Fraude kost overheid 20 miljard per jaar
>e minister van justitie
'kan niet langer zwijgen'
Binnenland
lacistisch vuur laait op
ij brand in Vreewijk
Spiernaakte man verdedigt
de jonge linde van Tilburg
CD en criminaliteit,
een vertrouwde combinatie
GAK opent 06-lijnen voor vragen èn klikken
- JJDAG 29 APRIL 1994
Cabinet kiest voor oostelijke tracé A73
jn haag Het kabinet gaat akkoord met de omstreden plannen
in minister Maij voor de verlenging van de rijksweg A73 tussen
enlo en Maasbracht. De ministerraad heeft gisteren tot onvre
de van de milieubeweging gekozen voor een enkelbaans tracé
in de oostoever van de Maas. De weg zal na 2004 worden uit-
j ebouwd tot een autosnelweg. De totale kosten belopen onge
ler 925 miljoen gulden. Nog eens vijftig miljoen gulden is no-
g voor maatregelen om het verlies aan bos en natuur te com-
enseren.
ieen uitkering voor ex-dwangarbeider
ixemburg De Nederlandse ex-dwangarbeider Hoorn heeft gis-
n voor het Hof van justitie in Luxemburg zijn proefproces
een aanvullende uitkering uit Duitsland verloren. Er lopen
twee proefprocessen van andere leden van de Vereniging
Dwangarbeiders Nederland. Volgens het Hof kan Hoorn
een rechten meer aan de gedwongen arbeid in nazi-Duitsland
tienen, omdat die in 1956 door het toenmalige West-Duits-
ind zijn afgekocht. Nederland aanvaardde toen een bedrag van
vintig miljoen gulden en stortte dat in het invaliditeits- en ou-
erdomsfonds van de Sociale Verzekeringsbank.
Terugsturen vluchteling is illusie'
rRECHTMinister Kooijmans van buitenlandse zaken (CDA)
oemt het een 'illusie' om erkende vluchtelingen terug te sturen
aar hun land van herkomst. Dat suggereerde WD-lijsttrekker
olkestein afgelopen woensdag op een verkiezingsbijeenkomst,
olgens het internationaal recht kan dat, maar het gebeurt vol-
ens de CDA-bewindsman 'hoogst zelden'. „En terecht. Mensen
ie we het verblijfsrecht hebben gegeven, raken na verloop van
jd zo geworteld dat het geen pas meer geeft ze alsnog terug te
(cloningssysteem werkt goed bij boer
trecht Boeren in waterwingebieden kunnen met een belo-
lingssysteem worden gestimuleerd om zuinig om te springen
iet mest en bestrijdingsmiddelen. Dat blijkt uit onderzoek van
et Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM) in Utrecht. Bij
en experiment in Drenthe en Overijssel kregen boeren een ver-
oeding voor de milieuwinst die zij boekten. Ze mochten zelf
epalen welke maatregelen zij namen om het milieu te sparen.
Ie verliezen van stikstof en fosfaat daalden aanzienlijk. Aan be-
trijdingsmiddelen spoelde bijna niets meer uit naar het grond-
itickeractie is geen succes
lburg De in februari 1993 gestarte landelijke actie om met
eurstickers reclamedrukwerk uit de brievenbus te weren, is
snog geen succes. De stickers worden van de deur gehaald
f genegeerd, reclamefolders zitten steeds vaker in de huis-aan-
uis-bladen. Het reclamedrukwerk neemt bovendien in omvang
>e. Deze conclusie trekt de wetenschapswinkel van de Katholie-
3 Universiteit Brabant (KUB) in Tilburg na een onderzoek dat
erd gehouden in opdracht van de Vereniging Milieudefensie
ilburg.
Stichting: Integriteit van maatschappij onder druk
Door fraude loopt de Nederlandse overheid jaarlijks
twintig miljard gulden mis. Belastingontduiking en uitke
ringsfraude vormen daarvan de hoofdmoot. De schade
door fraude is enkele malen groter dan de financiële ge
volgen van 'gewone' criminaliteit, zoals diefstal, vandalis
me en inbraak.
Dordrecht»anpDe stichting, die wordt voorge
zeten door Pieter van Vollenho-
Dat stelt de Stichting Maat- ven, heeft berekend dat zich
schappij en Politie (SMP) in een jaarlijks tussen een half miljoen
gisteren gepubliceerd rapport, en een miljoen gevallen voor-
doen van fraude
drijven of overheid de dupe
zijn. Ter vergelijking: jaarlijks
wordt ongeveer 225.000 maal
ingebroken.
In het rapport pleit de stich
ting voor een doortastende en
brede maatschappelijke aanpak
van corruptie en fraude. SMP
geeft enkele voorzetjes om die
vergrijpen beter te bestrijden.
Zo wil de stichting een 'Zaken-
Wijzer', waarin op het bedrijfs
leven gerichte suggesties wor
den opgenomen om corruptie
en fraude terug te dringen. Ook
denkt de stichting aan een door
een onafhankelijke instantie uit
te geven certificaat. Dat kan
worden uitgereikt aan organisa
ties en bedrijven die voldoende
doen om fraude een corruptie
te voorkomen en te bestrijden.
Volgens SMP zijn fraude en
corruptie in Nederland lange
tijd onvoldoende als probleem
gezien. „Recente studies wijzen
uit dat dit ten onrechte is. Frau
de leidt jaarlijks tot vele miljar
den guldens schade en corrup
tie tast, naast de financiële
schade, het geloof in de recht
vaardigheid van de maatschap
pij aan". De stichting noemt het
opvallend dat het daarbij de
laatste tijd gaat om mensen en
organisaties bij wie corruptie en
fraude tot voor kort nauwelijks
ter discussie werden gesteld:
burgemeesters, wethouders, po
litie, topmensen in het bedrijfs
leven en advocaten. „De maat
schappelijke integriteit lijkt op
een aantal punten onder druk
te staan", constateert de SMP.
De stichting stelt ook dat bij
een deel van de bevolking een
houding is ontstaan dat heel
veel methoden om geld te ver
werven door de beugel kunnen,
als het maar niet wordt ontdekt.
Het gaat daarbij vooral om frau
de bij verzekeringen, belasting
ontduiking en uitkeringsfraude.
Eerste paalvoor De Zwaan
ontmantelen van de vierhon
derd jaar oude lindeboom te
voorschijn kwam, trok de ge
hele dag veel publiek. Tilbur-
gers legden bloemen en hingen
een spandoek op met de tekst
„De gemeente heeft gelogen.
De boom was niet dood". Vol
gens het gemeentebestuur le
verde de oude boom een ge
vaar op voor passanten en
moest daarom weg.
De telg van de oude linde is
gisteren in een gesloten auto
naar een kwekerij gebracht.
Alleen in een geklimatiseerde
kas heeft het boompje volgens
de gemeente kans om te over
leven.
Bij het uitgraven van de jonge
linde op de Heuvel in Tilburg is
gistermiddag een 49-jarige
man aangehouden. Temidden
van drommen omstanders
stond hij plotseling spiernaakt
op de plek van het zojuist uit
gegraven boompje. Hij werd
door de politie aangehouden
wegens schending van de eer
baarheid.
Zeven andere actievoerders
die de uitgraving van de nieu
we linde wilden voorkomen,
werden verwijderd en achter
een dranghek gezet. De jonge
linde, die woensdag tijdens het
amsterdam anp
3rd h# was maar een gewone
Ira/id, gistermiddag in een
jje woonhuis naast een snackbar in
in, diF R°tterdamse Vreewijk. Toen
rich daar stond, tussen die me-
toegestroomde nieuwsgie-
,n die|>en> knapte er iets bij Erica
Terwijl ze zag hoe de
5en landweer nog net een klein
id kon redden, hoe de
inkere) bewoners' van het
n shock-toestand over
liepen, drong tot haar
vat omstanders riepen,
er dat ze niet allemaal
|n verbrand'. 'En nu CD stem-
in'. Nog steeds heftig gëemo-
ineerd: „Dat ze dat kunnen
:pen terwijl die mensen ter-
luwernood aan de dood zijn
itsnapt. Het was zo intens, zo
essief".
fee woont inmiddels 22 jaar in
Vreewijk. De laatste tijd had
ook wel in de gaten dat veel
jeewijkers bang zijn voor het
bekende. Bij de raadsverkie-
igen stemden veel buurtbe-
I CD. „Maar bij de ge
meenteraadsverkiezingen zie je
dan alleen maar cijfers. Dat
blijft zo vaag."
Gisteren ontdekte ze, met een
schok, hoe dat gevoel in de wijk
zich een weg naar buiten baant.
„Het is er echt. Ik heb het nu
zelf gezien. Dat mensen willen
dat andere mensen verbranden
terwijl er zoiets ergs gebeurt,
daar schrik ik ontzettend van.
Een vrouw riep met gebalde
vuist, dat er nu op de CD moest
worden gestemd. Ik ben met
haar in discussie gegaan."
Er hangen inmiddels posters
voor het raaam. Om eerst eens
goed na te denken alvorens CD
te stemmen. Maar of zoiets
helpt? Erica Kroon begint er
steeds meer aan te twijfelen.
„Het was hier vroeger echt een
rooie wijk. Ik denk dat tachtig
procent van de bewoners nog
anders denkt dan de mensen
die nu overwegen CD te stem
men. Die moet je zien vast te
houden."
Rotterdam Met een enkele reis rivierbodem voor een 51 meter lang en veertien meter breed en hoog betonnen caisson is gisteren de bouw van
de Erasmusbrug in Rotterdam begonnen. De zinkbak vormt met twee kleine broertjes de basis voor de elegante Erasmusbrug, die in 1996 de Maas
oevers ter hoogte van de Coolsingel moet gaan verbinden. Op het caisson komt een pijler die het fundament vormt van een 139 meter hoge, ge
knikte piloon en een vrije overspanning van 280 meter. De Erasmusbrug - inmiddels al De Zwaan gedoopt - moet het centrum van Rotterdam ver
binden met de Kop van Zuid, ook wel Manhattan aan de Maas genoemd. foto anp
Informatie over fraude gestroomlijnd
amsterdam gpd
De openstelling van 06-num-
mers voor tips over fraude en
uitkeringen is bedoeld als ser
vice voor het publiek en niet om
een heksenjacht te openen op
mensen die uitkeringsfraude
plegen. Dat zegt directeur
handhaving Modderman van
het GAK, dat vijf
'informatiepunten fraude' wil
openen in Groningen, Amster
dam, Eindhoven, Vlaardingen
en Leiden. Apeldoorn heeft er al
een. Het publiek kan daar te
recht met opmerkingen èn vra
gen over het onderwerp uitke
ringen en fraude.
Het GAK is nog volop met de
voorbereiding van de telefoon
lijnen bezig. Criticasters noe-
volgens Modderman niet te
recht. „Ik kan me goed voorstel
len dat er vragen komen van
mensen die bijvoorbeeld willen
weten of en hoeveel ze mogen
bijverdienen bij een uitkering".
Dat mensen op de 06-lijn ook
kunnen 'klikken' over de buur
man in de ziektewet die erbij
klust of de oud-collega die on
danks een WAO-uitkering op
vallend vaak het huis verlaat
met een broodtrommeltje on
der de arm, is mooi meegeno
men en zelfs welkom. Ze wor
den genoteerd, onderzocht en
waar nodig wordt actie onder-
Modderman: „Maar dat soort
meldingen krijgen we altijd al,
alleen komen ze nogal verspreid
over de organisatie binnen en
dat willen we stroomlijnen,
want we merken dat het aantal
tips toeneemt. Ie ziet dat men
sen het steeds minder accepte
ren als iemand in hun buurt
met een uitkering fraudeert. De
maatschappelijke verontwaar
diging daarover groeit. Als GAK
vinden we dat we daarvoor dan
een gestructureerde toegang
moeten bieden."
Het GAK is bezig met een for
se uitbreiding van het aantal
fraude-opsporingsambtenaren
(van tachtig naar 130) en heeft
vergevorderde plannen om ne
gentig fraudecontroleurs op te
leiden, die voor het einde van
het jaar aan de slag kunnen. Zij
moeten zich bezighouden met
fraude aan de premiekant (door
werkgevers) en aan de uitke
ringskant (werkloosheid, WAO
en ziektewet). Modderman:
„Maar we blijven de werkwijze
hanteren zoals we die tot nu toe
volgden. Met tips moet je altijd
heel voorzichtig omgaan, want
het komt uiteraard ook voor dat
mensen ten onrechte beschul
digd worden".
Criminaliteit en extreem-rechts
het wordt langzamerhand
een vertrouwde combinatie.
Gisteren arresteerde de politie
het Amsterdamse CD-raadslid
Graman wegens brandstichting
en verboden vuurwapenbezit.
Een dag eerder was het Purmer-
endse CD-raadlid Van der Plas
veroordeeld tot drie maanden
cel wegens verzekeringsfraude
en verboden wapenbezit.
In beelden die vanavond te
zien zijn in het TV-programma
Deadline bekent Graman vol
gens presentator Jongbloed zijn
betrokkenheid bij brandstich
tingen in twee Amsterdamse
opvanghuizen in de Vijzelstraat
en aan de Lijnbaansgracht in
1977 en 1979. De beelden zijn
opgenomen met een verborgen
camera. Volgens Jongbloed is
de politie op basis van die beel
den tot de arrestatie overge
gaan. Daarnaast vond de politie
tijdens een huiszoeking bij Gra
man drie vuurwapens plus mu-
Graman en Van der Plas zijn
bepaald niet de enige extreem
rechtse volksvertegenwoordi
gers die met justitie in aanra
king zijn gekomen. CD-leider
Janmaat en zijn levensgezellin
Wil Schuurman, gemeente
raadslid in Den Haag en kandi
daat voor de Tweede Kamer,
stonden op 20 april terecht we
gens discriminatie. In het pro
ces eiste de officier van justitie
in totaal tienduizend gulden
boete tegen het tweetal wegens
t haat en discri-
buitenlanders. De
rechtbank doet volgende week
uitspraak.
Ook de Haarlemse CD'er Eist-
hout heeft een strafblad. Eist-
hout, lid van Provinciale Staten
van Noord-Holland en vierde
op de kandidatenlijst voor de
Tweede Kamer, werd in 1987
veroordeeld tot een voorwaar
delijke celstraf van twee weken
en 500 gulden boete wegens
discriminatie. In een ingezon
den brief aan het Haarlems
Dagblad had hij geopperd om
Turken en Marokkanen de hon-
depoep in de steden te laten
opruimen. „Ze zijn immers ge
komen voor het vuile werk",
schreef hij. Tegen het Arnhemse
CD-raadslid Selhorst loopt mo
menteel een onderzoek wegens
handel in harddrugs.
De wat extremere CP'86-le-
den vinden nog vaker de wet op
hun weg. 'Eigen volk eerst' blijft
deze partij als leus voeren, ook
in uitzendingen voor televisie.
Het afdelingsbestuur in Alk
maar werd hiervoor geverbali
seerd, zes Zwolse leden kregen
voor hun discriminerende tek
sten voorwaardelijke celstraffen
en boetes opgelegd. Landelijk
lijsttrekker Beaux behoorde in
Amsterdam tot de arrestanten
die werden gepakt wegens het
plakken van discriminerende
affiches. De landelijk partijse
cretaris van CP'86, de Arnhem
mer Kusters, moet zes maanden
zitten voor verboden wapenbe
zit.
IN DE PEILING
jjRVOLG VAN VOORPAGINA
Thijn zegt zich ook 'verschrikkelijk geërgerd'
hebben aan het optreden van Hirsch Ballin tij-
ins het kamerdebat over het Interregionale re-
lercheteam (IRT) Noord-Holland-
trecht. Hirsch Ballins tekst zou een
ilkomen eigen broedsel' zijn, die
Thijn 'onaangenaam had ver
st'. Hirsch Ballin zou veel te veel
■rantwoordelijkheid hebben afge-
hoven op de politie* van Amster-
im, terwijl de grootste verantwoor-
ilijkheid voor het IRT-debacle op
:t conto van Justitie kan worden ge-
hreven. „Die eindeloze koppeling
het bestuur door Hirsch Ballin en
CDA, daar heb ik zo langzaamaan
hoon genoeg van", aldus van Thijn.
Oe minister van justitie is ook hier-
or 'verbijsterd'. Hij zegt: „De heer
i Thijn was in verschillende rollen
het IRT betrokken. Ik wil niet over al die rollen
in rollebollen, maar het beeld dat uit het inter-
ew met hem oprijst, is dat ik het verkeerd ge-
gó'oiiian minister-president het verkeerd
rdaan heeft, dat Justitie het verkeercl gedaan
ïeft, en dat heel opmerkelijk de commis-
e-Wierenga het fout gedaan heeft. Het enige wat
over Van Thijn zelf lees, is dat hij onder voor-
aaiden bereid is weer minister van binnenland
zaken te worden. Laat ik het daar maar bij la-
But-
Toch heeft Hirsch Ballin op zijn beurt ook
herpe kritiek op Van Thijn: „Ik ben hoogst on-
•I ilukkig met het feit dat mijn collega eerder deze Hirsch Ballin: „Ja"
•en persbericht naar buiten heeft gebracht
aarin het vertrouwen in de Amsterdamse poli-
!top wordt uitgesproken. Ik voer vanuit mijn
Tantwoordelijkheid gesprekken met hoofdoffi-
er Vrakking en procureur-generaal Van Rand-
ijck. Het was mij liever geweest als we tegelijker
tijd met onze conclusies naar buiten hadden kun
nen komen, zodat we de zaak als een geheel had
den kunnen behandelen. Ik heb hier tot nu toe
over gezwegen, maar nu ik lees wat de heer Van
Thijn over mij zegt, kan ik niet langer zwijgen."
De CDA-bewindsman is er vooral
boos over dat door Van Thijns pers
bericht en diens uitlatingen „gemak
kelijk de indruk kan ontstaan dat het
openbaar ministerie meer te verwij
ten valt dan de Amsterdamse politie
leiding". Volgens Hirsch Ballin treffen
openbaar ministerie en politie beide
blaam. Hij leest als voorbeeld
een conclusie voor van de commis-
sie-Wierenga: „Een aantal politie
chefs heeft zich een positie aangeme
ten, die het uitoefenen van gezag
door de degenen die daartoe zijn
aangewezen, hebben bemoeilijkt".
Na lang zoeken vindt de minister nog
een door hemzelf uitgesproken pas
sage, die vooraf grondig was doorgenomen met
Van Thijn. Hirsch Ballin leest voor dat het rapport
van de commissie-Wierenga voor de vier betrok
kenen (Van Randwijck en Vrakking van het open
baar ministerie, en Nordholt en Van Riessen van
de Amsterdamse politie) „zo ernstig is dat het niet
zonder gevolgen kan blijven. Die gevolgen zullen
afhankelijk van de gesprekken, uiteenlopend kun
nen zijn, waarbij niets bij voorbaat is uitgesloten".
Van Thijn heeft nu zijn positieve conclusies over
Nordholt en Van Riessen al getrokken.
U vindt dat Van Thijn te gemakkelijk zijn i
hen heeft uitgesproken?
In de vangrail
Had lijsttrekker Toine Manders
van de Libertarische Parij een
keer de kans via de radio heel
Nederland te bereiken, maakt
hij er in de meest letterlijke zin
een puinhoop van. Terwijl de
24-jarige rechtenstudent voor
de KRO-radio in de auto het
programma van zijn partij uit
eenzette, trapte hij stevig op het
gaspedaal. IGBO-verslaggeefster
Helmi Slings waarschuwde,
maar dat hielp niet. Manders
antwoordde dat hij overeen
komstig de partijlijn niets van
snelheidsbeperkingen wil we
ten. Waarop de auto slipte, drie
keer om zijn as draaide en tegen
de vangrail tot stilstand kwam.
De inzittenden kwamen met de
schrik vrij.
Onder Brinkman
Als de PvdA niet de grootste
partij wordt, is het nog maar de
vraag of partijleider Kok in het
volgende kabinet gaat zitten.
Een plek onder CDA-leider
Brinkman als die premier
zou worden 'kan als het
moet, maar is zeker geen van
zelfsprekendheid', aldus Kok.
Hij zei dit gisteravond in een
tweegesprek met Brinkman, als
onderdeel van een serie debat
ten op RTL4 tussen de lijsttrek
kers Kok (PvdA), Brinkman
(CDA), Van Mierlo (D66) en
Bolkestein (WD).
Volgens de Politieke Barome
ter van bureau Inter/View en de
TV-rubriek Nova is Kok bij de
kiezers met 34 procent van de
stemmen de grote favoriet voor
Minister Van Thijn liep gisteren even handenschuddend over het Binnenhof. Ongeveer zeshonderd aspirant
politiemensen waren naar Den Haag gekomen om Van Thijn een petitie aan te bieden waarin ze hun zorg uit
spreken over het opkomende racisme. Opvallende afwezigen waren de leerlingen van de Apeldoornse poli
tieschool, waar momenteel een onderzoek wordt ingesteld naar discriminatie van gekleurde studenten.
het premierschap.
De paarse coalitie, waarover
de laatste dagen in de campag
ne zoveel te doen is, wordt door
de kiezers als meest gewenste
regering gezien. De populariteit
is gestegen van 16 naar 21 pro
cent, terwijl de bestaande coali
tie van CDA en PvdA aangevuld
met D66 minder wordt gewaar
deerd (17,4 procent). Vooral
D66- en PvdA-stemmers ver
wachten veel van een coalitie
zonder het CDA.
Brinkman moe
Brinkman is moe. Moe van het
gemier over personen. De CDA-
lijsttrekker laat het, naarmate de
verkiezingen naderen, een
beetje afweten. Anderhalve
maand geleden weigerde hij
een TV-debat met PvdA-opppo-
ncnt Kok over de AOW-affaire.
Gisteren bedankte de CDA'er
voor een discussie in de actuali
teitenrubriek Nova. Wederom
met Kok, nu over geld, werk en
Hirsch Ballin. „Hij durfde niet",
schampert de voorlichter van
Kok. „Gelul", luidt de reactie
van diens CDA-opponent. An
dere afspraken zouden Brink
man hebben belemmerd naar
Nova te komen. Welke dat zijn,
wil diens woordvoerder niet
kwijt. Wel dat hij in discussie
moest met jongeren in een Hil-
versums theater. Wie daar ook
was? Juist: Kok. Die kwam net
bij Nova vandaan.
Bosboom: paars
(In de aanloop naar de verkie
zingen licht dagelijks een be
kende Nederlander zijn of haar
politieke voorkeur toe. Van
daag: Wim Bosboom van de
TROS.)
Bosboom heeft het momenteel
„erg moeilijk" met de politiek.
„Zo'n IRT-affaire heeft voornie
mand gevolgen. Dan vraag ik
me af: hoe kan dat nou? In En
geland treedt zo'n minister on
middellijk af. Van itijfi
(binnenlandse zaken) en Hirsch
Ballin (justitie) hadden dus
moeten aftreden. Maar blijk
baar staat de partijpolitiek voor
op. Dat vind ik niet goed". Bos
boom zegt „allicht" te gaan
stemmen, maar over zijn poli
tieke voorkeur laat hij niet meer
los dan dat hij tegen een cen
trum-links kabinet is.
Het CDA moet een schop krij
gen, als het aan de TROS-pre
sentator ligt. „Als het huidige
beleid wordt voortgezet, en dat
is het geval bij een kabinet van
CDA, PvdA en D66, is dat heel
erg voor het land. Daarom wil ik
een kabinet zonder CDA; een
coalitie van WD, D66 en PvdA.
Maar ja, dat is volstrekt onmo
gelijk. Want hoe zal de formatie
gaan? Als volgt: D66-leider Van
Mierlo wordt formateur, maar
loopt vast op het ministelsel van
de WD. Hij mislukt en Jan de
Koning van het CDA wordt in
formateur of iemand van de
PvdA. Dan komt er een kabinet
van de PvdA, de D66 en het
CDA. Tel uit je winst".
