Steven Seagal laat
alle stoppen doorslaan
Film
De stand van zaken
in de videokunst
Messentrekkende
en vuilbekkende
maniak van twaalf
Video Jaarboek doet verlangen naar wedergeboorte Jaarboek Film
DONDERDAG 7 APRIL 1994
FILMS IN LEIDEN
Gene Hackman in The Finn
en Mississippi Burning
FILM VOORBESCHOUWING
Kijkhuis, Vrouwenkerksteeg 10, Li
den The Firm, do 7/4 t/m zo 10/
20.00 uur en Mississippi Burning, v
n den Rijn Simple Men. vr 8/4 e
za 9/4,20.30 uur
'Tough guy' Gene Hackman
was meer dan onuitstaan
baar in Clint Eastwoods
Unforgiven Hij hield met
verschrikkelijk harde, hand
orde als sheriff in een klein
stadje dat te kampen krijgt
met bountyhunters. Zo hard
dat je hem met genoegen de
zweep waarmee hij een
gevangene afranselde uit
handen zou willen rukken
om hem zelf op zijn lazer te
geven. De acteur schittert
komende week tweemaal in
het Kijkhuis.
In The Firm van Sydney
Pollack is hij de cynische
collega van Tom Cruise. Die
heeft zich voor een vorstelijk
salaris laten lokken en werkt
op een advocatenkantoor
dat zich met maffiapraktij -
ken bezighoudt. Als Cruise
daar achter komt, probeert
hij eruit te komen. Hackman
heeft die strijd al opgegeven.
Zijn geweten houdt hij koest
met alcohol. Hackmans an
dere bezigheid buitenshuis
bestaat uit het versieren van
vrouwen. In die rol is de
tough guy even heel ontroe
rend als hij een baltsdansje
uitvoert op het strand.
Al even cynisch is Hack
man als FBI-agent Anderson
in Alan Parkers Mississippi
Burning. Het is 1964. De
strijd om gelijke rechten
voor zwarten woedt volop.
Als drie activisten worden
vermoord, reist Hackman
met collega Ward (Willem
Dafoe) af naar het zuiden
voor onderzoek. Tot groot
ongenoegen van de plaatse
lijke sheriff Stuckey (Gailard
Sartain) en diens assistent
Pell (Brad Dourif), Ku Klux
Klan-leden, die so wie so
niet van FBI-neuzen in hun
zaken houden.
Hackman houdt er eigen
wijze methoden op na.
Ward is dan ook niet geluk
kig met zijn collega want als
leider van het onderzoek
voelt hij zich gepasseerd.
Mr. Tough Guy haalt het bij
voorbeeld in zijn hoofd om
mevrouw Peil te ondervra
gen en bedreigt haar echtge
noot. Ward gedraagt zich in
de ogen van de plaatselijke
politie overigens ook erg on
orthodox door in het café
met een zwarte te praten.
De speurneuzen brengen de
zaak tot een onthutsende
ontknoping.
In Parkers film zijn de wit
ten de daadkrachtige goeien
en de zwarten afhankelijk,
hulpeloos. In Menace II So
ciety in LVC van Allen en Al-
bert Hughes zijn ze zowel
dader als slachtoffer. Knet-
terhard rappen Ice T en
Snoop Doggy Dog over het
leven in een zwarte gettho.
De broers leveren de beel
den bij hun woorden. Colle
ga John Singleton liet in
Boyz TV the Hood nog zien
dat het mogelijk is om je uit
die spiraal van geweld en
drugs omhoog te werken.
De Hughes stellen dat tegen
iedere jongere die uit dit
moeras ontsnapt er vijf
staan die wegzinken.
Hal Hartley is geweldig.
Het is puur genieten met
zijn films: prachtig, absurd,
komisch. Bovendien heb ik
sinds Hartley weer een
idool. Tijden zat ik zonder
want Paul Newman is nu
toch wel erg oud. Michael
Douglas leek intelligent en
geestig gezelschap in Ro
mancing the Stone. Maar
sinds ik 'm zag als stereoty
pe patjepeëer in Basic In
stinct: brrrr. Die v-halstrui
met niks eronder was de
druppel. Hartley gaf me ge
lukkig Robert Burke, te be
wonderen in Simple Men in
het Parkfilmhuis. Ik vertel
hier verder niets over want
dat heb ik al gedaan. Ge
woon gaan zien.
BIOSCOPEN AMSTERDAM
ALFA 1
Leidseplein tel. 6278806
In the name of the father 12 j., dag.
13, 15.45, 18.45,21.30
ALFA 2
The boy who cried bitch 16j.,dag.
13.30,16,19.30.22
ALFA 3
Oude tongen 16 j.. dag. 13, 22
Roger Me a l., dag. 16, 19.30
ALFA 4
Alladin al, dag. 16.30, 18 45
Farewell to my concubine a l., dag.
13,20.45
ALHAMBRA 1
Weteringschans tel. 6233192
The remains of the day a.l., dag.
13.15, 17,20.45
ALHAMBRA2
The house of the spirits 16 j., dag.
20.30, do vr ma di ook 13.15, 16.45
BELLEVUE CINERAMA
Marnixstraat 400 tel. 6234876
Sister Act 2 a.l., dag.' 13.15, 16,
19.15,22
CINERAMA 2
Jurassic Park a.l., dag. 13.15, 16.
18.45,21.30
CALYPSO 1
Marnixstraat 402 tel. 6234876
Philadelphia a.l., dag. 13.15, 16.
18.45,21.30
CALYPSO 2
The firm 16 j dag. 13.15,16.30,
20.15
CINECENTER-CINEMACORALINE
Lijnbaansgracht 236 tel. 6236615
Fearless 12 j., dag. 13.30, 16.15,
19.15, 22, zo ook 11.15
CINECENTER-PEPPE-NAPPA
The blue kite 16 j., dag. 14.30,
18.45,21.45, zo ook 11.15
CINECENTER-PIERROT
Naked 16 j., dag. 13.30, 16.15, 19,
6273434
Rit over de grens 16 jdag. 22
Trois couleurs: Blanc 16 j., dag.
19 30, 21.15, zo ook 14.15
Vacas 16 j., do t/m za 20
Fiorile 16 j.. zo t/m wo 19.45
Gay Cinema za 24. zo 16.15
Late night movie dag. 23, zo ook 14
KRITERION 1
Roetersstraat 170 tel. 6231708
Passion Fish 16j dag. 17.15
La ardilla roja 16 j.dag. 20, 22.15,
di alleen 20
Sneak preview di 22.15
Little Buddha a l.,za zo 14.45
KRITERION 2
This is spinal tap 16 jma 19.30
The snapper a I ,dag. 17.30, 19.30,
Cei
The blue kite 16 j., dag 18.45,
21.45
RIALT0 2
Naked 16 j dag. 19.30, 22
The horse thief, dag. 17.45
THE MOVIES 1
Haarlemmerdijk 161 tel. 6386016
Fearless 16j.,dag. 17.15, 19.45,
22.;
15
THE MOVIES 2
The piano 12 F, dag 17.15,19.30,
22. za zo ook 14.45
THE MOVIES 3
Orlando a.l., dag. 17.30
Trois couleurs: Blanc 16 j.. dag.
19.45,21.45, za zo ook 15,dovr za
ook 00.15
THE MOVIES 4
i 16 j., dag. 17.45, do vr
Superstertoont grootheidswaanzin in On Deadly Ground
World Wide Video Festival in Den Haag
Nog voor On Deadly Ground goed en wel is begonnen
wordt reeds duidelijk dat superster Steven Seagal ons
gaat vertellen dat Steven Seagal een superster is. Hij doet
dat in de van hem bekende stijl: hij hamert het er in. Er
verschijnen drie verschillende titels met de mededelin
gen dat het hier een Nasso/Seagal productie betreft, een
'Steven Seagal film', met Steven Seagal. Seagal regisseert
voor het eerst zichzelf, en het gevolg is een narcisme zon
der weerga.
On Deadly Ground. Te z
JOS DE PUTTER
Lido 2, Leiden; Euro Cini
Den Haag
3 3, Alphen a/d Rijn, Odeon,
On Deadly Ground betekent al
met al een duidelijke stap terug
in de carrière van Seagal, die in
z'n vorige film Under Siege zo
waar een heuse acteur leek te
worden, en ook niet alle aan
dacht opeiste voor ronkende
knokpartijen (misschien als re
actie op het succes van Jean-
Claude VanDamme, die een be
tere vechtersbaas is en meer
charisma heeft dan Seagal). Bij
nader inzien zal dat wel het ge
volg van een strakke regie ge
weest zijn, want nu Seagal voor
het eerst de vrije hand krijgt zijn
werkelijk alle stoppen doorge
slagen. Het is opvallend dat
Seagal een welhaast messianis
tische leidersfiguur van zichzelf
maakt, zoals ook Stallone dat
deed toen hij op het toppunt
van z'n roem zichzelf mocht re
gisseren.
In een door en door valse,
ecologisch 'angehauchte' plot
neemt Seagal het op voor een
bedreigde stam ergens in Alas
ka. Hij werkt daar aanvankelijk
als een soort Red Adair, een
man die brandende olieputten
blust. Na zo'n spectaculair kar
weitje, waarbij z'n haar altijd
keurig in dat vermaledijde
staartje blijft zitten, ontdekt hij
dat al het gevaar het gevolg is
van de hebzucht van een onder
nemer (wat doet Michael Caine
hier?). En dus kiest onze brand
weerman de kant van het door
de onderneming bedreigde no
bele Inuit-volk, waar gelukkig
ook een goed geproportioneer
de activiste vertoeft (Joan
Chen). Die accepteren hem on
middellijk als Heilige Krijger,
maar deze messianistische po
sitie weerhoudt Seagal er niet
van als vanouds her en der wat
ledematen te breken en hersens
in te slaan.
Het narcisme bereikt een
nieuw hoogtepunt wanneer het
verleden van de brandweerman
uit de doeken wordt gedaan: ei
genlijk was hij een CIA-agent,
en wel de best opgeleide com
mando uit de geschiedenis,
maar zijn ecologisch bewustzijn
heeft hem de andere kant doen
Wie echt wil huiveren moet
blijven zitten tot de ruim vier
minuten waarin Seagal zich tot
ons, de toeschouwers, richt met
zijn boodschap over Moeder
Natuur. Dit mag echt in de an
nalen van de filmgeschiedenis
bij geschreven worden, ook al
met het oog op de onzinnige
verkwisting en de grootheids
waanzin die uit ieder shot
spreekt. Waar is de vuilnisman
die deze Heilige Krijger voor
eens en altijd opveegt?
Een enorme spiegel
de bezoekers door middel van
een gedigitaliseerde foto een
optisch doorkijkje krijgen van
het in het Japanse Nagasaki na
gebouwde Huis Ten Bosch. Dit
vreselijk ingewikkelde kunst
werk van de Belg Stefaan De-
costre is de grote trekpleister
van de twaalfde editie van het
World Wide Video Festival dat
van 11 t/m 17 april in Den Haag
plaats heeft. Er worden ruim
20.000 bezoekers verwacht.
Tijdens het festival is een in
ternationale selectie te zien van
ongeveer honderd recente ta
pes, die een indruk moet geven
van de stand van zaken van de
videokunst. Het gaat vaak om
Europese- of wereldpremières.
Behalve videofilms zijn ook de
kunstige video-installaties van
Decostere en de Zwitserse kun
stenares Nives Widauer te be
zichtigen. „Het bewegende
beeld neemt in onze maat
schappij een steeds belangrijke
re plaats in," zegt festivaldirec
teur Tom van Vliet. „Op televi
sie zie je echter alleen produk-
ties die in opdracht van omroe
pen worden gemaakt. Video
kunst biedt de mogelijkheid c
de individuele expressie van a
diovisuele kunstenaars te zien
Videokunst is volgens Van
Vliet zeer geschikt voor eer
groot publiek. „Het is niet iet:
voor een elite. Het enige wat j<
nodig hebt is een televisie er
een videorecorder." Van Vlie
verwacht dat de eerste VHS-cas
settes met audiovisuele kunsi
binnenkort in de boekhandel'
liggep. Video-installaties zoah
die van Decostre zijn volgens dc
festivaldirecteur wat minder ge
schikt voor het gewone publiek
„Die nemen eenvoudig tevee
plaats in in de huiskamer var
de doorsnee particulier."
Nieuwe audiovisuele technic
ken als interactieve video en vir
tual reality zijn op het festival
niet aanwezig. „In het verleder
is hier in het videocentrum
een aantal performances ge
weest van kunstenaars die mei
deze apparatuur werken," zegi
Van Vliet. „Maar het aa
mensen dat hiermee aan
gang is, is nog vrij klein. Lang
niet iedereen heeft toegang t
deze middelen. Deze techniek
staat nog in haar kinderschoe
nen en hoeft hier niet per se te
zijn," aldus de festivaldirecteur.
Cultstatus lokt voor The Boy who cried Bitch
FILM RECENSIE
MARK VAN DEN TEMPEL
The Boy who cried Bitch Te zier
Amsterdam.
Oudermishandeling, pedofilie,
kinderpsychiatrie: het zijn geen
misselijke thema's die regisseur
Juan Jose Campanella in zijn
debuut The boy who cried bitch
(1991) overhoop haalt. Maar
misschien wel het meest op
merkelijke aspect aan de film is
de vorm waarin de maker deze
onderwerpen naar voren
brengt: die van een onvervalste
thriller.
Alleenstaande moeder Candi-
ce Love (Karen Young) probeert
een studie te combineren met
de opvoeding van haar drie
zoons. Dat valt zwaar, zeker ge
zien de constante tegenwerking
die ze van haar oudste zoon
Dan (Harley Cross) ondervindt.
Bitch ('teef) is nog een van de
minst kwetsende beledigingen
die de agressieve twaalfjarige
zijn moeder continu naar hek
hoofd slingert. Het 'slet' en
'hoer' zijn ook niet van de lucht,
met als gevolg dat Candice's
riendschappen nooit
lang standhouden. Wanneer
zijn fascinatie voor wapens en
geweld zich uiten in fysieke
aanvallen op zijn moeder,
wordt Dan eerst op een kost
school, en later zelfs, in een ge
sloten afdeling van een psychia
trisch ziekenhuis geplaatst. Ter
wijl de behandelend artsen bak
keleien over de te volgen thera
pie, holt Dan's toestand achter
uit. Gebrek aan een vaderfiguur
doet hem vastklampen aan ach
tereenvolgens een gestoorde
Vietnam-veteraan en een psy
chotische medepatiënt, maar
uiteindelijk staat de jongen er
helemaal alleen voor. Wegens
zijn toenemend non-coöpera
tief gedrag belandt hij tenslotte
gewoon weer in de oude situa
tie: thuis, bij zijn broers ^n
doodsbange moeder.
Fatal Attraction meets One
flew over the cuckoos nest lijkt
met nog de meest adequate
omschrijving van deze opmer
kelijke The boy who cried bitch.
De maker heeft een vakkundige
en spannende thriller afgele
verd, met in de hoofdrol een
messentrekkende en vuilbek
kende maniak van twaalf. Tege-
Alleen tegen de wereld: Harley Cross in The Boy who cried Bitch
lijk probeert de film antwoord
te geven op de vraag hoe, het al
lemaal zover heeft kunnen ko
men. We zien de onverwacht
zachtaardige kanten van de jon
gen, en krijgen inzicht in de ver
re van harmonieuze gezinstoe
stand. Ook geeft de film een
PUBLICITEITSFOTC
wrang beeld van het faillisse
ment van de psychiatrie, waar
onhandelbare patiënten dood
leuk de deur worden gewezen.
Deze elementen verdiepen
The boy who cried bitch, maar"
zaaien ook verwarring. We kun
nen door deze aanvullende in
formatie niet probleemloos ge
nieten van het thrilleraspect, en
The boy who cried bitch verdient
gezien te worden, al v
tegelijk ondergraaft de actie de het alleen maar om de buiten
karakterstudie die de makers gewoon indringende acte
hier proberen te schetsen. Het prestaties van moeder en zo
maakt dat de film tussen de wal Een potentiële cultfilm, lijkt r
van de exploitatie en het schip
van het socio-drama valt. Maar
14.30, 17, 19.30, 22.15,;
11.15
CINEMA 1 INTERNATIONAL
August Allebéplein 4 tel. 6151243
Sister Act 2 a l .dag. 19. 21.45, za
zo wo ook 13.15, 16
CINEMA 2 INTERNATIONAL
Mrs. Doubtfire a.l., dag. 18.45,
21.30, za zo wo ook 13,15.45
CITY 1
Leidseplein tel. 6234579
On deadly ground 16 j., dag. 13.15,
16, 18.45.21.30
CITY 2
Groundhog day a.l., dag. 13.15, 16.
18.45,21.30
CITY 3
Addams Family 2 12 j dag. 13.15,
16, 18.45
Kalifornia 16 j.. dag. 21.30
CITY 4
Demolition man 16 j., dag. 16,
18.45,21.30, do vr ma di ook 13.15
CITY 5
Free Willy a.l .dag. 13.15, 16,
18.45.21.30
CITY 6
Carlito's way 16 j., dag. 13.15,
16.30,20
CITY 7
Wayne's world 2 a.l., dag. 13.15, 16.
14.45
TUSCHINSKI 1
Reguliersbreestraat tel. 6262633
Schindler's List 12 j., dag. 14,
20.15, ma 14.15, 20.15
TUSCHINSKI 2
Manhattan murder mystery a.l., dag.
13.15, 16. 18.45,20.30
TUSCHINSKI 3
Mrs. Doubtfire a I., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
TUSCHINSKI 4
The age of innocence a.l., dag.
20.30, do vr madiook 13.15, 16.30
TUSCHINSKI.5
Son of the Pink panther a.l dag.
13.15, 16, 18.45,21.30
TUSCHINSKI 6
The three musketeers 12 j., dag.
13.15, 16, 18.45,21.30
TUSCHINSKI CINEAC
Nowhere to tun 12 jdoorlopende
voorstelling dag. 11 45, 14.15,
16.45, 19.15,21 45
DE UITKIJK
Prinsengracht 452 tel. 6237460
Als u voor de verandering eens
wil weten hoeveel Arnold
Schwarzenegger per jaar ver
dient, moet u zeker het net ver
schenen Video Jaarboek 1994
kopen. Daarin kunt u onder het
kopje 'Moneymakers' de salaris
sen vinden van een twintigtal
filmsterren. Schwarzenegger
behoort met dertig miljoen gul
den tot de absolute top, samen
met Tom Cruise. Maar ook Ke
vin Costner, Sylvester Stallone
en Michael Douglas verdienen
met een jaarsalaris van 24 mil
joen gulden meer dan de ge
middelde bioscoopbezoeker in
Nederland.
Het is alweer vier jaar gele
den, dat het laatste Jaarboek
Film verscheen, met daarin alle
films die in 1989 in Nederland
in de bioscoop werden uitge
bracht. In datzelfde jaar (1990)
verscheen ook de laatste jaar
gang van het naslagwerk FID
(Film Informatie en Documen
tatie). Daarna moesten we het
verder doen met de Speelfd-
mencyclopedie (laatste editie
verschenen in 1992), die lang
niet volledig is als het gaat om
alle in Nederland uitgebrachte
films. Het Video Jaarboek 1994
voorziet dus zeker in een be
hoefte, al was het pretttiger ge
weest wanneer die behoefte wat
beter en vollediger zou zijn ver
vuld.
In het handzame boekje, op
pocketformaat, vinden we vijftig
pagina's met een beschrijving
van 'De Top 100 van 1993' en
een kleine honderd pagina's
met de 'catalogus 1990 - 1994'.
Dat klinkt heel volledig, maar
dat is het zeker niet. In feite be
perkt de catalogus zich tot film
titels die in de jaren 1990 - 1993
in de Top 100 hebben gestaan,
aangevuld met een aantal films
Under Siege, beste huurvideo in 1993
die verwacht worden in 1994 en
een paar losse films die in enke
le artikelen over acteurs en ac
trices toevallig worden bespro
ken. Bovendien zijn de films
dan nog opgedeeld in zes ver
schillende genres: actie/avon
tuur, tekenfilm, horror, humor,
speelfilm (een belachelijke,
nietszeggende categorie) en
thriller.
Kortom, een ratjetoe en
dat geldt eigenlijk voor het hele
boekje. Het is een vergaarbak
van feitjes, korte artikeltjes en
overzichten. In plaats van een
volledig overzicht van films die
in 1993 zijn uitgebracht in de vi
deotheek moeten we het doen
met een Top 100, waar je ook zo
je vraagtekens bij kunt zetten.
Zo lees je ergens bij de 'Rem
brandt Awards 1994' dat de bes
te huurvideo in 1993 Under Sie-
ge was, terwijl die bij de Top 100
(van meest verhuurde films)
van 1993 pas op de 69ste plaats
komt.
Merkwaardig is het ook om in
een artikeltje over spierballen
acteurs (Stallone, Schwarzeneg
ger en Jean-Claude van Dam
me) als vierde ook Wesley Sni
pes tegen te komen, die welis
waar een gespierde rol heeft in
Demolition Man, maar die toch
vooral als komische karakterac
teur bekend is geworden in de
films van Spike Lee en die voor
Demolition Man bijvoorbeeld
nog een rolstoelpatiënt speelde
in The Waterdance. Een mis
kleun dus. Zoals er meer in het
boekje te vinden zijn.
Ronduit hinderlijk is dat als
een soort strooigoed door het
boekje heen een aantal ver
wachte videopremières voor dit
jaar staan aangekondigd. En
dan uiteraard alleert de grote
films. Het zou handiger geweest
zijn om dit te bundelen in een
apart hoofdstukje. Zoals het ook
handiger zou zijn geweest om
die hele Top 100 van 1993 maar
te vergeten omdat dezelfde ti
telbeschrijvingen, zij het iets
korter, ook weer terugkomen in
de 'Catalogus 1990- 1993'. Het
zou in plaats daarvan beter zijn
geweest de beschrijvingen in
het catalogus-overzicht iets lan
ger te maken, want nu zijn ze
eigenlijk net iets te kort om je
een goed oordeel te vormen
over de film, terwijl wezenlijke
credit-informatie als land van
produktie, jaar van produktie en
lengte van de film volledig ont
breekt.
Wat dat betreft is het te ho
pen dat de plannen om te ko
men tot een nieuw Jaarboek
Film na jaren soebatten nu ein
delijk worden gehonoreerd door
Wesley Snipes als rolstoelpatiënt in The Waterdance.
WVC. Een blauwdruk voor een
nieuw jaarboek ligt al een tijdje
klaar in de bureaula van Harry
Peters, voormalig hoofdredac
teur van FID, die overigens wei
nig goede woorden over heeft
voor het Video Jaarboek. Een
boekje dat durft te beginnen
met de tekst dat er nog nooit
zo'n volledige handleiding is
verschenen voor de videotheek,
terwijl in 1990 nog de laatste
jaargang van FID in de video
theek lag, met daarin een wer
kclijk volledige handleiding van
de in het jaar daarvoor versche
nen films. Maar laten wc niette
min blij zijn met dit halffabri
kaat, al was het alleen maai
vanwege de Index met toch no^
ruim vierhonderd filmtitels uil
de jaren 1990 - 1994. Beter een
half ei, dan een lege dop. zo vlak
na Pasen.
