Orgie van geweld barst
los in hoofdstad Rwanda
Boutros Ghali vecht voor toekomst Vredesoperaties
Buitenland
Palestijn hakt met bijl
in op buspassagiers
Oud-president Nixon
na beroerte opgenomen
ET a-actief in Barcelona
Graven onder water
Zuidafrikaanse leiders
F bijeen voor crisisoverleg
Levenslang geëist tegen
Franse oorlogsmisdadiger
Zeker 125 maffialeden opgepakt
rome» De Italiaanse politie heeft gisteren opnieuw een belang
rijk succes geboekt in de strijd tegen de maffia. Meer dan dui
zend agenten arresteerden tijdens de operatie 'Verschroeide
Aarde' 125 mensen, onder wie vrijwel alle clan-leiders van de
verschillende Zuiditaliaanse maffia's die in Milaan opereren. Al
len worden beschuldigd van handel in drugs en wapens en het
witwassen v
Amal-leider omgekomen bij aanslag
De militaire leider van de shi'itische Amal-militie ii
Libanon, Nimeh Haidar, is gisteren omgekomen bij
In de auto van de 34-jarige Haidar was een bom geplaatst. Over
dader en motief is nog niets bekend.
Gevechten in Kashmir: 20 doden
srinagar Bij gevechten tussen Indiase troepen en moslim-re-
bellen in de deelstaat Jammu-Kashmir zijn gisteren twintig do
den gevallen. De Indiase regering is van plan meer soldaten naar
Kashmir te sturen om de 300.000 man sterke legermacht te on
dersteunen bij het neerslaan van de onafhankelijkheidsstrijd in
Jammu-Kashmir, de enige Indiase deelstaat met een moslim
meerderheid.
Libanon verbreekt banden met Irak
beiroet Libanon heeft gisteren de diplomatieke betrekkingen
met Irak verbroken. Het besluit volgt op de weigering van Bag
dad de onschendbaarheid op te heffen van twee aangehouden
diplomaten die ervan worden verdacht vorige week in Beiroet
een Iraakse dissident te hebben vermoord. De twee Iraakse di
plomaten werden op 12 april aangehouden.
Oppositieleiders Niger gearresteerd
niamey» In Niger zijn zondag, na gewelddadige protesten waar
bij een demonstrant omkwam, drie oppositieleiders gearres
teerd. Oppositiepartijen hadden zondag opgeroepen tot burger
lijke ongehoorzaamheid, omdat de regering weigert naar hen te
luisteren. De partijen die het protest organiseerden, hebben sa
men 33 van de 83 zetels in het parlement.
In de Rwandese hoofdstad Kigali zijn gisteren de hevigste
gevechten tot nu toe uitgebroken tussen regeringstroe
pen en het Rwandees Patriottisch Front (RPF). De strijd
concentreert zich rond een strategische heuveltop in het
zuidoosten van de stad. Na een periode van relatieve rust
en mislukte pogingen van de Verenigde Naties om tot
een wapenstilstand te komen, lijkt de strijd om Kigali en
de macht in Rwanda nu pas goed te zijn losgebrand.
30 JERUZALEM
Een met een bijl en twee brand
bommen gewapende Palestijn
heeft gisteren in een buitenwijk
van Jeruzalem buspassagiers
aangevallen en twee Israëli's
5 verwond. De dader werd vervol
gens door een soldaat neerge
schoten. Bij deze legeractie
raakten ook twee passagiers ge
wond.
Volgens de politie was de da
der lid van de radicale islami
tische. organisatie Harnas. De
aanslag volgt op twee zelfmoor
dacties waarbij Palestijnen twee
autobussen opbliezen.
Harnas heeft overigens laten
weten bereid te zijn tot vrede
met Israël op voorwaarde dat de
joodse staat al zijn militairen te
rugtrekt uit de bezette gebieden
en alle nederzettingen opheft.
Dat zei leider Mousa Abu Mar-
zouk in een interview met het
Jordaanse weekblad al-Sabeel.
Volgens zegslieden bij Harnas
zijn de uitspraken van hun lei
der een belangrijke beleidswij
ziging. Voor het eerst accepteert
de beweging publiekelijk VN-
resoluties, die teruggave van de
bezette gebieden koppelen aan
erkenning van het bestaans
recht van Israël, als een basis
voor vrede.
Richard Nixon.
6DINSDAG 19 APRIL 1994
ïo newyork.ap
80
20 De voormalige Amerikaanse
10 president Richard Nixon is gis-
4J3 teren na een beroerte in het zie-
qq kenhuis opgenorpen. Nixon (81)
70 werd onwel in zijn woning in
40 Park Ridge, New Jersey, waarna
hij met spoed naar de intensive
30 care van een ziekenhuis in New
34 York werd gebracht. Zijn toe-
30 stand is stabiel, aldus zijn
0 woordvoerster Kathy O'Connor.
0 De oud-president kon volgens
0 zijn dochter, Tricia Cox, niet
~^b meer praten. Vorig jaar verloor
0 Nixon zijn vrouw, die stierf aan
0 kanker.
0 Nixon was van 1969 tot 1974
3 de 37ste president van de VS.
3 Eerder was hij vice-president
3 onder Eisenhower. In 1960 ver-
0 loor hij de presidentsrace van
1 John F. Kennedy. Tijdens zijn
3 tweede termijn als president
3 raakte NLxon verwikkeld in een
3 afluisterschandaal Watergate)
0 Om te voorkomen dat het Con-
1 gres hem vanwege dit schan-
3 daal zou afzetten, trad hij op 9
augustus 1974 uit zichzelf af.
3 Vlak na zijn aftreden overleefde
3 Nixon ternauwernood een ader
ontsteking.
De overtuigde anti-commu
nist Nixon had als president de
'Zwitserse politie
slaat gevangenen'
LONDEN-BERN Rtr-EPD
1 De mensenrechtenorganisatie
1 Amnesty International is ernstig
verontrust door berichten over
mishandeling van gevangenen
door de Zwitserse politie. Ge-
1 vangenen zouden soms 'met
1 opzet en ten onrechte' zwaar
zijn mishandeld, schrijft Am-
nesty in een vandaag gepubli
ceerd rapport. Vooral buiten-
q landers en Zwitserse burgers
4 van niet-Europese herkomst
9 waren het slachtoffer.
4 De politie heeft volgens de
3 berichten gevangenen onder
4 meer oorvijgen toegediend of
5 hen met de vuist geslagen. An-
o dere gevangenen zijn bijna ge-
4 stikt of werden gedwongen zich
3 j uit te kleden, uitsluitend om
q hen te vernederen. Als medici
3 daarover klagen, is de reactie
0 van de politie steevast dat de
3 verwondingen het gevolg zijn
van verzet bij de arrestatie. Bo-
vendien is gevangenen gezegd
9 dat zij wegens laster zullen wor-
o den aangeklaagd als zij de poli-
0 tie blijven beschuldigen.
Amerikaanse relaties met China
en de Sovjetunie sterk verbe
terd. Vorige maand zorgde hij
voor opschudding door tijdens
een bezoek aan Rusland te pra
ten met alle oppositieleiders.
,,In een democratie moet je niet
alleen met de regeringsleiders
praten", zei Nixon, tot onge
noegen van president Boris Jelt-
sin, die de Amerikaanse oud
president daarna niet meer wil
de zien.
NAIROBI FRANS VAN DEN HOUDT
CORRESPONDENT
Ook in andere delen van de
Rwandese hoofdstad werd
urenlang hevig gevochten. Het
RPF, dat nog steeds versterking
uit het binnenland krijgt, üjkt
zijn posities in de stad inmid
dels te hebben verstevigd, maar
heeft ondanks de toegepaste
guerrilla-technieken de natio-
Derde Wereld
stoot de meeste
kooldioxyde uit
Het gebruik van fossiele brand
stoffen door de armere landen
is door hun economische ont
wikkeling zodanig toegenomen,
dat deze landen nu de meeste
kooldioxyde produceren. Dat
staat in een rapport dat het
Amerikaanse ministerie van
energie gisteren heeft utge-
bracht.
Volgens het rapport produce
ren de 24 grootste industrielan
den nu 48 procent van de kool
dioxyde, vergeleken met 57 pro
cent in 1970. De ontwikkelings
landen nemen nu 52 procent
van de uitstoot voor hun reke
ning, negen procent meer dan
in 1970. Tussen 1970 en 1992
groeide de uitstoot van kooldi
oxyde in de ontwikkelingslan
den met 82 procent en in de rij
ke industrielanden met 28 pro
cent. In totaal is de uitstoot van
1970 tot 1992 gestegen van vier
miljard naar zes miljard ton per
jaar.
Kooldioxyde draagt bij aan
het broeikaseffect. Wetenschap
pers menen dat te veel kooldi
oxyde in de atmosfeer kan lei
den tot het vasthouden van de
hitte van de zon, waardoor de
temperaturen op aarde zullen
stijgen.
Bruid (93 jaar)
stelt huwelijk uit
TURIJN Rtr
Het 'Italiaanse huwelijk van de
eeuw', gaat voorlopig niet door.
Geschrokken van rille commotie
die hun in de media breed uit
gemeten huwelijksplannen ver
oorzaakten, besloten Margheri-
ta Bazzani (93) en Andrea Pez-
zoni (24) hun bruiloft uit te stel
len.
Zij werden gisteren rond het
middaguur op het stadhuis van
Turijn verwacht, maar de daar
wachtende verslaggevers had
den zich vergeefs verzameld om
een glimp op te vangen van het
paar. Een woordvoerder liet we
ten dat het paar naar een onbe
kende, maar vooral rustige be
stemming waren vertrokken.
Het koppel leeft al twee jaar
samen. De welgestelde 93-jarige
wilde de 24-jarige koekjes-bak
ker Pezzoni aanvankelijk adop
teren, maar in het huwelijk tre
den bleek sneller te gaan.
nale strijdkrachten nog geen
definitieve slag kunnen toe
brengen.
Gezien de aanhoudende vei
ligheidsproblemen rondom het
vliegveld van Kigali zal België de
vierhonderd militairen die ze
uit het VN-vredesleger in
Rwanda (Unamir) heeft terug
getrokken, over land via Tanza
nia het land uit loodsen. De pa
ratroepen hebben samen met
een groep te evacueren buiten
landers een aantal dagen vast
gezeten op het vliegveld van
Kigali.
De strijd rond het vliegveld is
er ook de oorzaak van dat nog
steeds duizenden buitenlan
ders, met name Afrikanen, vast
zitten in Rwanda. Een groep
van vijfduizend Zaïrezen be
klaagde zich gisteren over het
feit dat 'de wereld' net doet als
of iedereen die wilde vertrekken
is vertrokken, nu bijna alle wes
terlingen het land hebben verla
ten. En dat terwijl nog steeds
duizenden mensen met een an
dere nationaliteit staan te pope
len om naar huis te gaan.
Intussen hebben de gevech
ten van de afgelopen elf dagen
zeker twee miljoen mensen van
huis en haard verjaagd. Vooral
de uittocht uit Kigali is enorm.
Telde de Rwandese hoofdstad
een maand geleden nog zo'n
350.000 inwoners, inmiddels is
dat aantal minder dan de helft.
Hele wijken van de stad zijn
leeg, op de honderden al dagen
her en der verspreid liggende
lijken na.
De VN-troepen trachten zich
intussen van handhavers van de
vrede in vredestichters te veran
deren, maar nog steeds zonder
succes. Vooral de RPF ligt dwars
bij pogingen een wapenstil
stand te bereiken. De rebellen
willen eerst hun belangrijkste
eisen beëindiging van de
massaslachtingen onder het
volk en ontbinding van de hui
dige interim-regering inge
willigd zien.
JOHANNESBURG P.v.NUUSENBURG
CORRESPONDENT
De drie belangrijkste politieke
Zuidafrikaanse leiders gaan
vandaag opnieuw proberen de
crisis in het land op te lossen.
ANC-leider Mandela, president
De Klerk en de leider van de
Zulu-partij Inkatha, Buthelezi,
treffen elkaar in Pretoria. De
drie zullen een regeringsvoor
stel bespreken dat ertoe kan lei
den dat Inkatha zijn boycot van
de eerste democratische verkie
zingen laat varen. De Klerk had
gisteren geheel onverwachts al
een ontmoeting met Buthelezi,
op verzoek van de Inkathalei-
der. Deze zou voor het eerst
niet hebben aangedrongen op
uitstel van de verkiezingen.
Bijzonderheden over het
overleg worden niet gegeven.
Waarnemers denken dat de au
tonomie van de negen provin
cies, de positie van Zulu-koning
PARUS HANS GERTSEN
CORRESPONDENT
De openbare aanklager in het
proces tegen de 78-jarige Fran
se oorlogsmisdadiger Paul Tou-
vier heeft gisteren voor het Hof
van Assisen in Versailles levens
lang geëist tegen de voormalige
leider van de fascistische militie
in de regio Lyon. Volgens aan
klager De Touzalin heeft Tou-
vier zich in juni 1944 met de
moord op zeven joodse gijze»
laars schuldig gemaakt aan mis
daden tegen de mensheid.
Het woord is nu aan de jury.
Die doet waarschijnlijk van
avond nog uitspraak nadat Tou-
viers verdediger, Jacques Tré-
molet de Villers, zijn slotp-
leidooi heeft gehouden. Tou-
viers advocaat zal, zo heeft hij al
aangekondigd, pleiten voor vrij-
Goodwill Zwelithini en de op
heffing van de noodtoestand in
de provincie KwaZulu/Natal
hoog op de agenda staan. Tien
dagen geleden eindigde een
'historische' topontmoeting tus
sen De Klerk, ANC-leider Man
dela, Buthelezi en Zwelithini
over deze kwesties in een fiasco.
Buthelezi boycot de verkie
zingen van volgende week, om
dat de regering en het ANC de
bevoegdheden van de provin
cies volgens hem te veel be
knotten. Hij eist bovendien dat
de positie van de koning in de
grondwet van KwaZulu/Natal
wordt gegarandeerd en wil ver
der de opheffing van de nood
toestand die De Klerk vorige
maand in deze door geweld ver
scheurde provincie heeft afge
kondigd.
Mandela heeft inmiddels la
ten weten dat nog deze week
een oplossing van de 'konings
kwestie' mogelijk is.
spraak. Volgens Touviers advo
caat heeft zijn cliënt zich niet
schuldig gemaakt aan misdaden
tegen de mensheid, maar hoog
uit aan 'normale' oorlogsmisda
den. Daarvoor is Touvier kort
na de oorlog al tot twee keer toe
bij verstek ter dood veroordeeld.
Touvier kan niet opnieuw we
gens oorlogsmisdaden worden
veroordeeld, omdat die inmid
dels zijn verjaard. Bovendien
kreeg Touvier in 19(59 graiie van
de toenmalige president Pom
pidou.
Alles draait kortom om de
vraag of de door Touvier gelaste
executie van zeven joodse gijze-
laars als een misdaad tegen de
mensheid moet worden be
schouwd. Volgens een definitie
van een Frans Hof van Cassatie
is daarvan alleen sprake als de
dader heeft gehandeld in op
dracht of in dienst van een mo
gendheid met een fascistische
ideologie. Van nazi-Duitsland in
dit geval.
Touviers verdediging berust,
wrang genoeg, op de bewering
dat hij op eigen gezag zou heb
ben gehandeld en niet in op
dracht van Duitse functionaris-
Als de jury die redenering
volgt, is Touvier binnenkort
weer een vrij man. Zoniet, dan
verdwijnt de man die bijna
veertig jaar uit handen van de
Franse justitie wist te blijven
voor de rest van zijn leven ach
ter de tralies.
Modderstroom in
Braziliaanse mijn
RIO DE JANEIRO «AP
Een modderstroom in een tin
mijn in de Braziliaanse deel
staat Rondonia heeft aan zeker
19 mijnwerkers het leven ge
kost. I ien anderen worden ver
mist. De aardverschuiving in de
Bom Futuro-mijn deed zich
eind vorige week al voor, maar
werd gisteren pas bekend. De
mijn ligt 4.000 kilometer ten
noordwesten van Rio de lanei-
Van de diefstal gisteren van 7,5 mil
joen gulden uit de zwaar bewaakte
VN-missie in Somalië zal Boutros
Ghali niet lang wakker hebben gele
gen. De secretaris-generaal van de
Verenigde Naties heeft grotere zorgen
aan zijn hoofd. Met de recente mis
lukkingen in Bosnië-Hercegovina en
in Rwanda staat zijn hele beleid van
vredesoperaties op losse schroeven.
Machteloos moet de internationale
gemeenschap toezien hoe de Serviërs
oprukken naar Gorazde. De Servische
troepen stoorden zich al langer niet
aan de oproepen van de Veiligheids
raad. Nu blijkt het machtsvertoon van
de NAVO vorige week even weinig in
druk te maken. De Serviërs begrijpen
dat het Westen niet bereid is tot
grootschalig ingrijpen. Ze spelen het
\\Tede spel koelbloedig.
Onder deze omstandigheden is Bout
ros Ghali gedwongen zich te beraden
over de toekomst van de vredesopera
tie. Welk nut heeft humanitaire hulp
van de vredesmacht in Bosnië wan
neer de moslims worden samengedre
ven op een steeds kleiner grondge
bied, in 'reservaten' zoals ze zelf zeg-
gen?
De speciale VN-afgezant Akashi speel
de afgelopen weekeinde voor het eerst
met de gedachte de hele vredesmacht
terug te roepen, een voorstel dat eer
der al opgeld deed in Parijs en Lon
den. Kennelijk voorziet Akashi dat
voor de VN weinig eer valt te behalen
in de jonge republiek waar een recor
daantal staakt-het-vurens aan flarden
is geschoten.
Het is een teken aan de wand dat juist
Akashi overweegt de hoop op te ge
ven. De Japanner was naar het voor
malige Joegoslavië gestuurd, nadat hij
de vrijwel onmogelijke opdracht van
de VN in Cambodja tot een goed ein
de had gebracht. Óndanks de gewa
pende tegenwerking van de Rofie Kil
mer kunnen de Cambodjanen dankzij
de vredesoperatie beginnen aan de
wederopbouw in hun land. Een her
haling van dat succes lijkt in Bosnië
echter verder weg dan ooit.
Boutros Ghali koos gisteren in zekere
zin voor 'een vlucht naar voren'. Hij
vroeg de NAVO voortaan ook de zoge
noemde veilige gebieden in Bosnië
de lucht te beschermen, ook
geen levens van VN-militai-
ren op het spel staan. Indien het
bondgenootschap daarmee akkoord
gaat, zet de internationale gemeen
schap opnieuw een pasje van het
handhaven van vrede naar het af
dwingen ervan.
Het is zeer de vraag of de VN-lidstaten
bereid zijn tot stappen die directe mi
litaire betrokkenheid dichterbij bren
gen. De recente ervaringen in Somalië
staan nog vers in het geheugen. De
klopjacht op de krijgsheer Aidid onder
leiding van Amerikaanse blauwhel
men liep uit op een fiasco. Achteraf
stelden de VN in een eigen evaluatie
vast dat rampzalige fouten waren ge
maakt: de VN-troepen traden veel te
gewelddadig op en commandanten
van afzonderlijke eenheden lieten zich
weinig tot niets gelegen liggen aan op
drachten van het opperbevel.
Ook deze maand bleek in Rwanda dat
de vredesmachten weinig kunnen uit
richten wanneer aangekondigde be
standen gestoeld blijken op loze belof
ten. Van 'handhaving van vrede' is
geen sprake meer in Rwanda. Terug
trekking van de VN-troepen staat
hoog op de agenda van de Veilig
heidsraad. België heeft de beslissing
niet afgewacht en alvast zijn honder
den para's teruggehaald.
De recente ervaringen hebben het
vertrouwen in de VN als handhaver
van vrede ernstig aangetast. De Belgi
sche minister Claes kreeg overal nul
op het rekest toen hij 'de hele wereld
afbelde' op zoek naar versterking van
de vredesmacht in Rwanda.
Zowel om politieke als financiële re
denen hoeft Boutros Ghali niet te re
kenen op steun van de laatste groot
macht. De Verenigde Staten voelen er
niets voor hun buitenlands beleid
over te dragen aan de volkerenorgani
satie, in het geval van Bosnië verte
genwoordigd door een Japanner
(Akashi) en een Brit (generaal Rose).
Evenzeer meent de Amerikaanse rege
ring dat ze onevenredig zwaar (dertig
procent) wordt aangeslagen voor de
kosten van de vredesoperaties. De
achterstallige betalingen van Was
hington lopen in de honderden mil
joenen dollars. Begrotingsproblemen
in eigen land waren onlangs voor de
VS aanleiding om uitbreiding van de
VN-vredesmacht in Bosnië te blokke-
De mislukkingen zijn uiterst pijnlijk
voor Boutros Ghali zelf, omdat hij al
zijn kaarten heeft gezet op de vredes
operaties. Die moesten aantonen dat
de Nieuwe Wereldorde geen illussie is.
In zijn 'Agenda-voor vrede' van begin
1992, zijn belangrijkste wapenfeit tot
nu toe, droomde de Egyptenaar nog
van een staand VN-leger, dat direct
kan worden ingezet wanneer een con
flict uit de hand dreigt te lopen. Juist
omdat Boutros Ghali zulke hoogge
spannen verwachtingen heeft gescha
pen, lijkt de kritiek zich nu ook op zijn
positie toe te spitsen. De Bosnische
regering vroeg de VN-secretaris-gene-
raal af tc treden wanneer Gorazde in
Servische handen valt. Die oproep
kreeg in Nederland bijval van onder
anderen minister Pronk (ontwikke
lingssamenwerking). De vraag is of de
NAVO met nieuwe luchtaanvallen op
Servische stellingen de toekomst van
de VN-vredesoperaties kan redden en
daarmee ook het geschonden blazoen
van Boutros Ghali kan oppoetsen.
Buitenlanders kunnen land niet uit door geweld rond vliegveld
moskou De begraafplaats Domodedovo, in de buurt van de Russische
hoofdstad Moskou, biedt een trieste aanblik. Door hevige regenval is
het terrein ondergelopen, waardoor bijna alle graven zijn vernield. Op
de foto probeert een vrouw het graf van een familielid enigszins toon
baar te maken. foto epa
Barcelona Bij een ETA-aanslag met mortiergrana- gericht tegen het kantoor van de militaire gouverneur
ten in het hartje van Barcelona is gisteren een man in de Catalaanse hoofdstad. De granaten werden af-
omgekomen. De Baskische afscheidingsbeweging gevuurd vanaf de imperiaal van een honderd meter
gebruikte in 1989 voor het laatst mortiergranaten bij verderop geparkeerde auto. De daders ontkwamen,
een aanslag. De veertiende aanslag van de ETA was foto reuter albert ramis