Meer contacten met niet-inheemse kerk 'Een verhaal dat een getuigenis werd' Kerk Samenleving DINSDAG 26 APRIL 1994 979 REDACTIE DICK VAN DER PLAS. C UIT DE KERKBLADEN Gereformeerden bepleiten ook toenadering tot evangelische beweging Kotkkoek-één-zang 1 Bijeenkomsten over Samen op Weg - tégen Samen op Weg, eigenlijk - staan in hervormd Katwijk aan Zee garant voor een overweldigende opkomst. Maar enkele honderden me ters landinwaarts, in Katwijk aan den Rijn, is dat anders. De hervormde wijkgemeente I ('Dorpskerk') belegde hier on langs een avond over het sa men optrekken van hervorm den, gereformeerden en luthe ranen. ,,Een avond die ik, als we het hebben over belang stelling, maar gauw wil verge ten", schrijft dominee Z. de Graaf in Hervormd Katwijk aan den Rijn. „Nu ik erover ga schrijven, voel ik nog de te leurstelling (iets van boosheid zelfs) tergkomen. Ik had toch best een goed bezette zaal ver wacht in verband met het on derwerp dat ons allen aangaat. Maar nee, daar leek het niet op." Koekkoek-één-zang (2) Wat moet je daaruit conclude ren?, vraagt De Graaf zich af. Hij zet de excuses van de thuisblijvers voor zichzelf maar even op een rijtje. „Niet aan gedacht? Heeft geen zin voor mij, want ik ben toch le gen? Heeft geen zin voor mij. want het gaat toch wel door? Of: hoeft niet, want ik weet al les al? Zegt u het maar, ik weet het niet. Bij de ingrijpende vragen waar we voor staan hadden we als kerkeraad in elk geval wat meer meeleven en - denken verwacht. Koekkoek-één-zang (3) Dat nam overigens niet weg dat naar de mening van de predikant sprake was van een 'goede avond'. „Niet omdat het koekkoek-één-zang was. Beslist niet. De meningen wa ren soms behoorlijk verdeeld. Niet over de vraag of Samen op Weg wel moet. Daarover waren we hel dacht ik wel eens. We hebben vanuit de Schrift geen been om op te staan als we een Samen op Weg gaan zouden willen afwij zen van wat zondig uiteenge gaan is. Het ging meer over de vraag hoe het dan moet. En of de voorgestelde kerkorde een goede basis zou kunnen zijn. En over de eventuele naam: Verenigd Protestants, die voor de één verwerpelijk bleek (Hervormd zullen we blijven heten) en waar de ander zich niet zo druk om maakte. Boei end was het dus wel. Open en eerlijk ook. In een sfeer van 'elkaar vasthouden'. Gelukkig Service Welke service verlenen we ei genlijk vanuit de kerk?, vraagt de gereformeerde predikant P.). van Midden uit Lisse zich af in zijn column in het blad 'De Kruisvaan'. „Vanouds de diakonie", geeft hij zelf het antwoord. „Maar er is meer. Er is behoefte aan nog een heel andere service, waarvoor en waartoe we de diakonie van ouds niet hebben ingericht: binnen en buiten de kerk le ven allerlei vragen rondom ge loof, kerk, Bijbel. Veel van die vragen en vooral de antwoor den daarop worden als bekend verondersteld. En zo doet zich de situatie voor dat in de kerk antwoord wordt gegeven op vragen die veel mensen zich niet stellen. Het mooiste voor beeld daarvan vind ik wat een collega van mij overkwam. In een preek stelde hij een retori sche vraag - zeg maar: een vraag naar de bekende weg - zo in de trant van: 'vindt u ook niet, gemeente, dat....? Ergens midden in de kerk stond een man op, die zei: 'dat vind ik helemaal niet'. De verwarring was groot." De Gereformeerde Kerken in Nederland willen intensie vere contacten met de zogenoemde niet-inheemse ker ken en kerkelijke gemeenschappen. In verband met vra gen die de multiculturele samenleving oproept, zijn deze contacten noodzakelijk. Verder wil de synode dat af gevaardigden van niet-inheem se kerken worden uitgenodigd de synodezittingen bij te wo nen. Dit was in de jaren '60 al het geval met de Molukse Kerk in Nederland, zei synode-advi seur prof. dr. H.B. Weijland. Daaraan kwam een einde toen er zich in deze kerk een scheu ring voordeed. Met beide Mo lukse kerken (de Molukse Evan gelische Kerk en de Noodge- meente Geredja Protestan Ma luku di Belanda) onderhouden de gereformeerden sindsdien Dit besloot de gereformeerde synode gisteren in Lunteren bij de bespreking van het beleids rapport van de deputaten (des kundigen) oecumene. In hun rapport noemen zij in dit ver band de kerken van Surinaam se, Indonesische, Pakistaanse en andere allochtone achter grond. Overigens kwam de synode pas tot dit besluit na een voor stel van het Jongerensynodebe- raad (JSB). Weliswaar had de commissie van synodeleden die het ontwerpbesluit voorbereidt, de noodzaak ervan erkend maar dit niet in de besluitvorming uitgewerkt. Zonder tegenstem men aanvaardde de synode het desbetreffende amendement, dat ds. R.S.E. Vissinga het JSB had ingediend. De praeses (voorzitter) van de synode, ds. P. Boomsma, pleitte in zijn openingswoord voor meer contacten met de evange lische en met de Pinksterbewe ging. „Ook dez^variant binnen het Lichaam van de Heer heb ben we nodig", aldus Boom sma. Op plaatselijk niveau zou het samen ondernemen van ac tiviteiten het christelijk getuige nis kunnen versterken. Boomsma verwees naar de ontmoeting tussen de Raad van Kerken en de Evangelische Alli antie (EA). Dat leidt volgens hem tot wederzijds begrip en werkt bovendien stimulerend. In de EA zijn onder meer de Baptistenunie, de Volle Evange liegemeenten, het Confessio neel Gereformeerd Beraad, di verse Gereformeerde Bondsor- ganisaties en Youth for Christ actief. Ook de scherpe tegenstellin gen tussen de Pinksterbeweging en de 'historische kerken' zijn grotendeels verdwenen. In de jaren '50 stelden de gerefor meerden zich stevig op tegen Pinksterkenmerken, zoals tong- entaal. Er is veel onzin geschre ven over deze gave, aldus Boomsma, en er zijn veel fouten mee gemaakt. Maar misbruik sluit het goede gebruik niet uit. De synodepraeses omschreef tongentaai als 'verdieping van het gebed; lofprijzing, waar de eigen taal tekort schiet'. Aanbod kinderbijbels groeit in ontkerkelijkt Nederland AMERSFOORT. De Nederlandse kinderbijbel wordt populairder. Vier jaar geleden waren er tachtig ver schillende kinderbijbels in Ne derland verkrijgbaar. Sinds 1991 zijn daar nog 38 titels bij gekomen. Terwijl volgens het Centraal Bureau voor de Sta tistiek het aantal meelevende leden van een christelijke kerk afneemt, stijgt de vraag naar een eigentijdse bijbelvertelling voorkinderen. De vraag naar kinderbijbels komt niet alleen van ouders. Godsdienstleraren op basis- en middelbare scholen zijn volgens stafmedewerker Janna Posthumus van het Bijbels Museum in Amsterdam even eens een grote afnemer. En dat zal voorlopig wel zo blij ven, want godsdienstonder wijs is volgens haar een 'zich ontwikkelend vak'. „De scho len krijgen steeds meer te ma ken met kinderen die niet christelijk zijn opgevoed. De leraren vragen daarom om een kinderbijbel die niet belerend is en nauwelijks bijbelse voor kennis van het kind waagt." Kerkhistoricus Nauta overleden Prof. dr. D. Nauta, emeritus hoogleraar in de kerkgeschiedenis en kerkrecht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, is op 96-jarige leeftijd in zijn woonplaats Zeist overleden. Hij was onder meer ad viseur van de generale synode van de Gereformeerde Kerken in'Ne- derland en lid van diverse deputaatschappen. Ook maakte hij deel uit van de redactie van het Centraal Weekblad en van het Ouderlin genblad. Doede Nauta werd op 11 april 1898 in het Groningse Feerwerd geboren. Enkele weken na zijn geboorte verhuisde hij naar Fries land, waar hij zijn jeugd doorbracht. Hij studeerde aan de VU, waarna hij in 1927 intrede deed in de gereformeerde kerk van Wou- brugge. In 1935 promoveerde hij cum laude op een proefschrift over de Franse gereformeerde theoloog Samuel Maresius. Op 1 ja nuari 1936 ging hij met emeritaat in verband met zijn benoeming tot hoogleraar kerkgeschiedenis en kerkrecht aan de VU. Hij bleef als hoogleraar aan deze universiteit verbonden tot zijn pensione ring in 1968. Rabbijn L.B. van de Kamp beschrijft het rijke joodse gemeenteleven in Nederland AMSTERDAM/LEIDEN Het joodse gemeenschapsleven met zijn synagogediensten, tal loze verenigingen, tora- en tal- moedlezingen moest aan het begin van de vorige eeuw in veel steden nog op gang komen. Honderdvijftig jaar later, na de Duitse bezetting, bleek het gro tendeels alweer weggevaagd. 'Het was maar kort', zo luidt dan ook de titel van het boekje waarin de Amsterdamse rabbijn Lody B. van de Kamp put uit de geschiedenis van de joodse ge meenten, waaronder die van Leiden en Alphen aan den Rijn. Het eerste exemplaar werd gis termiddag in het Joods Cultu reel Centrum van de hoofdstad aangeboden aan dr. D. Dolman, lid van de Raad van State en voorzitter van het Genootschap Nederland-Israël. Meer nog dan het levend houden van de herinneringen aan de vroegere periode, wil Van de Kamp met 'Het was maar kort' (uitgegeven door Boekencentrum, Zoetermeer), laten zien hoe diep-religieus en diep geworteld het joodse leven in Nederland was. Hij doet dat aan de hand van verhalen uit de mond van (oud-)bewoners. „Want joodse Nederlanders ver tellen graag verhalen. Over hoe zij hier kwamen, hoe zij hier woonden en hoe zij weer weg gingen. Honderdduizend joodse Ne derlanders verlieten dit land met een verhaal. Een verhaal dat door hun dood een getuige nis werd", zei hij tot een gehoor dat voornamelijk uit vertegen woordigers van die joodse ge meenschap bestond. Van de Kamp had niet de pre tentie om in zijn boek een volle dig en historisch beeld te schep pen. Het ging hem er vooral om de sfeer te schetsen die hij bij het luisteren naar de verhalen voor ogen kreeg. „Het is een vastleggen van gebeurtenissen die mij ter ore kwamen bij het uitoefenen van mijn taak als rabbijn van deze gemeenschap. Het is het registreren van verha- Eén van de verhalen die in 'Het was maar kort' wordt beschreven, is de teruggave van de Alphense r de foto - ook in het boekje terug te vinden - draagt de Israëlische ambassadeur Bawli de kandelaar n nora door de Remonstrantse gemeente. Op r zijn auto. archieffoto ben de bruyn len die misschien anders verlo ren zouden gaan." Van de Kamp plaatste gister middag kanttekeningen bij de manier waarop in een aantal steden momenteel wordt ge werkt aan de restauratie of her bouw van het joodse erfgoed. In de zomer van 1992 bezocht hij de ruïne van de synagoge in Middelburg, in de oorlogsjaren getroffen door een granaat en daarna leeggeroofd en gesloopt door niet-joodse medeburgers. „Toen ik onlangs van de restau ratie van deze synagoge hoorde, dwong dat repect af. Maar het gaf ook te denken. Was het wel het meest zinvolle om een der gelijke herbouw te plegen? De ruïne vertelde eigenlijk beter dan welk gerestaureerd pand ook de geschiedenis van deze synagoge." Dat relaas gaat volgens Van de Kamp ook op voor andere plaatsen waar burgerlijke en kerkelijke autoriteiten zich mo menteel inspannen om joodse bezittingen in oude luister te herstellen. „Wat heeft het voor zin om een synagoge te herbou wen die in elk geval nooit meer als zodanig gebruikt gaat wor den?", vroeg hij zich af. En daar komt nog een ander aspect bij. „Vaak gebeurt het dat mensen uit de joodse gemeenschap tij dens de ingebruikname van dergelijke gebouwen zitten te midden van belangstellende in woners die in de oorlogsjaren fout waren. Ook dan vragen zij zich af: heeft een dergelijke in wijdingwei zin?" De man aan wie de rabbijn gisteren het eerste exemplaar van 'Het was maar kort' over handigde, dr. D. Dolman, heeft naar de mening van Van de Kamp in elk geval wel blijk ge geven van voldoende historisch besef. Als voorzitter van de Tweede Kamer had hij in juni 1987 - bij de openstelling van een nieuw gedeelte van het her inneringscentrum Westerbork - als e'e'n van de eersten in felle bewoordingen ook het uitblij ven van een massale reactie van de Nederlanders op het weg voeren van hun joodse mede burgers bekritiseerd. Dolman sprak destijds van een collectief falen van een samenleving ten opzichte van hen die uit hun midden werden weggenomen. Dolman zei gistermiddag dat Van de Kamp in 'Het was maar kort' terecht constateert dat niet alleen de oorlog geldt als oor zaak voor het definitieve einde van het rijke joodse gemeente leven. „Ook de voortschrijdende secularisatie en de assimilatie hebben daaraan meegewerkt." Maar de vernietiging tussen de jaren veertig en vijfenveertig van deze eeuw heeft de kehilles (joodse gemeenten - red.) in elk geval nooit een kans gegeven zich da'a'r tegen te verzetten, constateert Van de Kamp in zijn boek. „Pogingen om geestelijk die uitdaging van de diaspora te overleven werden door de moordenaarshand in de kiem gesmoord." DE RECHTER Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON n Dagbladuitgeverij Damiate bv. B.M Essenberg, C P Arnold (adj), HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor, F 11 30 uur 071 -356215, of per post. HOOFDKANTOOR: Telefoon 02521-19353. Fax 02521-19610. POSTADRES. Postbus 54,2300 AB Leiden tenties071-323508 Telefoon071-143545 ABONNEMENTEN Tel 071-128030 bij vooruitbet (incl. BTW) per acc.giro autom bet per maand ƒ29,30 per kwartaal 85,55 ƒ84,55 per jaar ƒ329,30 ƒ328,30 VERZENDING PER POST Nederland per kwartaal 125,50 overige landen op aanvraag KLACHTEN BEZORGING mat/mvrij: 18 00-19.30 uur, zat. 10 00-12.00uur Tel.071-143241 HET WEER Overgangszone De warme luchtmassa die ons tij dens het weekeinde voor het eerst een zomerse sfeer bezorgde, ver- zette zich nog een tijdje tegen de koelere Atlantische lucht. Zo bleef het gisteren geruime tijd bewolkt met in het oosten van het land wat buiige neerslag. De westelijke kust provincies waren beter af; het klaarde daar in de middag overtui gend op. Het werd met 12 a 13 graden zo'n acht graden koeler dan zondag, maar bij niet te veel wind en felle zonneschijn was de kleine inzinking al weer snel vergeten. De heldere lucht van maandag wordt vandaag vervangen door vochtige, van oorsprong warme oceaanlucht uit het zuidwesten. Het front, dat deze luchtsoort in leidde, ligt vanavond al weer over de oostgrens. De opklaringen aan de achterzijde zijn vrij smal, want de aard van de subtropische lucht soort laat de vorming van wolken velden toe. Bovendien drijven in de zu id weste I i j ke strom i ng regenge- biedjes mee. Helemaal droog-blijft het tot morgenavond waarschijnlijk niet, al zullen de hoeveelheden be perkt blijven. Het wordt geleidelijk aan weer zachter, maar een terugkeer naar zomerachtig weer is voorlopig nil aan de orde. De lucht mag dan vf origine warm zijn; het transport over koud zeewater mist zijn u't-'lprlji werking niet. Vooral langs de ku^cu,J blijft het kwik al gauw 3 a 5 grad ORI achter op de 17 tot 18 graden dïpj op donderdag landinwaarts worqL'oes gehaald. De kern van een warm->'en- U! bloedig hogedrukgebied ligt danpomer boven Frankrijk. Die positie zo komen dichtbij is gunstig; oceaandeprekg mis: sies moeten nu een noordelijke Ln bij I koers volgen, zodat de neerslag-f kans bij ons beperkt blijft. Boven Zuid-Frankrijk en Spanje wordt het volop vi maar die lucht zou ons alleen daf kunnen bereiken als het hoog n het oosten doorschuift. Daar z het niet echt naar uit. Het is z< mogelijk dat door drukstijgingenFlJC R' bij Ierland en IJsland de wind wa^f1.1 de noordwesthoek opzoekt. Feitej'ijk 11 lijk hinkt de atmosfeer op twee g dachten, waarbij tegen het weektkei einde koude poolluchtde Noord jrden probeert af te zakken, terwijl de nut. v merse warmte boven ZW-Europa eveneens vorderingen in onze ric ting maakt. De laatste weerkaart^;..", suggereren, dat we ergens overgangszone v komen te liggen aanb: itrict 1 beide uiterst! voort HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met woensdag. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Overwegend veel bewol king en van tijd tot tijd re gen. Op beide ochtenden op veel plaatsen droog. Middagtemperatuur van 11 graden in Schotland tot 17 graden in zuidoost- Engeland. België en Luxemburg: Bewolkt en meestentijds lichte regen. Middagtem peratuur circa 14 graden. Portugal: In het uiterste noorden wellicht eerst nog enkele wolkenvelden, verder vrij zonnig. Warmer met mor gen maxima van 23 gra den bij Porto tot 27 in de Madeira: Zowel wolkenvelden als zon en vrijwel overal droog. Maxima rond 22 graden. Spanje: In het noorden vandaag nog enkele wol kenvelden. Verder vrij zonnig. Droog. Maxima in het noordwesten tussen de 16 en 20 graden aan de Costa's uiteen lopend van 20 graden aan de Costa Bra- va tot rond 26 graden in de buurt van Al- mena en Malaga'. In het Spaanse bin nenland middagtemperatuur op veel plaatsen tussen de 26 en 32 graden. Canarische Eilanden: Kans op een lokale bui. de 25 en 30 graden. enkele wolkenvelden en kans op een onweersbui. Middagtemperatuur vlak aan zee tussen de 25 en 30 graden. Perioden met zon, van tijd tot tijd ook wolkenvelden en kans op enkele regen- of onweersbuien. Middagtemperatuur aan zee oplopend tot ongeveer 24 gra den morgenmiddag. Zuid-Frankrijk: Vandaag in het wekten eerst nog wolken velden en plaatselijk regen. Verder droog en perioden met zon. Middagtem peratuur op veel plaatsen rond 23 gra den, morgen met name langs de zuid kust nog iets hoger. Neerslagkans Minimumtemp. Middagtemp. Wind WEERRAPPORTEN WOENSDAG 27 APRIL 1994 Zon- en maanstanden Zon op 06.16 Zoni Maan op 23.30 MaanonderO Waterstanden Katwijk Hoog water 04.49 17,i4 Laag water 00.26 12.55 21ekel Weerrapporten 25 april 20 u Mallorca en Ibiza: Flinke perioden met zi 23 graden. n droog. Maxi- Italië: Geleidelijk minder wisselvallig weer met vooral morgen perioden met zon. Van daag in de zuidelijke helft nog enkele stevige regen- of onweersbuien, morgen met uitzondering van het uiterste zuiden op de meeste plaats droog. Oplopende temperaturen, met morgen middagtem- peratüren rond 23 graden. Corsica en Sardinië: Perioden met zon. Vandaag lokaal mo gelijk een regen- of onweersbui, morgen droog. Maxima vandaag rond 20 graden, morgen iets hoger. Griekenland en Kreta: Half tot zwaar bewolkt en toenemende kans op een lokale regen- of onweers bui. Middagtemperatuur vandaag onge veer 23 graden, morgen op Corfu iets hoger, op Kreta en Rhodos een beetje lager. Turkije en Cyprus: Aan de Turkse west- en zuidkusten en op Cyprus perioden met zon en op de meeste plaatsen droog. Middagtempera tuur rond 23 graden. Duitsland: Vandaag van het westen uit toenemende bewolkmg, gevolgd door regen. Morgen wolkenvelden en af en toe regen, maar ook nu en dan zon. Middagtemperatuur van 14 graden in de Duitse Bocht tot circa 20 graden in het zuiden. Zwitserland: Flinke wolkenvelden, afgewisseld door af en toe zon. Plaatselijk lichte regen. Aan de zuidkant van de Alpen perioden met zon. Temperatuur in de dalen oplo pend tot 21 graden aan de noordkant en tot 24 bij Locarno. Oostenrijk: Wolkenvelden en vooral in het laagland ook af en toe zon. Op de meeste plaat sen droog. Middagtemperatuur tussen de 20 en 24 graden. Polen: Vandaag droog en af en toe meer bewolking in de loop van ae van het westen uit regen. Maxima 18 tot 20 graden, langs de Oostzee ke'e graden lager. ngb' Vijf' Rotterdam Twente Vlissingen Barcelona onbew. Cyprus Luxemburg half bew. Stockholm zwaar be Buenos Aires zwaar bew. Casablanca half bew Johannesburg onbew. ;ti Morgen New Orleans HEINZ ZS& TJ£0BE, HO£ HOSd J/J TOCH AAA/ ZO'/V TA AS OZ ASATCC/& f X( /AC0£A/ VAAS ASATC/iSH- AtOASLSAdZAS T£AS £AS TASS P/£&£AS&ESCH£RM/AS<Z £AS seeev-peAce

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 12