden vastgehouden in
het dorp Kabuga, vijf kilometer
van de hoofdstad Kigali.
Op de dag dat de opstande
lingen kwamen, had Juliana net
een weerloze jonge Tutsi ge
dood met een vechtstok met
spijkers. „Hij was al neerge
schoten, maar de soldaten vroe
gen mij hem de genadeklap te
geven", aldusjuliana.
Juliana's eenheid werd geleid
door Jean-Baptiste Gatete, de
burgemeester van het in oost-
Rwanda gelegen Murambi.
„Gatete was het hoofd van de
Hutu-militie in Kabuga. Hij re
gelde al onze activiteiten. Hij zit
nu in^en vluchtelingenkamp in
De regering van Noord-Jemen
heeft gisteren een driedaagse
wapenstilstand afgekondigd in
de oorlog met de zuidelijke
troepen. Dat meldde het officië
le persbureau SABA.
Het staakt-het-vuren ter gele
genheid van het islamitische
feest Eid Al-Adha gaat in giste
ren om middernacht ingegaan.
Tot de wapenstilstand is vol
gens het persbureau ook beslo
ten, omdat het morgen precies
vier jaar geleden is dat Noord
en Zuid-Jemen zich herenigden.
Zowel de zuidelijke als de
noordelijke troepen maken zich
met het afvuren van raketten op
woonwijken schuldig aan het
schenden van het oorlogsrecht.
Dat zegt de in de VS gevestigde
organisatie Human Rights
Watch.
Een gewond Tutsi-jongetje zit in een hoekje van het ziekenhuis in Gahini, veertig kilometer ten oosten van de
Rwandese hoofdstad Kigali. Volgens leden van de rebellenbeweging RPF komt het kind uit Rukara, waar on
langs vijfhonderd mensen werden afgeslacht. foto ap karsten thielker
Tanzania", aldus Juliana.
Juliana bevindt zich in bont
gezelschap. Bij haar in de cel
zitten een vrouw, een paar
mannen en kinderen in havelo
ze kleren en zonder schoenen.
Zij behoren tot de ongeveer
tweeduizend krijgsgevangenen
die de opstandelingen naar ei
gen zeggen vasthouden op hun
grondgebied in het noorden en
oosten van het land in Centraal-
Afrika.
Een van de kinderen de 16-
jarige Mbonigaba Mudaheran-
wa zegt dat ook hijlid was
van een Interahamwe-eenheid
die in Kabuga Tutsi's moest op
sporen en hen moest aangeven
bij de militaire autoriteiten. Vol
gens Mudaheranwa zijn in Ka
buga, waar in totaal tiendui
zend mensen woonden, vier
duizend Tutsi's gedood.
Een andere gevangene, de 74-
jarige Joseph Rukwavu, zegt: „Ik
heb spijt van wat ik heb
Ik heb èr spijt van voor God en
de mensen, ik schaam me voor
mezelf, maar wat had u gedaan
in mijn positie? We hadden
geen keus. Of je deed mee aan
de moordpartijen, öf je werd
zelf gedood, met je hele familie
erbij. Dus nam ik de wapens op
om mijn stam en mijn familie te
verdedigen tegen de Tutsi's."
JOHANNESBURG GPD-AP
Een Zuidafrikaanse rechtbank
heeft gisteren 32 extreemrecht
se blanken op borgtocht vrijge
laten. De mannen worden er
van verdacht de bommen te
hebben geplaatst tijdens de eer
ste democratische verkiezingen*
van Zuid-Afrika eind vorige
maand. De meesten van hen
zijn lid van de neo-nazistische
Afrikaner Weerstand Beweging
(AWB). Bij de aanslagen kwa
men 21 mensen om en raakten
190 gewond.
Volgens rechter Van Heerden
in Johannesburg heeft de politie
niet kunnen bewijzen dat de
mannen, die allen hebben ont
kend, direct bij de aanslagen
zijn betrokken. De uitspraak is
een forse tegenslag voor de po
litie, die nog altijd 21 voort
vluchtige AWB'ers zoekt in ver
band met de acties.
Tijdens de eerste zitting van
de pasgekozen multiraciale Se
naat is de voormalige minister
van defensie en justitie, Kobie
Coetsee, gekozen tot voorzitter.
De ANC'er Govan Mbeki, die in
de gevangenis zat terwijl Coet
see minister was, werd gekozen
tot vice-voorzitter. De 90 leden
van de Senaat moeten samen
met het parlement de nieuwe
Grondwet ontwerpen. Zestig se
naatsleden zijn lid van het ANC,
zeventien behoren tot de Natio
nale Partij en de overige dertien
zijn lid van de Inkatha Vrij
heidspartij, het blanke Vrij-
heidsfront en de liberale Demo
cratische Partij.
Zulu-koning Zwelithini heeft
van de vorige Zuidafrikaanse re
gering het hele vroegere thuis
land KwaZulu in persoonlijk be
heer gekregen. Met de overeen
komst is het de blanke regering
van ex-president De Klerk mo
gelijk gelukt Zulu-nationalisten
ertoe over te halen deel te ne
men aan de verkiezingen.
KwaZulu is een deel gewor
den van een nieuwe provincie
met de naam KwaZulu/Natal en
maakt ongeveer een derde deel
van deze provincie uit. Presi
dent Mandela zei desgevraagd
niet op de hoogte te zijn ge
weest van de overeenkomst.
gegevens in dc fompu-
tel aviv ad bloemendaal
ertcllen of u dc lening
Een thuisbankier belt dan even
de Postbank Leenlijn: (058) 95 23 45.
Zn makkelijk Baat dat
hij dc Postbank.
•Ken thuisbankier belt cn uw maandelijkse \aste
een lening gewoon even lasten en hoeveel ii wilt lener
met de Postbank Leenlijn:
(05fi)' 95 23 45.
Een medewerker
Postbank Leenlijn voc
ii dc volgende dag het
contract thuisgestuurd.
Zodra u dat wilt,
wordt het geld op uw
p girorekening gestort.
De Postbank Leen
lijn is door de week
bereikbaar van 8.15 tot
KSSi 21.00 uur en op zaterdag
\an 9.00 tot 12.00 uur.
Kortom: als u een lening
af wilt sluiten, belt u nu de
Postbank Leenlijn.
JÜ)
POSTBANK
Lenen doe je gewoon bij de Postbank.
CORRESPONDENT
Het Israëlische leger heeft gisteren de grens
overgangen met de Gazastrook tot 29 mei afge
sloten voor Palestijns verkeer. De afsluiting
moet de Palestijnse veiligheidstroepen de gele
genheid geven nieuwe posities in te nemen, zo
dat ze Palestijnse auto's die in de richting van
Israëlisch gebied rijden, kunnen controleren.
Gistermorgen kwamen twee Israëlische solda
ten om bij een aanslag in het noorden van de
Gazastrook. Later op de dag raakten in het zui
den twee kolonisten gewond toen ze vanuit een
auto onder vuur werden genomen.
Israël en de PLO hadden zich een betere start
kunnen wensen. Het Israëlisch-Palestijnse ak
koord heeft de Gazastrook veranderd in een lap
pendeken van autonome gebieden en nederzet
tingen. De getroffen veiligheidsregelingen zijn te
ingewikkeld of politiek onrealistisch en dus onuit
voerbaar.
Zo bepaalt het akkoord tussen Israël en de PLO
dat de twee veiligheidsdiensten met elkaar zullen
samenwerken bij het opsporen van extremisten
die zich na het plegen van aanslagen op eigen
grondgebied terugtrekken. Alleen al het uitspre
ken van het woord Shabak de naam van de Is
raëlische veiligheidsdienst kost de Palestijnen
moeite.
De Palestijnse veiligheidsdienst in de autonome
gebieden staat daarentegen nog in de steigers. Ji-
bril Rajoub en Mohammed Dahlan, die de leiding
krijgen over de afdelingen Jericho en Gazastrook,
zijn Palestijnse activisten die betrokken zijn ge
weest bij aanslagen op Israëli's. Algemeen direc
teur generaal Musbach Shakr heeft in het verle
den in Israël voor de PLO gespioneerd. De kans
op een vruchtbaïe samenwerking tussen de Sha
bak en het trio Shakr-Dahlan-Rajoub is dan ook
nihil.
Arafat beschouwt de Palestijnse veiligheidsdienst
als een soort uitbreiding van zijn persoonlijke lijf
wacht, bedoeld om iedere bedreiging van zijn lei
derschap af te weren. Hij heeft daarbij gekozen
voor een tactiek van verzoening met de islami
tische Harnas- en Jihad-bewegingen.
Die tactiek stelt de Israëli's nu al voor een dilem
ma. Aan de ene kant zijn ze bereid Arafat het
voordeel van de twijfel te gunnen. Hij is immers
de Palestijnse ondertekenaar van het vredesak
koord, en niet sjeik Achmed Yassin van de Ha
rnas. Maar aan de andere kant is het nu duidelij
ker dan ooit dat de PLO geen stappen zal onder
nemen om leden van Izadin êl-Kassem, de gewa
pende arm van de Harnas, te ontwapenen, laat
staan over te leveren aan Israël. Harnas heeft de
PLO duidelijk gemaakt dat het zal antwoorden
met burgeroorlog als de organisatie ook maar een
vinger uitsteekt naar de Kassem-brigade.
Arafat zal moeten kiezen tussen het behagen van
de Harnas en het behagen van de Israëli's, met
wie hij een autonomie-akkoord heeft gesloten.
Vermoedelijk zal het uitdraaien op een zigzag-
koers, waarbij de PLO-leider gaat proberen de ge
vaarlijkste klippen te omzeilen.
Veel van de problemen hadden kunnen worden
voorkomen als de Israëlische regering een minder
halfhartig vredesbeleid had gevoerd. Premier Ra
bin predikt een politiek van 'autonomie plus ne
derzettingen', uit angst voor de rechtse oppositie
en omdat hij-de nederzettingen in een latere fase
van het proces wil gebruiken als wisselgeld in de
onderhandelingen over Jeruzalem. Het gevolg
van dat beleid is dat zowel de Palestijnse veilig
heidstroepen als het Israëlische leger voor een
onmogelijke opgave staan.
De Gazastrook is nu een autonoom Palestijnse
gebied met door de Israëlisch bezette eilanden, in
de vorm van nederzettingen. De enclaves zijn
verbonden door wegen waarop de vijfduizend ko
lonisten in het gebied geacht worden hun leven
te wagen. De gezamenlijke Israëlisch-Palestijnse
patrouilles maken de situatie alleen maar inge
wikkelder.
Er wordt gewerkt aan een elektronische grens-
versperring om de hele Gazastrook, maar die zal
pas volgend voorjaar klaar zijn. In de tussentijd
kan iedere Palestijn die de aandrang voelt Israëli
sche burgers te doden in de buurfvan de strook\
of in een van de nederzettingen zijn gang gaan,
om vervolgens eén veilige haven te vinden in het
autonome gebied. Ook als de afzetting klaar is,
blijven de nederzettingen op hun plaats, als even
zovele rode lappen voor de Palestijnse stier.
Verdriet bij hei graf van de 38-jarige soldaat Moshe Buchara die gister
morgen samen met een collega omkwam in het noorden van de Gaza
strook. foto epa
