Leiden
Weer kans op stilleggen
reageerbuisbevruchting
Criminele organisaties niet actief in horeca
Verlengde schooldag in Leiden
Groen Links gaat akkoord met nieuw college
'Typemachines voor Slaveneiland'
Werklozen Groenoord in
eigen buurt aan de slag
ZATERDAG 9 APRIL 1994
CHEF HENNY VAN EGMOND, C
Naaktfoto's
/t 3 Leidse fotograaf
I J ontdekt nieuw ter
rein. Naaktfoto's vervan
gen het bosje bloemen.
Begraafplaats
a De kans op een al-
I ~f gemene begraaf
plaats in Alkemade slinkt.
Het moet goedkoper.
I De Leidse politie heeft geen
aanwijzingen dat criminele or
ganisaties actief zijn in de Leid-
i horecawereld. Ook caféhou
ders zeggen nooit te maken te
hebben gehad met georgani
seerde bedreigingen of afper-
singen.
Onderzoekers van de univer-
siteit in Utrecht hebben vastge
steld dat de horeca in vrijwel al
le grote Nederlandse steden ste
laties in de horeca, ook in
Utrecht, dan had ik het toch
moeten weten. Maar ik heb zul
ke verhalen nog nooit ge
hoord."
vig in de greep is van criminele
organisaties. Deze zouden hore-
cabazen eerst met geweld drei
gen om vervolgens tegen beta
ling bescherming aan te bieden.
De twee wetenschappers base
ren hun stelling op onderzoek
in de Utrechtse binnenstad en
'in andere steden'. Omdat de
twee gisteren niet bereikbaar
waren voor commentaar, is on
duidelijk welke steden zij be
doelen en of Leiden in het on
derzoek betrokken is.
Ben Luijkx, eigenaar-uitbater
van cafe's als Malle Babbe, De
Harmonie en De Plantage ont
kent dat er in Leiden een crimi
neel circuit bestaat dat zich be
zighoudt met afpersing in de
horeca. „Italiaanse toestanden,
bedoel je. Nee, daar geloof ik
niet in. Daar is dit stadje ge
Detaillisten van de Haarlemmerstraat moeten baatbelasting gaan betalen. Zo wordt bereikt dat alle winkeliers meebetalen aan feestverlichting, an
dere verfraaiingen en verbeteringen van het kilometer lange lint van koopplezier. foto hielco kuipers
LEIDEN WIM KOEVOET
Een denksportcentrum, een
sporthal in de Stevenshof, baat
belasting voor de middenstand
in de Haarlemmerstraat en een
nieuwe vorm van kinderop
vang, namelijk verlengde
schooldagen.
Dat zijn nog niet eerder be
kend geworden plannen die het
nieuwe Leidse college van PvdA,
D66, CDA en Groen Links in het
nog altijd ongeschreven college
programma heeft staan. De
nieuwe wethouders maakten ze
gisteren bekend bij de presenta
tie van het 'basisdocument',
een voorloper van het college
programma 1994-1998.
Sportwethouder H. de Goede
(D66) vindt dat de Stevenshof
een tekort aan sportfaciliteiten
heeft. De sporthal in de nieuwe
wijk hoeft niet te worden be
taald met de verkoopopbreng
sten van sportvelden elders in
de stad. Er wordt 'extra geld'
voor vrijgemaakt.
In het denksportcentrum - de
locatie is nog niet bekend - wil
de wethouder schaak-, bridge-,
dam- en goclubs onderbrengen.
De baatbelasting, die CDA-
wethouder J. Walenkamp voor
staat, is niet helemaal nieuw.
Winkeliers van de Haarlemmer
straat hebben er zelf op aange
drongen. Ze vinden het niet eer
lijk dat voor zaken als kerstver
lichting in de straat of voor gra
tis rijdende NZH-bussen op de
koopzondagen telkens een be
perkte groep detaillisten moet
opdraaien. Van een goed ver
zorgd winkelgebied profiteren
alle winkeliers mee en dus moe
ten ze daar ook allemaal aan
meebetalen.
De verlengde schooldag die
PvdA-wethouder H. Koek wil in
troduceren in Leiden, is niet in
de eerste plaats bedoeld als een
aanvulling op de reguliere kin
deropvang. Het is haar vooral te
doen om 'onderwijsachterstan
den' te bestrijden. De extra uren
moeten worden gevuld met
huiswerkbegeleiding, sport en
cultuur.
Koek zei gisterochtend dat bij
veel leerlingen na vier uur 'de
rek' er wel zo'n beetje uit is.
Daarom kan de 'verlenging' van
een schooldag niet worden ge
vuld met onderricht alleen. Ze
gaf toe dat de verlengde school
dag kan dienen als een soort
kinderopvang. „Het is ook niet
erg als ouders eer op die manier
gebruik van maken."
Ze wil wel 'vrijblijvendheid'
vermijden. ,Het kan niet zo zijn
dat er per kind wordt bepaald of
het een verlengde schooldag
heeft of niet. Zonder instem
ming van de ouders kunnen
verlengde schooldagen niet
worden ingevoerd."
woon veel te klein voor", aldus
Luijkx.
Zelf heeft deze 'marktleider'
op horecagebied in Leiden in
elk geval nooit ervaring gehad
met dergelijke lieden. „Wel de
geruchten gehoord dat het hier
zou gebeuren. Want de politie is
met dit verhaal al eens eerder
bij me geweest. Natuurlijk, op
gezette tijden lopen er wel eens
ettertjes je zaak binnen die een
avondje gratis willen drinken of
met veel bravour om een paar
geeltjes komen. Maar dat kan ik
niet bepaald rangschikken on
der mafia. Dat zijn de kruimel
dieven", aldus Luijkx.
Zijn collega Ruud Kenter van
De Grote Beer ontkent even
eens dat er in Leiden van derge
lijke praktijken sprake is. „En
dat van Utrecht klopt ook voor 0
geen meter. Ik heb heel veel re- fenomeen
Volgens politie-woordvoerder
Ton Stuibergen zijn in Leiden
nimmer aangiften gedaan van
afpersing op grote schaal. Hij
spreekt van 'hoogstens enkele
incidenten'. ,,«uui u»9 io ci
geen enkele aanleiding een
grootschalig onderzoek naar dit
-- - -.steiien."
Het Medisch Centrum voor Geboorteregeling (MCG)
loopt wederom de kans de uitvoering van reageerbuisbe
vruchting te moeten staken. In hoger beroep eiste de
procureur-generaal gistermiddag zes maanden stilleg
ging van de daar, zonder vergunning uitgevoerde, activi
teiten. Met grote tegenzin sprak ze haar eis uit, omdat ze
'niet anders kon'. „Deze wetgeving vind ik nou niet de
meest geslaagde die ik in m'n carrière ben tegengeko
men. En dan zeg ik het voorzichtig."
kwam in 1991 in actie tegen de
Leidse kliniek. Het zou overbo
dig zijn om naast de reageer
buisbevruchting in het Acade
misch Ziekenhuis Leiden ook
ivf toe te staat in een aparte kli
niek. De strenge regels zouden
noodzakelijk zijn om de kwali
teit van deze 'topklinische zorg'
te garanderen.
De procureur-generaal zei het
jammer te vinden dat ze om
puur formele redenen een straf
moest eisen. Klachten over de
ivf-behandelingen zijn er nooit
geweest, evenmin is volgens
haar aangetoond dat de kliniek
'overbodig' is. „Het is jammer
dat WVC de Leidse kliniek om
formele redenen geen vergun
ning wil geven; ik begrijp dat
gewoon niet. Maar dan is de kli
niek dus in overtreding en moet
ik 'contre coeur' om stillegging
vragen, in de hoop dat WVC de
wet fertilisatietechnieken snel
klaar heeft." In 1992 zijn de ivf-
behandelingen op last van de
rechter al eens zes maanden
stopgezet.
De advocaat van het MCG,
H.G. Utermark, meende dat de
kliniek in het geheel buiten de
wet valt. Wegens het ontbreken
van wettelijke kaders zou een
verbod op ivf-behandelingen
onterecht zijn. „De selectie die
WVC maakt geldt alleen voor
LEIDEN ERNA STRAATSMA
Het MCG, gevestigd aan
Kort Rapenburg, mag geen
geerbuisbevriichting
omdat het niet voldoet als 'zie
kenhuisvoorziening'. Andere in
stellingen mogen van het rijk
geen reageerbuisbevruchting
(Ook wel: in vitro fertilisatie)
uitvoeren. De kliniek valt daar
door tussen de wal en het schip:
de Leidse kliniek valt buiten de
De procureur-generaal uitte
gistermiddag forse kritiek op de
wetgever die op het gebied van
fertilisatietechnieken nauwelijks
iets heeft geregeld. Het enige
houvast biedt de wet zieken
huisvoorzieningen. „De wet zie
kenhuisvoorzieningen was ooit
een bouwwet, maar is in de
loop der jaren steeds verder op
gerekt. In hoeverre kun je zo'n
wet nog gebruiken voor de kwa
liteitsbewaking van in vitro fer
tilisatie?"
De Leidse kliniek was een
pionier op het gebied van in vi
tro fertilisatie (ivf). Sinds 1985
wordt in het MCG jaarlijks 150
behandelingen uitgevoerd bij
vrouwen die op de normale ma
nier geen kinderen kunnen krij
gen.
Het ministerie van WVC
Diepgevroren zaadcellen worden opgeslagen in de spermabank van het
Medisch Centrum voor Geboorteregeling. Daar blijven ze bewaard voor
reageerbuisbevruchting. foto hielco kuipers
ziekenhuisvoorzieningen en dat
is het MCG niet." Ook het argu
ment van WVC, dat dure
'topklinische zorg' extra bewa
king behoeft wimpelde hij weg.
„Er zijn honderden medische
behandelingen die veel inge
wikkelder en duurder zijn dan
ivf en niet onder topklinische
zorg vallen. In vitro fertilisatie is
inmiddels ,een algemeen ge
bruikelijk, betrekkelijke simpele
ingreep. Het is bovendien niet
zo dat de Leidse kliniek drukt
op de collectieve lasten, want de
clienten betalen hun behande
ling zelf." Een (menstruatie-
'cyclusbehandeling' kost in de
Leidse kliniek ongeveer 2.000
gulden.
Het gerechtshof doet uit
spraak op 22 april.
Voor de wijk Groenoord wordt
een Buurt Ontwikkelingsmaat
schappij Groenoord (BOG) op
gericht. Hierin moeten bewo
ners, bedrijfsleven en de ge
meente gaan samenwerken.
Deze extra werkgelegenheid
moet vooral aan langdurig
werklozen in de wijk ten goede
komen. Bedoeling is dat de
BOG de plannen voor de
Groenoordhallen ter hand
neemt. De gemeente wil de vee
markt uit de evenementenhal
halen en in nieuwbouw op het
terrein onderbrengen, gekop
peld aan een nieuw slachthuis.
Voor het Groenoordhallencom-
plex bestaan nog meer plannen.
Er is al eens gesproken over
kantoren, een zalencomplex,
congresruimte en een hotel.
Ook bij de bouw van deze nieu
we faciliteiten kunnen werkloze
buurtbewoners worden inge
schakeld.
WIM KOEVOET
Bijna unaniem heeft de ledenvergade
ring van Groen Links gisteravond be
sloten om in het nieuwe college van
burgemeester en wethouders te stap
pen. Daarmee onderschrijft Groen
Links ook het collegeprogramma dat
de onderhandelaren van PvdA, CDA,
D66 en Groen Links hebben opgesteld.
Slechts twee leden onthielden zich van
stemming. Ze zeiden er niet bij waar
om ze blanco stemden.
Hoewel Groen Links in de college
onderhandelingen minstens drie bitte
re pillen heeft moeten slikken, was er
gisteravond nauwelijks kritiek op het
onderhandelingsresultaat.
Meest pijnlijk voor Groen Links aan
het collegeprogramma is dat hierin de
mogelijkheid tot de bouw van een par
keergarage aan de Boommarkt open
wordt gehouden. Hetzelfde geldt voor
de aanleg van rijksweg 11-west, de be
bouwing van de Grote Polder blijft
mogelijk. Groen Links is tegen deze
drie plannen.
Toch is het bestuur ingenomen met
de resultaten. De enige Groen Links
wethouder J. Laurier heeft een 'meer
dan volwaardige portefeuille' met in
teressante taken, zoals werkgelegen
heid, sociale zaken, sociale vernieu
wing en afvalverwerking, meende de
ledenvergadering.
Voorzitter R. van Lint zette de drie
'pijnpunten' nadrukkelijk af tegen de
34 van de 42 voor Groen Links belang
rijke punten die wèl naar wens in het
collegeprogramma zijn gekomen.
Voormalig Groen Links-wethouder
H. de la Mar relativeerde de betekenis
van de zinsnede in het collegepro
gramma dat rijksweg 11-west 'niet on
mogelijk wordt gemaakt'.
„Dat is vooral een symbolische ne
derlaag voor Groen Links. De aanleg
van die weg is pas in 2010 aan de orde.
In deze collegeperiode wordt er geen
paal geslagen en komt er ook geen
zandbed. Bij de opstelling van het vo
rige collegeprogramma is er ook flink
gesteggeld over rijksweg 11-west, ter
wijl tussen 1990 en 1994 de dreigende
bebouwing van de Papenwegsepolder
het belangrijkste milieu-item was. Die
hele polder kwam in dat collegepro
gramma niet voor", aldus De la Mar.
Volgens voorzitter R. van Lint heeft
Groen Links wat de Boommarkt-gara
ge en de bebouwing van de Grote Pol
der betreft zelfs bescheiden overwin
ningen geboekt. De Groen Links-on
derhandelaars zijn er weliswaar niet in
geslaagd deze plannen buiten het col
legeprogramma te houden maar de
andere collegepartijen hebben zich
bereid getoond nog eens te bestude
ren of de garage en de polder echt wel
moeten worden ge- en bebouwd. „Dat
is op z'n minst uitstel", concludeerde
Van Lint.
Leidse steward start actie in Sri Lanka
Lang niet alle ontwikkelings
hulp loopt via officiële instan
ties zoals de Novib, Memisa,
SNV, Simavi, de Wilde Ganzen
of het ministerie van Pronk. Er
zijn ook particulieren die waar
devolle bijdragen leveren aarr
de landen in de Derde Wereld.
De Leidse KLM-steward Emile
den Os (30) raakte enkele jaren
terug verzeild in een arme wijk
van Colombo, de hoofdstad van
Sri Lanka. Daar zamelt hij nu
typemachines voor in. „Wie
daar kan typen heeft zó een
baan en dat betekent in dat
land alles."
De Leidenaar moest eind ja
ren tachtig voor zijn studie an
tropologie een stage in het bui
tenland doorlopen. Hij koos Sri
Lanka uit, het voormalige Cey
lon. „Niet in een hotel, maar
midden in de krottenwijk Slave
Island (Slaveneiland) wonen en
werken. In het begin wat het
natuurlijk absolute narigheid,
vooral wat de hygiëne betreft.
Maar de fysieke ongemakken
werden goedgemaakt door het
sociale plezier. Je werd liefdevol
opgenomen. Ik heb er een half
jaar gezeten en ook daarna al
tijd contact gehouden met een
aantal families", aldus Den Os.
Enige tijd later werd de Leide
naar steward bij de KLM. Hij
vloog over de hele wereld en
kwam een jaar geleden ook
weer terug in Colombo. „De
toch al niet florissante situatie
bleek nog slechter te zijn gewor
den. Ik dacht, wat kan ik doen?
Uiteindelijk ben ik op het idee
van een typecursus gekomen.
Want zo kom je daar makkelijk
aan een baan bij de overheid."
Fantastisch
Door de opkomst van personal
computers, kortweg pc's, wor
den in Nederland typemachines
op grote schaal gedumpt. „Via
rommelmarkten en kennissen
kreeg ik er steeds meer. Ik ben
inmiddels weer vier keer op Co
lombo gevlogen en daar twaalf
machines afgeleverd. Steeds
meer mensen wilden helpen en
ook van de KLM krijg ik steun.
Aan een vakblad heb ik mijn
verhaal verteld en via die publi
catie kwamen er spontane reac
ties en geld binnen. Alles kwam
in een stroomversnelling, ik heb
nu zelfs drie computers gekre
gen. Werkelijk fantastisch", al
dus Den Os.
Aan het opzetten van een
projectje waar in eerste instan
tie tien kinderen les kregen van
lokale docenten, bleek toch een
aantal onvoorziene haken en
ogen te zitten. „Om een typma
chine daar te gebruiken, heb je
een airco nodig. Anders donde
ren de apparaten zo uit elkaar.
En je moet ook linten en papier
hebben, een ruimte huren en de
vrouwen die lesgeven betalen,
kortom er was wat geld nodig.
Toen hoorde ik van een fund-
raising'm Odessa."
In het Leidse café aan de Ho-
gewoerd wordt iedere zondag
avond tien procent van de om
zet aan een goed doel geschon
ken. Drinken voor de Derde
Wereld derhalve. Toen het
laatste goede doel eind vorig
jaar was bereikt, een project in
Kenia, vroeg Den Os of zijn ty
pemachine-actie aan de beurt
kon komen en daar had eige
naar Bert Janssen wel oren naar
en aldus geschiedde.
Terugtrekken
„Ik heb nu en klein kapitaaltje.
De volgende stap is het oprich
ten van een stichting zodat ik
ook offciële instanties kan aan
schrijven rriel een subsidiever
zoek. Het is de bedoeling om in
de wijk meer kinderen een op
leiding te geven in typen en la
ter met computers. Ik heb er
dus nog wel een paar nodig.
Uiteindelijk moet dit 'bedrijfje'
zichzelf gaan bedruipen door
dat mensen van buiten de wijk
die wat meer kunnen betalen
ook gaan deelnemen. En als dat
loopt, is het denk ik tijd om me
terug te trekken."
Taxatie?
Rdi Makelaardij
opent de juiste
(huren voor u!
na 071 -12 0006
NVM Doezastraat 21, Leiden
Emile den Os toont een van de begeerde typemachines die hij naar Colombo gaat
tergrond van zijn actie te lezen.
