[Leiden
'Elke dag komen
rekeningen binnen'
Super-bakker bouwt
wellicht broodfabriek
Stadsnatuur
wordt ruiger
en bloemrijker
Toezicht voor Slaaghwijk
'Weer zo'n malloot'
Verdachte AZL-brand
weer op vrije voeten
Vredesmonument
niet verplaatsen'
_J$RI
'RIJDAG 15 APRIL 1994
Walkman
1 K een wa"<man
I 15 moet voorzichtig
worden omgesprongen.
Te veel herrie kan het oor
onherstelbaar beschadi
gen, aldus een Leidse des
kundige.
Kelken
/t —j Het Rijksmuseum in
I Amsterdam is trots
op de vier eeuwenoude
kelken, die het in 1765 in
bruikleen kreeg van
Rijnsaterwoude.
Bakker Van der Hoeven ver
dubbelt zijn vestigingen in Lei
den door drie zaken over te ne
men van collega Rijk van Kooi.
Het zijn de vestigingen aan de
Kennedylaan, Korevaarstraat
en Breestraat. De elf mensen
die daar werken, doen dat sinds
gisteren voor de nieuwe werk
gever.
De winkel in de Leiderdorpse
Winkelhof is verkocht aan de
Roelofarendsveense bakker
Van Rijn, die er zijn achtste
vestiging in de regio van maakt.
Wat er met de overgebleven
bakkerij /winkel aan de Hoge
Rijndijk moet gebeuren, wil ei
genaar Rijk van Kooi niet zeg
gen.
De bakker wil afbouwen, na
tientallen tropenjaren in de
bakkerijwereld. Hij begon in
Amsterdam en nam in 1984 de
Leidse bakkerij Ahlsmann over,
met een bakkerij /winkel aan de
Hoge Rijndijk en vestigingen
aan de Hoge Rijndijk en in de
Leiderdorpse Winkelhof. Bree
straat en Korevaarstraat kwa-
Van der Hoeven nu grootste van Leiden
men daar wat later bij. Zijn ze
ven filialen in Amsterdam ver
kocht hij onlangs.
De geschiedenis van Van der
Hoeven gaat terug tot 1936. Va
der Hendrikus begon in dat cri
sisjaar een winkeltje aan de
toen nog Zoeterwoudse Vrou-
wenweg, halverwege Leiden en
Zoeterwoude-dorp. Het wijkje
was net klaar en zou snel groter
worden: op een weiland er ach
ter stond een grote bouwloods.
Het bouwbedrijf dat de hon
derdvijftig woningen zou bou
wen, ging echter failliet. De
duizend opgeslagen balen ce
ment werden hard zonder dat
ooit een steen gemetseld werd.
En düs reed Hendrikus wat af
op zijn transportfiets met
mand. Zijn (losse) klanten
woonden verspreid over heel
Leiden en Zoeterwoude. Vrouw
Lena stond ondertussen in de
winkel in 'Nova Zembla', zoals
zoonlief G. (Gerard) de voor
oorlogse Vrouwenweg om
schrijft. Specialiteit was ook
toen al het donkere volkoren
brood, waarvan de bakker het
recept angstvallig geheim
houdt.
Fabriek
Midden jaren tachtig kwamen
er vestigingen bij in de Leidse
Doezastraat en Morsweg, ter
wijl zijn bakkerij bleef uitbrei
den. De oven kan nu zeven
honderd broden per uur bak
ken en er wordt in twee ploe
gen van negen gewerkt tussen
twaalf uur 's nachts en twaalf
uur 's middags. Als de nieuwe
vestigingen gaan lopen zoals
Van der Hoeven hoopt en ver
dere overnames lukken, wil het
bedrijf een broodfabriek opzet
ten op het Zoeterwoudse indu
strieterrein.
Door de spectaculaire groei,
is Van der Hoeven de grootste
bakkerijketen in Leiden gewor
den. In de regio moet hij groten
als Van Rijn en Van Maanen la
ten voorgaan. De eerste heeft in
totaal acht vestigingen in
Roelofarendsveen, Sassenheim,
Ter Aar, Oude Wetering, Lei
derdorp en Leiden. Van
Maanen heeft twaalf zaken.
Vanuit thuisbasis Katwijk
sloeg het bedrijf vooral de
laatste vijftien jaar toe: drie za
ken erbij in Katwijk, twee in
Leiden, een in Wassenaar, twee
in Den Haag, een in Noordwijk,
een in Noordwijkerhout en een
in Lisse. In de helft van de ge
vallen zit het bedrijf in bij Di-
gros, net als Van Rijn's brood-,
koek- en banketbakkerij.
Directeur J. van Maanen
noemt de schaalvergroting on
vermijdelijk. Volgens hem kost
de inrichting van een bakkerij
al snel een miljoen tot ander
half miljoen. Die gigantische
kosten kun je alleen omzeilen
door een centrale bakkerij te
delen. Zijn branche verwacht
dan ook dat van de drieduizend
bakkerijen die er nu nog zijn, er
duizend verdwijnen voor het
einde van de eeuw: „Een deel
daarvan wordt overgenomen,
een ander deel verdwijnt."
Bromscooter afgepakt
leiden Een 16-jarige jongen uit de Merenwijk is gisteravond on
der bedreiging zijn bromscooter afgepakt. Vier mannen op twee
brommers achtervolgden de jongen tot in de tunnel van de Wil
lem de Zwijgerbrug, waar ze hem onder het uiten var
gen dwongen zijn vervoermiddel af te geven.
Zeven inbraken aan Diamantplein
leiden In zeven winkels aan het Diamantplein is ingebroken.
De middenstanders ontdekten gisterochtend dat hun zaken wa
ren doorzocht. Er werd nauwelijks iets gestolen. In een paar
winkels een wat kleingeld meegenomen.
Auto vliegt uit bocht
leiden Op de Zoeterwoudseweg heeft een auto die uit de bocht
vloog grote schade aangericht. De bestuurder van de auto, een
24-jarige man uit Alphen aan den Rijn, kon zijn auto na het on
geval bij de schroothoop inleveren. Twee geparkeerde auto's
werden evenenees zwaar beschadigd.
De Alphenaar dacht ter hoogte van de kruising met de Tomaten-
straat, dat de weg rechtdoor ging. Hij zag te laat dat er een bocht
in de weg zat en reed daardoor tegen de geparkeerde auto's aan.
De politie vermoedt dat de man te hard heeft gereden.
Directeur Baltus kocht failliete inboedel op
(vervolg van voorpagina
(De Centrale Recherche Infor-'
(matiedienst (CRI) en het lande-
(lijk Steunpunt Racismebestrij
ding hebben van het Nationaal
Uitzettingsleger, dat Leidenaars
Ivan buitenlandse komaf met
dreigbrieven bestookt, nog
'nooit gehoord. „Waarschijnlijk
'weer zo'n malloot die, door te
schermen met een nieuwe or-
jganisatie, de allochtonen angst
aan wil jagen", zegt een woord-
i voerder van het CRI.
Het Steunpunt Racismebe
strijding adviseert
racistische dreigbrieven ontvan
gen in elk geval aangifte te doen
bij de politie. Dat zegt ook het
Leidse Meldpunt Disriminatie.
De teksten in de brieven wijzen,
meent T. Ong van het meld
punt, in de richting van de poli
tieke partij CP '86, die op 2
maart zonder resultaat een gooi
deed naar een raadszetel in Lei
den.
De brieven bewijzen volgens
Ong hoe belangrijk het is „nog
meer energie te steken in het
streven om tot een tolerante sa
menleving te komen, waarin
discriminatie en racisme krach
tig bestreden worden."
Vervolg van voorpagina
Directeur M. Baltus van het instituut voor Mondeling
Economisch en Administratief Beroepsonderwijs (MEAB)
zegt dat hij door de vorige twee directeuren, C. van Veen
en A.J. Berhitu, 'in de maling' is genomen. Kort na het
ondertekenen van de koopakte ontdekte hij een bijna
failliete inboedel opgekocht te hebben. „Zij hadden mij
verteld dat er 250.000 gulden aan schulden uitstond. Dat
zou voor mij een compensabel verlies zijn. Maar na het
doornemen van de boeken blijkt de schulden zes ton te
bedragen. Het is gewoon een bodemloze put. Elke dag
komen rekeningen binnen."
die maar één keer per jaar
wordt gebruikt. Maar dat appa
raat kost wel 1.500 gulden per
maand, dat is op jaarbasis zo'n
18.000 gulden. En gisteren kreeg
ik nog een rekening binnen van
een restaurant waar de heren
voor 700 gulden hebben zitten
vreten. Moet je nagaan, een re
kening van oktober vorig jaar."
Bij de post zat ook een reke
ning van een van de vorige di
recteuren, C. van Veen. Hij eist
van het MEAB een bedrag van
40.000 gulden. Baltus: „Dat is
natuurlijk een truc. Hij probeert
zich al vast in te dekken voor de
gevolgen van een faillissement.
Maar daar trap ik dus niet in.
Docenten van het MEAB zeggen
dat het oude directeursduo be
gin dit jaar 'met stille trom' is
vertrokken. Halverwege maart
kregen de 49 free-lancers een
brief waarin de nieuwe direc
teur zich presenteerde. „Het is
een heel vreemde geschiede
nis", ftldus een van de docen
ten.
Baltus verwijt de vorige direc
teuren 'mismanagement'. Reke
ningen zouden steevast niet zijn
betaald. De directie zou verder
ruimschoots met geld hebben
'gestrooid'. „Er staat hier bij
voorbeeld een kopieermachine,
Niemand krijgt nog een cent
van mij. Ook de docenten niet,
voor wie ik de hele gang van za
ken best triest vind: sommigen
van hen werken hier al twintig
jaar. Maar als er niets is heeft
ook de keizer geen rechten."
Het aantal cursisten is de af
gelopen jaren ook flink terugge
lopen. Toen oprichter M. van
der Horst in 1990 vertrok zei hij
dat bij het MEAB jaarlijks 1000
cursisten over de vloer kwamen.
Het afgelopen jaar telde het
MEAB 450 cursisten.
Wie de huidige eigenaar van
het MEAB is, is onduidelijk. De
vroegere eigenaar H. de Gruiter,
die het onderwijsinstituut over
nam van oprichter M. van der
Horst, heeft de zaak in 1992 'op
afbetaling' verkocht aan Van
Veen en Berhitu. Deze twee zijn
slechts 'economisch eigenaar',
omdat zij de koopsom tot op
heden nog niet hebben betaald.
Van Veen en Berhitu hebben
het instituut maart '94 verkocht
aan Baltus. Deze beweert dat hij
daardoor wel directeur, maar
geen eigenaar is geworden.
„Dus ik ga er vanuit dat De
Gruiter nog steeds eigenaar is",
aldus Baltus, die verwacht dat
'dit muisje nog wel een staartje
zal krijgen'.
Toezichthouders voor Slaaghwijk. „We gaan aan de slag
leiden erna straatsma
Woningbouwvereniging De
Sleutels heeft vier Slaaghwijk-
bewoners bereid gevonden om
als 'toezichthouder' te functio
neren. Er wordt nog gezocht
naar twee andere kandidaten.
Zij gaan, tegen een kleine on
kostenvergoeding, vanaf de
maand mei toezicht houden op
zaken die zich afspelen in en
rond het flatgebouw waar ze
zelf wonen.
Door de aanstelling van toe
zichthouders hoopt De Sleutels
het woon- en leefklimaat in de
Slaaghwijk te verbeteren. Het
project wordt als proef inge
voerd, voor de duur van twee
jaar. Daarna wordt bekeken of
de toezichthouders worden ge
handhaafd.
De to ezich th ouders zijn
Slaaghwijk-bewoners die in hun
eigen woonomgeving werk gaan
verrichten. In de Milanenhorst
komen twee toezichthouders, in
de Buizerdhorst, de Haviks
horst, de Kiekendiefhorst en de
Valkenhorst wordt per flatge
bouw één toezichthouder aan
gewezen.
C. Stol, een van de twee toe
zichthouders van de Milanen
horst, zegt dat het de bedoeling
is om 'alles in en om de flat' in
de gaten te houden. De toe
zichthouders moeten hun bu
ren wijzen op de regels en lien
eventueel corrigeren. „Wij ho
pen met dit project alle proble
men in de buurt te verhelpen",
aldus Stol. „We gaan aan de slag
om misdaad en criminaliteit te
bestrijden. Dat zal natuurlijk
wel gebeuren in samenwerking
met de politie, want de proble
men die een dealer bijvoorbeeld
veroorzaakt kunnen wij alleen
niet aan."
De toezichthouders worden
binnenkort gepresenteerd aan
de buurtbewoners.
aad rietveld
Leiden moet er maai' aan wen
nen. Gazons die zo glad zijn als
een biljartlaken vind je er straks
bijna niet meer. Het is de geest
van de tijd die toeslaat in het
onderhoud van openbaar
groen. Tot aan de singels wil de
gemeente de natuur in de stad
min of meer zijn gang laten
gaan. Het groen wordt ruiger en
bloemrijker.
Het zal niet meevallen Leide
naars ervan te overtuigen dat
natuurlijk groenbeheer beter is,
denkt chef C. Jochemsen van de
afdeling Groen en Beheer.
„Mensen onderschrijven die
nieuwe kijk op groen wel. Maar
als je een project in hun buurt
wilt beginnen zeggen ze toch:
kan dat niet ergens anders?
Moet dat per se bij ons voor de
deur?"
De kijk op natuur en milieu is
wel degelijk veranderd, weten
de mannen van groen en be
heer. Gemeenteplantsoenen
waar het verboden was op het
gras te lopen heten tegenwoor
dig openbaar groen. Chemische
bestrijdingsmiddelen zijn in de
ban gedaan en daar is geen dis
cussie meer over. „Vroeger
mochten konijnen niet aan de
bloemen zitten. Nu moet je met
je handen van die konijntjes af
blijven", zegt groenontwerper
P. Bolle.
Maar als het gazon voor de
deur niet meer vijfentwintig
keer per jaar wordt gemaaid en
er ook andere plantjes opschie
ten wordt het plotseling een an
der verhaal. Dan geldt die ver
anderde kijk óp het milieu niet
meer. „Mensen willen dat hun
omgeving blijft zoals 'ie is",
weet wijkchef R. Kuzee.
Meteen al de eerste keer dat
er een plan voor natuurlijk
groenbeheer werd gepresen
teerd stootte de gemeente zijn
neus. Om een ecologische en
recreatieve route te maken
polderpark Cronestein naar de
Zoeterwoudsesingel zou het
groen langs de Kanaalweg, de
Lorentz- en de Van den Brande-
lerkade en de Cronesteinkade
voortaan natuurlijk worden be
heerd. Maar groen en beheer
kon de bewoners van de kades
niet voor het voorstel winnen.
Het plan voor die ene 'groene
vinger' die van de polder naar
de stad wijst - zoals dat in het
jargon van de gemeente heet -
staat voorlopig weer in de ijs
kast. „Het heeft geen enkele zin
om zoiets door te drukken",
zegt Jochemsen. „Want je doet
het toch voor de mensen. Als
die het nog niet zien zitten
moetje er niet aan beginnen."
Maar wethouder J. Laurier
(Groen Links/milieu) en de
ambtenaren van groen en be
heer twijfelen er niet aan, dat de
richting die zij gekozen hebben
De man die zich vorige week
donderdag verdacht ophield op
het terrein van het Academisch
Ziekenhuis Leiden is door de
politie weer op vrije voeten ge
steld. De 57-jarige, die op het
moment van aanhouding een
fles wasbenzine bij zich had,
bleek niets van doen te hebben
met de brand die twee dagen
eerder de bovenste verdieping
van de vrouwenkliniek goed
deels in as legde. Hij beschikte
volgens de politie over een wa
terdicht alibi.
Omtrent de oorzaak van de
brand tast men nog steeds in
het duister. Het onderzoek van
de technische recherche is nog
niet afgerond. Het gerechtelijk
laboratorium in Rijswijk onder
zoekt op dit moment een aantal
monsters die zijn genomen op
de plek van de brand.
Polderpark Cronestein dient als voorbeeld voor het natuurlijk groenbeheer.
de juiste is. Vanuit het kustland
schap ten westen van Leiden en
de plassen en het veenweidege-
bied in het oosten moeten groe
ne ringers tot aan de rand van
de stad komen.
Daslook
„We hebben aan de rand van de
stad al heel veel natuurlijk be
heerd groen maar nu proberen
we die stroken aan elkaar te
schakelen", zegt Bolle. „Als je
allerlei barrières voor de natuur
weghaalt krijg je een grotere
soortenrijkdom aan planten en
haal je meer dieren de stad in:
insekten, vogels, kikkers, pad
den, klein wild, roofvogels. Aan
het Croqesleinpad is door die
nieuwe vorm van beheer het
daslook al spontaan uit het bos
gekomen. En nu hebben we
daar in Leiden meer van dan op
veel plaatsen in Limburg."
Maar of het mooi of lelijk is, is
eigenlijk niet eens zo belangrijk,
vindt Bolle. Natuurlijk beheer is
bijna onvermijdelijk nu de her
biciden zijn uitgebannen. En als
de natuur de macht overneemt
onstaat ook bepaald niet overal
een rijkdom aan bloeiende
planten. „Kijk naar de Broek-
weg, met z'n knotwilgen en flui-
tekruid. Dat is een enorme mo
nocultuur, maar het ziet er wel
aardig uit."
De gemeente zal nog veel
overtuigingskracht in de strijd
moeten werpen om Leidenaars
zover te krijgen dat zij natuurlijk
beheer ook bij henzelf voor de
deur accepteren. „Er zal heel
veel overlegd moeten worden",
zegt Laurier. „Want de dingen
gaan er anders uitzien dan ze er
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
vroeger uitzagen. En als ge
meentelijke overheid ben je dan
uitleg verschuldigd. Maar de
richting is bepaald."
„We zullen niet de gekte be
gaan om inheemse planten in
de plantsoenen te gaan bren
gen", zegt onwerper Bolle. „En
gladgeschoren gazons zullen er
altijd blijven. Maar over een
maand kun je al zien hoe mooi
het is en wat je met natuurlijk
beheer allemaal kun bereiken.
Daar zullen we de mensen ook
doorheen moeten leiden."
Wethouder P. Langenberg
(D66) is niet van plan het Vre
desmonument op de Garen-
markt te verplaatsen. „Dat zou
capitulatie zijn voor het vanda
lisme."
Zijn voorgangster H. Koek
(PvdA) zei vlak voordat zij haar
portefeuille moest inleveren dat
haar geduld op was. Zij reageer
de hiermee op de aanhoudende
vernielingen van het beeld, dat
is gemaakt van blauw glas. Koek
kondigde 'drastische maatrege
len' aan maar zij kwam daar
door de vorming van het nieu
we college met een andere taak
verdeling niet meer aan toe.
Langenberg zegt in navolging
van Koek dat er iets moet ge
beuren om het Vredesmonu
ment te redden. „Maar ik be
schouw verplaatsen als een
knieval."
Op de vraag of aanpassingen
van het monument met vanda-
lismebestendig materiaal niet
evengoed een capitulatie is,
antwoordt Langenberg dat er
'verschillende gradaties' zijn.
„Ik zou het beeld ook kunnen
beschermen door het onbereik
baar te maken met hekken
eromheen en desnoods een
slotgracht maar ook dat zou ca
pitulatie zijn. Het gaat erom dat
mensen met belangstelling voor
het beeld het kunnen aanraken
en er in kunnen staan."
Langenberg wil dat het Vre
desmonument er in elk geval op
4 en 5 mei pico bello bij staat.
Hij gelooft niet in de theorie van
de kunstenaar dat het Vredes
monument telkens door een
dezelfde persoon wordt ver
nield. „Ik zou bijna zeggen: was
het maar waar. In dat geval zou
deze figuur door de politie kun
nen worden opgespoord."
