Denksport ff ff ff ff ff ff: ff tt m ft n VRIJDAG 8 APRIL 1994 PUZZEL DAMMEN i de Haas BRIDGE Nummer 14 Horizontaal: 1. argumenta tie; 5. duo; 8. bladvezels van de agave; 12. kledingstuk; 14. bo terton; 15. beroep; 18. plaksel; 19. lof; 20. bijwoord; 21. opper- vlaktemaat; 22. specerij; 23. be koorlijk; 25. aan gene zijde (in samenst.); 27. afdeling, 29. En gels bier; 30. naschrift; 31. meisjesnaam; 33. vitaal; 35. ge neeswijze; 37. ontkenning; 38. ferm; 40. jongensnaam; 42. gaf fel; 45. dor (Fr.); 47. roofdier; 49. aardig; 50. boers; 52. bui ging; 53. vioolbouwer; 56. hof; 58. persoonlijk vnw.; 59. volko men ontwikkeld insekt; 61. beet; 62. reisje; 64. gauw; 65. Griekse zuilengang; 67. boom; 68. wig; 70. gewicht; 72. op brengst; 74. bouwland; 76. adel lijke titel; 78. Europeaan; 80. edelachtbare; 81. op de manier van; 82. electrisch geladen deel tje; 83. opstapplank bij oude auto's; 86. akelig; 88. avondpar tij; 89. administratiekosten; 90. rij; 91. schaaldier. Verticaal: 1. vroedvrouw; 2. buidel; 3. familielid; 4. hoffeest; 5. bul; 6. schrijfgerei; 7. bij woord; 8. Braziliaanse dans; 9. ingenieur; 10. openbaar ver voermiddel; 11. zomergroene naaldboom; 13. bontsoorl; 14. va'atwerk; 16. zangstuk; 17. strekking; 18. eter; 22. insnij ding; 24. zwemvogel; 26. slot woord; 28. aangenaam; 30. groente; 32. spil; 33. mosselnet; 34. vulkanisch gesteente; 36. stom; 39. slurfdier; 41. spel met 28 stenen; 43. steen; 44. been; 46. eikeschiller; 48. onderling verband; 51. hoofddeksel; 54. hoeveelheid; 55. deel vanhet spijsverteringskanaal; 57. me taal; 60. rund; 61. ver opwaarts reikend; 63. teer; 64. radius; 66. jongensnaam; 67. graveur; 69. niet een; 71. drieëenheid; 73. reeks; 75. projektiel; 77. insekt; 79. mijt; 83. doortochtgeld; 84. Cryptogram nummer 14 Horizontaal: 3. Die kJap veroorzaakt een grote rel (7); 5. Worden vast broden (7); 9. Bij dit spel kan men een huis kwijtraken (13); 11. Vak van een vlezige Europeaan (6); 12. Van dat dier zie je niets tussen andere dieren (8); 13. Niet licht onder invloed? (11); 15. Sap van een renvogel (7); 17. Opwekking om nog wat te eten (3); 18. Rijke klant van de slager (9); 20. Gaan krullen van bekers (7). Verticaal: 1. Stremmende stoot (9); 2.' Die reizigers maken edelen harder (13); 4. Hier door zal de veerboot averij oplopen (9); 6. Fa brikanten van hondevoer zijn niet bepaald bandig! (13); 7. Een van de gronden van een uitdrukking (4); 8. Schitterend knaapje met een fok (10); 10. Bij hevige storm en regen ga je in de verdediging! (8); 14. Afgemaakt zonder ongewenste gasten (8); 16. Beker voor de borst (3); 19. Geld aan boord (4). door; 85. Noorse godheid; 87. aartsbisschop (Lat. afk.); 88. muzieknoot. Oplossingen, per briefkaart, dienen uiterlijk dinsdag a.s. in ons bezit te zijn. Indien per post wordt ingezonden, als volgt adresseren: Redactiesecretari aat, Uitgeversmaatschappij Leidsch Dagblad b.v., Postbus 54, 23C0 AB Leiden. Winnaars De set potloden gaat naar A. Vletter, Phia Berghout laan 8, 2343 PN Oegstgeest (kruiswoord) en naar J. Dekker, Van Leijdenstraat 16, 2361 VJ Warmond (cryptogram). Oplossing cryptogram uitgemaakt d-e-r-r wales-super- -a-fp-e-u-h- stroomgebruiker promesse-kreeft -b-u-g-n-a-r-i- lapleer-balling -d-i-w-k-r-y-g- gevaar-tuk -r-a-e- zending -n- -t- FILATELIE NEDERLAND mag dan hebben besloten niet meer mee te doen met de uitgifte van Europa-ze gels, thema dit jaar 'grote (Eu ropese) ontdekkingen', de emis sie die voor 5 mei op het pro gramma staat zou in dit kader niet hebben misstaan. In ieder geval één van de twee zegels niet; die van 80 cent, ge wijd aan Eise Eisinga, de bou wer van het beroemde Planeta rium in Franeker, die 250 jaar geleden werd geboren (1744- 1828). Want laten we maar eer lijk zijn, wat Eisinga aan het pla fond van zijn woonkamer heeft gebouwd is niet mis. Eisinga, wolkammer van be roep, maar begaafd in de wis- en sterrenkunde, begon in 1774 aan de bouw van zijn uniek project. Op 8 mei van dat jaar zouden - volgens een bericht in de krant - de planeten Mercuri- us, Venus, Mars en Jupiter met de maan zichtbaar zijn in de Ram. Dit bericht zorgde al voor grote onrust onder de bevol king, maar echt paniek ont stond na het verschijnen van een boekje uitgegeven door 'een liefhebber der Waarheid'. Aardbevingen, en vulkaanuit barstingen zouden het gevolg zijn van de samenstand en uit eindelijk zouden de planeten op elkaar botsen waardoor de aar de uit haar baan zou geraken en in de zon ('poel des vuurs') ten onder gaan. Het boekje, dat door de overheid in beslag werd genomen, bleek (pas veel later) te zijn geschreven door domi nee Eelko Alta uit het Friese plaatsje Bozum. Eise, die wilde aantonen dat angst en paniek ongegrond wa ren begon daarop aan het pla fond in de woonkamer van zijn grachtenhuis in Franeker aan het op schaal nabouwen van het zonnestelsel. Dit heeft hij zo precies gedaan, dat men nu nog, elk moment van de dag, de actuele stand van de planeten kan aflezen. Verder heeft hij een groot aantal rnaan- en zonwij- zers aangebracht die de dag, de datum, zon - en maanop- en on dergang zichtbaar maken; tot slot is elke zons- en maansver duistering, waar ook ter wereld afleesbaar. Zeven jaar heeft Eisinga aan zijn kunstwerk gebouwd en nu 213 jaar na de voltooiing trekt het nog elk jaar 30.000 bezoe kers. Wie dit unieke werk nog nooit in het echt heeft gezien kan het vanaf 5 mei bewonde ren op een zegel van 80 cent. Het Planetarium staat op de bo venste helft van de zegel. De onderste helft wordt gevuld door tekst: de naam 'Eise Eisin ga', een citaat uit een van zijn rekenboeken '...Sla Uw oog eens op de raderwerken der meulens en wat dies meer is...' en in het Fries 'sterrenkundige' en 'wol kammer'; stjerrekundige - wolk- jimmer. Door een balk die beeld en tekstgedeelte scheidt staat de geboortedatum van Eisinga '21.2.1744'. Een een andere taal dan Ne derlands op een Nederlandse zegel is heel bijzonder, maar niet uniek. Op twee van de vijf zomerzegels van 1966, waarmee de Friese dichter Gysbert Japicx werd herdacht staat ook 'Frysk dichter'. De andere zegel die 5 mei verschijnt in de waarde van 90 cent is gewijd aan de eerste lan ding van de mens op de maan in 1969. In de vroege ochtend van 21 juli 1969 (03.49 uur Ne derlandse tijd) zette de Ameri kaanse astronaut Neil Arm strong onder het uitspreken van de historische woorden „That's a small step for a man, one giant leap for mankind" als eer ste mens zijn linkervoet op de stoffige maanbodem. Het ruim tetijdperk was toen nog slechts twaalf jaar oud. Het was op 4 oktober 1957 begonnen met de lancering van de Spoetnik I. Ook deze zegel is in tweeën gedeeld. Op de bovenste helft zien we een tv-beeld van de maanlanding en onder staat een voetafdruk op de maan. Bo ven staan Armstrongs histori sche wóórden „Een Ideine stap voor 'n mens, maar 'n enorme stap voor de mensheidOp de 'balk' de datum '21.7.69'. De beide staande zegels heb ben de volgende kleuren en op lagen: 80 c., lichtblauw, groen, zwart, goud en zeeblauw (11 miljoen) en 90 c., okergeel, don kergrijs, zwart, zilver en blauw. De zegels zijn te koop (zolang de voorraad strekt) tot 1 juni 1995. Tot slot over de zegel van 90 cent het volgende: wacht, ge zien de oplage van 6 miljoen stuks, niet te lang met het aan schaffen van één of meer zegels. Het thema 'ruimtevaart' heeft tenslotte over de gehele wereld vele aanhangers; zeker in de VS zal hij niet aan de aandacht van de verzamelaars ontsnappen. FOKKER OP ZEGELS In het luchtvaartmuseum Avio- dome op Schiphol worden tot 29 mei ter (gelegenheid van het 75-jarig bestaan van Fokker postzegels geëxposeerd die alle Fokker als onderwerp hebben. Honderden miljoenen zegels uit alle delen van de wereld lieten in de afgelopen driekwart eeuw meer dan twintig verschillende Fokker-vliegtuigtypen zien. Vele beroemde vluchten met Fok kers zijn op zegels terug te vin den zoals 's werelds eerste vlucht over de Stille Oceaan in 1928 met de Fokker F.7/3m Southern Cross en de eerste vlucht van ons land over de At lantische Oceaan naar Neder lands West-Indië met de Fokker F. 18 'Spin' in 1934. De geëxposeerde zegels zijn uit de gehele wereld afkomstig: van Rusland tot Chili en van Denemarken tot Australië. De oudste komen uit Rusland 1923) en de jongste verschenen afgelopen woensdag 6 april, twee zegels van 80 cent met de Fokker 50 en de Fokker 100. Aviodome is dagelijks open van 10.00 tot 17.00 uur. Meer informatie: 0 20 - 60 41 521. tui m 9 BS I'll di PI BS y 3 b1 a 9 4» 9 9 9 P! Pi 1 O O O P P P' 9 P O Q O O 9 ffi Si 9 9 9 ff' 9 ff, I'i lil fe' 9 y y y H i' i f y Hl! y y y y bi p p 9 o Het naspelen van de partijen uit de nationale titelstrijd vergt meer tijd dan ik aanvankelijk meende. Daarom doe ik weer een beroep op uw zelfwerk zaamheid aan de hand van zes opgaven. Voor alle standen geldt: wit speelt en wint. Het gaat hier overigens om een mengeling van problemen en combinaties. Aan u de eer de bijbehorende oplossingen te vinden die u trouwens niet hoeft in te sturen. Voor we over gaan tot de cijferstanden eerst nog een aankondiging. Qp zaterdag 16 april organi seert damclub Heemstede het vierde Open Sneldamkam- pioenschap van Heemstede. Het toernooi wordt gehouden in de Prinsenhof aan de Glip- perweg 57, Heemstede en de aanvangstijd is 12.00 uur. Voor de verschillende klassen kunt u zich opgeven bij Frans Elzenga, tel. 0 23-25 31 43 vanaf 16.00 uur. Er zijn verschillende geld prijzen te winnen. En dan nu aan het werk. DIAGRAM 1: wit 27, 28, 32, 34. 35, 37, 38, 39, 40, 43, 45, 47; zwart 5, 7,8, 9,12, 14,17, 18, 19, 23, 24 en 36. DIAGRAM 2:wit 23, 24, 27, 29, 31, 32, 33. 34, 37, 40, 41, 44, 50; zwart 4, 7, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16,17,21,26 en 35. DIAGRAM 3: wit 26, 27, 30, 31, 32, 35, 36, 38. 40, 41, 42, 43, 44, 45, 47. 48. 49, 50; zwart 2, 3, 4, 5. 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 20,23 en 28. DIAGRAM 4: wit 20, 27, 33, 39, 40, 43; zwart 7, 10, 16, 18, 21 en 23. 34. DIAGRAM 6; wit 23, 24, 28, 29, 33, 34, 35, 37, 38, 40, 42, 44, 45, 47, 48, 49; zwart 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 20, 21, 22, 25, 27 en 36. 1 - - y IJIII •- - -p - i II W ui 111 lil llllll H» 1# illi! Ui,li Ill lllllll l||!||]| M di 3 3 lllll lllllll 1 P l|'l;| „j li i lllllll Illi llllll 'i III 1 il 9 BI s i 1 lllllll 3 31 P H 3 |i|,1i - 3 - SCHAKEN B |B BP |i| i 1 i. A i jH 1 i 4 lllllll II 0 i> H B lllllll 0 III A A 111 lllllll A 10 Illi s 2 lllllll 2 B B lllllll |H| i - -- I 111 i til lil 'Ssf' [J lllllll -- A 0 üi A 11 lllllll Van het in december in Gronin gen gehouden PCA-kwalificatie- toernooi verscheen een prachtig toernooiboek. Het telt maar liefst 277 pagina'.s, die op fraai papier zijn gedrukt bij de Stads drukkerij Groningen. Het boek is rijkelijk voorzien van fotoma teriaal. De meest belangwek kende partijen zijn van uitvoe rig commentaar voorzien waar bij de IM's Erik Hoeksema en Herman Grooten zich niet on betuigd hebben gelaten. Het boek is te koop in de boekhan del of bij de Stichting Schaak Groningen door overmaking van 32,50 op girorekening 2922911 t.n.v. Stichting Schaak Groningen, onder vermelding vantoernooiboek 1993. Het was trouwens al voor de 32ste keer dat in Groningen een Internationaal schaaktoernooi werd gehouden. De reputatie die de Groningers daardoor hebben opgebouwd was voor de PCA aanleiding om hun eer ste kwalificatietoernooi in de Martinistad onder te brengen. In het boek wordt onder an dere ruim aandacht besteed aan de korte, maar belangwekkende partij Sjirov-Kramnik, uit de 8ste ronde. In deze partij kwam een hoogst aktuele variant van de Siciliaanse Rauzer op het bord waarin de witspeler een opvallend nieuwtje lanceerde. Dit duel vormde ook de aanlei ding tot een zeer instructieve voordracht door Hans Bouw meester, tijdens een bijeen komst van de Senioren Schaak Sociëteit Haarlem. Deze groep schaakenthousiastelingen ge niet sinds kort gastvrijheid van de Heemsteedse schaakclub. WIT: SJIROV ZWART: KRAM NIK. 1. e4 c5; 2. Pf3 Pc6; 3. d4 cxd4; 4. Pxd4 Pf6; 5. Pc3 d6. In New in Chess Magazine 94/02 merkt Ilic op dat onder invloed van jonge spelers als Anand, Kramnik, Sjirov en Salov de Rauzervariant de laatste jaren in populariteit de beroemde Na- jdorfvariant naar de kroon steekt. De naam van Jeroen Pi ket ontbreekt mijns inziens ten onrechte in dit rijtje. 6. Lg5 e6; 7. Dd2 Le7; 8. 0-0-0 0-0; 9. f4 Pxd4; 10. Dxd4 Da5; 11. Lc4 Ld7. (Zie diagram 1). In deze belangrijke positie zijn de vol gende mogelijlcheden gepro beerd; 12. Kbl, 12. Lb3, 12. Lxf6, 12. Thel, 12. Thfl en (vooral) het scherpe 12. e5. Deze laatste voortzetting werd in Groningen in de derde ronde toegepast in de partij Oil-Hodgson. In 1991 werd in het Noorse Gausdal, in de partij Sjabalov-Inkiev, het belangwekkende nieuwtje 12. Td3 gespeeld, wat ook in deze partij op het bord kwam. Nu was het niet voor het eerst dat beide heren tegen deze stelling aankeken. Tijdens het WK voor landenteams, vorig jaar in Lu- zern, speelde Kramnik 12.e5; wat na 13. De3 Tac8; 14. Lb3 Le6; 15. Lxe6 exf4; 16. Lxf4 fxe6; 17. Dh3, tot een voor hem ver loren partij leidde. Dat Kramnik in de tussentijd niet stil gezeten had bewees hij enige weken voor Groningen in een sterk be zet toernooi in Belgrado. In plaats van 12. e5; kwam hij met de verbetering 12.Tad8. Maar ook Sjirov had zich in de materie verdiept en na het ge bruikelijke vervolg 13. Tg3 Kh8; kwam hij op zijn beurt met een nieuwe zet op de proppen. 14. Tfl. In de twee partijen die Kramnik in Belgrado met deze variant had gespeeld zetten zijn beide opponenten telkens met 14. e5 voort. De tekstzet beoogt een versterking te zijn. 14. h6; 15. e5 dxe5; 16. fxe5. Hoe gevaarlijk de stelling is voor zwart leren ons de volgende va rianten. 016. hxg5; 17. exf6 Lxf6; 18. Txf6 enz. Maar ook 16. Lc6; 17. exf6 Txd4; 18. fxg7+ wordt fraai weerlegd, b.v. 1). 18. Kxg7; 19. Lxe7+ Kh7; 20. Lxf8 Txc4; 21. Txf7+ 2). 18.Kh7; 19. gxf8D Lxf8; 20. Txf7+ Kg6; 21. Tf6+ Kh7; 22. Le3 3). 18. Kg8; 19. Lxe7 Ta8; 20. Lxe6 Le8; 21. Lf5! en zwart heeft geen goede verdediging tegen 22. Lh7+. Prachtige varianten die ik aan het toernooiboek ontleen. Kramnik vervolgde echter met de uitstekende verdedigende zet 16. Le8, waarmee het zwakke punt f7 wordt gedekt. De varianten, gebaseerd op het dameoffer (17. exf6) gaan nu waarschijnlijk niet meer op. 17. Df4 Ph5; 18. Lxh6?. Een raad selachtige voortzetting. Sjirov, De Nederlandse bridgers, vorig jaar in Chili nog de besten van de wereld, hebben na dat gran dioze succes niet meer opval lend gepresteerd. Een mogelijk gevolg van hun amateurstatus waardoor ze zich maar korte tijd geheel op bridge kunnen concentreren. De interland te gen Noorwegen bracht geen ommekeer. De Noren wonnen dik, 529-404 in 96 spellen, en namen daarmee revanche voor hun nederlaag tijdens de WK-fi- nale. De firma Koudijs had Brielle omgebouwd tot bridgestad. Met een bridgebraderie en water geuzen die onder kanonsgebul- der de wedstrijd lieten begin nen. Beide teams speelden met drie paren. Het paar dat aan de centrale tafel NZ zat vergeleek zijn score met die van beide an dere paren die OW zaten. De twee scores werden opgeteld en dat verklaart de hoge uitslag. Bauke Muller wordt wel de pro fessor genoemd vanwege zijn lange denkpauzes en de fraaie speelwijzen die hij vervolgens weet te produceren. U mag eens met hem meedenken: kennelijk verrast door de stugge verdediging van zijn tegenstan der, offert de dame om remise te kunnen forceren. Dat had hem echter knap kunnen op breken. Volgens Gert Ligterink, die deze partij voor een talrijk publiek becommentariëerde, bood 18. Dh4 wit goede aan- valskansen. 18. Pxf4; 19. Lxg7+ Kh7; 20. Txf4. (Zie dia gram 2). Vanuit de diagramstel ling eindigde de partij snel in remise. 20. Tg8; 21. Tfg4 Txg7; 22. Txg7+ Kh6; 23. Tg8 Kh7; 24. T8g7+ remise. In de stelling van diagram 2 beschikt zwart evenwel over een verbor gen winst. Het dameoffer 20. Dxc3ü, dat nota bene in de commentaarzaal door iemand uit het publiek werd gesugge reerd maar aanvankelijk van ta fel werd geschoven, leidt inder daad direct tot een voor zwart gewonnen positie. Op straffe van mat in twee kan wit niet met de pion op c3 terugnemen, terwijl 21. Txc3 faalt op 21. Lg5!; 22. Th3+ Kxg7; 23. Tg3 Kh6; 24. Th3+ Kg6; 25. Tg3 Th8 en wit kan de strijd staken. On danks de korte duur een span nende worsteling. Reikhalzend zien we uit naar de verdere ont wikkelingen in deze variant. Ligterink weet nog te melden dat Sjirov tijdens de partij het dameoffer 20. Dxc3 wel had gezien, maar had gehoopt dat Kramnik niet op de gedachte zou komen. Een riskante zaak die dus goed voor de Let afliep. OPGAVE VORIGE WEEK (Wit: Kd2, Dh6, d7. Zwart: Kf7, Dc5. Wit aan zet wint). Oplos sing: 1. Dh7+. Niet 1. d8D? Dc2 2. Kxc2 en pat! 1. Ke6; 2. d8P+!. Ook hier leidt 2. d8D na 2. Dd4+; 3. Dxd4 tot pat. 2. Kd5; 3. Dg8+ Ke4; 4. Dg4+ Kd5; 5. De6+ Kd4; 6. Pc6+ en wint. Dame en paard werken uitste kend samen, zoals ook uit dit voorbeeld blijkt. NIEUWE OPGAVE Van dezelfde componist is ook de grappige studie afkomstig welke is afgedrukt in (Diagram 3). Beide partijen zullen snel een pion laten promoveren waarna wit, door nauwkeurig tempospel, zwgrt tot overgave zal dwingen. West Oost 62 AH983 B 9 7 2 HV5 H V 7 6 A83 Zuid als gever (niemand kwets baar) paste, evenals west. Noord opende lRu, oost dou blet, zuid lHa, west ISA en oost 3SA. Noord begint met een klei ne ruiten en u staat meteen al voor een lastige keus. Noord heeft ruiten geboden en zeker lengte in die kleur. U moet met HaA van slag, met het risico dat ruiten na het schip doet zinken. Wie heeft die kaart? Zuid, om dat die harten heeft geboden? Maar waarop heeft noord dan geopend? Hoe speelt u? Partner Wubbo de Boer deed ook al van zich spreken door een uiterst 'dunne' manche niet alleen te bieden en te maken maar ook nog op fraaie wijze een overslag uit het vuur te sle pen: W 4- i V753 96 AV87 West, allen kwetsbaar opende met een zwalcke 2Sch, noord doublet, oost 3Sch. Wat NZ op eigen kracht niet makkelijk kun nen, de manche bieden met maar 23 punten samen, bleek door al het storen geen pro bleem. Zuid bood 4Ha. West begon met SchA en schoppen na, getroefd in dum my. Ha4 na was de eerste goede stap. Oost nam HaH en speelde Fla8 na, voor HaA. De snit naar K1V lukte en ziet u hoe zuid ver volgens de resterende slagen maakte? 10 975 H ¥.- V »B 8 75 w *T* 0 B 10 32 Deze kaarten waren over. Zuid troefde de laatste schoppen, ging terug naar de hand met K1A en speelde nog tweemaal troef, waarop in dummy K19 en KU0 werden afgégooid. Op de laatste troef zat oost in dwang. Hij moest Af K1H afgooien, maakt K18 hoog, Af een ruiten en dat leidt tot vier slagen in die kleur. V1075 64 AB7532 *62 v N A H 9 8 3 B 9 72 T HV5 H64 w 0 V9 H V 7 6 Z A 8 3 B4 A 1083 108 B 10952 Terug naar het eerste spel. Noord had op tramkaartjes zit ten bieden. Zuid had HaA en Bauke Muller deed het goed. Hij speelde Ru9 bij in dummy en liet zuid RulO houden! Ruiten na was voor RuH en nu waren er negen slagen. Harten voor vrouw en aas, waarna later HalO eruit werd gesneden. RuV in slag één gaat mis. Zuid, aan slag met HaA, speelt ruiten na en het contract is twee down.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 22