ÉSt
Positie van
CD-leider
onder vuur
Informateurstrio is zeer realistisch en praktisch
Binnenland
Twee jaar geëist tegen
afperser voor Dev Sol
Boeienkoning ontdoet zich van handboeien
Bouw nieuwe cellen
loopt vertraging op
Ex-mijnwerkers vinden
keuring veel te zwaar
2ZATERDAG 14 MEI 1994
3
Algemeen Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Diensten
Schippers varen met valse papieren
De Nederlandse en Duitse politie te water
hebben een grote fraude met Rijnvaartpatenten (vaarbewijzen)
ontdekt. Vijftigschippers hebben proces-verbaal gekregen. Dat
heeft het Korps Landelijke Politiediensten in Driebergen gisteren
bekendgemaakt. Volgens de politie zijn er tussen de 150 en 200
vervalste vaarbewijzen in omloop. Schippers die zonder deze
papieren de Rijn bevaren bedreigen volgens de politie de veilig
heid op deze druk bevaren route.
Loterijen leveren 87,5 miljoen op
den haag De Bankloterij en Giroloterij hebben over 1993 87,5
miljoen gulden winst gemaakt. Dat geld is naar diverse goede
doelen gegaan. De opbrengst van de loterijen is een miljoen gul
den hoger dan het jaar ervoor, zo heeft de Stichting Uitvoerings
orgaan Financiële Akties (SUFA) laten weten.
Zelfgemaakte bom slaat diepe krater
bakel Een zelfgemaakte bom heeft in een bos in de Brabantse
gemeente Bakel een krater geslagen van acht bij vier meter en
een diepte van drie meter. Ook werden enkele bomen ontwor
teld. De bom is donderdagmiddag tot ontploffing gebracht door
vier inwoners van Deurne. Tegen hen is proces-verbaal opge
maakt. De bom werd gemaakt door een student van de HTS in
Eindhoven die bommen maken als hobby heeft.
Miljoenenverlies voor Union fietsen
nieuwleusen Union fietsen in Nieuwleusen heeft 1993 afgeslo
ten met een verlies van 3,9 miljoen gulden. De omzet liep terug
van bijna 105 miljoen twee jaar geleden en ruim 91 miljoen in
1992 naar 77,6 miljoen vorig jaar. In de twee voorgaande boekja
ren werden nog nettowinsten van dik acht (1991) en bijna 3,4
miljoen gulden (1992) behaald. Het verlies bij Union wordt door
de directie vooral toegeschreven aan de lagere omzetten en re
sultaten bij 'dochter' Feenstra Technische Industrie in Dalfsen
en bij de divisie fietsen.
'Vakbond moet flexibeler worden'
nijmegen» Vakbonden ontlenen hun identiteit te veel aan het
collectief. Om in de toekomst leden te houden moeten ze die
centrale structuur verlaten. Arbeid en arbeidsvoorwaarden wor
den steeds flexibeler en bonden moeten zich daarop richten wil
len ze in de toekomst bestaansrecht houden. Dat stelt de be
leidswetenschapper B. Fruytier in een onderzoek waarop hij
maandag promoveert aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.
Het ambitieuze programma van
Justitie om in twee jaar tijd
4.000 extra cellen te bouwen,
loopt vertraging op. Dat blijkt
uit een voortgangsrapportage
van minister Hirsch Ballin en
staatssecretaris Kosto van justi
tie over het project capaciteits
uitbreiding CAP'96. Een deel
van de projecten verloopt zoals
gepland, maar in Den Haag,
Hoorn, Rotterdam, Stevensbeek
en Zutphen heeft de bouw van
nieuwe cellen vertraging opge
lopen.
Ook de bouw van een TBS-in-
richting in Poortugaal en een
jeugdinrichting in Spijkenisse'
verloopt niet volgens het ge
plande tijdschema. Oorzaken
zijn onder meer moeizaam ver
lopende procedures of bezwa
ren tegen vergunningen.
Van de geplande 4.000 cellen
extra voor eind 1995, zijn er
sinds 1 januari 514 opgeleverd:
144 in de Vughtse gevangenis
en 370 in Tilburg, waar vreem
delingen in bewaring zitten.
Voor het eind van dit jaar ko
men er op verschillende plaat
sen in Nederland nog eens
Tegen een 32-jarige Turkse
Koerd is gisteren voor de Haag
se rechtbank twee jaar cel ge
ëist. De verdachte zou samen
met twee anderen een poging te
hebben gedaan tot afpersing
van een landgenoot, ten gunste
van de linkse verzetsbeweging
Dev Sol.
Dev Sol staat omverwerping
van het Turkse regime voor
ogen en de vestiging van een
marxistisch-leninistische staat
in Turkije. De afpersing zou op
5 januari in Den Haag zijn ge
schied. Volgens de aangever be
zochten drie mannen het
slachtoffer op zijn werk. Ze zei
den: „Wij zijn van Dev Sol. We
willen 1.000 gulden. Als je naar
de politie gaat, wachten we je
op. Dan krijg je een pistool op je
hoofd en we ontvoeren je." Het
slachtoffer deed aangifte. Op'fo-
to's die de politie hem toonde,
herkende hij een van de man
nen. Die werd de volgende dag
gearresteerd.
Volgens de officier van justitie
vormen de fotoherkenning, de
verklaringen van de aangever
en van enkele getuigen vol
doende bewijs. Ook de verdach
te zelf draagt volgens de officier
een steentje bij. Over zijn lid
maatschap van Dev Sol, zijn be
zoeken aan Den Haag en aan de
Koerdische bibliotheek zei de
man tegenstrijdige dingen.
De advocate van de verdach
te, mr. L. Wellen, kraakte de
procesvoering. Ze kreeg de fo
to's waarop de verdachte was
herkend pas enkele dagen voor
de zitting. Ze vroeg de recht
bank, het Openbaar Ministerie
niet-ontvankelijk te verklaren of
Rotterdam Het Rotterdamse publiek hield gisteren de adem in toen ze boeienkoning Peter Moretti op zestig
meter hoogte geboeid aan een brandend touw zagen hangen. Morretti opende in de Maasstad het Nationaal
Congres voor de Goochelkunst dat tot en met zondag duurt. Hij wist zich net op tijd uit zijn benarde positie te
bevrijden. foto anp
'Zware verdachten niet heengezonden
den haag gpd1.258 cellen bij, schrijven de be
windslieden in hiin brief aan de
Tweede Kamer. Van de 106 ex
tra plaatsen in TBS-inrichtingen
en de uitbreiding van jeugdin
richtingen met 405 plaatsen,
wordt dit jaar alleen jeugdin
richting de Hunerberg in
Nijmegen gerealiseerd.
De Tweede Kamer heeft
voortdurend bij de bewindslie
den aangedrongen op snellere
uitbreiding van de celcapaciteit,
om te voorkomen dat verdach
ten moeten worden heengezon
den wegens gebrek aan cel
ruimte. Tot nu toe blijven de
heenzendingen toenemen, al
hoewel er volgens Justitie de
laatste tijd geen verdachten van
zeer ernstige misdrijven meer
naar huis zijn gestuurd. Vorig
jaar ontstond veel ophef over de
heenzendingen toen bleek dat
een van moord verdachte man
in afwachting van zin berech
ting weer op straat gezet was
omdat het huis van bewaring al
vol zat. De bewindslieden bera
den zich op tussentijdse nood
voorzieningen om het heen-
zendprobleem in de hand te
kunnen houden tot de celcapa
citeit definitiefis uitgebreid.
anders haar cliënt vrij te spre
ken wegens gebrek aan bewijs.
De aangever kreeg verscheidene
foto's van de verdachte te zien.
Op de ene herkende hij hem
wel, op de andere niet. Twee ge
tuigen herkenden hem zelfs
geen enkele keer.
De raadsvrouw verweet de of
ficier dat hij tot „de wel heel erg
forse eis van twee jaar" was ge
komen omdat het woord Dev
Sol in de dagvaarding staat. Vol
gens haar moet de zaak worden
behandeld alsof het om een
„gewone" afpersing gaat, los
van bepaalde groeperingen. In
dat geval is de verdachte wel ge
noeg gestraft met de vier maan
den die hij inmiddels in voorar
rest heeft gezeten, aldus de ad-
Jaarlijks houden sympathi
santen collectes bij de Turkse
Koerden in Nederland. Dat zou
vaak met geweld gepaard gaan.
Er kwamen echter nauwelijks
aangiften binnen omdat de ge
dupeerden bang waren. De po
litie verspreidde het afgelopen
najaar pamfletten waarin ze op
riep toch aangifte te doen. Er
kwamen vervolgens aangiften
binnen tegen zowel aanhangers
van Dev Sol als sympathisanten
van de Arbeiderspartij PKK. De
ze strijdt voor een onafhankelijk
Koerdistan en houdt er inzame
lingsacties van hetzelfde soort
op na. In november werden
twee PKK-aanhangers opge
pakt, die inmiddels zijn veroor
deeld. In december en januari
hield de politie acht sympathi
santen van Dev Sol aan. Hun
strafzaken lopen nog. De uit
spraak in deze Dev Sol-zaak is
op 27 mei.
02510-11727
Janmaat moet functies afstaan
Een deel van de gemeenteraadsleden van de Centrumde
mocraten (CD) wil dat partijleider Janmaat een aantal
van zijn functies afstaat. Ook moet er een groter dagelijks
bestuur komen. Verder moeten Janmaat en zijn vriendin
Schuurman zich distantiëren van racistische uitlatingen
van partijleden. In de statuten moet komen te staan dat
leden die dergelijke uitlatingen doen, worden geroyeerd.
Dat zegt hoofdbestuurslid A. Poppe. Als Janmaat niet wil
meewerken aan de veranderingen binnen de CD dan
moet hij maar opstappen, vindt Poppe.
Wegens 'lekken'
Veiligheidsdienst
Koninklijk Huis
onderzocht
De Rijksrecherche is een onder
zoek begonnen naar de interne
problemen en lekken bij de Vei
ligheidsdienst van het Konink
lijk Huis. Een woordvoerster
van de Dienst Diplomatieke en
Koninklijke Beveiliging heeft dat
gisteren gezegd.
De Veiligheidsdienst kwam de
afgelopen jaren veelvuldig in
opspraak nadat personeelsle
den vertrouwelijke informatie
naar de pers lieten uitlekken.
Ook schreven enkele beveiligers
hun zorgen over de teruglopen
de beveiliging in een open brief
aan de Tweede Kamer. De brief
kwam ook bij de media terecht.
Er werd onder meer in geklaagd
over de problematische werk
druk die sinds enkele jaren
heerst bij de Veiligheidsdienst
van het Koninklijk Huis.
De dienst is met 140 man ver
antwoordelijk voor de veiligheid
van het koninklijk huis: Beatrix
en Claus en hun drie kinderen,
Margriet en Pieter en hun vier
kinderen en prinses Juliana en
prins Bernhard.
Om de voortdurende onrust
in eigen gelederen aan te pak
ken heeft de dienst in juni vorig
jaar al het plaatsvervangend
hoofd, luitenant kolonel B. Lo-
wenthal, overgeplaatst naar een
andere functie binnen de KPLD
(Korps Landelijke Politiedien
sten).
AUTOKRAAN
TRANSPORTEN
Het hoofdbestuur van CD
houdt eind mei een vergadering
in aanwezigheid van partijleider
Janmaat over de toekomst van
de partij. Bij de meeste leden le
ven volgens Poppe bezwaren
tegen de huidige gang van za
ken. Ze willen de partij inhou
delijk, bestuurlijk en statutair
veranderen. Als Janmaat daar
niet in mee gaat, heeft dat ge
volgen voor zijn positie en zal
hij het „het onderspit" delven
aldus Poppe.
Volgens Poppe heeft Janmaat
eerder zelf gezegd dat „er een
tijd van komen is en een tijd
van gaan." Poppe wil Janmaat
wel opvolgen. „Natuurlijk wil ik
ook wel voorzitter worden, ik
wil ook graag partijleider wor
den, maar wel op een democra
tische manier." Het is volgens
hem niet de bedoeling tot een
afsplitsing van de CD te komen.
„Wij schatten dat er over ander
half jaar weer Tweede-Kamer
verkiezingen worden gehouden.
Tegen die tijd hebben we alles
rope
ïnj.
In de reglementen staat nu
nog niet dat iemand geroyeerd
wordt als hij zich racistisch uit
laat. „Er staat wel omschreven
dat men partijloyaal dient te
zijn, in die bewoordingen dat
men dus moet uitkijken wat
men zegt. Er zijn mensen bij de
partij geweest die daar anders
over dachten. Wij willen dat
Ook G. van der Spek, fractie
voorzitter van de CD in Delft,
bevestigt dat er binnen de partij
een roep is om veranderingen.
Meer wil hij niet zeggen uit
angst te worden geroyeerd. Veel
CD'ers hebben volgens Poppe
geschokt gereageerd op recente
publiciteit over de CD'ers Gra-
man (Amsterdam) en Van der
Plas (Purmerend). Graman ver
telde aan een journalist van het
tv-programma Deadline dat hij
een aantal brandstichtingen
had gepleegd op centra voor
buitenlanders. Van der Plas is
onlangs veroordeeld tot een cel
straf voor verzekeringsfraude en
verboden wapenbezit.
Dat heeft volgens Poppe veel
„kwaad bloed" gezet omdat de
andere CD-leden niet met deze
lieden over één kam geschoren
willen worden. Hij heeft met
een aantal raadsleden die zijn
opgestapt (onder meer in Lei
den en Roosendaal) contact ge
had. Ze nemen volgens Poppe
„een afwachtende houding"
aan tegenover de ontwikkelin
gen in de partij. Janmaat was
gisteren niet bereikbaar voor
commentaar.
heerlen gpd-anp
Oud-mijmverker bezwijkt na test
van het comité bestaan er bij
veel ex-mijnwerkers bezwaren
tegen de te zware keuringen. Ze
hebben die als „een kwelling"
ervaren, zegt De Wit.
Volgens longarts Wouters van
het AZM is er geen enkel ver
band tussen het overlijden van
de oud-mijnwerker en de keu
ring. De betrokkene is volgens
Wouters aan een hartkwaal
overleden. Wouters ontkent dat
de test op hometrainer uit de
keuring is geschrapt, omdat die
te belastend zou zijn. Dit is vol
gens hem gebeurd omdat de
proef geen wezenlijke informa
tie over de conditie van de oud-
mijnwerkers verschafte.
Longartsen in de voormalige
oostelijke mijnstreek wijzen er
op dat de keuring niet verplicht
is. Oud-mijnwerkers die op
grond van attesten van hun
specialist of huisarts kunnen
aantonen dat de keuring te
zwaar is, hoeven hem niet te
ondergaan en kunnen toch aan
spraak blijven maken op de uit
kering.
Onder de oud-mijnwerkers die
aan de stoflongziekte silicose lij
den is commotie ontstaan over
de te zware keuringen in het
Academisch Ziekenhuis Maas
tricht (AZM). Aanleiding is het
overlijden van één van hen, die
na de keuring onwel werd en
enkele dagen Tater overleed. Ie
dere oud-mijnwerker met de
stoflongziekte die aanspraak
maakt op een éénmalige uitke
ring van 20.000 gulden moet de
test ondergaan tenzij hij een
verklaring van zijn huisarts
heeft dat het niet hoeft.
De oud-mijnwerkers vinden
de lichamelijke keuring veel te
zwaar. Het actiecomité 'Ere
schuld Mijnwerkers' heeft alle
oud-mijnwerkers opgeroepen
om klachten over de keuringen
te melden voor een zwartboek.
Volgens het comité zijn er drie
gevallen bekend van ex-mijn
werkers die na het silocose-on-
derzoek ernstige lichamelijke
klachten hadden.
Volgens J. de Wit, voorzitter
den haag carel goseling
Oud-minister Van Aardenne
(WD) is dè verrassing in het trio
informateurs dat koningin
Beatrix vanmiddag benoemt
om de vorming van een paarse
coalitie verder vorm te geven.
Van de andere twee, VNG-di-
recteur De Vries (PvdA) en
senator Vis (D66) circuleerden
de namen al enige tijd in poli-
tiek-Den Haag.
Van Aardenne (64) leidde een
WD-commissie die met het
oog op de kamerverkiezingen
van 3 mei nieuw talent binnen
de partij moest opsporen. Dat
lukte niet echt. Van de 31 men
sen die de liberalen in de Twee
de Kamer krijgen is het meren
deel oudgediende of reeds be
kend in politiek-Den Haag. Bo
vendien moest er nog een door
VVD-leider Bolkestein zelf aan
gedragen kandidaat op de lijst,
die Van Aardenne en de zijnen
waren vergeten.
Gijs van Aardenne kwam in
1971 in de Tweede Kamer. In
1977 werd hij minister van eco
nomische zaken in het eerste
kabinet-Van Agt (CDA-WD).
Die post bekleedde hij opnieuw
in het eerste kabinet-Lubbers
(1982-1986). In 1982 werd be
kend dat Van Aardenne geld
Oud-minister Van Aardenne.
foto anp
had gekregen van Holland Sea
Search waar hij president-com
missaris was. In dat jaar kreeg
hij echter ook wachtgeld als
oud-minister. Van Aardenne
werd toen gedwongen 30.000
gulden in de schatkist te stor
ten.
Van Aardenne werd in 1984
als minister getroffen voor de
parlementaire enquête naar het
RSV-drama. De enquêtecom
missie beschuldigde hem ervan
de Kamer onvolledig en dus on
juist te hebben ingelicht: een
politieke doodzonde. Van Aard
enne hoefde weliswaar niet af te
treden maar ging als 'aange
schoten wild' verder door het
leven. Zijn macht binnen het
kabinet, Van Aardenne was
vice-premier, was verdwenen.
In 1986 trok hij zich bij de ka
merverkiezingen uit de actieve
politiek terug. Van Aardenne
haalde later fel uit naar sommi
ge CDA'ers en de PvdA voor
hun rol in de RSV-zaak.
Van Aardenne heeft sindsdien
talrijke minder belangrijke
baantjes gehad. Zo bereidde hij
de verzelfstandiging van de
Staatsloterij voor. Verder werd
hij voorzitter van het College
voor Ziekenhuisvoorzieningen.
Van Aardenne was mede-auteur
van het WD-verkiezingspro-
gramma, waarmee hij zijn co-
me-back maakte in de actieve
Haagse politiek.
Klaas de Vries (51) werd in
1973 lid van de Tweede Kamer
voor de PvdA. Een post die hij
tot 1988 behield. Toen stapte hij
op om directeur te worden bij
de VNG, de Verenigng van Ne
derlandse Gemeenten. De Vries
was als kamerlid vooral actief
op het terrein van buitenlandse
zaken. Hij verliet de Kamer om
dat hij dacht toch geen kans
meer te maken op een minis
terspost.
VNG-directeur K. de Vries.
foto anp
De Vries was onder meer se
cretaris van de PvdA-fractie. Hij
leidde de discussies in de partij
over de plaatsing van kruisra
ketten. Verder was hij voorzitter
van de parlementaire enquête
commissie bouwsubsidies
(1987-1988).
De Vries is de afgelopen jaren
regelmatig in beeld geweest als
PvdA-kandidaat voor een bur
gemeesterspost in een grote ge
meente of als commissaris der
koningin.
In 1991 haalde De Vries nog
fel uit naar het kabinet Lubbers-
Kok vanwege bezuinigingen op
de financiën van de gemeenten
en door het afstoten van taken
naar gemeenten zonder daar
voor geld uit te trekken. Volgens
De Vries moest er juist meer
geld naar de gemeenten om een
goed beleid in stand te houden.
Jan Vis (60) is sinds 1980 lid
van de Eerste Kamer voor D66.
Sinds drie jaar is hij fractievoor
zitter van de Democraten. Vis is
lid van het team dat D66-leider
Van Mierlo zou bijstaan in de
formatietijd. De senator is te
vens hoogleraar staatsrecht aan
de rijksuniversiteit van Gronin
gen. Hij geldt als autoriteit op
dit terrein. Vis werkte in zijn
jeugd als journalist voor de
GPD, de Haagsche Courant en
NRC Handelsblad.
Naar verluidt had Vis weinig
zin in het informateurschap. Hij
is gistermiddag lange tijd door
Van Mierlo bewerkt om toch 'ja'
te zeggen. Hij geldt als een
adept van de Van Mierlo-lijn en
is voor staatkundige vernieu
wing. Hij is voorstander van de
paarse coalitie zonder het CDA
dat dan na tachtig jaar niet in
de regering zit. De drie kennen
elkaar uit de Haagse politieke
wereld. De contacten zijn de
laatste jaren sterk verwaterd.
Voor Van Aardenne geldt dat hij
D66-Senator Vis.
sinds 1986 eigenlijk geen rol
meer heeft gespeeld in politiek-
Den Haag. De Vries kon vanuit
zijn VNG-functie het Haagse
politieke wereldje nauwkeurig
in de gaten houden. Vis zeker
als lid van de Eerste Kamer. De
andere twee hebben zich nooit
uitgelaten voor welke coalitie
dan ook. Alle drie gelden ze als
realisten en pragmatici waarbij
Vis de grootste theoreticus is.
