Gaza autonoom
Of 25%
Korting Op Alle
Monturea
Buitenland
lei/liegveld Tuzla blijft
licht na aanval Serviërs
In de rij voor de stembus
farige paus blijft aan
jn heeft geen Parkinson
t)orlog Nagorno-Karabach
Voorlopig niet ten einde
Scepsis overheerst over VN in Rwanda
Slaapmutsje te veel op
Raketinslag in Athene
Stokoude Dominicaanse president
claimt overwinning verkiezingen
'Boxgrove Man' eerste Europeaan
)ENSDAG 18 MEI 1994
gence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated
iPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
Independent IPS Inter Press Service RTR* Reuter UPI United Press Interr
Jxecutie mag niet op televisie
)FPC
o Leigh De Amerikaanse talkshowpresentator Phil Donahue
de ag van het hooggerechtshof van de Amerikaanse staat North
trolina geen executie uitzenden in zijn programma. Het hof
H£| ipaalde gisteren dat zo'n uitzending in strijd is met de grond-
et. Donahue had de voltrekking van het doodvonnis tegen Da-
d Lawson op televisie willen laten zien. De wegens moord ter
>od veroordeelde Lawson wordt op 15 juni geëxecuteerd,
ingsbo
j°r|xplosie in garage eist elf levens
,m de iRALSKEen explosie in de werkplaats van een overheidsgarage
?n te v Oeralsk in de centraal-Aziatische republiek Kazachstan
ons l%eft gisteren aan elf arbeiders het leven gekost. Dat meldde het
t ond»rsbureau Itar-Tass. De explosie zou zijn ontstaan doordat tij-
i Taiw^ns laswerkzaamheden de veiligheidsvoorschriften niet in acht
regerlerden genomen.
'angen
RDM II 1
?ren. diana geldt in provincie van Pakistan
gf:.tcrSHAWAR deelregering van de noordwestelijke grensprovin-
/oor van Pakistan gaat de sharia (islamitische wetgeving) invoe-
i^me;n als basis voor wetgeving in het autonome stammengebied
1 op e/a'akand. De autoriteiten komen hiermee tegemoet aan de ei-
ie bern van meer dan 25.000 demonstranten. De toezegging kwam
irden |steren-een dag nadat tien mensen waren omgekomen bij een
gen vrhietPartij1118560 de islamitische betogers en Pakistaanse vei-
van iheidstroepen.
'Geschilpunten blijven, maar worden nog behandeld'
GAZA AFP/Rtr/DPA
mil ja
g^de^UEVO AFP/Rtr
ezen j
beken heropening van het vliegveld
als jh Tuzla is voorlopig verhin-
pen 4d. Bosnische Serviërs heb-
in lVi gisteren zeven mortiergra-
*e ^ten afgevuurd op het vlieg-
ndat |d van de Noordbosnische
rmogjd. De beschietingen begon-
(n toen militairen van de Ver-
igde Naties een begin maak-
0 met het lossen van het eer-
<T vliegtuig in weken van Un-
ofor, de vredesmacht van de
l
52 beschietingen raakte
STcpmand gewond. Het vliegtuig.
35,4n Russische Iljoesjin-76, liep
74,Oen beschadigingen op. Het
^.lfestel is met spoed weer opge-
3'ïgen na het lossen van de la-
no'ohg- Het had speciale Ameri-
72,'sanse radarapparatuur voor
19,3
83. 0
43.1
Het Israëlische leger heeft vannacht zijn laatste posities
in de stad Gaza opgegeven. De terugtrekking uit de ge
bieden bestemd voor Palestijnse autonomie in de Gaza-
strook is hiermee voltooid. Negentien joodse nederzet
tingen in de Gazastrook blijven onder Israëlisch gezag en
bescherming staan.
nomen door een bilaterale over
leggroep. De Palestijnse zelfbe-
stuursraad krijgt de verantwoor
delijkheid voor onderwijs, ge
zondheidszorg, milieu, infra
structuur en het dagelijks be
stuur over de ongeveer 815.000
Palestijnen die in de Gazastrook
en Jericho wonen.
Vannacht kwam met de af
tocht van Israëlische militairen
uit Gaza na ruim 27 jaar een
einde aan de bezetting van een
groot deel van de Gazastrook en
van de stad Jericho. Dit gebeur
de volgens het principe-ak
koord tussen Israël en de Pales
tijnse Bevrijdingsbeweging
(PLO) dat op 13 september in
De laatste Israëlische soldaten
verlieten het militaire gouverne
mentsgebouw, een politiebu
reau en een kazerne van de
grenswacht in Gaza schietend
met traangasgranaten, nadat
een volksfeest ter gelegenheid
van hun aftocht uitliep op bot
singen tussen radicale Palestijn
se jongeren en de vertrekkende
soldaten. Israël had gisteren het
burgerlijke gezag in de Gaza
strook en Jericho aan de PLO
overgedragen.
Beide partijen zeiden dat er
nog geschilpunten zijn, maar
deze worden in behandeling ge-
Washington werd getekend.
Uit Jordanië en Egypte waren
gisteravond 850 Palestijnse poli
tiemannen gekomen om de
openbare orde te handhaven na
het vertrek van de Israëlische
bezetters. In totaal hebben de
Palestijnen in de autonome ge
bieden een politiemacht van
3.262 mensen, van wie de
meesten (2.800) in de Gaza
strook zijn gestationeerd. Het
Israëlische leger blijft in de Ga
zastrook om de circa vierdui
zend joodse kolonisten te be
schermen samen met hun ne
derzettingen op vruchtbare lo
caties. In het autonoom gewor
den gebied van de Gazastrook
wonen 800.000 Palestijnen. In
Jericho vallen 15.000 Palestijnen
onder de autonomie-regeling.
Meer dan een miljoen Palestij
nen op de westelijke Jordaanoe-
ver en in Oost-Jeruzalem blijven
onder Israëlisch bestuur.
Jordaanse blauwhelmen aan
boord. Deze maakt ballistische
berekeningen mogelijk om te
kunnen bepalen waar granaat-
vuur vandaan komt.
Het vliegveld van Tuzla was
op 22 maart heropend door de
speciale VN-gezant Yasushi
Akashi. Wegens de aanhouden
de beschietingen vonden er
echter sinds 14 april geen VN-
vluchten op Tuzla meer plaats.
De VN proberen van de Bosni
sche Serviërs toestemming te
krijgen om de hulpvluchten op
Tuzla te hervatten.
Tuzla is één van de zes door
de VN ingestelde 'veilige zones'
in Bosnië. De NAVO heeft het
mandaat een aanval op die zo
nes te beantwoorden met lucht
acties.
LTICAANSTAD Rtr/DPA/AFP/UPI
I
122,5fius Johannes Paulus II denkt
sl 2i t aan aftrec*en- Kennelijk in
203'ojacf,e °P geruchten over zijn
93^zondheid heeft de paus ge-
91.6tgd dat er in de Rooms-Katho-
H6.3Mce Kerk geen plaats voor een
^•^pensioneerde paus is. Met
32'2(3dere woorden: als hij niet fit
lo'6pu zijn, zou hij aftreden. Van-
148,löag viert de paus zijn 74ste
-ïrjaardag. Geruchten dat de
~aus aan de ziekte van Park-
json zou lijden, noemde het
_aticaan gisteren ongegrond,
-jet Spaanse dagblad Diario 16
15,3(ad dit gemeld met als bron een
•??'cPaanse pater jezuïet, Pedro
^TiguelLamet.
62,00 De paus, die in 1978 hoofd
10,5(kn de Rooms-Katholieke Kerk
26,60
werd, heeft sindsdien zes maal
in het ziekenhuis gelegen. ,,U
mag mijn trouw aan dit zieken
huis bewonderen", grapte de
paus, toen hij op 29 april met
een gebroken bovenbeen het
Gemelli-ziekenhuis werd bin
nengedragen. In 1981 was hij
het slachtoffer van een aanslag,
waarbij de Turk Mehmet Ali Ag-
ca op hem schoot. In de zomer
van 1992 onderging de paus een
zware darmoperatie, waarbij
een tumor werd verwijderd.
Sindsdien gaan er geruchten
over zijn gezondheid.
In de Rooms-Katholieke Kerk
moet een bisschop zijn ontslag
indienen als hij 75 jaar wordt.
Deze regel geldt niet voor de
paus.
gekomen. Bij de besprekingen
bemiddelde Rusland in de per
soon van minister van defensie
Gratsjov. Beide zijden gaan er
mee akkoord vanaf 24 mei
waarnemers te sturen naar het
strijdgebied. Achttienhonderd
soldaten van het Gemenebest
van Onafhankelijke Staten
(GOS), vooral Russen, zullen in
het crisisgebied worden gesta
tioneerd om de veiligheid van
de waarnemers te garanderen.
In de oorlog om de Armenische
enclave zijn de afgelopen zes
jaar al 20.000 mensen gedood.
65,2C*e nieuwste poging van Azer-
5370eidzjan en Armenië 'om de
56,l0orlog over Nagorno-Karabach
56,2(g beëindigen, is voorlopig zon-
59 g9er succes gebleven. Beide dele-
3'5qaties verlieten gisteren de on-
38|3oerhandelingen in Moskou en
?6,OOertrokken meteen naar het
5,oqiegveld. De ministers van de-
'IJ^nsie waren het maandag nog
lo'2(fel in beginsel eens geworden
L5'50ver een wapenstilstand. Over
>3,4aandhaving van dat staakt-het-
3,9öuren zijn inmiddels alweer te-
g^enstrijdige berichten binnen-
blantyre Miljoenen Malawiërs hebben gisteren hun stem uitgebracht in de eerste democratische verkiezin
gen sinds dertig jaar. Het bleef rustig in het Oostafrikaan se land, al stond bij sommige stemlokalen een rij
wachtenden van meer dan een kilometer. De verkiezingen maken waarschijnlijk een einde aan het 29-jarige
een-partij-bewind van president Kamazu Banda, die de 90 ruimschoots is gepasseerd en bovendien nog her
stelt van een zware hersenoperatie van eind vorig jaar. De grootste kanshebber voor het presidentschap is de
51-jarige Bakili Maluzi van het Verenigde Democratische Front (UDF). foto reuter juda ngwenya
ACHTERGROND
NAIROBI FRANS VAN DEN HOUDT CORRESPONDENT
,ten P16 sombere conclusie valt te trekken uit reacties van
iten waarnemers en hulpverleners op de aankondiging dat
le VN hun troepenmacht in Rwanda van de huidige
vierhonderd manschappen willen uitbreiden tot 5.500.
Er blijven ook nog veel te veel vragen en
iten onduidelijkheden bestaan over het wie, waar, wanneer
ten ïn hoe om nu al een optimistisch beeld te schetsen van
3e toekomstige VN-operatie in Rwanda.
Mlereerst vragen VN-commandanten in het land zelf
tich af waarom eerst een groep van 150 militaire
ïkoowaarnemers moet worden gestuurd om de situatie op de
■9%ond in ogenschouw te nemen om vervolgens weer
5'5yerslag uit te brengen aan de Veiligheidsraad alvorens
43(éen besluit over de volgende fase kan worden genomen.
9,6(Dat lijkt verdacht veel op een vertragingstaktiek die de
3,66esluiteloosheid van de VN dient te verdoezelen.
5 fiP6 °®cieren in h0t veld weten namelijk al lang wat de
3,gjiieuwe VN-manschappen moeten doen. Eerst het
o[8*liegyeld bezetten om vervolgens bepaalde routes te
5,5(beveiligen, waarlangs hulpgoederen kunnen worden
2,8frervoerd en Rwandezen die slachtoffer dreigen te
IJverden van het etnische en politieke geweld naar veilige
6 gj)orden kunnen worden gebracht. Aldaar dienen ze dan
gjllpoor de VN te worden beschermd tegen de
i ,i moordlustige, door het regeringsleger gesteunde
i,45jnilitieleden. Vermoed wordt dat enkele tienduizenden
i08Cburgers, met name Tutsi's, nu nog vastzitten achter de
.•^Frontlinie. Hoe langer de VN-troepen wegblijven, hoe
^(groter de kans dat deze burgers alsnog worden
Het besluit van de Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties meer troepen naar Rwanda te sturen, is niet
meer dan een gebaar. Een teken van goede wil aan de
Rwandese bevolking om te laten zien dat de wereld
hen niet is vergeten. De invloed op de oorlog en gru
weldaden in het land zal echter gering zijn.
afgeslacht door de nog immer op Tutsi's loerende Hutu-
benden.
En mochten de VN er in slagen een wapenstilstand
tussen het leger en het Rwandees Patriottisch Front
(RPF) te bewerkstelligen de kans daarop is uitermate
klein dan dienen de extra soldaten ook een
bestandslijn tussen de strijdende partijen in te stellen en
te bewaken.
Maar kan hpt versterkte VN-leger ook daadwerkelijk een
einde maken aan de bloedige praktijken van de
doodseskaders? Het antwoord is volmondig 'nee'. Om
dat voor elkaar te krijgen, dienen de blauwhelmen een
vergaand mandaat te krijgen van de Veiligheidsraad en
geen enkele lidstaat is bereid dat te geven. Vers in ieders
geheugen liggen nog de onverkwikkelijke gebeurtenissen
waartoe een dergelijke opdracht leidde in Somalië.
De Nederlandse minister Jan Pronk
(ontwikkelingssamenwerking) benadrukte na zijn
bezoek aan Kigali daarom dat een grotere VN-macht
alleen humanitair actief dient te zijn en zich niet met de
oorlog of politiek van het land dient te bemoeien. De
grote vraag is natuurlijk wel hoelang ze dat kunnen
volhouden, vooral als de VN-soldaten straks het vuur na
aan de schenen wordt gelegd door de zwaar bewapende
milities. Ze mogen in zo'n geval terugslaan, maar daarin
schuilt nu juist het gevaar van een escalatie van geweld
tussen VN en strijdende partijen.
Wat zal de reactie zijn van het RPF, dat niet meer dan
2.500 extra troepen wilde? De rebellen willen nog steeds
Kigali veroveren en de macht in het land overnemen,
maar zijn bang dat een verhoogde VN-aanwezigheid die
plannen onuitvoerbaar maakt. Voeren ze hun strijd
daarom verder op, dan wordt het voor de VN opnieuw
onmogelijk hun werk te doen.
Maar voordat het zover is, dienen de leden van de
Veiligheidsraad het nog over veel punten eens te
worden. Zo willen de VN hun soldaten naar Kigali
vliegen om ze vandaaruit het binnenland te laten
intrekken. De VS willen dat ze over land gaan en zich in
de grensgebieden vestigen.
Maar de meest cruciale vraag is nog steeds, wie al die
extra manschappen gaan leveren en wanneer? Iedereen
kijkt in de richting van Afrikaanse landen, maar ook die
lijken, evenals het Westen, niet al te happig. Nigeria,
Tanzania, Senegal en Ghana zouden bereidheid hebben
getoond, maar hebben nog niets concreets toegezegd.
Ook Nederland overweegt enkele militaire specialisten
in te zetten. Maar wie levert dan het benodigde, betere
militaire materieel? De Verenigde Staten? Europa?
Voordat al die vraagstukken zijn opgelost, zijn we
ongetwijfeld weer weken en duizenden doden verder.
moskou Een stomdronken inwoner van de Russische hoofdstad Moskou is pal voor een wagen met een ad
vertentie voor Smirnoff vodka in slaap gevallen. Alcoholisme is in Rusland toegenomen naarmate het slechter
ging met de economie. foto epa
Atoomgeleerde Grootste goudroofin VS
sinds 'Butch Cassidy9
Alfred Nier
(82) overleden
MINNEAPOLIS AP
WASHINGTON KRF/DPA
De Amerikaanse natuurkundige
Alfred Nier, die tijdens de Twee-
ge Wereldoorlog was betrokken
bij de ontwikkeling van de
atoombom, is op 82-jarige leef
tijd overleden. Nier stierf aan de
verwondingen die hij twee we
ken geleden opliep toen hij met
zijn auto tegen een boom bots
te. Na het ongeluk was hij vanaf
zijn nek verlamd en kon hij al
leen nog met zijn ogen commu
niceren.
Begin jaren veertig ontdekte
Nier dat uranium-235 geschikt
was voor kernsplijting. Vanaf
1943 werkte hij in Oak Ridge
aan het Manhattan Project, het
geheime project voor de bouw
van de Amerikaanse atoom
bom. Nier zei enkele jaren gele
den dat hij geen spijt heeft dat
hij aan het wapen heeft ge
werkt. Volgens de natuurkundi
ge was de bom de enige manier
om de oorlog te beëindigen met
zo weinig mogelijk Amerikaanse
slachtoffers. Het alternatief, de
verovering van Japan, zou vol
gens Nier tot een zinloze slach
ting hebben geleid.
De regering van de Verenigde
Staten heeft zich op grond van
een antieke wet gedwongen ge
zien goudreserves ter waarde
van 11,5 miljard dollar (21,5
miljard gulden) voor een spot
prijs te verkopen aan de Cana
dese mijnbouwonderneming
American Barrick Resources. Mi
nister Babbitt (binnenlandse za
ken) sprak bij de bekendmaking
van het door de rechter opge
legde besluit bitter van 'de
grootste goudroof sinds de da
gen van Butch Cassidy', een le
gendarische vrijbuiter uit het
Wilde Westen. Het gaat bij de
transactie om een goudrijk
woestijngebied van 787 hectare
bij Elko in de westelijke deel
staat Nevada. De VS konden
voor deze goudschat maar 9.765
dollar (18.250 gulden) incasse
ren omdat in de mijnbouwwet
uit 1872 een maximale prijs is
bepaald van 25 gulden per hec
tare.
ATHENE Rtr/AFP
Een aanslag in het centrum van
de Griekse hoofdstad Athene
heeft gisteravond zware schade
aangericht, maar niemand liep
letsel op. Een explosie verwoest
te de derde verdieping van de
Griekse vestiging van het Ame
rikaanse computerbedrijf IBM.
De extreemlinkse Beweging
van de 17de november heeft te
lefonisch de verantwoordelijk
heid voor de aanslag opgeëist.
De politie, die aanvankelijk
meende dat het om een bom
ging, heeft bevestigd dat de
aanslag met een raketbom is
uitgevoerd. Het projectiel moet
van de straat zijn afgevuurd en
is vermoedelijk afkomstig van
een partij raketwerpers die in
1989 door de links-extremisti
sche beweging uit een kazerne
in Sykourio zijn gestolen.
SANTO DOMINGO Rtr/AFP/DPA
President Joaquin Balaguer van de Dominicaanse
Republiek heeft gisteren de overwinning ge
claimd van de veriaezingen die maandag werden
gehouden. Iets meer dan driekwart van de stem
men is geteld. De blinde en hardhorende 87-jari-
ge president zou met 43 procent de meeste stem
men hebben gekregen en zijn zevende ambtster
mijn tegemoet gaan. Tweede werd José Francisco
Pena Gomez (57), de leider van de sociaaldemo
cratische Dominicaanse Revolutionaire Partij, op
wie rond de 41 procent van stemmen zou zijn uit
gebracht.
Gomez eist dat de resultaten van een aantal
provincies ongeldig worden verklaard. Volgens
hem konden van de 3,1 miljoen stemgerechtig
den zeker 200.000 mensen hun stem niet uitbren
gen, omdat hun namen van de registratielijsten
waren verdwenen. Een Amerikaans lid van een
groep internationale waarnemers bevestigde dat
zich veel onregelmatigheden hebben voorgedaan.
Zwaar bewapende elite-eenheden van het Do
minicaanse leger hebben gisteravond strategische
posities ingenomen in de hoofdstad Santo Do
mingo. Het leger verscherpte bovendien de pa
trouilles in de arme wijken waar oppositiepartijen
populair zijn. Officieel hebben de militairen in de
meer dan twee miljoen inwoners tellende stad
stellingen betrokken om gewelddadigheden te
voorkomen.
LONDEN CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
Ruim 200.000 jaar voordat Ne
anderthalers door Europa
zwierven, werd het continent al
bewoond door afstammelingen
van de aap. In het Zuidengelse
Boxgrove werd kortgeleden een
menselijk bot opgegraven dat
ten minste een half miljoen jaar
oud is, veel ouder dan het skelet
dat in 1856 in het dal van de
Neander (bij Düsseldorf) werd
gevonden.
De vondst werd door Britse
wetenschappers omschreven
als 'een der belangrijkste van de
eeuw'. Weliswaar zijn in Afrika
'Bomaanslag bij
feest Mandela
voorkomen'
JOHANNESBURG AP
De Zuidafrikaanse politie is op
zoek naar 21 blanke rechts-ex-
tremisten die van plan zouden
zijn geweest om de inauguratie
van Nelson Mandela als presi
dent met een zware bom te ver
storen. De mannen, van wie de
meesten lid zouden zijn van de
racistische Afrikaner Weer
stands Beweging (AWB), wor
den ook verdacht van een reeks
voor de verkiezingen gepleegde
bomaanslagen, die aan 21 men
sen het leven kostte. Daarvoor
werden al 34 mensen opgepakt.
AWB-leiders hebben ontkend
dat hun organisatie betrokken is
geweest bij de aanslagen, die er
op gericht leken te zijn de eerste
multiraciale verkiezingen te ver
storen.
skeletten gevonden die dateren
van 3,5 miljoen jaar geleden,
maar in Europa was nooit eer
der zo'n oud bot opgegraven.
De Boxgrove Man was ruim
1.80 meter lang en woog meer
dan 82 kilo. Hoewel Engeland
destijds vast zat aan Europa, is
het onwaarschijnlijk dat de Ne
anderthaler een afstammeling
was van de Boxgrove Man. De
Neanderthaler was niet langer
dan 1.50 meter.
De ontdekking werd gedaan
door een onderzoeksteam on
der leiding van Dr. Mark Ro
berts van het Londense Univer
sity College. Roberts kon een ta
melijk volledig beeld schetsen
van de levensstijl van de Box
grove Man. Tot zijn dieet be
hoorden neushoorns, wolven,
beren en leeuwen, zo bleek uit
andere botten die op dezelfde
plek werden gevonden. En hoe
wel hij waarschijnlijk geen vuur
kon maken, beschikte hij over
stenen gereedschappen.
„We weten nog niet of hij een
taal had", zei Roberts, „maar hij
moet hebben gecommuniceerd
op een hoger niveau dan prima
ten en chimpansees". De we
tenschappers zeiden te hopen
binnen een jaar een schedel te
vinden, waarna zij meer over
zijn intelligentie kunnen zeg
gen.
(Als U Tussen De 1 En 2 Jaar Terugkomt.)
Wilt u eerst nog een jaartje wachten? Ook goed. Wie tussen
de één en twee jaar na ontvangst van de Klantenpas met WfJyTiJgm
deze pas terugkomt, knjgt bij de aanschaf van een WÊÊ7
nieuwe complete bril nog altijd 25% korting op het montuur
Voor Pearle-Adressen Zie De Gouden Gids. Pearie Is Kijkplezier.
