'Ik schreef niet eens
dat hij was gestorven'
IWlliMMiIHitiHmi
IGCI300L
Regio
DINSDAG 3 MEI 1994
974
Dagboek in oorlog van Den Dikken voor gearresteerde broer
KATWIJK. PETER V
Aan hel dagboek van M. den
Dikken kwam op 25 januari
1943 abrupt een eind. Het be
richt dat haar broer Klaas in het
Duitse kamp Neuengamme om
het leven was gekomen, was
voor de Katwijkse vrouw aanlei
ding om haar pen terzijde te
leggen. ,,lk heb niet eens. ge
schreven dat hij is gestorven",
zegt zij over het dagboek dat zij
speciaal voor haar broer bij
hield. Hij was op 7 november
1941 door de Duitsers aange
houden op verdenking van
spionage. M. den Dikken houdt
het er op dat haar broer is ver
raden. Bij de dodenherdenking
in de Katwijkse Triumfatorkerk,
die om 19.00 uur begint, zal
Den Dikken ingaan op de oor
logsjaren van haar broer, de
ontberingen die hij en andere
gevangenen moesten doorstaan
en de daden van Katwijkse ver
zetsgroepen.
De dag dat haar broer in het
politiebureau van Katwijk door
drie mannen van de Grünpoli-
zei werd opgepakt, is Den Dik
ken in een groen schriftje dat
de titel 'Bekende data 1941, '42,
'43' meekreeg de dagelijkse
dingen voor hem gaan bijhou
den. ,,Als hij uit de gevangenis
komt zal hij best wel wiilen we
ten wat er is gebeurd", rede
neerde Den Dikken.
Haar broer en zijn vriendin
(zij overleefde de oorlog wel)
maakten deel uit van een ver
zetsgroep die naast oud-militai
ren, leraren ook drie Leidse
HBS-studenten telde. „Zij had
den als taak vliegvelden, havens
en munitiedepots te bespione
ren. De groep stond in contact
met Engeland." Na de arrestatie
van Klaas troffen de Duitsers tij
dens huiszoeking bij de familie
Den Dikken een stukje van een
tekening van het vliegkamp Val
kenburg aan. Klaas heeft tegen
over de bezetters altijd ontkend
daar iets van te weten.
Mocht Klaas in het begin nog
wel brieven schrijven, uiteinde
lijk werd hem dit privilege ont
nomen. Lange tijd bleef de fa
milie in het ongewisse. Pas later
kregen de Den Dikkens van ie
mand die Klaas in de gevange
nis had gezien te horen dat hij
het goed maakte. „Hij was kern
gezond en had een enorm in
casseringsvermogen om de
klappen en schoppen van de
Duitsers te kunnen doorstaan."
Met vijf aan weerszijden be
schreven wc-papiertjes slaagde
de Katwijker er uiteindelijk in
om het schriftelijk contact met
de familie te herstellen. „Hij gaf
de briefjes aan een jongen in de
cel naast hem. Die was tot de
doodstraf veroordeeld en mocht
zijn moeder ontvangen. Bij het
wisselen van het wasgoed gaf
hij de papiertjes met haar mee."
Ook werden briefjes in lege tu
bes tandpasta naar buiten ge
smokkeld. „In een soort ge
heimtaal informeerdë hij of de
Engelsen al kwamen. 'Raar dat
M. den Dikken: „Een NSB'e
worden uitgeroeid."
Oom Tom nog niet op bezoek is
gekomen. Hij heeft het zeker te
druk met andere zaken', schreef
hij.
In januari 1943 stierf Klaas
aan een maag/darmziekte. „We
werden opgeroepen naar Den
Haag te komen, maar toen wis
ten we al wat er aan de hand
was. Het ergste was nog wel dat
we daar te horen kregen dat we
een Deutsche Mark naar Neu
engamme moesten sturen om
de officiële papieren in ons be
zit te krijgen. Later werden ook
zijn spullen naar Den Haag op
gestuurd. We hoopten.dat daar
nog een laatste briefje van hem
tussen zou zitten." Alleen een
kaftje van een kaartspel was be
schreven met de plaatsnamen
Amersfoort en Mühlheim.
Na de oorlog werd M. den
Dikken pas goed duidelijk welke
ontberingen haar broer had
moeten doorstaan. De afgrijse
lijke foto's van uitgemergelde li
chamen die in het herdenkings
boek staan dat M. den Dikken
bij haar bezoek aan Neuengam
me in de jaren zestig kreeg, kan
zij nu nog niet aanschouwen.
Als een soort aandenken aan
haar broer heeft de Katwijkse al
die jaren het schriftje met haar
aantekeningen bewaard. Bij het
lezen van de tekst gaan de ge
dachten terug naar de oorlogs
jaren, zoals de dag waarop M.
den Dikken zelf door de Duit
sers werd meegenomen. Zij zou
een kaartje hebben gestuurd
aan een Katwijkse familie die
zojuist een zoon hadden verlo
ren aan het Oostfront. Op het
briefje stond 'hartelijk gefelici
teerd'. „Bij het verhoor zaten
NSB'ers. Een van hen zei: „Geef
maar toe". Hij vond dat 'het
nest van Den Dikken maar
moest worden uitgeroeid'. Dat
was klare taal." Ook verhaalt het
schriftje over collega's van haar
vader die werden opgepakt om
dat zij illegaal een laantje uitga-
In haar toespraak in de Tri
umfatorkerk zed M. den Dikken,
naast dit familieverhaal ingaan
op de daden van Katwijkse ver
zetsgroepen. Zo hielp de Brit-
tenburggroep door de Duitsers
gezochte mensen over te zetten
naar Engeland, had Huib van
der Made een onderduikadres
voor joden, probeerde de Stij-
kelgroep spionagemateriaal aan
koningin Wilhelmina te over
handigen en werden de broers
Kaptein om onbekende rede
nen vastgezet. Velen van hen
overleefden de oorlog niet.
DODENHERDENKING 4 MEI
ALPHEN AAN DEN RIJN
13.15 uur bijeenkomst van
leerlingen in het kader van
'adopteer een monument' op
het stadskantoor;
14.30 uur plechtigheid bij mo
nument in Aarlanderveen;
15.00 uur plechtigheid bij mo
nument in Zwammerdam;
19.00 uur herdenking slachtof
fers bij Joods monument op het
Raoul Wallenbergplein;
19.35 uur stille tocht naar mo
nument op het Burgerneester
Visserpark, gevolgd door krans-
legging;
20.15 uur concert door orga
nist Simon Stelling in de Ad-
ventskerk in de Julianastraat.
HAZERSWOUDE-RIJNDIJK
19.30 uur plechtigheid in de
lal van het gemeentehuisd, ge-
olgd door herdenking bij het NIEUWKOOP
rionument aan het Frederik
an Eedenplein.
stille tocht naar het herden
kingsmonument op de hoek
Atjehstraat/Driftstraat;
19.00 uur herdenking in de
Marekerk met medewerking or
ganist Joop Brons, Jos Brink en
burgemeester C. Goekoop. Aan
sluitend stille tocht naar het be
vrijdingsmonument bij molen
De Valk gevolgd door kransleg
ging-
LEIDERDORP
19.00 uur herdenkingsbijeen
komst in Dorpskerk, gevolgd
door stille tocht naar monu
ment en kranslegging.
LEIMUIDEN
19.45 uur plechtigheid op het
parkeerterrein bij het voormali
ge gemeentehuis van Leimui-
den.
VOORSCHOTEN
19.45 uur herdenking bij het
monument bij het gemeente
huis, gevolgd door kranslegging.
19.35 uu
gevallenen
huis.
bijeenkomst voor
in het gemeente-
KAAG:
20.00 uur bloemlegging bij
monument aan de Hoofdweg
bij de oprit naar de A-4.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
19.30 uur stille tocht vanaf het
voormalig gemeentehuis, ge
volgd door kranslegging op de
algemene begraafplaats.
19.30 uur gebedsbijeenkomst
in de hervormde kerk aan het
Regthuysplein;
19.45 uur bijeenkomst op het
Regthuysplein.
OEGSTGEEST
16.30 uur herdenking gevalle
nen in de Kooikapel aan de
Driftstraat 49a, gevolgd door
19.45 uur dodenherdenking
bij monument in het Bos van
Wyckerslooth gevolgd door
kranslegging.
ROELOFARENDSVEEN
19.45 uur herdenking van
Alkemadese gevallen bij het
monument aan de Noordhoek,
gevolgd door kranslegging. Ook
is er een lezing voor de jeugd
van H.J. Maas uit Leiden van de
WARMOND
20.00 uur herdenking bij het
monument bij het gemeente
huis. Daarvoor is er een korte
herdenking in de hervormde
kerk.
WASSENAAR
19.45 uur stille tocht v^naf de
Schouwweg naar en langs het
oorlogsmonument op de
Schouwweg. Gevolgd door
kranslegging.
WOUBRUGGE
19.58 uur plechtigheid bij het
monument achter de hervorm
de kerk.
ZOETERWOUDE-DORP
19.00 uur plechtigheid in de
hervormde kerk;
19.40 uur stille tocht naar het
monument naar het gemeente
huis met aansluitend plechtig
heid en kranslegging.
nu-w/. nu
5^-
SKI „r„, DAAR KOM JE VOOR JE PLEZIER dl „,i, IS
ALKMAAR 072-110969 BROEK OP LANGEDIJK 02260-20891 DEN HELDER 02230-25353 t®
ë- HAARLEM 023-310079 HEEMSKERK 02510-41131 HOOFDDORP 02503-16279
HOORN 02290-10389 IJMUIDEN 02550-37617 LEIDEN 071-125873 o 132900 i|
g PURMEREND 02990-27041 ZAANDAM 075-355060 |e
PORTABLE
TELEFOON
10 kanalen
Beveiligd
tegen
onbevoegc
bellen
xnf\
