VUT blijft op peil
in metaalindustrie
Onze Top 5
van deze week.
Binnenland
Helft stemmers op
CDA haakt nu af
0
O
049" 99
4.95
Lintjes volgend jaar
met gebruiksaanwijzing
Beatles wippen even over
Meeste burgers willen best meer
betalen voor aanpak criminaliteit
Kabinet laat plannen voor versimpeling
van belastingstelsel over aan opvolgers
4.69
1.49
'Bejaardenhuis heeft
langste tijd gehad'
Banken zien
geen heil in
vierdaagse
jDINSDAG 19 APRIL 1994
■n Nederlands Persbure,
hoeft
Werknemers tegen soepel ontslagrecht
utrecht Driekwart van de beroepsbevolking is tegen afschaffing
van de ontslagbescherming, blijkt uit een FNV-enquête onder
1.047 werknemers. Dertien procent is voor dit kabinetsplan. Nu
moeten werkgevers nog vóóraf toestemming vragen aan het ar
beidsbureau voordat tot ontslag van werknemers kan worden
overgegaan. Minister de Vries (sociale zaken) wil deze procedure
afschaffen zodat de werkgever de arbeidsovereenkomst eenzij
dig kan verbreken. Werknemers kunnen dan alleen nog naar de
rechter stappen.
Werkstaking gevangenen beëindigd
sittard Alle ruim zeventig gevangenen in de gevangenis De
Geerhorst in Sittard die verleden week donderdag werk weiger
den of zich ziek meldden uit protest tegen een nieuwe regel, zijn
gisteren weer aan het werk gegaan. Dat heeft directeur J. Goris-
sen gezegd. De gedetineerden zijn fel tegen een nieuwe bezoek
regeling omdat die volgens hen veel te streng is. Volgens de di
rectie van de Geerhorst is de nieuwe bezoekregeling overeen
komstig de normen van justitie.
Record aantal verdachten vrijgelaten
den haag Het aantal verdachten dat wegens cellentekort is vrij
gelaten, is in het eerste kwartaal van dit jaar tot recordhoogte ge
stegen. Er werden 1.306 verdachten vrijgelaten, tegen 1.235 in de
laatste drie maanden van vorig jaar, en 1.247 in het eerste kwar
taal van vorig jaar. Dat heeft minister Hirsch Ballin (justitie) gis
teren bekend gemaakt. Er komen dit jaar 900 cellen bij. Volgend
jaar zijn moeten er in totaal 12.000 cellen zijn, nu zijn er 9.000.
Kleine gemeenten eisen zelfstandigheid
raalte» Er dreigt een scheuring te ontstaan in de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten (VNG) over de reorganisatie van het
binnenlands bestuur. Vooral kleinere gemeenten zien niets in
het VNG-plan om gemeenten met minder dan 40.000 inwoners
op te heffen. Wordt dat plan toch doorgezet, dan is de kans
groot dat de bedreigde gemeenten een eigen belangenvereni
ging gaan oprichten. Dat bleek gisteren op een bijeenkomst van
de VNG-afdeling Overijssel in Raalte, tijdens de eerste van negen
hoorzittingen in het land.
Twee jaar geëist tegen iatrosofenleider
den fhaagVoor het 1 laagse gerechtshof is gisteren in hoger be
roep twee jaar cel geëist tegen de bedenker en leider van de ia-
trosofie in Nederland. De man wordt verdacht van het toebren
gen van zwaar lichamelijk létsel door het onthouden van medi
sche zorg aan een 46-jarige vrouw en een baby. Die zijn daar
door bijna overleden. De iatrosoof is eerder veroordeeld tot drie
jaar cel, waarvan één jaar voorwaardelijk. De uitspraak is op 2
Arrestaties in Zwolse Indische Buurt
zwolle Het aantal arrestaties in verband met racistische uitin
gen in de Indische Buurt van Zwolle is opgelopen tot twaalf. De
politie van Zwolle heeft dat gisteren gezegd. Vlak voor pasen had
de politie al zeven Nederlandse buurtbewoners aangehouden.
De vijf mannen, die de afgelopen weken werden opgepakt, wa
ren onder andere een woning binnengedrongen waarin een
Turks gezin ging wonen. Ze bekladden de wanden met haken
kruisen. De Turken hebben inmiddels elders in Zwolle een huis
gekregen.
Sociale zekerheid blokkeert paarse coalitie
Precies twee weken voor de ver
kiezingen is het CDA gezakt
naar een historisch dieptepunt:
28 zetels. Dat zijn er drie min
der dan in de peiling van vol
gende week en net aan de helft
van het huidige zeteltal. De da
ling lijkt het gevolg van de ruzie
tussen premier Lubbers en lijst
trekker Brinkman.
De PvdA blijft volgens de
laatste peiling de grootste partij
met 33 zetels, de WD blijft
staan op 28 zetels en D66 zakt
ietsje naar 26 zetels. Brinkman
reageerde gisteren nauwelijks.
Laten we eerst 3 mei maar af
wachten, zei hij.
Tijdens de spreekbeurten van
gisteren bleek dat de toekomst
van de sociale zekerheid een
'paarse' coalitie van PvdA, V\D
en D66 flink in de weg staat. De
WD houdt vast aan haar plan
nen voor een ministelsel, terwijl
de twee beoogde partners eisen
fpr Hollandse appelen,
V Golden Delicious, Elstar of
Jonagold, kilo yy
Remia vleessauzen,
diverse soorten, fles 250 ml
Cfl Zilvervliesrijst, pak 500 g JT9§T i r-f\
of snelkookrijstJE851) pak 400 g I.Oy
Abrikozenvlaai,
doos 1000 gram
01 Kattenvoedsel,
diverse smaken,
4 blikken 400 gram
Extraatje van deze week.
01 Vanillevla,
pak 1 liter
Aanbiedingen gelden t/m zaterdag 23 april a.s_
's Lands grootste kruidenier f y
blijft op de kleintjes letten.
Eis 15 jaar
na moordpoging
op politieman
utrecht anp
Wegens poging tot moord op
een politieagent heeft gisteren
een 32-jarige Barnevelder vijf
tien jaar cel tegen zich horen ei
sen. De man schoot vorig jaar
september in het Postiljon Mo
tel in Bunnik een agent van
dichtbij in een been toen die
hem wilde arresteren. Zijn 23-
jarige medeverdachte werd op 7
maart al veroordeeld tot zeven
jaar wegens bedreiging.
Na een routinecontrole trof
fen twee agenten de naam van
de verdachte aan in het motel-
register. De man werd gezocht
voor inbraak. Toen de politie
mannen hem wilden arresteren,
schoot deze een van de agenten
neer. Hierna werden de agenten
geboeid. Het tweetal verliet het
motel. Het gebruikte pistool
hadden de verdachte en zijn
maat vijf dagen daarvoor in
Varsseveld (Achterhoek) buit
gemaakt op twee andere agen-
Officier van justitie Koreman
liet in zijn eis meewegen dat de
verdachte de ernstig gewonde
politieman geboeid had achter
gelaten en dat de agent aan de
schietpartij zware lichamelijke
en psychische schade heeft
overgehouden.
Uitspraak 29 april.
Partijen bereiken akkoord over nieuwe CAO
Na tien uur onderhandelen hebben werkgevers en werk
nemers in de metaal (180.000 werknemers) gisteravond
laat alsnog een akkoord bereikt over een CAO voor twee
jaar en drie maanden. De lonen gaan in maart 1995 met
0,75 procent omhoog en in januari 1996 nog eens. Voor
dit jaar geldt de nullijn. De werkgevers zien af van een
wachtdag bij ziekte. Een verlaging van de VUT-uitkering
(in de metaal SUM genoemd) is eveneens van de baan.
waarde is wel, dat daarover in
het betreffende bedrijf afspra
ken zijn gemaakt met de vak
verenigingen. ,,Het keurslijf van
de CAO wordt door onze leden
als knellend ervarenaldus
FME-voorzitter Van den Akker.
„Eindelijk worden vakbonden
erkend als onderhandelings
partner in de onderneming over
werktijden, dienstroosters en
behoud van werkgelegenheid",
pareerde vakbondsman Broers.
Er is eindeloos onderhandeld
over de VUT-premie in de me
taalsector. Om te voorkomen
dat de premie de pan uitrijst
bij ongewijzigd beleid stijgt de
premie tot boven de tien pro
cent in het jaar 2000 wilden
de werkgevers de VUT-uitkering
„Dit kan de toets der kritiek ze
ker doorstaan", oordeelde on
derhandelaar Broers van de In
dustriebond FNV gisteravond.
De vakbonden zijn er vooral in
geslaagd dreigende verslechte
ringen tegen te houden. Werk-
.gevers-voorman Van den Akker
toonde zich eveneens tevreden
met het resultaat. „Een langlo
pende CAO betekent rust aan
het front", constateerde hij.
Een belangrijke kenmerk van
de nieuwe CAO is flexibiliteit.
Bedrijven die de werktijden
meer in overeenstemming wil
len brengen met de orderporte
feuille, mogen van de werktij
den in de CAO afwijken. Voor-
verlagen van 87,5 procent naar
80 procent van het laatst ver
diende loon. Dat is nu van de
baan. In de ruil daarvoor heb
ben de vakbonden zich vastge
legd op een VUT-premie die
niet structureel boven de acht
procent mag uitkomen, ook niet
na 1996.
De lange looptijd van de CAO
wordt gebruikt om een nieuw
stelsel voor flexibele pensione
ring te ontwerpenwaarbij
werknemers hun eigen ver
vroegde pensioen bij elkaar
sparen. Nu betalen jonge werk
nemers VUT-premie voor hun
uitgetreden collega's. In het
nieuwe stelsel zal de premie
maximaal acht procent bedra
gen. Als dat een (te) lage uitke
ring oplevert, kunnen werkne
mers zich desgewenst individu
eel bijverzekeren.
De regeling dat werknemers
met een 40-jarig dienstverband
vervroegd mogen uittreden, on
geacht hun leeftijd, wordt afge
schaft. Deze regeling kostte
honderd miljoen gulden per
jaar. „We hadden gewoon geen
keuze", aldus FNV'er Broers.
den haag desiree van der jact ven". Ook de wet biedt geen
uitkomst. Alleen het dragen
van een lintje zónder dat ie
mand werkelijk koninklijk is
onderscheiden, is strafbaar.
Maar de versierselen kunnen
niet te pas en te onpas worden
gebruikt. Een lintje moet altijd
links op de borst worden ge
speld. De drager moet 'correct'
gekleed gaan; een statige deco
ratie op een spijkerjasje mag
niet. Maar het lintje mag ook
niet op een smoking. Want dat
is van oorsprong een huisjasje
en daarom heeft de koningin
bepaald dat het niet gepast is
de officiële versierselen te dra
gen op een smoking te dragen.
De officiële versierselen, die
tijdens de lintjesregen worden
opgespeld, zijn alleen bij ont
vangsten door de koningin en
bij gelegenheden waar het is
voorgeschreven, nog in volle
glorie te bewonderen. „Voor de
meeste mensen betekent dit
dat de decoratie meteen na
ontvangst in een doos be
landt", vertelt Brens.
Wel is het mogelijk om, te
gen betaling, een miniatuur
van de decoratie te krijgen. Dit
knoopsgatversiersel in een
sterk verkleinde uitvoering
kan altijd worden gedragen,
mits de persoon natuurlijk ge
past is gekleed en het versier
sel op de linkerrever zit.
Kpninklijke onderscheidingen
wordt vanaf volgend jaar met
gebruiksaanwijzing geleverd.
In de instructies staat hoe het
lintje na de uitreiking moet
worden gebruikt. Voor de ge
lukkigen die op 29 april van dit
jaar een onderscheiding in
ontvangst nemen, komt de ge
bruiksaanwijzing te laat. Voor
hen blijft het dus nog even be-
Direct na het uitreiken van
de lintjes regent het ieder jaar
weer telefoontjes bij de Kanse
larij der Nederlandse Orden.
Wanneer mag het lintje opge
speld en hoe moet hij gedra
gen? Voor de dragers van een
koninklijke onderscheiding is
het bijna noodzaak om te we
ten hoe zij hun lint moeten
presenteren, want ze zijn voor
beeld voor de samenleving en
moeten zich dus ook als zoda
nig herkenbaar kunnen ma
ken.
Maar een duidelijk antwoord
is niet te geven. „Het is vaak
zeer afhankelijk van de onder
scheiding en van de gelegen
heid", zegt P. Brens van de
kanselarij. „We sturen dan een
stenciltje met uitleg, maar bij
twijfel adviseren wij altijd om
toch even de gastheer te bellen
zodat die uitsluitsel kan ge-
dat dat van tafel gaat. Ook het
CDA voelt niets voor een mini
stelsel, zo zei CDA-lijsttrekker
Brinkman gisteren.
WD-voorman Bolkestein be
nadrukte gisteren in Haarlem
nog eens dat het mini-stelsel
„het hart van het verkiezings
programma" is. Met de invoe
ring ervan hopen de liberalen
twaalf miljard gulden te bezui
nigen. De liberaal verweet
PvdA-leider Kok de kiezers „een
rad voor de ogen te draaien".
De PvdA wil voorlopig rust in de
sociale zekerheid, maar volgens
Bolkestein kan Kok, dat absoluut
niet waar maken. Handhaving
van het huidige stelsel achtte hij
onmogelijk. Het zou niet meer
te betalen zijn. „Er zijn nu bijna
evenveel uitkeringsgerechtig
den als werkenden. Dat is als
een voetbalelftal met vijf men
sen langs de kant. Zo kunnen
wij de internationale concur
rentie nooit aan.
amsterdamOmdat het dit jaar precies dertig jaar geleden is dat de Beatles Nedeland aandeden en een 'historische' rondvaart door de Amsterdamse grachten maakten, heeft het was
senbeeldenmuseum Madame Tussaud het Liverpoolse viertal geleend van de Londense vestiging. Wie (van links naar rechts) Paul, Ringo, John en George wil bekijken, heeft daarvoor
tot 8 mei de tijd. Dan gaan de Beatles weer terug naar Londen. foto george verberne
Tweederde bereid portemonnee te trekken
den haag anp WD'crs zijn drie van de tien het bangst voor ge
weld en eveneens drie van de tien het bangst
voor een inbraak. Verder toont nog niet één op de
tien Nederlanders zich bevreesd voor de zware
criminaliteit.
Het CDA ziet in de uitkomsten een bewijs dat
de partij op het goede spoor zit met zijn investe
ringen in meer politie, meer cellen en meer toe
zicht op straat. De PvdA wilde niet reageren, ter
wijl D66 alleen liet weten dat het onderzoek haar
vermoedens bevestigt.
Voor Groen Links maakt de enquête duidelijk
dat gespierde taal over harder optreden en een
oorlogsverklaring aan de drugswereld onvoldoen
de zijn gebleken. Dat deze partij maar net een
voldoende krijgt voor haar eigen plannen, trekt
lijsttrekker Brouwer zich aan. „Nog meer dan tot
nu toe moeten wij naar buiten treden met ons
veiligheidsverhaal", zei zij.
Twee van de drie Nederlanders zijn bereid om
meer belasting te betalen voor het terugdringen
van de criminalitiet. Voor bijna iedereen telt de
aanpak van de misdaad zwaar bij de vraag op
welke partij hij of zij over twee weken zal stem
men. Dat blijkt uit onderzoek van bureau Inter-
View.
Het criminaliteitsbeleid van de WD krijgt bij
de ondervraagden het hoogste cijfer, een 6,6, ter
wijl Groen Links met een 5,9 het laagst scoort.
D66 is met een 6,4 tweede, CDA en PvdA krijgen
elk een 6,3.
Vier op de tien ondervraagden zegt het bangst
te zijn voor een geweldsmisdrijf, een kwart vreest
vooral inbraak. Opmerkelijk zijn hier de verschil
len tussen Groen Linksers en WD'ers. Bijna zes
van de tien Groen Linksers zijn het bangst voor
geweld en één op de tien voor een inbraak. Bij
haag
Het kabinet zal niet meer met
voorstellen komen voor een in
grijpende belastingherziening.
Hooguit komt er voor het nieu
we kabinet een 'beschrijvende
nota' zonder beleidskeuzen. De
plannen voor een nieuwe belas
tingherziening werden op 3 juli
1991 gepresenteerd door de
commissie-Stevens. Bij een eer
dere herziening van het belas
tingstelsels door een commissie
onder leiding van de hoogleraar
Oort werd een groot aantal af
trekposten geschrapt en kregen
de burgers ongeveer vijf miljard
gulden terug via een tariefsver
laging. Een tweede commissie
onder leiding van hoogleraar
belastingrecht Stevens moest
voorstellen doen voor een ver
dere vereenvoudiging van het
stelsel.
In april 1992 besloot het kabi
net die voorstellen slechts ge
deeltelijk in te voeren. Later ke-
werden werkgevers, vakbonden
en kroonleden zich in de Soci
aal-Economische Raad echter
tegen de voorstellen. In de Mil
joenennota 1993 liet het kabinet
daarop weten een nota te zullen
gaan maken met bouwstenen
voor een nieuw belastingstelsel.
Daarbij zou worden uitgegaan
van het advies-Stevens.
Die 'bouwstenen-nota' komt
er niet meer. „Iedereen wordt
zenuwachtiger naarmate de
verkiezingsdatum nadert. Als je
nu met een voorstel komt. bete
kent dat zeker een hoop ellen
de. Dan is het verstandiger dat
niet meer te doen", aldus een
direct betrokkene.
amsterdam anp
De vraag naar zorg in ver
pleeg- en bejaardenhuizen
neemt momenteel veel ster
ker af dan de laatste statistie
ken (1992) aangeven. De
wachtlijsten worden korter
en er ontstaat hier en daar
zelfs onderbezetting. De
vraag naar andere diensten
van deze instellingen, zoals
kort verblijf, dagopvang,
maaltijden aan huis en de
alarmtelefoon, neemt daar
entegen sterk toe.
Dat zei prof.dr. A. Schrij
vers (vakgroep algemene ge
zondheidszorg van de Uni
versiteit van Utrecht) van
daag in Amsterdam op een
congres van de Stichting
Sympoz, het platform voor
ontwikkelingen binnen de
gezondheidszorg. Volgens
Schrijvers wonen veel oude
ren niet vanwege het zor
gaanbod in bejaardenhuizen,
maar vanwege de contacten
met andere mensen of om
dat het er veilig is. Bijna de
helft van de bewoners heeft
dagelijks maar twintig tot
veertig minuten verzorging
nodig, elf procent tussen de
I en uur. De gemiddel
de bejaarde krijgt anderhalf
uur zorg per dag.
Het aantal bewoners van
bejaardenhuizen is gedaald
van 131.000 in 1989 tot
129.000 in 1992. In dezelfde
periode daalde de capaciteit
van 136.000 tot 134.000
plaatsen. De provincies heb
ben volgens Schrijvers grote
financiële reserves. De uitke
ringen aan de provincies op
grond van de Wet op de Be
jaardenoorden stegen tussen
1989 en 1992 van 2,67 tot
2,98 miljard en de reserves
van 137 tot 226 miljoen.
Ouderen hebben, vindt
Schrijvers, het recht om in
hetzelfde huis te blijven wo
nen ook als ze meer zorg no
dig hebben: 'zorg op maat'.
Er moeten daarom zorgcir
cuits tot stand komen en ver
pleeg- en bejaardenhuizen
en thuiszorgorganisaties
moeten fuseren of nauw sa
menwerken.
Bij fusies denkt Schrijvers
aan nieuwe regionale organi
saties voor zorg aan ouderen
die een allesomvattend pak
ket bieden en waar minimaal
dertig miljoen gulden per
jaar in omgaat. Deze instel
lingen kunnen dan „heel
voorzichtig" met elkaar con
curreren, „zoals oliemaat
schappijen met hun benzi
neprijzen en banken met
hun hypotheekrente". Instel
lingen voor ouderenzorg
moeten zich vooral richten
op mensen met een laag in
komen, aldus Schrijvers. Be
jaarden die zelf een paar ton
op tafel kunnen leggen voor
een drie-kamerappartement,
redden zich wel.
De werkgevers in het bankbe
drijf (115.000 werknemers) zijn
tegen de invoering van de vier
daagse werkweek. In ruil voor
de vierdaagse hebben de vak
bonden zelfs aangeboden om
van de zaterdag een gewone
werkdag maken, de openingstij
den op te rekken en vier jaar
lang af te zien van een loonsver
hoging. Toch is het antwoord
van de bankwerkgevers: nee.
„Ik ben er ongelooflijk kwaad
over. We zijn bereid een enor
me prijs te betalen, maar onze
voorstellen hebben tot niets,
maar dan ook niets geleid", al
dus een geëmotioneerde H. No
ten van de Dienstenbond FNV.
De bond gaat de leden raadple
gen nu het CAO-overleg is vast
gelopen.
De bond vinden de vierdaag
se werkweek onontbeerlijk als
antwoord op dc afkalvende
werkgelegenheid bij de banken.
Alleen al bij de grote bankbe
drijven gaan de komende drie
jaar 7.000 banen verloren. Maar
de werkgevers zien niets in een
kortere werkweek. Ze willen wel
honderd miljoen gulden inzet
ten om afvloeiende perso
neelsleden te helpen bij het
zoeken naar een nieuwe baan.
Noten hoopt dat tijdens de
raadpleging van de achterban
(de organisatiegraad is onge
veer 25 procent) blijkt dat de le
den het belang van de vergaan
de vakbondsinzet begrijpen. „Ik
weet niet of we onze leden hier
op kunnen mobiliseren." Hij
houdt er rekening mee dat er la
ter alsnog een centraal contract
uitrolt. Maar hij sluit niet uit dat
er met individuele concerns ge
praat gaat worden.
Vrachtwagen
uitgebrand
bij Amersfoort
Op rijksweg 28. Amersfoort
richting Utrecht, is vannacht ter
hoogte van I>eusden een Duitse
vrachtwagen met chemische
stoffen op een wegafzetting ge
botst en in brand gevlogen. De
chauffeur is gewond. Rond half
twee was de brandweer het
Het voertuig bevatte vaten
met daarin zakken met een che
mische loodverbinding. Van
ochtend was nog niet bekend
om welke stof het precies gaat.
Een woordvoerder van de
Amersfoort se politie zei dat dc
lading in ieder geval niet levens
bedreigend is.
De volledig uitgebrande
vrachtwagen is in dc loop van
de nacht weggesleept. Maar vol
gens de woordvoerder van de
politie zou de afzetting van de
rijksweg richting Utrecht zeker
tot het middaguur duren omdat
het wegdek is weggesmolten.
De weg moest dus eerst op
nieuw worden geasfalteerd. Het
verkeer werd bij Hoevelaken
omgeleid via dc Al richting Am
sterdam. Bij Hoevelaken en
Amersfoort ontstonden in de
ochtendspits daardoor files van
enkele kilometers.
De vrachtwagen is in volle
vaart tegen dc wegafzetting ge
reden. De chauffeur heeft te
genover de politie verklaard dat
hij een mankement had aan
zijn stuurinrichting.
