Socialisten stappen
uit Japanse coalitie
Buitenland
t NU
EENZORGJE
MINDER.
Idealen niet vergeten
Onder koninklijke parasol
Deutsche Bank is niet onder
de indruk van zaak-Schneider
Serviërs zetten
terugtrekking voort
Leger Burundi tracht land te ontwrichten
'Land zonder geheugen
heeft geen toekomst'
ISDAG 26 APRIL 1994
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associate
Press DPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
Independent IPS Inter Press Service RTR Reuter UPI United Press In
ieiten zorgen voor noodlanding
«ftla lumpur* Een kudde geiten heeft voor nogal wat opschud-
t&Mig gezorgd in een Boeing 747. De 190 dieren, opgesloten in de
idruimte van het vliegtuig, veroorzaakten zoveel warmte dat
:t brandalarm afging en het toestel een noodlanding moest
Het vliegtuig van de Maleisische maatschappij Malay-
ad varï/2 Airlines was op weg van het Australische Perth naar Kuala
verimpur.
rsraad
iiflialigyptische politie doodt moslimleider
jaar tIRO* De Egyptische politie heeft de meestgezochte moslim-
van ^et 'anc* gedood. Het gaat om de leider van de mi-
:ta tea're v'euge'van de radicale oppositiebeweging Gama'at al-Is-
760 v&üyyrt' Talaat Yassin Hammam. De man kwam gisteren samen
iet zes kameraden om bij een politie-actie.
^^■tongens vernielden graven in Elzas
directkAATSBURGTwee jongens, van elf en twaalf jaar, hebben giste-
strafrin bekend op het joodse kerkhof van Mertzwiller in de Franse
istart. feas uit baldadigheid 25 grafstenen te hebben omgehaald. Ook
n Bar^t vernielen van 26 grafstenen van joden in het verderop gele-
cieel tn Struth wordt aan kinderen toegeschreven,
r de g
kanhangers Aristide gedood
)rt-au-prince Veiligheidstroepen hebben in de kustplaats Go-
aives dentallen Haïtianen doodgeschoten. Onder de slachtof-
irs bevonden zich vooral aanhangers van de in 1991 verdreven
Ipilf-esident Aristide. Het bloedbad zou vorige week hebben plaats
je vonden, maar werd pas gisteren door ooggetuigen gemeld.
Èn adviseur van Aristide vreest dat zeker veertig mensen zijn
gupgekomen.
afdkfrouw seriemoordenaar West vast
;rzoe^OUCESTER. Rosemary West, de vrouw van de seriemoordenaar
bedrijj Gloucester, is gisteren in staat van beschuldiging gesteld van
i dat medeplichtigheid bij de moord op één van de tien vermeende
ie ont|achtoffers van haar man. De tweede vrouw van de 52-jarige
nyederjck West werd aangeklaagd wegens moord op Lynda
kredifough, die in april 1973 verdween. Gough is één van de negen
di^ouweijjke slachtoffers wier stoffelijke resten zijn opgegraven in
Ifests huis in Gloucester.
'assagiers uit Indiase trein gegooid
pi/j ew delhi» Tijdens een ruzie over een slaaplaats hebben solda-
gn van het Indiase leger afgelopen weekeinde in het noorden
an India vijf passagiers uit een in volle vaart rijdende trein ge-
3gooid. Volgens berichten in een dagblad in New Delhi zijn twee
52an hen omgekomen.
81
35
^rand Galapagos bedwongen
43uiIo» De brand die de afgelopen twee weken het broedgebied
io4 de zeldzame reuzenschildpad in de Galapagos-archipel be-
7 jreigde, is bedwongen. De brand op Isabela, het grootste van de
ï^alapagos-eilanden, werd op minder dan drie kilometer ten zui-
8^en van de Sierra Negra vulkaan, het broedgebied van zo'n
1 HOOO reuzenschildpadden, tot staan gebracht. De brand is waar-
3gChijnlijk op 11 april aangestoken door stropers.
Hata raakt kort na benoeming meerderheid kwijt
TOKYO AP-Rtr-DPA-AFP
Enkele uren na de benoeming van Tsutomu Hata tot pre
mier is de Japanse regeringscoalitie vanmorgen vroeg
uiteen gevallen. De Sociaal-Democratische Partij (SDP),
de grootste partij in de coalitie, trok zich terug nadat cen
trum-rechtse groepen binnen de coalitie een eigen blok
hadden gevormd. Hata probeert de socialisten over te
halen terug te keren.
De breuk ontstond toen enke
le groepen uit het centrum en
rechtervleugel van de coalitie
bekend maakten een eigen blok
van 130 parlementariërs te vor
men. Ook Hata's Vernieuwings
partij (Shinseito) maakt deel uit
van het blok. De socialisten, die
buiten het blok waren gelaten,
voelden zich door deze stap
verraden. Maandenlang was
binnen de coalitie discussie ge
voerd over een uiteindelijke fu
sie tussen de coalitiepartners of
hun afzonderlijke voortbestaan.
In een verklaring kondigde
Na het vertrek van de socialis
ten heeft de coalitie slechts 180
zetels in het 511 zetels tellende
parlement. Hata zal dus met
een minderheidsregering ko
men te zitten die sterk afhanke
lijk is van de socialisten of de
eveneens oppositionele, conser
vatieve Liberaal Democratische
Partij (LDP). De LDP heeft 206
zetels en de socialisten 74. Bei
de partijen zouden samen een
motie van wantrouwen tegen
Hata kunnen aannemen.
partijvoorzitter Tomiichi Mu-
rayama vanmorgen het opstap
pen van zijn partij uit de coalitie
aan. Murayama zei dat zijn par
tij wel zal meewerken bij de
aanname van de begroting voor
het begrotingsjaar 1994. Vol
gens de socialistische minister
Igarashi (bouwzaken) is het ver
trouwen tussen de partijen weg.
De coalitie maakte acht
maanden geleden een einde
aan 38 jaar heerschappij van de
LDP. Hata's voorganger, Hoso-
kawa, trad af na berichten over
een dubieuze privélening uit
het verleden. Of Hata zal probe
ren een minderheidskabinet te
formeren, een deal zal sluiten
met de conservatieve oppositie
of zelfs tot vervroegde verkie-
zingen wil oproepen, is nog niet
bekend. Duidelijk is wel dat een
ambitieus pakket aan economi
sche hervormingen vertraging
zal oplopen.
Lissabon De idealen van de An
jerrevolutie zijn nog steeds levend
en moeten in herinnering worden
gehouden. Dat was de centrale
boodschap die de Portugese pre
sident Soares (foto) gisteren uit
droeg tijdens een herdenkingsbij
eenkomst in het parlement. ,,De
ideeën van vrijheid, vooruitgang
en broederschap, die de omwen
teling kenmerkten, hebben ook
vandaag nog geldigheid", aldus
Soares.
De Anjerrevolutie van 25 april
1974 genoemd naar de ge
weldloze opstand van jonge linkse
officieren die anjers in hun ge
weerlopen meedroegen bete
kende het einde van de vijftigjari
ge rechtse dictatuur in Portugal en
het begin van de onafhankelijheid
van de Portugese koloniën. De
staatsgreep luidde ook het begin
van de democratie in en op indi
recte wijze twaalf jaar later Por
tugal lidmaatschap van de EG
(1986). foto ep a antonio
cotrim
Ramos: Geen
gratie voor
drugsmokkelaars
MANILLA AP
De Filipijnse president Fidel Ra
mos zal geen gratie verlenen
aan personen die ter dood wor
den veroordeeld wegens
drugsmokkel. Ramos zei dit gis
teren naar aanleiding van de ar
restatie van een van hasjsmok-
kel verdachte Duitser en Zwit
ser.
De twee, Remo Dalla Corte
uit Zwitserland en de Duitser
Helmuth Herbts, werden eerder
deze maand gearresteerd in
Puerto Galera, 120 kilometer
ten zuiden van de hoofdstad
Manilla. De politie vond 22 kilo
hasj ter waarde van zo'n 1,5
miljoen gulden.
Ramos noemde de twee niét
bij naam maar zei wel dat hij
zich niet zal verzetten als
drugsmokkelaars geëxecuteerd
worden, ook al zijn het buiten
landers.
Senator Ernesto Herrera,
voorzitter van de commissie
voor illegale drugs, zei eind vo
rige week al dat het opleggen
van de doodstraf 'de wereld 2al
tonen dat de Filipijnen geen
drughandel zal toestaan."
FRANKFURT DPA-KRF-Rtr
Tsjernomyrdin:
Antisemitisme
maakt geen kans
MOSKOU Rtr-AFP
De Russische premier Tsjerno
myrdin heeft zijn Israëlische
collega Rabin gisteren verzekerd
dat het antisemitisme in Rus
land geen kans maakt, ondanks
de opkomst van de extremist
Zjirinovski. Rabin kwam zondag
in Moskou aan voor een offi
cieel bezoek van vier dagen.
„Een groot aantal joden
woont in Rusland. Een Zji
rinovski zal er niet in slagen het
antisemitisme aan te wakke
ren", zei Tsjernomyrdin.
Het lot van de Russische jo
den stond centraal tijdens de
eerste dag van besprekingen
tussen Rabin en Tsjernomyrdin.
Tegenover parlementariërs uitte
de Israëlische premier zijn be
zorgdheid over het volgens hem
toenemende racisme en fascis
me in Rusland.
Sinds het uitreisbeleid in 1989
werd versoepeld zijn zo'n
500.000 joden geëmigreerd,
waardoor er minder dan een
miljoen in Rusland overblijven.
De laatste jaren hebben de ach
terblijvers meer vrijheid gekre
gen om hun geloof te belijden,
maar daardoor zijn zij ook een
meer zichtbaar doelwit voor an
tisemitische acties geworden.
Behalve een aantal banken heeft niemand scha
de geleden onder de affaire rond de zoekgeraak
te Duitse projectontwikkelaar Jürgen Schnei
der. Voor Deutsche Bank bedraagt de schade
'slechts enkele honderden miljoenen mark'. Dat
betoogde gisteren Hilmar Kopper, bestuurs
woordvoerder van de grootste bank van Duits
land.
Kopper verweerde zich tegen kritiek dat Deutsche
Bank veel te gemakkelijk krediet heeft verstrekt
aan Schneider die met achterlating van circa 5,3
miljard mark (ruim 5,5 miljard gulden) aan schul
den met de noorderzon is vertrokken. Volgens
Kopper heeft de bank 1,16 miljard mark uitge
leend voor acht projecten van de vastgoedmag
naat. Die risico's zijn volgens hem afgedekt. Bo
vendien gaat het maar-om drieduizendste van het
totaal aan uitstaande leningen van Deutsche
Bank. De enkele honderden miljoenen mark is
het verschil tussen de officiële opgave van Sch
neider en de werkelijke waarde van diens acht
vastgoedprojecten.
De bestuurswoordvoerder zei de affaire niet te
willen bagatelliseren maar alle ophef wel wat
overdreven te vinden. Er is volgens hem geen
sprake van een vastgoedcrisis in Duitsland, zoals
in het verleden het geval was in de VS of Frank
rijk, waarvoor de belastingbetaler uiteindelijk
moest boeten.
Kopper maakte wel duidelijk dat Schneider zijn
zaakjes goed heeft voorbereid. Hij is systematisch
te werk gegaan, waardoor Deutsche Bank zich in
de luren heeft laten leggen. ,,De grootste fout is
dat we ons hebben laten bedriegen", aldus Kop
per. Dat heeft het imago van de bank, die met
hoon en spot is overladen, en dat van Duitsland
geen goed gedaan.
Over de verblijfplaats van de vastgoedmagnaat
tast men nog steeds in het duister. Vorige week
heette het dat de man een villa in Siesta Key in
Florida had gehuurd. Er zijn bij de politie talloze
tips binnengekomen. Schneider zou in Teheran
zijn, anderen hebben hem in hartje Frankfurt ge
signaleerd. Sommige speurders vermoeden dat
Schneider in Zuid-Amerika zit, waar wel meer
misdadigers hun toevlucht hebben gezocht.
kuala lumpur Tuanka Jaafer Abdul Rahman, sultan van de Maleisische deelstaat Negri Sembilan, is gisteren
in Kuala Lumpur plechtig geïnstalleerd als de tiende 'Yang di-Pertuan Agong' de edelste der edelen, ofte
wel de koning van de Maleisische federatie. De negen Maleisische sultans kiezen uit hun midden telkens
voor vijf jaar een koning. Abdul Rahman (72), jurist en oud-diplomaat, was tot voor kort onderkoning. Links
achter de vorst premier Mahathir. foto reuter goh chai hin
'Spoedhulp voor
slachtoffers in
Rwanda nodig'
NAIROBIRtr-AFP
De Verenigde Naties hebben
donorlanden gisteren gevraagd
om bijna 24 miljoen gulden
spoedhulp voor ruim een mil
joen mensen die zijn getroffen
door de burgeroorlog in
Rwanda. „In de hoofdstad Kigali
is geen enkele medische voor
ziening meer, geen water, geen
opruimmogelijkheid, meldt een
VN-functionaris.
De VN willen spoedhulp voor
vluchtelingen in Rwanda en Bu
rundi en in Tanzania, Uganda
en Zaïre. De Rwandezen zijn
gevlucht voor het geweld tussen
Hutu's en Tutsi's. Volgens de
VN-Vluchtelingencommissie
hebben sinds 6 april de dag
dat de presidenten van Burundi
en Rwanda bij een aanslag wer
den gedood al zeker hon
derdduizend van hen de wijk
genomen naarbuuranden.
Het Internationale Rode Kruis
heeft vandaag uit veiligheids
overwegingen 33 medewerkers
teruggehaald uit Rwanda.
SARAJEVO. DPA-Rtr
De vredesmacht van de Vere
nigde Naties heeft gisteren ver
sterkingen gestuurd naar de
Oostbosnische moslim-stad Go-
razde. Zij moeten toezien op de
naleving van het bestand in de
zone en van het ultimatum aan
de Bosnische Serviërs die hun
zware wapens tot 20 kilometer
buiten het gebied moeten te
rugtrekken. Doen ze dat niet
conform het NAVO-ultimatum
voor morgen 2.00 uur, dan vol
gen luchtaanvallen. De Serviërs
gingen vandaag evenwel door
met het terugtrekken van hun
troepen.
De VN-vluchtelingenorgani-
satie Unhcr heeft gisteren 91
zieken en gewonden uit de stad
per helikopter geëvacueerd. De
ze week moeten 600 van de
2.000 zwaargewonden worden
overgebracht naar Sarajevo, van
wie de meesten in het buiten
land zullen worden behandeld.
De afgelopen weken kwamen
meer dan 700 mensen om door
de aanhoudende Servische be
schietingen op het door de VN
beveiligde gebied.
De Serviërs zijn ondertussen
begonnen het veroverde gebied
bij Gorazde te herbevolken.
Honderden Bosnisch-Servische
vluchtelingen verlieten gisteren
het plaatsje Cajnice, zo'n 20 ki
lometer van de stad, om zich in
dorpen op de rechterover van
de Drina te vestigen die tijdens
het Servische offensief zijn ver
overd. De linkeroever van de ri
vier, waar zich het grootste ge
deelte van de stad Gorazde be
vindt, is nog in moslim-handen.
Een hulpkonvooi van het Ne
derlandse luchtmobiele batal
jon in Oost-Bosnië heeft giste
ren Srebrenica bereikt. Het is
voor het eerst in twee weken dat
nieuwe voorraden in de bele
gerde moslim-enclave arriveer
den. De Bosnische Serviërs hiel
den sinds de NAVO-bombarde-
menten bij Gorazde elk konvooi
tegen.
ACHTERGROND
NAIROBI FRANS VAN DEN HOUDT CORRESPONDENT AFRIKA
late Omdat er elkp dag al
late
bveel kleine zorgjés zijn,
eeft nieuwe revolutionaire
lat^MO Power.u één zorgje
jiinder: vanaf vandaag krijgt
er meer vreselijke vlekken
p-h één keer uit.
Nieuwe OMO Power
1,ie vat Accelerator™, de un ie
le waskracht versneller.
25j)mdat deze de werking van
na
andere ingrediënten versnelt,
35
3ieeft OMO Power nog be-
2jjpe wasprestaties.
l\ Bel voor meer infor-
'Öiatie (gratis) 06-Q772.
WET NIEUWE OMO POWER
0 HEER VRESELIJKE VLEKKEN
IN ÉÉN KEER ERUIT.
De dagen voor die couppoging was het al niet meer zo
rustig in de hoofdstad Bujumbura. Zaterdag nog
waarschuwde de staatsradio dat het land de ondergang
tegemoet ging, gezien de snel verslechterende situatie in
Bujumbura. Waar het etnische geweld direkt na de dood
van president Ntaryamira abrupt was opgehouden,
leken de Hutu's en Tutsi's de draad nu weer te willen
oppakken.
Gewapende bendes van beide stammen waren in de
noordelijke stadswijk Kamenge opnieuw met elkaar
slaags geraakt. Het leger, dat de orde diende te
handhaven, leek langzaamaan weer te vervallen in z'n
vertrouwde rol van partijdige moordenaars. In een
poging het tij te keren, droegen de huidige
machthebbers de bevolking dit weekeinde op alle
illegale wapens in te leveren. Op het leger deden zij een
gepassioneerd beroep zich gedisciplineerd te gedragen.
Dat laatste bleek aan dovemansoren gericht. Een aantal
parachutisten sloeg aan het muiten en rukte op naar het
centrum van de macht. Waarom, blijft echter een
compleet raadsel. Dachten zij werkelijk beter in staat te
zijn orde op zaken te stellen dan de regering? Waren ze
even vergeten waar een eerdere couppoging, vorig jaar
oktober, toe had geleid? Zei het aantal doden van meer
dan 100.000 dat sindsdien is gevallen, hen dan helemaal
niets?
Legers vormen in veel Afrikaanse landen nog steeds het
grootste obstakel voor harmonie tussen verschillende
stammen en een democratische bestuursvorm. Ze
verafschuwen de beperkte rol binnen hun kazernes en
willen aan de touwtjes blijven trekken. Het is om die
reden dat Burundi nu alweer bijna een jaar verkeert in
opperste staat van chaos.
Twee weken lang heeft Burundi de wereld doen gelo
ven dat het, anders dan buurland Rwanda, militaire
opstanden, etnische gewelddadigheden en slachtpar
tijen beu is. Evenals Rwanda verloor Burundi haar pre
sident toen het vliegtuig waar de twee leiders inzaten,
werd neergehaald. Maar het land bleef opmerkelijk
rustig. De mislukte staatsgreep dooreen aantal leden
van het Burundische leger, gistermorgen, heeft echter
aangetoond dat ook in Burundi spanningen heersen
tussen de twee stammen: de Hutu's en de Tutsi's.
Het was voormalig president Pierre Buyoya in '87 via
een staatsgreep aan de macht gekomen die in de loop
van 1991 een voorzichtig begin maakte met
democratische hervormingen en gelijke behandeling
van Hutu's en Tutsi's. De Hutu's zijn weliswaar ver in de
meerderheid in Burundi, maar hebben altijd een
ondergeschikte rol moeten spelen binnen de regering,
het leger en andere belangrijke instituten.
Gemakkelijk was het niet voor Buyoya, die weldra onder
grote druk kwam te staan van zijn Tutsi-achterban. Het
waren vooral de militairen en de extremistische Tutsi-
clans die niet wilden dat het regeringsapparaat en het
leger werden opengesteld voor Hutu's. Dat zou namelijk
onherroepelijk het einde betekenen van de eeuwenoude
Tutsi-hegemonie. Maar Buyoya slaagde er in zijn
plannen door te drukken en meer-partijenverkiezingen
te organiseren. Dat leidde vorig jaar juni tot de
verkiezing van Burundi's eerste Hutu-president,
Melchior Ndadaye.
Onder de oppervlakte bleef het echter rommelen binnen
het leger. Drie dagen na Ndadaye's inauguratie werd zijn
huis al onder vuur genomen door ontevreden militairen.
Toen de kersverse president vervolgens ook nog eens
manmoedig begon aan de herstructurering van het
leger, kwam de tijdbom tot ontploffing. De militaire
staatsgreep van oktober was bloedig en wreed (Ndadaye
en enkele ministers werden geëxecuteerd) maar geen
succes. Maar het kwaad was geschied. De etnische haat
laaide weer op en Hutu's en Tutsi's richtten over en
weer slachtpartijen aan, vergelijkbaar met wat de laatste
paar weken in Rwanda is gebeurd.
In het binnenland keerde de rust geleidelijk aan terug,
maar in de hoofdstad Bujumbura bleven de twee
stammen op voet van oorlog leven. De dood van 's lands
tweede president in 5 maanden, Cyprien Ntaryamira,
begin deze maand, leidde tot ieders verrassing echter
niet opnieuw tot een orgie van stammengeweld. Terwijl
in Rwanda onmiddellijk de vlam in de pan sloeg,
slaagden Burundi's bestuurders er wonderwel in enige
mate van stabiliteit te handhaven.
Maar, zo is de laatste paar dagen gebleken, erg broos is
die stabiliteit nog wel. En dat zal wel zo blijven, zolang
niet alle militairen inzien dat hun land alleen gebaat is
bij 'n etnisch evenwichtig leger en bestuur, die strikt
gescheiden van elkaar opereren.
Veel Burundezen blijven voorlopig daarom terecht
bevreesd voor een nieuwe escalatie van etnisch geweld.
Binnen de regering woedt nog steeds een machtsstrijd
om het presidentschap, die zich ieder moment kan
uitbreiden, terwijl ook de dreiging van buitenaf steeds
groter wordt. Horden vluchtelingen (zowel
teruggekeerde Burundezen als Rwandezen) overspoelen
thans het reeds overvolle land en de slachtingen in
buurland Rwanda zijn de grens met Burundi reeds
akelig dicht genaderd.
Italië viert massaal bevrijding
gericht aan de winnaars van de
onlangs gehouden verkiezin
gen. De rechtse alliantie van
Berlusconi's Forza Italia, de fe
deralistische Lega Nord en Na
tionale Alliantie willen de
Grondwet veranderen en een
federaal systeem gekoppeld
aan een direct gekozen presi
dent invoeren. De Lega Nord
was als enige van de 'pool van
de vrijheid' gisteren in Milaan
aanwezig. Lega-leider Bossi liep
samen met tweehonderd partij
genoten een eigen, door politie
afgeschermd parcours.
De manifestaties moesten
echter vooral Nationale Alliantie
van Gianfranco Fini duidelijk
maken dat diens poging om het
verzet en het fascisme, evenals
de slachtoffers die aan beide
kanten vielen, op één lijn te
stellen, niet wordt geaccep
teerd. De angst in Italië is groot
dat met de regeringsdeelname
van Nationale Alliantie het fas
cisme zal worden gerehabili
teerd. Ook vreest men dat de
'post-fascisten' zich zullen wre
ken, omdat zij 45 jaar lang in de
politieke verdomhoek hebben
gezeten.
ROME EELCO VAN DER LINDEN
CORRESPONDENT
In Italië is gisteren massaal de
bevrijding van het land door
de geallieerden en het einde
van het fascistische regime ge
vierd. De nationale manifesta
tie in Milaan trok meer dan
350.000 personen. De herden
king, dit jaar van bijzondere
waarde vanwege de sterke op
komst van de 'post-fascis-
tische' partij Nationale Allian
tie, verliep zonder incidenten.
Door Milaan trokken twee enor
me stoeten. Een vertrok vanaf
Piazza Loreto, het plein waar
daags na de bevrijding de lijken
van Benitio Mussolini en ande
re fascisten aan hun voeten
werden opgehangen. Op veel
spandoeken stond te lezen dat
'een land zonder geheugen
geen toekomst heeft'. Oud-ver
zetsstrijders benadrukten dat de
Italiaanse Republiek en ook de
huidige Grondwet van Italië ge
baseerd zijn op het anti-fascis-
me en dat niemand daar, vijftig
jaar later, verandering in kan
brengen.
Deze woorden waren vooral