Niets is vreemd en niets is gek' 'Gewoon een kwestie van stijr Rtv show In extase voor hupsige prikkelslips - VRIJDAG 6 MEM 994 Arnold Jan Scheer, gids in wondere wereld van 'De ParadijsvogelsUrsul de Geer laat gasten in hun waarde J HILVERSUM «JAAPTIMMERS dat er in Paradijsvogels 'echte gekken' zaten. Ik vind dat woord 'gek' niet te hanteren, want wat onze maatschappij daar alleen maar mee wil zeggen is dat ie mand erbuiten staat. Er zijn zo veel variaties op 'gek': schizo freen, eigenzinnig... Het is dus een veel te grote noemer; van daar dat ik de noemer 'gek' ver dacht ga vinden. Ik denk dat men bedoelt: We willen er niks mee te maken hebben." Magie Reeds als broekeman was de magie in hem gevaren, 'de ma gie' van de zonderlinge lieden. Vader had hem weerhouden van een onzeker artiestenbestaan, waarna er voor de jonge Arnold nog maar één ding overbleef: journalist worden. Met een foto graferende makker drentelde hij al op jonge leeftijd de Kal ver straat op en neer, op zoek naar interessante mensen. Toen hij op sollicitatie mocht komen bij het Utrechts Nieuwsblad, ont moette hij in de trein een gekke straatartiest, die hij prompt en trots als het eerste onderwerp voor een illuster artikel mee troonde naar zijn sollicitatiege sprek. Maar: interessante men sen, daar zat de hoofdredacteur niet echt op te wachten. Tot ziens, Scheer. „Ik heb het niet zo op de vol wassenenwereld", zegt hij nu, ongeveer drie decennia en ette lijke bijzondere ontmoetingen verder. „Ik vind het absoluut séai om volwassen te zijn. Vol wassen zoals Veel mensen dat opvatten, dan. Ik vind dat je juist contact moet houden met je roots, met je wortels." De televisie helpt de werke lijkheid te betrappen. Hoe bloemrijk het geschreven woord ook kan worden toevertrouwd aan het papier, niets registreert iets zo meedogenloos als de ca mera. Hoe de Zaanse variété-ar tiest Matthias de Boer door een wapperende deur bijna over de rand van zijn winderige balkon werd gemieterd. Hoe Freddy Lodder, de sex-apostel die zijn huis openstelt voor twee, drie orgies per dag, zich door het menselijk verkeer pleegt te be geven. Hoe Robot Rudy, de vijf tigplusser, zijn dagen nog im mer vult met opwindspeelgoed. Prachtige televisie, democréti- sche televisie: sommige hoofd rolspelers geven zelf regie-aan wijzingen, die Scheer Co doorgaans bereidwillig opvoj- gen. Weigerachtige mensen zal hij ook nooit overreden om aan het programma mee te werken. Met Paradijsvogels moet je voor zichtig omspringen, hebben die afgelopen dertig jaar geleerd. „Sommige van die mensen le ven in een enorm isolement; wij zijn hun contact met de buiten wereld.. Als iemand dus zegt: Ik wil niet, ga ik hem ook niet over halen." Melancholie overvalt hem dan. Vroeger, herinnert Scheer zich, vroeger had je in Amster dam nog mensen die op allerlei kruispunten het verkeer gingen regelen. „Sommigen zetten een pet op, anderen een helm. Fan tastisch. Een mooie tijd, was dat. Maar dat moet je nu niet meer doen, want dan kan je een knal voor je kop krijgen." Ursul de Geer heeft inmiddels als talkshowhosteen aanzienlij ke reputatie opgebouwd. Be kend en onbekend Nederland staan in de rij om zich te laten interviewen. Zijn lichtelijk op hemelende methode maakt dat de gasten zich op hun gemak voelen en enthousiaste verhalen komen vertellen. En daar is Ur sul op uit: een mooi verhaal ho ren. Ursul dramt en zuigt zijn gasten niet leeg. „Gewoon een kwestie van stijl." Niet zelden wordt over hem ge zegd dat hij de interviewer 'ac teert'. En dat heeft alles te ma ken met z'n verleden. Ursul de Geer was vijftien jaar actief als regisseur en acteur bij gezel schappen als Centrum en Perso na. „Die theaterwereld was een moeilijk bestaan. Ie moet hard knokken en het was geen vet pot. Bovendien vond ik mijn bestaan nogal waterig, margi naal, zo je wilt. Ik werd te af hankelijk van mijn werk. Ik wil de een baan hebben, zodat ik daarnaast zelf kon bepalen wat ik deed. Ik was toen veertig en de drang naar onafhankelijk heid van subsidiegevers was groot." Een aantal aanbiedingen sloeg hij af, onder meer een cul turele baan bij het ministerie van WVC. Op advies van een vriend stapte hij naar de NCRV met voorstellen voor een dra- maproduktie, een filosofisch programma en een kunstpro gramma. Die ideeën verdwenen in de prullenmand. Een tegen voorstel een quiz te presente ren, werd door De Geer zelf af gewezen. Uiteindelijk vonden beide partijen elkaar in een talkshow. De Geer werkt voor de TV, maar zijn liefde is en blijft to neel. „Die voorkeur komt onder meer terug in het ontbreken van de journalistieke passie. Ik houd erg van conversaties en dialogen. Ik houd van teksten als transportmiddel van gevoe lens die zelf onder de opper vlakte blijven. Het gaat er mij in de gesprekjes om dat iemand iets zegt en dat je voelt dat er iets anders achter zit. Ik laat dat graag zo." Heksentoer De verhalen die mensen hem vertellen, zijn voor hem 'symbolen van de werkelijk heid'. En hij vindt het telkens weer een heksentoer om in de hem bemeten tijd die verhalen boven water te krijgen. Voor ie dere uitzending wordt hoog stens twee uur materiaal opge nomen. Ursul de Geer beschikt over een team dat hem alle mo gelijke informatie verschaft over zijn'slachtoffers'. „Ik heb een soort vetorecht. Als ik absoluut geen zin in ie mand heb, of ik kan niets met iemand, dan komt zo iemand er niet in. Maar ik laat me ook wel eens overtuigen hoor. Ik ben in dit soort dingen redelijk onze ker." Zijn vroegere bezwaren tegen een overmaat aan praatshows op TV heeft hij laten varen. „Ik vind het helemaal piet erg om iemand 's morgens in een pro gramma te zien en 's avonds opnieuw. Ik had ooit het ver haal over de nonnenschool van Ursul de Geer: „Zonder ijdelheid kun je niet op TV verschijn Sylvia Millecam en een paar da gen later deed Ivo Niehe dat nog eens dunnetjes over." Naarmate het aantal praat shows toeneemt, ziet De Geer een kleiner wordende rol weg gelegd voor de zogenaamde 'bekende Nederlanders'. „We zijn een beetje af van het be kende-Nederlanders syndroom. Waar het in toenemende mate om draait, is het zoeken naar de alledaagse werkelijkheid. Kijk naar programma's als Lief Leed, de Ronde van Witteman en Rondom tien. Memaal oases van realiteit, veel aardiger vaak dan zo'n bekende Nederlander die een verhaaltje afsteekt." De Geer begon vijf jaar gele den bij de NCRV en stapt enkele jaren geleden over naar de commerciële RTL. „Die over stap was enorm. Hier bij RTL kan in financieel opzicht veel minder. Elk dubbeltje moet worden verdiend. Maar als je succes hebt, word je hier be handeld als een ster. Op de vraag wat hij van colle- ga-presentatroen vindt, ant woordt hij op de hem bekende bedachtzame wijze: „Sonja is de moeder van de talkshows. Karei van der Graaf was vroeger de hoofdonderwijzer, maar hij is veranderd: nu probeert hij de jongen te zijn die alles zo goed weet. Ivo is de slimste, de za kenman onder de .presentato ren; hij weet als geen ander wat goed scoort. Ischa is de patho loog-anatoom van de ziel." Udel Hoe hij zijn eigen programma moet omschrijven, weet hij niet goed. „Wat des Ursuls is, dat kunnen alleen anderen zeggen. Wat we wel doen, is praten over gastën en onderwerpen in ter men als: dit is een Ivo-tje, of een Kareltje.". Na enig nadenken: „Misschien dat ik word gedre ven door de fascinatie voor het verleden van mijn gasten en waar zij vandaan komen." De Geer staat békend om zijn ijdelheid. „Ach, de een heeft wat meer uitstraling dan de an der. In mijn geval heeft dat met mijn achtergrond te maken (hij is van adel red.). De een noemt mijn uitstraling ijdel, de ander arrogant. Maar ik zeg altijd maar: zonder ijdelheid kun je niet op TV verschijnen." De presentator heeft overi gens nooit iets gemerkt van het feit dat de zakelijke belangen van RTL4 de inhoudelijke vrij heid van zijn programma zou den aantasten. „We kunnen echt alles aanpakken. Belangrij ke factor is natuurlijk wel dat het programma voor een zo breed mogelijk publiek wordt gemaakt; bij RTL gaat het vooral over kijkcijfers en marktaande len. Ischa daarentegen heeft een programma voor een klein publiek. Mijn publiek is niet ge ïnteresseerd in een serie bizarre beeldhouwwerken van een kun stenaar uit Enschede." Beschouw hem maal ais gids in een won dere wereld, Arnold Jan Scheer. Als maker van AVRO's TV-programma De Pa radijs vogels kruiste hij al menig maal het pad van 'vreemde vo gels'. Van de sex-apostel Freddy Lodder tot de man die twee me ter twintig (en neger) wilde wor den. Van de uitvinder van de haargroeihelm tot de acrobati sche pianostemmer in zijn tij gertanga. Scheer verbaast zich over niets en niemand meer. "Niets is namelijk vreemd." Neem nu Dikke Miet. Kroeg bazin, ergens in Brabant. In haar achterkamertje behandelt ze af en toe mensen met klach ten. Die mevrpuw bijvoorbeeld, die jaren met een kaal hoofd rondliep. Geen specialist die er raad mee wist. Maar sinds de handopleggingen van Dikke Miet ondergaat, kan ze waar achtig weer pronken met een haardos. Probleemloos sluit Dikke Miet zich aan in de lange, lange stoet van Paradijsvogels, zoals Arnold Jan Scheer ze in de loop der tijd is gaan noemen. Het betreffen mensen die zich volgens de gevestigde orde bui ten de maatschappij hebben ge plaatst. Maar. Scheer denkt daar anders over. „Volgens mij is het totaal andersom. Volgens mij is er een knop omgegaan bij de mensen die elke avond de tele visie aanzetten, biertje erbij pakken, en die kast uitzetten als ze te moe zijn om nog te kijken. De Paradijsvogels zijn nog zich zelf gebleven." Of gewórden „Ja, in feite zijn ze zichzelf aan het wórden. Je bent dlle- maal in ontwikkeling, maar de ze mensen doen tenminste iets dat essentieel bij ze hoort, iets dat ze putten uit wat diep in hen zit. Ze geven zich niet over aan vervlakking en radeloos heid; ze doén er tenminste wat Hoe bont was de parade niet? Wat Scheer ervan op televisie kon brengen eerst in pro gramma's als Kijk-kijk en D'r Op en D'r An, later in Showroom en nu alweer voor het derde sei zoen in Paradijsvogels is nog maar een deel van de vlucht Hollanders die op enig moment verzeild raakte in een volstrekt eigen denk- en leefwereld. De sociale buitenpoorters. Arnold Jan Scheer zoekt ze nu al drie decennia op. Of beter: „Ik ont kom er niet aan." Bizarre ontmoetingen. Met Henry Pronkers, bijvoorbeeld, de man die dagelijks om vier uur 's morgens opstond om zijn lichaam te trainen en aldus ge reed te maken voor de onsterfe lijkheid. Hij moest en zou twee meter twintig groot worden. En liefst ook zwart. Want, zo rede neerde hij, zwarte mensen heb ben doorgaans meer souplesse dan blanken. Ze kunnen ook beter dansen. Aan het eind van het filmpje schminkte hij voor de spiegel in de badkamer zijn kop zwart, en vervolgens zijn gespierde armen en benen. Zet te een zwarte-pietenpruik op, gelooft, kan dat dus zijn omdat kabouters daadwerkelijk be staan, óf omdat diegene er iets mee wil uitdrukken." Het gaat volgens hem alle maal om rituelen, ieder heeft zijn eigen houvast. Of zoékt houvast. Neem nou die meneer Zwetbroek, die van de ene op de andere dag Armeens was gaan praten (tenminste: het klónk als Armeens) en zijn eigen gelóóf had ontwikkeld. Volledig buiten de maatschappij geraakt. Dat zijn toch rare dingen? Mis schien is juist die maatschappij van ons haar belangrijkste ba kens wel kwijt, brengt Scheer daartegen in. „Ik vond al snel dat de maatschappij zich eerder buiten de maatschappij steldé, dan dat die 'wereldvreemde' mensen zich buiten de maat schappij stelden. In principe is niets vreemd. Daar gaat het programma ook over. Laatst was er een moderne psycho loog, die in een boekje schreef liep met zijn mountainbike de trap af en fietste weg. En wat te denken van Dick Talma? De getatoeëerde man, die een extreme daad stelde door zelfs zijn aangezicht volle dig te maskeren. Het drieste botje door zijn neusschot loog er ook niet om, voor een zacht aardige vader van twee opgroei- endekinderen. Geestelijk gebroken Pas later in de uitzending bleek, dat Talma emotioneel ernstig geworsteld had met het feit dat zijn eigen vader in de Tweede Wereldoorlog bij de SS had ge diend, en hem in zijn jeugd met grote regelmaat had getracht geestelijk te breken. Arnold Jan Scheer: „Ik wil laten zien dat er méér achter zo'n man steekt, meer dan alleen maar een vent met een getatoeëerd hoofd. Zelfs zóveel, dat hij het zelf niet eens kon formuleren, eigenlijk. Hij begrijpt het zelf ook niet he lemaal. Het programma mag amuseren, maar de mensen in de uitzending verdienen res pect. Verdienen het om serieus genomen te worden. Als Para dijsvogels alleen maar als een freakshow werd gezien, zou ik dat niet zo leuk vinden. Het gaat niet alleen om de uiterlijk heden; je moet ook iets zien van hun motieven." Scheer komt te spreken over mensen die in kabouters gelo ven. Hij weet inmiddels dat in landen als IJsland, Ierland en Scandinavië kabouters worden herleid naar de natuur. „Daar is men ervan overtuigd dat alles in de natuur bezield is. En dat is weer terug te vinden in mensen die tegen planten praten en zo. Wij zijn zó vervreemd van onze naaste verwanten de dieren en de planten, zeg maar dat wij die wezens als iets totaal an ders zijn gaan zien: niet meer als wézens," zelfs. Dus als ie mand zegt dat hij in kabouters Arnold Jan Scheer: „Ik heb het niet zo op de wereld van volwassenen." Wat is er mooier dan een avond je uit zon der echtge noot? „Zakken, zakken." FOTO NER worden, over dat „die AIDS best meevalt" en dat je „heus geen condoom nodig hep", blijkt dat het initiatief van Margreet bij sonunige botterikken helaas nog steeds broodnodig is. Zakken Hoog tijd nu voor het toetje: The Exposures. De dames klim men op barkrukken om een be ter uitzicht te hebben. „Zèkken! Zakken!" roepen ze. Voor de duidelijkheid: deze uitroep slaat op des heren pantalons. Als die daadwerkelijk naar beneden gaan wordt er zo hard gekrijst dat overvliegende vliegtuigen spontaan uitwijken. Hier en daar lijkt hartbewaking noodza kelijk. Meen Ria Valk is niet echt onder de indruk. „Ik vond de badpakken wel mooi. Maar die mannen? Pfff, daar ben ik te oud voor. Bovendien heb ik thuis mijn eigen lekkere Bobbie. Alleen, waar blijft hij toch? Hij zou me komen ophalen." Gevreesd moet worden dat Ria's gespierde wederhelft ten prooi is gevallen aan het inmid dels wel zeer manlustige pu bliek. The Exposures moeten na hun optreden rennen voor hun leven. Ze worden gillend achter volgd tot in de kleedkamer, waar zich taferelen afspelen die het feminisme in een geheel nieuw daglicht plaatsen. De portier houdt zich met een theedoek over zijn hoofd schuil onder de bar en een per onge luk te vroeg binnengekomen chauffeur rent angstig terug naar zijn auto. En fotograaf Frank? Die is het laatst gesignaleerd in de dames toiletten, waar hij krampachtige pogingen deed buurvrouws krulletjespruik over zijn hoofd te trekken. Fotograaf Frank kan soms gruwelijk koppig zijn. Ik had een enige bloemetjesjurk voor hem op de kop weten te tikken. En een paar reuze elegante pumps, maat 46. Maar hij vertikte het zich te verkle den, ook al legde ik uit dat heren in dameskleding enorm en vogue zijn en dat hij onvermomd beslist niet langs de portier zou kunnen komen. De zwoele party waarvoor Het Wereldje was uitgenodigd, was namelijk ten strengste verboden voor mannen. Die moesten verplicht thuisblijven, opdat de dames zich tijdens 'de spetterende avond van de vrouw van nu' ongegeneerd te buiten konden gaan aan wufte lingerie, erotische pretpakketten en een opwindende overvloed aan gespierde male strippers. Als we arriveren bij de Landsmeerse discotheek waar de feestelijkheden plaatsvinden, I smijt ik Frank boos de van de buurvrouw geleende krulletjespruik naar het hoofd en loop naar binnen. „Zoek dan potdomme zelf maar uil hoe je er in komt." Even later duikt hij grijnzend naast me I op. Meneer is gewoon heupwiegend achter de heren strippers aan- j gelopen. Laat zijn moeder het maar niet horen. De discotheek is tot de nok gevuld met opgewonden da- Imes. De stemming zit er, zo zonder lastige echtgenoten, al geweldig in. Er worden in hoog tempo champagne-cocktails in- genomen en bij de 'pretkraam' f vliegen de bilvormige zeepjes en het eetbare herenondergoed vlot over de toonbank. Een me vrouw trakteert zichzelf gulzig op vijf condooms waarop een meetlatje is geschilderd. „Het is tenslotte bijna moederdag."' Twee oudere dames zijn nog wat aarzelend, ,,'t Zijn wel heel I mooie eeh.., condooms, hè Truus? Ik wil wel zo'n groene. En een met van die sprietjes." Fotograaf Frank begint spijt te J krijgen dat hij die jurk niet heeft aangetrokken. Zo tussen vijf- honderd vrouwen vol bruisende champagne-cocktails begint hij het een ietsepietsie benauwd te krijgen. Gelukkig wordt dan de aandacht afgeleid door Dirk, die professioneel macho het podi um betreedt. Dirk is gekleed in een sportieve vrijetijds-combi- natie. Maar niet lang. Onder oorverdovend gejuich ontdoet hij zich van colbert, stropdas, overhemd en pantalon. Daar onder draagt Dirk een lichtge vende tanga-slip. Maar niet lang. Hoera voor Dirk! Na Dirk volgt een sexy mode show vol tijgernachthemdjes, satijnen body's, olijke hemdjes, badpakken en luxe lingerie. Met tot slot de lingerie-bruid, met veel kant en jarretels onder de sluier. De bruid kauwt ontspan nen kauwgum. Of zou ze een hapje eetbaar ondergoed geno men hebben? Daar hebben we Dirk weer. I-lij is wat zenuwachtig, want hij heeft tussen het joelende pu bliek tot zijn schrik zijn moeder ontdekt. Maar hij werpt zich dapper quins, ontdoet zich wederom van enig textiel en verdwijnt met de lingerie bruid in de coulis- Klapstukken Voor we overgaan tot de klapstukken, de alles onthullen de Exposures, wordt even de aan dacht gevraagd voor waar het op deze wufte avond eigenlijk allemaal om draait. Om twee dingen: linge rie en condooms. Betreffende het eerste: op dit gebied bestaat er sinds kort een nouveauté, de lingerie-party. Op zo'n party wordt bij een kopje koffie gezellig thuis lingerie ge showd voor buurvrouwen, vriendinnen en schoonmoe ders. Principe Tupperware-par- ty, maar dan met hupsige prik kelslips inplaats van plastic koelkastbakjes. De gastvrouw krijgt tien procent van de winst, uitgekeerd in lingerie. Geïnte resseerd? Bel 02507-30209. Deze nieuwigheid op het lin gerie-front is een initiatief van de organisatrice van vanavond, Margreet de Vries. Margreet is eigenares van een lingerie groothandel. En tevens de dochter van de bekendste Am sterdammer uit het prikkel-cir cuit, Zwarte Joop, in vroeger da- Het Wereldje PANDA DE L'ISLE gen exploitant van het befaamde Ca- sa Rosso: Margreet weet dus haar weetje op sex-ge- bied, hetgeen ons brengt op het tweede belangrijke onderwerp van vanavond: het condoom. Mar greet: „Het is on gelooflijk hoe veel vrouwen omgaan met het gevaar van AIDS. Vrije sex vind ik prima, maar als ik zie wat er overal om me heen gebeurt... Er zijn nog altijd vrouwen die niet veilig vrijen. Ze voelen zich niet op hun gemak met een pakje Durex op zak. Ze vinden het moeilijk om opeens Jan of Flip een condoom onder de eeh.., neus te duwen. En dat kan gewoon niet. Met een avond als deze wil ik laten zien dat er .tegenwoordig heus heel prettige manieren zijn om zo iets op te lossen." Met het pret-condoom bij voorbeeld. Dirk zal ons er een paar tonen. Hij ritst de broek open en showt achtereenvol gens het drop-condoom (goed voor de keel), het pepermunt condoom, het aardbei-con doom (vitamine!) en het fluo rescerend condoom. Dirk staat, kortom, voor lui. Maar het is voor het goede doel. En gezien de onbegrijpelijke opmerkingen die hier en daar gemompeld

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 12