'Ik heb van enige commotie binnen de KRO niets gemerkt' 'Die mensen zijn gewoon zichzelf' 'De kijkcijfers zitten niet langer in een glazen huisje' 'Wij richten ons op een groot publiek' Rtv show VRIJDAG 13 MEI 1994 Jos Brink achter Zondagskinderen aan HILVERSUM GPD Ze vinden zichzelf helemaal niet bijzonder. Wat ze doen, achten ze vanzelfsprekend. Een fami lielid helpen, een kennis of een onbekende ver weg, dat doe je gewoon. Daar hoeft geen tegen prestatie voor geleverd te wor den. Een ander gelukkig zien geeft al genoeg voldoening. Jos Brink zet deze mensen vanaf zondag in het zonnetje in zijn nieuwe NCRV-programma Zon dagskinderen Afgaande op een oude volks wijsheid zijn zondagskinderen voor het geluk geboren. De zon dagskinderen die Jos Brink op het oog heeft, zijn mensen die geboren zijn om de medemens gelukkig te maken. De presenta tor zoekt ze in het hele land. In elke uitzending trekt hij een wil lekeurige wijk in Nederland in om ter plaatse te informeren naar die bewoner die het meest voor de buurt heeft gedaan. Naar hem of haar wordt tijdelijk een straat vernoemd. Een ca deautje voor vaak jarenlange in zet. leder zondagskind krijgt van Jos Brink een presentje, dat kan va riëren van een trofee voor een redder tot een ketting voor een vrouw die een gehandicapt Roemeens meisje naar Neder land haalde voor een operatie. Zondagskinclerenis een 'amuse mentsprogramma' met weinig opsmuk. Geen dikke tranen, geen dure cadeaus en verbor gen camera's. „Heerlijk. Men sen zijn gewoon zichzelf. Geen gedoe met bekende Nederlan ders die zo nodig in een pro gramma moeten. Daar heb ik een hekel aan. Het is geen jank- programma waarin we door sleutelgaten gluren met de ca- In z'n element Jos Brink voelt zich als presen tator van het programma volle dig in z'n element. „Ik sta voor een decor, aan alle kanten staan gasten om me heen. Ik heb heel direct contact met ze, een grap je wordt snel opgepakt. In grote amusementshows staat er een batterij camera's tussen het pu bliek en de presentator". Jos Brink benadrukt dat het programma vooral de positieve kanten van de samenleving be licht. „Ellende is er al genoeg in de wereld. Ik kom in mijn pas toraat zoveel rotte dingen tegen. Mensen gaan steeds meer langs elkaar heen leven. Daarentegen zijn er een hele hoop mensen die goede dingen doen voor an deren. Je hebt er alleen vaak geen idee van wie die r zijn en wat ze doen." Humor In Zondagskinderenis ruimte voor humor. Vc Brink is dat bijna de om lekker te kunnen werken. „Ik wil na de opnamen met een vrolijk gevoel naar huis gaan. Die treurigheid die vaak na af loop van het programma Op Zoek over me heen hing, daar werd ik akelig van. Ik heb die humor nodig. Zo zit ik in el kaar." Jos Brink gaat voor de NCRV ook zes nieuwe afleveringen maken van het godsdienstige programma Heilige Huisjes. De kennisquiz Cum Laude wordt dez r her En ii KRO-voorzitter Gerrit Braks: „Van commotie binnen het bedrijf heb ik althans niks gemerkt." ARCHIEFFOTO GPD vember debuteert hij met Brink op 1, een journalistiek praatpro gramma over de christelijke waarden die nog in onze maat schappij te vinden zijn. Elke week een ander thema zoals onderwijs, kunst en media. „Een programma in het kader van het 70-jarig jubileum van de NCRV. Doodeng. Zo'n pro gramma is geheel nieuw terrein Overgekomen van RTL4 be schouwde Brink zijn eerste sei zoen bij de NCRV als een try- out. Over en weer was het wen nen. „Mijn eerste jaar bij de NCRV zag ik als een try-out. Vergeet niet dat er een NCRV- aanhang was, die er toch wel moeite mee had dat ik met een man samenwoon. Daar kwa men brieven over binnen. Met mijn programma Heilige Huisjes heb ik hun laatste wantrouwen weg kunnen nemen. Hier hoor ik thuis. De publieke omroep past bij mij. Als je de vijftig pas seert moeten er ineens wat lij nen bij elkaar komen en dat is gebeurd. De Brink die mensen zondag in de kerk zien en horen moet ook de Brink zijn die ze op het toneel of op televisie zien. Ik ben nu een heel gelukkig mens. Ik voel me een zondagsldnd." (Nederland Izondagavond om 20.16 uur) Gerrit Braks voelt zicli niet beschadigd door Reporter-affaire Het waren hectische weken voor KRO-voorzitter en CDA-senator ir. Gerrit Braks. Daar- HILVERSUM THEO KRABBÉ Jos Brink: „Zondagskinderen is geen jankprogramma, sleutelgaten loeren met de camera." De zo gewraakte aflevering van het te levisieprogramma Reporter, waarin het commissariaat van Elco Brink man bij het bedrijf Arscop van zijn aangetrouwde oom Arie V. onthuld werd, heeft de KRO veel le den gekost. Vlak voor de uitzending nam Gerrit Braks kennis van de inhoud van het programma, maar hij zag geen reden om van zijn 'ultieme be voegdheid' gebruik te maken om de uitzending 'op te schorten tot nader bestuursberaad'. Een dag later verklaarde hij in een loyaliteitsconflict met Elco Brinkman gebracht te zijn, maar op grond van de journalistieke feiten achter zijn pro grammamakers te blijven staan. Maar weer 24 uur later liet hij weten de uitzending nog eens aan een interne evaluatie te zullen onderwerpen. Vanaf dat moment ontstond grote verwarring. 'KRO-voorzitter laat zijn journalisten vallen', schreven de media. Terugkijkend op dat hectische aprilweekend is Gerrit Braks zich van geen kwaad bewust. Hij geeft aan vantevoren de makers van Reporter te hebben gewezen op de beeldvoering en vormge ving van het programma. „Met mijn opmerkin gen hebben de makers ook rekening gehouden. Op verschillende plekken in de montage is er wat veranderd. Maar om zes uur was er al sprake van een reactie van de CDA-top, zonder dat ze het programma gezien hadden. Daardoor kon de be oordeling 's avonds al bijna niet meer objectief gebeuren. Dat heeft de impact ook beïnvloed. Ik heb dat weekend altijd dezelfde lijn aangehou den: de journalistieke feiten verdedigd, vraagte kens gezet bij de vorm." Misverstand De kritiek die aanvankelijk in het KRO-bedrijf werd geuit op zijn rol als KRO-voorzitter en CDA- senator berust op een misverstand, meent Braks. De pers zou volgens hem het woord 'evaluatie' geïnterpreteerd hebben als 'onderzoek'. „Alsof het een specifiek onderzoek betrof." Uitgaande van die uitspraak is de vraag gewet tigd welke verklaring Braks dan heeft voor al die berichten in kranten, waarin werd gemeld dat KRO-journalisten zich door hun voorzitter verla ten voelden. Braks reageert met de mededeling aan ten grondslag lag de onthulling van de redactie van Reporter dat CDA-lijsttrekker Elco Brinkman commissaris was bij Arscop, het bedrijf van zijn aangetrouwde oom Arie V. Deze zakenman werd gekenschetst als een louche type dat in het verleden frau de had gepleegd. Getuigen hadden bij een notaris tevens een verklaard dat V. geregeld met een vuurwapen op zak liep. Naar aanleiding van opgemelde uitzending zegden meer dan duizend KRO-leden hun lidmaatschap op. Hun klacht: de redactie van Re porter zou Brinkman suggestief hebben aangepakt en bewust beschadigd. Vice-voorzit ter I. van Wegberg legde zelfs zijn bestuursfunctie neer. Zelf werd de KRO-voorzitter heen en weer geslingerd tussen twee gevoelens. Als mede-opsteller van het verkie zingsprogramma van het CDA wilde hij zich loyaal tonen aan de beschadigde lijsttrek ker Elco Brinkman, maar in principe ook aan de mensen in zijn bedrijf: de KRO. Tege lijkertijd had de oud-minister van Landbouw zijn handen vol aan de nieuwe media wetgeving. Die moest zo door de Senaat geloodst worden, dat het publieke bestel zou worden veiliggesteld. Een gesprek met de KRO-voorzitter, die er trots op is dat zijn om roep blijft groeien. Zijn lijfspreuk: Be good and tell it. dat binnen de KRO nooit commotie is ontstaan. Hij zegt alleen een brief te hebben ontvangen van Ton Verlind, van KRO's chef informatie TV. En die zou hem hebben geschreven dat de bericht geving terzake 'slechts op een misverstand' zou kunnen stoelen. „Ik althans", zegt Braks, „heb van die commotie niets gemerkt." Zijn mond plooit zich in een glimlach. Eindre dacteur Fons de Poel, Ton Verlind «n Gerard Hulshof, KRO's directeur radio en TV, zij allen hebben hem gecomplimenteerd met zijn consis tente optreden gedurende de afgelopen weken. Zegt Braks. Ten overvloede laat hij weten daar blij mee te zijn. Hij kondigt nog maar eens aan dat de KRO zich gaat bezinnen op de formule van Reporter en op de evaluatieprocedures. Los daarvan wil Braks wil graag nog even opmerken geen Berlusconi te he in reactie op de vraag of de suggestieve stijl en vormgeving van Reporter wel past bij een identi- teitsomroep als de KRO en niet eerder thuishoort bij RTL4 of RTL5, begint Braks omstandig de for mule van de twee informatieve televisierubrieken van zijn omroep uit te leggen. Brandpunt is sterk georiënteerd op de actualiteit met kritisch com mentaar daarop. En Reporter is een programma dat zich richt op dieper gravende onder zoeksjournalistiek 'in een wat dramatische toon zetting'. „In dit geval is de maatschappelijke impact erg groot geweest. Het is de vraag of die formule zon der meer voor alle onderwerpen toepasbaar is. Eén van de conclusies die we nu na deze ervaring getrokken hebben is dat we ons diepgaand moe ten bezinnen of het een onder alle omstandighe den bij de KRO passende formule is. En we zullen externe deskundigen als klankbord om raad vra gen." Katholieker Van oudsher vertegenwoordigt de KRO binnen het publieke omroepbestel het katholieke deel van de Nederlandse bevolking. Braks hecht eraan dat nog eens uitdrukkelijk te beklemtonen. Maar voor welk type katholicisme staat de KRO dan wel? Braks: „In mijn tijd is de KRO wat katholie ker geworden. Meer herkenbaar katholiek in rela tie tot het instituut. Dat ligt niet aan mij, maar aan het feit dat de polarisatieperiode voorbij is. Jongere mensen voelen zich niet meer aange sproken door de kerk zoals de generatie vlak na mij, die in de jaren zestig van de middelbare school kwam en ging studeren. Er is sprake van een veel mildere relatie tussen het instituut en de katholieke stroming in Nederland. Dat mondt voor de KRO uit in een redelijk goeie verstand houding met de bisschoppen. Zo loop ik regelma tig op de Maliebaan bij kardinaal Simonis in en uit."- Allemaal leuk en aardig, maar daarmee heeft Braks nog niet gezegd voor welk type type katho licisme de KRO staat. „Als platform voor commu nicatie zijn we onafhankelijk. De KRO is geen ver lengstuk van de kansel en ook geen woordvoerder van enige stroming binnen het katholieke volks deel dan ook. Ik weet dat die onafhankelijkheid in de ogen van velen afbreuk doet aan de betrok kenheid bij een bepaalde oriëntatie. Als we aan dacht schenken aan de Acht Mei Beweging, klinkt het verwijt dat de KRO aan die kant staat. Zoals eenzelfde" verwijt klinkt bij de aandacht voor de wat behoudende kant van de katholieken in Ne derland." Reorganisatie De laatste jaren is door reorganisatie en afslan king een generatie programmamakers verdwe nen, die het gezicht van de KRO véle jaren mede bepaalden: Hans van Willigenburg, André Truy- man, Dolf Reijmers, Henk Bouwman, Theo Stok kink. Voor hen in de plaats zijn grotendeels free lance medewerkers aangetrokken, van wie mag worden afgevraagd of ze eigenlijk wel een bood schap aan de identiteit van de KRO. Braks spreekt van een juiste beleidsconstate- ring, maar wenst niet op genoemde personen in te gaan. Die hebben een geweldig mooie staat van dienst bij de KRO als programmamaker ge had, zegt hij. En het vervelende is dat sommigen ook geroepen zijn tot managementfuncties. „Het is een complex van omstandigheden, dat uit mondt in een reorganisatie, waarin je keuzes moet maken. We hebben zeer bewust gekozen voor een KRO die primair broadcaster (uitzendor ganisatie, red.) is. En minder primair producent. Daarvoor moet je in de organisatie de nodige flexibiliteit inbouwen. Dat kan beter met losse contractmedewerkers dan met mensen in vaste dienst. Maar aan hun arbeidscontract stellen wij in principe dezelfde voorwaarden als aan de vaste medewerkers. Ook mensen als Fons de Poel en Ton Verlind voldoen aan de katholiciteitseis." De dagelijkse barometer van de Dienst KLO Cijfers, cijfers, cijfers. Bij de dienst Kijk- en Luisteronderzoek van de NOS kunnen ze er geen genoeg van krijgen. Daar kunnen ze zelfs uitrekenen dat 33 procent van de vrouwen en 4 procent van de mannen wel eens moet huilen bij All You Need Is Love. Maar dat is niet echt de informatie waar de omroepen op zitten te wachten. De omroepen hongeren naar gegevens over kijktijd, kijkdichtheid, marktaandelen en soms waarderingscijfers. Cijfers, cijfers, cijfers. Elke dag opnieuw, elke dag vers. 's Mor gens om tien uur zijn de cijfers van de vorige televisie-avond be kend; om twaalf uur staan ze al op Teletekst. ken, hoe goed ze kijken, hoe lang ze kijken, of hoe ze je pro gramma's waarderen. Wie bij voorbeeld de jaarcijfers over 1993 raadpleegt, kan daaruit opmaken dat 11 van de 30 best gewaardeerde uitzendingen van vorig jaar door de Evangelische Omroep op de buis werden ge bracht. Publieke omroepen hechten sterk aan zulke gege vens. HILVERSUM TON DE JONG „De vraag naar de kijkcijfers is de laatste jaren enorm toegeno men", weet drs. Wim Bekkers, hoofd van de dienst Kijk- en Luisteronderzoek (KLO), als geen ander. „De komst van de commerciële omroepen RTL4 en RTL5 heeft wat dat betreft tot een sterke wedijver geleid. Er wordt méér waarde gehecht aan de cijfers dan voorheen, toen de publieke omroepen nog het al leenrecht hadden. In die tijd waren alleen wat omroepbazen en prografnmamakers geïnte resseerd; tegenwoordig is ieder een er mee bezig. Elke onuoep heeft zijn eigen onderzoeker in dienst om de cijfers te analyse ren. De kijkcijfers zitten niet langer in een glazen huisje, zeg Kijkcijfers kunnen je als om- Hoeveel men- r je programma's kij- >ep veel leri Geen relatie Bekkers: „Er bestaat geen direc te relatie tussen kijkdichtheid en waardering. Met andere woorden: de dichtst bekeken programma's zijn niet per defi nitie altijd de best gewaardeer de. Een programma met een klein bereik, maar met een hoge waardering, geniet daarom toch vaak een beschermde status. Voor een omroep als, pakweg, de VARA is het niet alleen inte ressant om te weten hoe de kij kers haar programma's waarde ren, maar vooral ook hoe haar eigen achterban ze waardeert." Want ook dat registreert de dienst KLO. Of beter: laat ze re gistreren. Het continu kijkon derzoek wordt in opdracht van NOS en STER uitgevoerd door het Hilversumse bureau Into- mart. Dat heeft bij 850 huishou dens in den lande (die samen een representatieve doorsnede van tv-kijkend Nederland vor men) meterkastjes staan, zoge naamde kijkmeters. De ge zinsleden toetsen met behulp van een afstandsbediening ge gevens in: wanneer ze beginnen en ophouden met kijken, en hoe ze - uitgedrukt in rapport cijfertjes van 1 tot 10 - waarde ren wat ze gezien hebben, 's Nachts belt de centrale compu ter van Intomart automatisch het elektronische geheugen van alle panel-huishoudens en haalt hij de gegevens op. Soepje De dienst Kijk- en Luisteronder zoek probeert van die enorme brij gegevens een goed soepje te koken. Dan blijkt bijvoorbeeld, dat 75 procent van Nederland helemaal niet- of minder dan een uur per week naar RTL5 kijkt. En dat 87 procent mini maal een uur per week op een De dienst Kijk- en Luisteronder zoek heeft uitgerekend dat 'All you need is love' 33 procent van de vrouwen en 4 procent van de mannen aan het huilen brengt. FOTO KIPPA van de publieke zenders Neder land 1, 2 of 3 afstemt. Vooral naar de Journaals wordt nog al tijd goed gekeken. Wim Bekkers illustreert zijn woorden met staatjes en statis tieken: „Ondanks de concurren tie met RTL4 en RTL5 is de in formatieve rol van de publieke Geen extreem kijkgedrag HILVERSUM GPD De Nederlandse kijker hangt tegenwoordig gemiddeld 2 uur en 28 minuten per dag voor de buis. Gerekend over 1993 kwam dat neer op 898 uur per persoon (van zes jaar en ouder). Daarvan gingen de meeste uren naar RTL 4 (265), gevolgd door Neder land 2 (136), Nederland 1 (133) en Nederland 3 (129). „De kijktijd is over de jaren heel stabiel gèbleven", vol gens Wim Bekkers van de dienst KLO. „Door de komst van RTL is dat wel wat aan getrokken, maar de hoeveel heid gespendeerde kijktijd staat niet in verhouding tot wat er aan zenders bij is ge komen. Het is zeker niet zo, dat iedereen 'altijd' televisie zou kijken." De meest bekeken publieke omroep was vorig jaar de TROS, die in het avondtijd vak (18.00-24.00 uur) een kijkdichtheid scoorde van 5,4 procent (1 procent kijkdicht heid 136.200 kijkers). Sir Peter Michael gelooft in Classic FM AMSTERDAM MONIQUE BRANDT De effectiviteit van TV-commer- cials neemt af omdat kijkers steeds vaker wegzappen als het reclameblok op televisie van start gaat. Adverteerders zullen in de toekomst daarom meer gebruik gaan maken van com mercials op de radio. „Radio wordt de komende jaren een heel belangrijk medium", hoopt èn verwacht Sir Peter Michael, bestuursvoorzitter/aandeelhou- omroepen niet in het geding ge komen. Aan de andere kant, en dat is misschien ontnuchterend, moet je vaststellen dat televisie meer dan ooit een ontspan ningsmedium is. Daarna volgt de informatieve functie, en dan pas - op grote afstand - de 'poot'educatie/cultuur." der van het le station Classic FM. Het klas- siek/jazz-station kreeg eerder dit jaar een Nederlandse etherf requentie en is sinds 30 april in de lucht. Volgens Michael is de tijd voorbij dat er bij adverteerders alleen naar de aantallen men sen wordt gekeken die met een promotie-spot worden bereikt. „Via de televisie bereik je meer mensen, dat is waar. Maar als je een spot voor een nieuw type Mercedes hebt, gaat het niet om het dochtertje van drie en de oude schoonmoeder die voor de televisie zitten. Je moet de man of vrouw bereiken die er over denkt een nieuwe auto aan te schaffen. Met radio, dat zo'n gedifferentieerd medium is, kun je je doel dan veel makkelijker bereiken. Classic FM heeft bij voorbeeld een relatief welva rend publiek, dat doorgaans niet veel televisie kijkt." Nederlandse mediaplanners geloven nog niet erg in het nieuwe station, omdat het te onbekend is en zich bovendien op twee verschillende muziek genres richt. Michael wijst ech ter op de situatie in Engeland, waar de reclamebestedingen het afgelopen jaar op de radio met 30 procent zijn gestegen, mede dankzij de komst in sep tember 1992 van Classic FM, dat zich nadrukkelijk richt op een breed publiek. „En dat is pas het begin", aldus Michael. Netwerk Michael wil op die trend inspe len door een Europees netwerk van commerciële klassieke sta tions op te bouwen, zij het in landen waar de Engelse taal goed wordt begrepen, gezien de tweetalige uitzendingen. Op dit moment worden er onderhan delingen gevoerd met overhe den van Scandinavische landen over toelating van de zender. Wanneer het station in andere landen gaat uitzenden is nog niet bekend. Het kan snel gaan, gezien het feit dat het Neder landse Classic FM in minder dan twaalf weken tijd is opge zet. „Ik waag me niet aan voor spellingen", aldus Michael. Ook kan hij nog niet vertellen of de Sir Peter Michael: „Als Classic FM eenmaal loopt, trekken wij Britten ons terug achter het Kanaal." FOTO GPD stations die op stapel staan, be halve klassieke muziek ook jazz in hun programmering zullen opnemen, net zoals dat in Ne derland is gebeurd. „Het gaat erom dat een zen der zo goed mogelijk aanslaat. We richten ons in onze klassie ke en jazz-programmering op een groot publiek, niet op een kleine groep van liefhebbers: We willen de deur openzetten naar mensen beseffen dat er meer is dan pop en rock en gol den oldies, maar niet weten Het station in Nederland zal in de toekomst geheel door Ne derlanders worden gerund. Op dit moment worden medewer kers aangetrokken. Michael: „Al zijn de eigenaren Brits, het sta tion wordt door en door Hol lands. Als de zender eenmaal loopt en onze taak is voltooid trekken wij ons weer terug ach ter het Kanaal."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 10