Spotprijs
'Statiegeld tegen ontslag'
'Nu de CD nog verbieden'
Binnenland
PvdA ruimt struikelblok
voor paarse coalitie op
Brandweerman bewusteloos bij gaslek
VNO en NCW gaan samen
'Ons leven heeft in Syrië de waarde van een kip
DONDERDAG 5 MEM 994
Belgische wildwest in Maastricht
Maastricht De rijksrecherche stelt een onderzoek in naar de ge
dragingen gisteren van de Belgische rijkswacht die tot in Maas
tricht een Belgisch echtpaar achtervolgde. Bij een wildwest-ach
tervolging door de Maastrichtse binnenstad, raakte het verkeer
totaal ontregeld. Het Belgische echtpaar ramde drie auto's,
waaronder twee politiewagens. De achtervolging werd ingezet
toen de Belgen een autokeuringsstation hadden overvallen en
vluchtten in een gestolen auto. Onderweg schoten ze op de rijks
wacht. Niemand raakte gewond.
Westzaan krijgt kunstmatig moeras
zaanstad Westzaan wil een moeras aanleggen in een 1.230 hec
tare groot landbouwgebied dat is verontreinigd. Het zou het eer
ste kunstmatig aangelegde moeras in Nederland zijn, zo bleek
gisteren op een studiedag met 180 belangstellenden van provin
cie, gemeente, landbouworganisaties, waterschappen en na
tuur- en milieugroepen. In het betrokken gebied heeft de land
bouw weinig toekomst en de sloten zijn ernstig verontreinigd
met zware metalen, de bedoeling is dat er een moeras komt
compleet met riet en vaargeulen voor watertoeristen.
Rookvrije treinen in het Noorden
Leeuwarden In dieseltreinen in Friesland en Groningen mag
voortaan niet meer worden gerookt. De Nederlandse Spoorwe
gen hebben dit besloten na een wijziging in de Wet op het Per
sonenvervoer, waardoor ze zelf mogen bepalen of er al dan niet
een speciaal rokersgedeelte in de trein komt. In de gele stoptrei
nen in het noorden, de wadlopers, mocht al niet meer worden
gerookt. Volgens NS wordt het niet roken voorlopig niet op an
dere stoptreinen overgenomen.
Vakbondsleden keuren bank-CAO af
den haag De leden van de FNV Dienstenbond en de Unie
BLHP, de twee grootste bonden in het bankwezen, hebben ne
gatief gereageerd op het werkgeversbod voor een nieuwe CAO in
deze bedrijfstak (112.000 werknemers). Dat hebben bestuurders
van beide vakbonden gisteren gezegd. De kans dat er acties ko
men voor een betere CAO is overigens klein, aldus een FNV-
woordvoerder. De leden gaan eerst proberen afspraken te ma
ken met individuele banken over behoud van werkgelegenheid.
Amsterdamse economen willen eind aan afwenteling op maatschappij
Rottenberg herstelt commissie-Buurmeijer in ere
'sjaak smakman
Een soort statiegeld op gedwongen ontslagen kan een
rem zetten op de pijlsnel oplopende werkloosheid. Werk
gevers kiezen bij reorganisaties nu als regel voor het ont
slag van een aantal werknemers in plaats van voor ar
beidstijdverkorting. Ontslag is namelijk goedkoper. Een
ontslagheffing kan ervoor zorgen dat arbeidstijdverkor
ting aantrekkelijker wordt.
Kalshoven en Tang willen het
daarom zoeken in een andere
richting. In plaats van mensen
ontslaan bij een reorganisatie,
kan een bedrijf ook kiezen voor
arbeidstijdverkorting. Dat ge
beurt echter maar zelden. Be
drijven voelen er volgens de
economen weinig voor omdat
het per saldo duurder is dan
ontslag. Een werknemer kost
een bedrijf namelijk méér dan
alleen zijn salaris en werkge
verspremies: administratiekos
ten, eefr goed uitgeruste werk-
In het economenvakblad ESB
stellen de Amsterdamse econo
men Kalshoven en Tang deze
week dat het kabinet de werk
loosheid op dit moment met de
verkeerde middelen tracht te
bestrijden. Door de verhoging
van de belastingaftrek voor wer
kenden en bevriezing van de
uitkeringen wordt werken wel
Financieel aantrekkelijker, maar
het probleem is op dit moment
dat er te weinig banen zijn.
plek met bijvoorbeeld een com
puter, werkkleding, speciale
schoenen, enzovoorts. Ontslag
spaart die vaste kosten uit. Dat
probleem is volgens de econo
men op zich te ondervangen
door bij ATV tegerlijkertijd flexi
beler werktijden in te voeren,
wat weer kostenverlagend
werkt. Maar daar staan de werk
nemers vaak weer erg huiverig
tegenover.
Vandaar dat Kalshoven en
Tang een statiegeldsysteem
voorstellen naar het voorbeeld
van het bonus-malussysteem
bij de WAO. Neemt een werkge
ver een gedeeltelijk arbeidson
geschikte in dienst, dan krijgt
hij een premie (bonus). Komt
een werknemer in de WAO te
recht, dan moet de werkgever
een boete betalen (malus). Kals
hoven en Tang willen dat werk
gevers bij het aannemen van
personeel een premie krijgen en
bij gedwongen ontslag een hef
fing moeten betalen. Die heffing
hoeft niet overal gelijk te zijn.
Omdat de vaste kosten per
werknemer per bedrijf of be
drijfstak sterk verschillen, kan
de heffing op die vaste kosten
worden afgestemd.
Als belangrijkste rechtvaardi
ging voor hun plan stellen Kals
hoven en Tang dat bedrijven
met gedwongen ontslagen nu in
feite de kosten daarvan - de uit
keringen, de sociale ellende
voor de betrokken werknemers
en de dreigende ontwrichting
van de samenleving - op de
maatschappij afwentelen. De
heffing kan er volgens hun voor
zorgen dat een bedrijf meer dan
nu de kosten voor de reorgani
satie zelf gaat betalen.
commissie
de sociale
en belang-
Rottenberg
-•
- - -
Omstreden kraslot maandag
te koop in sigarenwinkels
De eerste krasloten gaan vanaf
maandag voor een rijksdaalder
per stuk bij drieduizend siga-
renboeren en videotheken over
de toonbank. Schaatser Rintje
Ritsma neemt vandaag bij de
introductie in Amsterdam een
symbolische cheque van zestig
miljoen gulden in ontvangst.
Dat is het bedrag dat de Lotto
jaarlijks met het nieuwe kans
spel verwacht binnen te halen
voor sport en goede doelen.
Wie meespeelt in de nieuwe
loterij, krast met een scherp
voorwerp de vakjes op het lot
open en weet dan meteen of het
raak is. Bij drie gelijke nummers
kan de deelnemer een prijs van
een rijksdaalder tot tien mille
winnen. De Lotto lokt spelers
met de kreet: 't Is vaak raak voor
een knaak. De organisatie heeft
berekend dat de kans op een
winnend lot 1 op 5,5 is. Tussen
elke drie miljoen loten zit een
hoofdprijs van 75.000 gulden.
De krasloterij is niet zonder
slag of stoot ingevoerd. Minister
d'Ancona van WVC en staatsse
cretaris Kosto van justitie maak
ten zich zorgen over de versla
vende werking van krasloten.
WVC vroeg de Brabantse uni
versiteit om uitsluitsel. Volgens
onderzoeker is de grote angst
voor het kraslot 'nergens op ge
baseerd'. Dit omdat uit omrin
gende landen geen verontrus
tende berichten komen. In Bel-
gië; bestaan al sinds 1981 vijf
vergelijkbare loterijen, Duits
land kent ze sinds 1987 en De
nemarken sinds 1992. Volgens
Kingma heeft gokverslaving
weinig te maken met ander
aanbod van gokmogelijkheden.
De Nederlandse verslavings
zorg denkt daar anders over.
Woordvoerder De Vos: „Aan de
ene kant beperken we de speel
automaten, aan de andere kant
geef je iedereen de kans bij de
Milieu Alarm
met SP mee
naar Binnenhof
rotterdam gpd
De 'Milieu Alannlijn' van de So
cialistische Partij waar burgers
met klachten terechtkunnen,
verhuist van Rotterdam naar de
Tweede Kamer. Dat heeft het
kersverse SP-kamerlid Remi
Poppe, bedenker van de alarm-
lijn, gisteren gezegd.
Bij de Milieu Alarmlijn wer
ken nu vier mensen, maar vol
gens Poppe komen er de ko
mende maanden aanzienlijk
meer bij. De komst van de
alarmlijn naar het parlements
gebouw noemt hij uniek.
„Eindelijk wordt het benauwde
wereldje in Den Haag openge
broken."
De Milieu Alarmlijn, die afge
lopen zondag het vijfjarig be
staan vierde, is nauw betrokken
geweest bij onder meer het gif
schandaal in het Belgische Mel-
lery en de affaires rond de afval
bedrijven Zegwaard en Kemp.
Maar bovenal heeft het team de
afgelopen jaren tienduizenden,
telefoontjes over grote en kleine
milieu-incidentjes behandeld.
„Dat is het grote bewijs dat het
milieubeleid van de achtereen
volgende kabinetten waarde
loos is geweest," aldus Poppe.
sigarenman een kraslot te ko
pen". Hij verwacht dat meer
gokverslaafden bij de Consulta
tiebureaus voor Alcohol en
Drugs om hulp komen vragen.
Het speelgemak, de lage prijs en
de mogelijkheid snel opnieuw
te spelen, werken volgens hem
wel degelijk verslavend.
Volgens, woordvoerder
Schouten van de Lotto zullen de
winkeliers er voor zorgen dat de
klanten 'op een leuke manier'
blijven spelen. Houden de ne
ringdoenden zich daar niet aan,
dan raken zij hun verkoopver
gunning voor de krasloten kwijt.
Ook is de verkoop in horecage
legenheden en aan de jeugd tot
achttien jaar verboden. „We
willen ons verre houden van
gokverslaving", zegt Schouten.
den haag aaarc peeperkorn
De nieuwe kabinetsformateur
doet er goed aan het rapport
van de commissie-Buurmeijer
nog eens door te lezen. De
voorstellen van de;
over de toekomst v
zekerheid kunnen
rijk struikelblok vc
we coalitie wegnen
PvdA-voorzitter
schaarde zich giste
wacht achter de voorstellen van
de commissie-Buurmeijer over
de WAO, de WW en de Ziekte
wet. Volgens Rottenberg bieden
de aanbevelingen uitzicht op
'een redelijk solidair en houd
baar stelsel met een aantal no
viteiten'. Eerder toonden D66
en in iets mindere mate de WD
zich voorstander van het rap-
port-Buurmeijer. Het CDA staat
er gereserveerd tegenover, maar
wijst de voorstellen niet af.
Buurmeijers eigen PvdA daar
entegen hield de boot toen af.
Volgens Rottenberg is het wel
belangrijk de burgers voor te
bereiden op mogelijke wijzigin
gen. „We moeten ons voorbe
reiden op slecht weer. Een her
haling van het WAO-drama
moeten we voorkomen", aldus
de PvdA-voorzitter, wijzend op
de vertrouwensbreuk met de ei
gen achterban nadat het kabi
net in 1991 onverwacht het mes
zette in de uitkeringen van ar
beidsongeschikten. Rottenberg
maakte één voorbehoud: de
hoogte en omvang van de laag
ste uitkeringen mogen niet wor
den aangetast. Daar zit het gro
te verschil met de WD, dan het
minimum voor iedereen op zes
tig procent van het minimum
loon wil zetten.
Buurmeijer juichte gisteren
de omslag in zijn partij c
sociale zekerheid toe. D
bevelingen van
waarin alle partijen vertegen
woordigd waren, werden vorig
jaar nagenoeg allemaal naar de
prullenbak verwezen. Nu krij
gen ze echter een tweede kans,
precies zoals Buurmeijer zelf
heeft voorspeld.
Mocht het nieuwe kabinet de
voorstellen van Buurmeijer
overnemen, dan verdwijnt de
Ziektewet. De uitkering bij ziek
te wordt dan de verantwoorde
lijkheid van de werkgever. De
overheid stelt dan als mini
mumverplichting dat de zieke
werknemer anderhalf jaar recht
heeft op tenminste zeventig
procent van het minimumloon.
Nu wordt bij ziekte meestal het
volledige loon doorbetaald.
De huidige WAO verdwijnt
eveneens in de plannen van
Buurmeijer. In plaats daarvan
komt een regeling die volledig
arbeidsongeschikten de oude
(hogere) uitkering toekent. Ge
deeltelijk arbeidsgeschikten
moeten in dienst van hun werk
gever blijven. Deze kan samen
met de vakbonden afspraken
hierover maken. De eisen voor
de WW moeten volgens Buur
meijer worden aangescherpt
zodat minder mensen recht
hebben op een uitkering. De
WW hoeft dan niet omlaag.
De bedrijfsverenigingen, die
nu de uitkeringen verstrekken,
kunnen volgens Buurmeijer
verdwijnen. De nieuwe WAO
kan worden uitgevoerd door
een zelfstandig bestuursorgaan
en de WW wordt een taak van
de arbeidsbureaus. In de Twee
de Kamer bestaat al overeen
stemming over het opheffen
van de bedrijfsverenigingen.
Rotterdam Brandweermannen trekken een bewusteloze collega uit een gat bij het Flevohuis in Rotterdam. De brandweer was te hulp geroepen
bij een gaslek, maar bij de afdaling ondergronds werd een van hen onwel. Het gaslek werd later gedicht, al werden uit voorzorg wel acht huizen
bewegen liepen enkele jaren ge
leden nog op niets uit. Via de nu
gekozen omweg - beide bu
reaus blijven vooralsnog be
staan - komt het nu toch tot een
volledig samengaan van de
kerntaken. De huidige VNO-
voorzitter Rinnooy Kan wordt
voorzitter. In de voorlopige
voorstellen staat dat hij die plek
over twee jaar aan NCW-voor-
zitter Blankert zal afstaan.
De werkgeversorganisaties VNO
en NCW verdwijnen als aparte
belangbehartigers van het Ne
derlandse bedrijfsleven. Er komt
een nieuwe vereniging met
VNO en NCW als leden, die de
ze belangenbehartiging voor
haar rekening neemt.
Eerdere pogingen van Neder
landse topondernemers om bei
de organisaties tot een fusie te
Jurist Bolsius ziet kans na vonnis over Centrumdemocraten
den haag fred rondeel
De Centrumdemocraten heb
ben met het vonnis van de
rechtbank in Den Haag gisteren
een zeer gevoelige klap gekre
gen. De boetes die Janmaat, zijn
levensgezellin Schuurman en
de Vereniging Centrumdemo
craten (respectievelijk- 6.000,
1.500 en 10.000 gulden) hebben
gekregen, bieden het openbaar
ministerie (OM) een kans om
dit soort partijen in het vervolg
helemaal te verbieden. Minister
Hirsch Ballin van justitie bestu
deert nu een serieus verzoek
van het Landelijk Bureau Racis
mebestrijding (LBR) om de Ver
eniging Centrumdemocraten te
ontbinden.
Net als alle partijen in de Am
sterdamse gemeenteraad vraagt
ook het Nederlands Centrum
Buitenlanders (NCB) de minis
ter om een verbod van de CD.
Volgens de Utrechtse jurist E.
Bolsius biedt het Burgerlijk
Wetboek (artikel 2.20) de beste
mogelijkheid extreem-rechtse
partijen te verbieden. Bolsius
pleit voor toepassing van het
staatsrecht, eerder dan het
strafrecht, omdat het laatste in
de meeste gevallen alleen indi
viduele racisten kan aanpakken.
Volgens het NCB is gisteren
een historische stap gezet in het
aanpakken van racistische en
extremistische politieke partij
en. Het LBR -spreekt van een
'troefkaart' die de Haagse rech
ter het OM in handen heeft ge
geven 'om de bewegingsvrijheid
van extreemrechtse en racisti
sche partijen sterk te beperken'.
In de brief van het LBR, die
nu door minister Hirsch Ballin
wordt bestudeerd, stelt het bu
reau vast dat de CD 'niet de in
tentie hebben langs de gelden
de democratische regels hun
verwerpelijke en onaanvaardba
re gedachtengoed in daden om
te zetten. Het gebruik van ge-,
weid wordt door deze organisa
tie als bruikbare methode opge-
Het LBR is zich ervan bewust
dat het verbieden van politieke
partijen in eén democratie het
uiterste middel is. Maar de CD
moet volgens het LBR worden
gezien als een politieke partij
die altijd handelt in strijd met
de openbare orde. Dat is ook
precies wat de jurist Bolsius in
zijn onderzoeksrapport 'Racisti
sche partijen met recht verbie
den' bedoelt. Als de doelen van
de CD in strijd zijn met de
openbare orde kan er een ver
bod komen.
„Bij de revisie van artikel 2.20
van het Burgerlijk Wetboek in
1988 had de wetgever nadruk
kelijk ook zulke partijen voor
ogen; waarbij er sprake is van
een ongerechtvaardige aantas
ting van de vrijheid van ande
ren of van de menselijke waar
digheid. Rassendiscriminatie is
in de zin van dit artikel in strijd
met de openbare orde." Bolsius
verbaast zich erover dat het ar
tikel desondanks nog niet door
Justitie wordt toegepast.
Kringen rond Justitie ver
wachten dat het OM liever eerst
de reactie van minister Hirsch
Ballin op de brief van het LBR
afwacht. Officier van justitie
Welschen zei gisteren na afloop
van de rechtszaak tegen Jan
maat en Schuurman dat het
OM nog niet zo ver is.
Het zou de eerste keer zijn
dat er een extreemrechtse of ra
cistische partij in Nederland
door de rechter wordt verbo
den. Als de CD wordt verboden,
kunnen Janmaat en Schuurman
overigens gewoon in het parle
ment blijven zitten. Ze moeten
dan een nieuwe partij oprich
ten. Het verbodsartikel is in Ne
derland een keer gebruikt tegen
de Nederlandse Volks Unie. He
laas kon het verbod niet in het
vonnis worden uitgesproken als
gevolg van een juridisch-techni-
sche fout. Het nieuwe artikel 2:
20 geeft de rechter echter de
kans verbod of ontbinding wèl
uit te spreken, zegt Bolsius. Jus
titie is nu aan zet.
Groot netwerk
van ambtenaren
tegen racisme
purmerend gpd
Tientallen ambtenaren uit 23
gemeenten hebben zich gister
middag tijdens een bijeen
komst in Purmerend aangeslo
ten bij de Purmerendse colle
ga's van de initiatiefgroep
'Kiesk(l)eurige Ambtenaren
Tegen Racisme'. Hiermee is
het landelijk netwerk 'Lokale
Ambtenaren Tegen Racisme'
(afgekort tot: Later) opgericht.
De ambtenaren kwamen uit
de grote steden, maar ook uit
andere gemeenten waar CD en
CP'86 sinds 12 april in de raad
zitten. In vijftig gemeenten is
extreem-rechts vertegenwoor
digd. Het landelijk netwerk
gaat onder meer onderzoeken
hoe ambtenaren kunnen om
gaan met CD'ers en CP'ers.
Een van de hoofdpunten daar
in is de weigering - binnen de
wettelijke kaders - om verte
genwoordigers van extreem
rechts te ondersteunen in hun
raadswerk. Juridisch zou dit
tot problemen kunnen leiden
en daarom is het onder meer
nodig dat het ambtenarenre
glement wordt aangescherpt.
Directeur I. Akel van het Ne
derlands Centrum Buitenlan
ders en een van de sprekers tij
dens de bijeenkomst zei dat
ambtenaren en gemeenten
niet moeten aarzelen de CD
voor de rechter te slepen.
LOBELIA dekbed.
Tijk 100% katoen.
Syntetische vulling. -
140x200 cm.
LOBELIA kussen.
Tijk 100% katoen.
Syntetische vulling.
50x60 cm.
Van 9.75 voor
Voor écht verrassende kado's ga je naar IKEA.
AMSTERDAM DELFT DUIVEN/ARNHEM
EINDHOVEN/EKKERSRUT SLIEDRECHT
'Zelfdoding van
asielzoeker was
te voorkomen'
hengelo anp
De zelfdoding van een Syrische
asielzoeker afgelopen dinsdag
in Hengelo was te voorkomen
geweest, wanneer de man eer
der die dag was verteld dat zijn
uitzetting voorlopig niet door
zou gaan. Dat concluderen de
Suryoye Federatie Nederland
si N en de sdchtiiic INI ia. du-
opkomt voor de belangen van
asielzoekers.
De Vreemdelingendienst van
de Hengelose politie kreeg vol
gens de organisaties dinsdag
morgen om 11.00 uur telefo
nisch van het ministerie van
justitie te horen dat de uitzet
ting zou worden aangehouden.
Dit in verband met kamervra
gen van het CDA. Toen de poli
tie de man om 12.00 uur wilde
luchten, werd hem dat volgens
de twee organisaties niet ver
teld. Het luchten ging op dat
moment niet door omdat de
daarvoor bestemde plaats in ge
bruik was.
Om 14.00 uur zou de man
alsnog worden gelucht. Op dat
moment werd ontdekt dat hij
zich inmiddels met een laken
had opgehangen. INLIA-direc-
teur Van Tilburg zegt dat de
Vreemdelingendienst zich al ja
ren 'super-formeel opstelt en
een negatieve houding heeft.bij
de afhandeling van asielzaken'.
De rijksrecherche onderzoekt
de zelfdoding.
Verbijstering in Syrische gemeenschap na tweede zelfmoord asielzoeker
Janmaat, gisteren in de rechtszaal
hengelo
Het was verkiezingstijd en de
verhalen waren mooi. Minister
Kooijmans van buitenlandse za
ken, fractieleider Brinkman en
premier Lubbers zelf: allemaal
beloofden ze de trouwe partij
genoot Hapsuno Aydin tijdens
hun campagne in Twente aan
dacht voor de dreigende uitzet
tingen naar Turkije en Syrië van
ondergedoken christenen.
Maar dinsdag hing de 21-jari
ge Syrisch orthodoxe christen
Paulus Kurt zich op in een Hen
gelose politiecel. Staatssecreta
ris Kosto had in een brief van 22
maart al aangegeven 'ook na
ampele overwegingen geen
aanleiding te zien het asielbe
leid ten aanzien van christenen
uit Turkije en Syrië te wijzigen'.
„Kooijmans heeft de zaak ver
waarloosd", meent Aydin nu.
Op werkbezoek in Hengelo had
de minister nog zo goed uitge
legd dat de christenen in Tur
kije in een verschrikkelijke
sandwich zitten tussen het re
geringsleger en de Koerden.
„Hij heeft beloofd een brief naar
Justitie te sturen. Hij heeft het
niet gedaan", zegt Aydin.
Vandaag een week geleden
onthaalde Aydin zijn politiek
leider Brinkman nog als een
vorst in de Syrisch-orthodoxe
kerk van Hengelo. Brinkman
vroeg om een lijst met de na
men en dossiernummers van de
ondergedoken geloofsgenoten
om de zaak aan te kaarten bij
Justitie. Een dag later lag de lijst
op zijn bureau. Er gebeurde op-
„Ik heb mijn uiterste best ge
daan voor mijn broeder. Het is
niet gelukt. De hele gemeen
schap is verbijsterd over deze
nieuwe zelfmoord", zegt Aydin.
In januari benam de onderge
doken christen Suryoyo in
Leeuwarden zich het leven, ook
omdat hij terug moest naar Sy-
In Nederland zijn zo'n dertig
uitgeprocedeerde christenen uit
Turkije en Syrië ondergedoken
om aan uitzetting te ontkomen.
Volgens Aydin zijn uitwijzingen
onmenselijk. „Wij hebben daar
geen leven. We zijn hier om de
godsdienstvrijheid. Daar heeft
ons leven de waarde van een
kip."
Zo'n tienduizend Syrisch-or
thodoxe christenen hebben zich
sinds het midden van de jaren
zeventig in Nederland geves
tigd. Na bemiddeling van de
Raad van Kerken gaf Kosto aan
het begin van zijn ambtstermijn
nog een generaal pardon aan
190 vluchtelingen. Sindsdien
zijn de beoordelingen echter in
dividueel. Aydin spreekt van
pure willekeur. „De een mag
blijven, de ander niet. Maar
voor elke christen zijn de om
standigheden daar in wezen ge
lijk".
