Kardinalen later bijeen
Kerk Samenleving
Wiertz wist sporen Gijsen uit
Rapport Kerk van Schotland keurt euthanasie-regeling 'ten zeerste' af
WOENSDAG 4 MEI 1994
16
KORTWEG
EO-zangavond
De Evangelische Omroep or
ganiseert komende vrijdag
een koor- en samenzang-
avond in de Grote of St. Jer-
oenskerk aan de Voorstraat
44 in Noordwijk-birmen. Het
programma staat in het te
ken van Pinksteren. Meege
werkt wordt onder meer
door het Pniël Dameskoor
uit Katwijk aan Zee, Les
Chantres uit Papendrecht,
het Christelijk Mannenkoor
Sola Fide uit Schoonhoven
en het Westlands Christelijk
Jongerenkoor Rejoice uit 's-
Gravenzande. De opening en
sluiting worden verzorgd
door EO-voorzitter A. van der
Veer. De zangavond begint
om 20.00 uur, maar in ver
band met de televisie-opna
men voor het programma
'Nederland zingt' wordt de
bezoekers gevraagd om ui
terlijk 19.45 uur aanwezig te
zijn. De toegang is gratis.
Kerkeveiling
De jaarlijkse kerkeveiling van
de Pancratius-parochie in
Sassenheim wordt komende
vrijdag gehouden in de Oude
Tol in Sassenheim. De te vei
len artikelen zijn te bezichti
gen van 16.30 tot 18.00 uur,
de verkoop begint om 20.00
uur. ledereen is welkom. Een
catalogus kan worden opge
vraagd via het telefoonnum
mer 02522-15258. Onder de
'vroege vogels' wordt een le-
vensmiddelenmand verloot.
Verder zijn er onder meer
twee rondvluchten boven
Sassenheim in de aanbie-
ding.
Rommelmarkt
De activiteitencommissie
van de hervormde gemeente
van Noorden organiseert ko
mende zaterdag een rom
melmarkt in gebouw
'Beatrix' in de Woerdense
Verlaat. Het gebruikelijke
aanbod van curiosa, speel
goed en boeken is in verband
met Moederdag (zondag)
uitgebreid met bloemstukjes,
bloemen en perkplanten. Het
Rad van Avontuur draait
vanaf 11.00 uur. De op
brengst van de rommelmarkt
is bestemd voor het onder
houd van het kerkje aan de
Noordense Plas en voor een
project buiten de gemeente.
Dit jaar is dat een onderwijs
project in Oeganda.
Kunckel-orgel
Hendrik Kooiker uit Rijnsa-
terwoude besluit komende
zaterdag de concertserie op
het Künckel-orgel in de Ge
reformeerde Kerk van Ha-
zerswoude-Dorp. Hij brengt
werken ten gehore van onder
anderen Stern, Bach, Rhein-
berger en Asma. Kooiker is
één van de vaste bespelers
van het Künckel-orgel en was
in 1991 ook bij de restauratie
van het instrument betrok
ken. Het concert begint om
20.00 uur en de toegang is
gratis. De Gereformeerde
Kerk staat op de hoek Dorps-
straat/Koretrmolenlaan.
Vivid Band
De Aalsmeerse Vivid Band
Theater geeft komende za
terdag een concert in de Sal-
vatorikerk in Alphen aan den
Rijn. Het evenement begint
om 20.00 uur. Vivid brengt
een afwisselend programma
van stevige nummers met
symfonische rock- en soulin-
vloeden. De liedjes worden
afwisseld door optredens van
Vivid Theater, dat bestaat uit
een mime-speler en een dra
ma-team. Kaarten kosten in
de voorverkoop 7,50 gulden
en voor kinderen tot 12 jaar
vijf gulden. Aan de zaal moet
een rijksdaalder meer wor
den betaald. Telefonisch re
serveren is mogelijk tot en
met 6 mei via de nummers
01720-71483/74190.
DEN HAAG ANP
Bisschop F. Wiertz van Roer
mond heeft sinds zijn wijding,
ruim zeven maanden geleden,
een aantal sporen van zijn voor
ganger dr. J. Gijsen uitgewist. Zo
bood hij de door Gijsen ontsla
gen W. van der Valk een nieuwe
functie aan, verving hij de lei
ding van het door zijn voorgan
ger opgerichte seminarie Rol
duc en maakte hij de excom
municatie van twee gehuwde
priesters ongedaan.
Vorige week benoemde
Wiertz oud-kanunnik W. van
der Valk, die Gijsen in 1990 ont
sloeg, tot deken van Weert. Tus
sen Van der Valk en Gijsen ont
stond in november 1990 een
ernstig conflict naar aanleiding
van een preek, waarin Van der
Valk openlijke kritiek leverde op
het 'te starre beleid' van de bis
schop. Hij vestigde zich in Ant
werpen, waar hij pastoraal on
dersteunend werk deed. Meteen
bij het aantreden van de nieuwe
bisschop in september 1893 liet
Van der Valk weten weer voor
een functie in het bisdom Roer
mond beschikbaar te zijn.
Eveneens vorige week verving
de nieuwe bisschop de rector en
vice-rector van het priesterse
minarie van het bisdom. Verder
vroeg Wiertz de ex-rector en
drie docenten om naast hun
taak op Rolduc een pastorale
functie te vervullen. Dit past in
zijn beleid om priesters in de
leiding van het bisdom zoveel
mogelijk pastorale functies te
laten aanvaarden. De herstruc
turering van Rolduc is ook inge
geven door het dalend aantal
studenten.
Dat Wiertz breekt met het
conservatieve beleid van Gijsen
blijkt ook uit het feit dat hij on
langs voor het eerst een infor
meel gesprek had met de Ver
eniging voor Pastoraal Werken
den (VPW) is zijn bisdom. Hoe
wel Roermond de komende tijd
het enige bisdom in Nederland
zal blijven waar in de parochies
geen pastoraal werk(st)ers actief
zijn, is onder de nieuwe bis
schop een bezinning op gang
gekomen over de inschakeling
van leken in het kerkewerk.
De verhoudingen met de Acht
Mei Beweging zijn ook minder
gespannen dan onder Gijsen.
Wiertz nodigde oud-voorzitter
Wies Stael-Merkx uit om zijn
wijdingsdienst bij te wonen en
doorbrak de traditie van zijn
voorganger om de priesters in
zijn bisdom op te roepen de
jaarlijkse Acht Mei-manifestatie
te mijden. De progressieve ka
tholieke beweging reageerde in
juli 1993 gematigd positief op
de benoeming van Wiertz.
Voorzitter Hedwig Wasser van
de beweging heeft inmiddels
nader met hem kennis gemaakt.
Op de dag van zijn benoe
ming toonde de bisschop zich
'ongelukkig' met de polarisatie
die door twintig jaar Gijsen in
het bisdom Roermond was ont
staan. „Het is ongelukkig als
groepen op lange termijn geen
contact met elkaar hebben", al
dus Wiertz, die eraan toevoegde
dat de gelovigen niet al te snel
grote veranderingen moesten
verwachten.
'Paus zal na genezing niet rustiger aan gaan doen
Paus Johannes Paulus II heeft de bijeenkomst van kardi
nalen met een maand uitgesteld. De vergadering, die
oorspronkelijk voor 9 en 10 mei gepland was, is verscho
ven naar 13 en 14 juni. Hierdoor is de paus in staat als
voorzitter op te treden van de bijeenkomst, die bedoeld
is ter voorbereiding van het jaar 2000.
Amerikaanse president Clinton,
die in de eerste week van juni in
Italië is, zal doorgaan. De Duitse
bondskanselier Kohl werd giste
ren ontvangen door kardinaal
staatssecretaris Sodano.
Enkele ceremoniële verplich
tingen zal de paus aan naaste
Dit heeft het Vaticaan gisteren
bekend gemaakt. Tot half juni
heeft de paus, die een been
heeft gebroken, alle afspraken
afgezegd. Het is nog niet be
kend of de ontmoeting met de
medewerkers overlaten. De Ni-
geriaanse Curiekardinaal Fran
cis Arinze zal zondag de eucha
ristieviering ter afsluiting van de
Afrika-synode leiden. Het paus
bezoek aan België, dat van 13,
tot 15 mei zou plaatshebben, is
reeds tot nader order uitgesteld.
Op een later moment komt de
paus naar België voor de zalig
verklaring van pater Damiaan.
Vier dagen na de operatie
het Gemelli-ziekenhuis
paus gisteren in goede conditie.
Hij had geen koorts meer, at
de
weer gewoon en is begonnen
aan fysiotherapie.
De Poolse paus is niet van
plan om het na zijn genezing
rustiger aan te gaan doen. „In
de eeuwigheid hebben we tijd
genoeg om uit te rusten", zo
placht de bijna 74-jarige paus te
zeggen als zijn naaste mede
werkers hun zorgen uitten over
zijn werktempo. De artsen gaan
uit van 'volledig herstel'. Dat
betekent dat de paus, met uit
zondering van skiën, weer alles
kan doen en laten wat hij voor
zijn val gewend was.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Harderwijk (wijk 2): J.
Niesing te Genemuiden; te Sint
Maartensdijk: N.P.J. Kleibergte Vee-
Aangenomen: naarSpannum-Edens
i.c.m. Kubaard: G.J. van der Ende,
kandidaat te Gouda; het beroep door
de Generale Synode als predikant
voor buitengewone werkzaamheden
(algemeen secretaris van de Gerefor
meerde Zendingsbond): J. van Oos
tende te Genemuiden; het beroep
door de Generale Synode als predi
kant voor buitengewone werkzaamhe
den (predikant bij de Inrichtingen van
Justitie, Huis van Bewaring Noordsin
gel, Rotterdam): P. Pijpers, kandi
daat te Krimpen aan den IJssel.
Bedankt: voor Delft: H. Harkema te
Onstwedde; voor Nijkerkerveen: J.
Plompte Wierden.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen: naar Drachten: L. de
Ruiter te Terneuzen; naar IJmuiden:
drs. W.J. Zaagsma te Hasselt; naar
Augustinusga-Surhuizum: A.J.J. van
Vliet te Erica.
LONDEN ANP
De Commissie Sociale Verantwoordelijkheid van de
Kerk van Schotland keurt euthanasie ten zeerste af. Dat
schrijft ze in een rapport dat besproken wordt op de sy
nodebijeenkomst van 21 tot 27 mei in Edinburgh. De
vraagt de synode om zich uit te spreken te
gen legalisering van euthanasie. Ze adviseert de syno- Eind november ging de Eerste Kamer akkoord met een
deleden tevens de ontwikkeling van verzachtende me- wetsvoorstel van minister Hirsch Ballin (Justitie) en
dicijnen en verpleeghuizen voor terminale patiënten staatssecretaris Simons (Volksgezondheid), dat bepaal-
aan te bevelen en te stimuleren. de dat levensbeëindiging op uitdrukkelijk verzoek for
meel strafbaar blijft. In de praktijk zullen artsen die zich
Het rapport illustreerde aan de hand van de situatie aan de voorgeschreven zorgvuldigheidseisen houden,
in Nederland hoe het in Schotland niet zou moeten, niet worden vervolgd.
De geschiedenis van het kwaad
De Franse bestseller-auteur Gerald Messadié baarde in
zijn geboorteland-veel opzien met 'Histoire générale du
diable'. Aan de hand van de oudste bekende godsdien
sten onderzocht hij wanneer het beeld van de duivel
voor het eerst zijn intrede doet in het religieus besef
van de mens. Bij uitgeverij Tirion in Baarn verscheen
onlangs de Nederlandse vertaling van dit lijvige boek
werk, met als titël 'De geschiedenis van het kwaad'.
Messadié stelt in zijn inleiding vast dat het christen
dom, bij monde van de wereldlijke machten, sinds het
prilste begin het principe van het bestaan van de duivel
als machtsmiddel heeft gebruikt. „Hij was aanwezig in
alles wat niet in overeenstemming was met de verenig
de wil van koning en paus. Vele duizenden gelovigen
hebben hun leven gewijd aan de verdediging van deze
theocratische opvatting van de staat."
Maar ook in deze eeuw wordt de duivel nog gebruikt
voor politieke doeleinden, waarbij het overigens frap
pant is dat de hel, het rijk van de duivel, zich niet voor
iedereen op dezelfde plaats bevindt. Zo typeerde Ro
nald Reagan in de jaren tachtig de (voormalige) Sovjet-
Unie als het 'Rijk van het Kwaad' en beschreef ayatollah
Khomeiny de Verenigde Staten als de 'Grote Satan'.
Messadié maakte zelf in zijn kinderjaren voor eerst
kennis met de duivel, tijdens zijn katholieke opvoeding
thuis en de catechismus-lessen bij de .jezuïtenpaters.
Uit die tijd dateert al zijn scepsis jegens het verschijn
sel, dat in talloze gedaanten de kop opstak. Die ge
moedstoestand werd nog eens gevoed doordat de
priesters hem op zijn spervuur van vragen alleen nog
maar konden toevoegen dat hij zich moest 'overgeven
aan de mysterieën van het geloof.
De schrijver beschouwt het geloof in de duivel overi
gens allerminst als een 'duivelse bezigheid'. „De funda
mentele angst van elk menselijk wezen heeft behoefte
aan een vorm van exorcisme. Ten eerste moet de vijand
worden benoemd, vervolgens omschreven en tenslotte
zo mogelijk worden vernietigd." Messadié begon aan
'De geschiedenis van het Kwaad' om antwoorden te
vinden op alle vragen over het verschijnsel 'Duivel' die
hem sinds zijn kinderjaren hebben bezighouden. Bij
BOEKBESPREKING
beschreef de geschiedenis 'van iets wat niet bestaat'
door het 'ontcijferen van getuigenissen die zijn afgelegd
sinds de eeuwen waarin God een vrouw was, de grote
Godin, tot aan recenter tijden, waarin men de menselij
ke misdaden heeft willen verklaren uit het zegevieren
van duistere machten'. Zijn uiteindelijke conclusie luidt
dat deze machten zich in werkelijkheid nergens anders
bevinden dan in de indrukken die de samenleving en
haar moraal in ons bewustzijn hebben gegroefd. „Zij
zitten in ons hoofd, en niet erbuiten."
De geschiedenis van het kwaad historie, legenden en beeldvor
ming van de duivel Gerald Messadié. - Baarn Tirion, 1994. -
560 p. ISBN 90-5121-449-9. Prijs49,50 gulden.
De zondvloed
Met overgave stortte het geologenechtpaar Alexander
en Edith Tollmann zich op de ontrafeling van 'één van
de meest ingrijpende gebeurtenissen in de geschiede
nis van de mensheid': de zondvloed. Het verhaal uit het
bijbelboek Genesis - waarin God alles wat Hij eerder
heeft geschapen uitroeit door het veertig dagen en
veertig nachten te laten regenen - wordt door velen als
'pure fictie' beschouwd. Maar Tollmann en Tollmann
stellen 'aan de hand van nieuwe natuurwetenschappe
lijke ontdekkingen en een kritische analyse van de my
then en sagen van onder meer Eskimo's, Aboriginals,
Chinezen, Indiërs, Germanen en Indianen' vast dat de
zondvloed werkelijk moet hebben plaatsgevonden.
Hun conclusie luidt dat 9500 jaar geleden een reusach
tige komeet op de aarde neerstortte en wereldwijd een
catastrofe veroorzaakte die bijna het eind van de mens
heid betekende: 'aardbevingen, een hete orkaan, snel
om zich heen grijpende branden, een honderden me
ters hoge vloedgolf, radio-activiteit en giftige gassen,
met als uiteindelijk gevolg massale sterfte in flora en
fauna'.
De hoeveelheid materiaal die het geologenechtpaar
aandraagt om dit standpunt te onderbouwen, is in
drukwekkend. De bibliografie van ruim twintig pagina's
en de bijna achthonderd noten slagen er echter niet in
de indruk weg te nemen dat het hier niet zozeer gaat
om een sluitende wetenschappelijke analyse, als wel
om een - in meerdere opzichten - fantastische recon
structie.
De zondvloed van mythe tot historische werkelijkheid Edith en
Alexander Tollmann. - Baarn Tirion, 1994. - 528 p. ISBN 90-
5121-409-X. Prijs49,50 gulden.
Uitgegeven door de Belgische uitgeverij Lannoo,
maar in Nederland gedistribueerd door Tirion in Baarn
zijn de volgende recente uitgaven:
Tussen Rome en leven' van Roger Burggraeve. Een
essay over de ethiek van het haalbare, opgetekend door
Ilse van Halst. 94 p. ISBN 90-209-2397-8. Prijs 29,50
gulden.
'Onze Vader1 van Jeroen Witkam. Overwegingen bij
verschillende beden van het allesomvattend gebed 'On
ze Vader'. 126 p. ISBN 90-209-2356-0. Prijs 29,50 gul
den.
'Een glimlach kwam voorbij' van Marina San Giorgi.
Gedichten en teksten die zij schreef nadat bij haar een
ongeneeslijke ziekte was geconstateerd. 138 p. ISBN 90-
209-2374-9. Prijs 19,90 gulden.
'God heeft echt bestaan' van Jan Populier. Een histo
risch opgebouwde synthese van het werk van de be
kende Franse auteur René Girard. 101 p. ISBN 90-
75007-01-9. Prijs 29,50 gulden.
HET WEER
HANS VAN ES
Uitgestrekt hogedrukgebied
We moeten het dit voorjaar hebben
van kortdurende oplevingen van
warm weer. Standvastige hoge-
drukgebieden, die in vorige jaren
de meimaand sierden met perio
den van vrij langdurig warm en
zonnig weer zijn nog met gesigna
leerd. De afgelopen weken was het
vaak stuivertje wisselen tussen ho-
gedruken depressie-activiteit. Dat
leverde een jojo-achtigtempera-
tuurbeeld op. Verschillende malen
werden één of twee mooie en war
me dagen door een paar koelere af
gewisseld. Dit wisselende weer
beeld verandert de komende dagen
eigenlijk nauwelijks. Na de wat be
scheiden temperaturen van van
daag en morgen gaat het kwik weer
omhoog, maar die stijgende lijn
wordt waarschijnlijk later in het
weekeinde weer onderbroken.
Dinsdag was de laatste dag in een
serie van drie, welke gunstig door
hogedruk werden bepaald. De
lucht was van oorsprong polair,
maar werd door de sterke instraling
van de meizon opgewarmd tot rond
20 graden in de namiddag. Door
de aflandige wind werd het ook
langs de stranden vrij warm, al
stond daar later op de dag een vla-
gerige zuidoostenwind, 5 Beaufort.
De lucht was opvallend droog; de
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
donderdag.
Denemarken:
Wisselend bewolkt en
vooral morgen een enkele
bui. Middagtemperatuur
ongeveer 15 graden.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Wisselvallig met bewol
king en buien. Morgen in
de oostelijke helft vrijwel
droog en enkele opklarin
gen. Maxima van ongeveer
13 graden, bij Londen en
kele graden hoger.
België en Luxemburg:
Half tot zwaar bewolkt en
een enkele bui, mogelijk
met onweer. Middagtem
peratuur ongeveer 15 gra-
relatieve vochtigheid daalde tot 33
procent. De vorming van stapelwol
ken werd daardoor ontmoedigd. Er
dreven slechts wat hoge cirruswol
ken rond. Die werden tegen de
avond wat dikker op de nadering
van een koufront. De passage van
het front, later op avond, verliep
nogal geruisloos. Slechts een
draaiing van de wind naar west
leidde het binnenstromen van de
koelere oceaanlucht in.
Vandaag is de kans op een bui gro
ter, want de lucht is wat vochtiger
en onstabieler geworden. Van een
inzinking kan eigenlijk nauwelijks
worden gesproken, want morgen
breidt een nieuwe uitloper van het
Azorenhoog zich over West-Europa
uit. De zon keert terug en de tem
peratuur loopt al wat op tot 16 a
Vrijdag en zaterdag ligt ons land
onder een uitgestrekt hogedrukge
bied. Binnendringende vochtige,
warme oceaanlucht kan wellicht
een paar wolkenvelden afleveren,
maar de zon laat zich regelmatig
zien bij een temperatuur van rond
20 graden. Later op zaterdag of op
zondag koelt het weer wat af, als
een koufront overtrekt met moge
lijk een bui.
Tamelijk wisselvallig r
Morgen verbetert het weer geleidelijk.
Maxima van 14 langs de kanaalkust en
in het uiterste noorden tot 20 in de om
geving van Lyon.
het noorden ook wolkenvelden. Mor
gen meest zonnig. Maxima vandaag vari
ërend van 16 graden bij Porto tot 30
graden landinwaarts. Morgen vooral in
het noorden warmer.
Madeira:
Perioden met zon en vandaag kleine
kans op een bui. Temperaturen in de
middag ongeveer 22 graden.
Spanje:
Vandaag in het noorden enkele wolken
velden en mogelijk wat regen. Elders
zonnig met 's middags ook stapelwol
ken. In de loop van morgen overal zon
nig en in het binnenland warm met
maxima van 30 graden. Aan de meeste
costa's middagtemperatureri tussen 20
en 25 graden.
Canarische Eilanden:
Droog en overwegend zonnig. Vandaag
in het binnenland ook stapelwolken.
Maxima ongeveer 25 graden; op de
zuidstranden nog wat warmer.
Marokko:
Westkust: Meest zonnig. Vandaag in het
noorden ook wolkenvelden. Erg warm
met middagtemperaturen rond de 30
Tunesië:
Zonnig en warm. Aan zee middagtempe
raturen van ongeveer 27 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag enkele buien, mogelijk met on
weer, aan de Cóte d'Azur droog en flink
wat zon. Morgen droog en zonnige perio
den maar in het uiterste oosten nog kans
op een bui. Middagtemperaturen uit
eenlopend van 18 aan de Atlantische
kust tot 25 graden plaatselijk in de oos
telijke departementen.
Mallorca en Ibiza:
Droog en tamelijk zonnig. In het binnen
land 's middags stapelwolken. Maxima
ongeveer 25 graden.
Italië:
In het noorden, morgen ook in het mid
den, wolkenvelden, ook af en toe zon en
kans op een enkele regen- of onweers
bui. Naar het zuiden toe droog en flinke
perioden met zon. Middagtemperatuur
ongeveer 22 graden, morgen in het
Corsica en Sardinië:
Flinke perioden met zon en droog. Maxi
mumtemperaturen tussen 22 en 26 gra
den, morgen op Corsica rond 18 graden.
Griekenland en Kreta:
Geleidelijk droog en flinke perioden met
zon. Maxima vandaag van 19 tot 23 gra
den, morgen enkele graden hoger.
Turkije en Cyprus:
Aan de westelijke Turkse kust meest
droog en zonnige perioden. Naar het
oosten toe en op Cyprus e
enkele regen- of onweersbui. Middag
temperaturen tussen 19 en 24 graden.
WEERRAPPORTEN
DONDERDAG 5 MEI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 06.01 Zon onder 21.08
Maan op 03.47 Maan onder 15.56
Waterstanden Katwijk
Hoog water 00.19 12.59
Laag water 07.57 20.56
Weerrapporten 03 ir
i 20 u
zzw6 21 9 0.0
io 1 21 15 0.0
Bisschop F. Wiertz.
FOTO
