Pastorale werkers omzeilen
regels in sacramentswetten
'Een daad van geloofsengagement'
ljlj l-ffll
Kerk Samenleving
DINSDAG 5 APRIL 1994
BUITENLAND KORT
Schotse Bond
In Schotland is de eerste zus
terorganisatie van de Bond
tegen het vloeken opgericht.
De Schotse bond heet 'Lea
gue for the Increase of Pure
Speach' (LIPS), de bond ter
bevordering van zuiver taal
gebruik. Al sinds enkele jaren
probeert de Nederlandse
bond om zusterorganisaties
in het buitenland op te rich
ten. In 1990 werden vierhon
derd Engelse predikanten
benaderd, van wie er vijftien
positief reageerden. Behalve
op Schotland richt de bond
zich ook op België en Duits
land. De Bond werd in 1917
opgericht omdat 'de ontheili
ging van den Naam des Hee-
ren in ons volk helaas tot
eene Nationale Zonde is ge
worden'.
Aidsfolder
De rooms-katholieke kerk op
de Filippijnen heeft het al ja
ren moeilijk met de anti-
aidscampagnes van de rege
ring. Deze week was het op
nieuw raak. Volgens ge
schokte ouders zijn op scho
len in de hoofdstad Manila
'pornografische' brochures
verspreid die onverhuld laten
zien hoe homoseksuele man
nen de liefde bedrijven. Om
de kerk niet verder tegen zich
in het hamas te jagen heeft
minister van Volksgezond
heid Juan Flavier aangekon
digd dat de regering voor
lichtingsmateriaal over aids
voortaan strenger zal contro
leren. „Het distributiesys
teem moet zo waterdicht zijn
dat kinderen dit soort mate
riaal niet in handen krijgen",
aldus Flavier. De gewraakte
folder was overigens niet
door de regering verspreid,
maar door een particuliere
stichting voor aidsvoorlich-
ting.
Tanzania
De in Tanzania invloedrijke
rooms-katholieke kerk heeft
een eigen aidsbestrijdings-
campagne gelanceerd. Deze
onderscheidt zich van ande
re campagnes door de na
druk te leggen op een veran
dering van seksueel gedrag.
De kerk roept de Tanzania-
nen op 'terug te keren tot
God'. De kerk, die het ge
bruik van voorbehoedmidde
len verbiedt, heeft een aan
hang van 22 procent (6 mil
joen mensen) onder de 27
miljoen zielen tellende Tan-
zaniaanse bevolking. De
mensen slagen er te weinig
in hun seksuele gedrag te
veranderen 'omdat ze zich te
ver van God verwijderd heb
ben', aldus de kerk. „Mis
schien zal het woord van de
Almachtige onwillige men
sen ertoe brengen hun ge
woonten te veranderen",
zegt pater Georges Loire. Hij
is de coördinator van de Pas
torale Activiteiten en Dien
sten voor Aidsbestrijding in
het aartsbisdom Dar es Sa
laam (Pasada).
Bestorming tempel
Ongeveer 1500 leden van de
oproerpolitie zijn vorige
week een boeddhistische
tempel in de Zuidkoreaanse
hoofdstad Seoul binnenge
drongen om een einde te
maken aan gevechten tussen
groepen monniken die in
conflict zijn geraakt over hun
leiding. Vier monniken over
goten zich met benzine en
dreigden zichzelf in brand te
steken uit protest tegen het
politieoptreden. Eerder
sprong een monnik uit een
raam op de zesde verdieping
om de eisen van de hervor
mers kracht bij te zetten. De
man werd naar een nabijge
legen ziekenhuis overge
bracht. Drie andere monni
ken liepen bij de onderlinge
gevechten verwondingen op.
'Nevenrituelenbieden mogelijkheid om onder voorschriften uit te komen
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDS HERVORMDE KERK
Beroepen te Amersfoort als predikant
voor bijzondere werkzaamheden t.b.v
het pastoraat In zorgcentrum De Lich
tenberg aldaar (part-time) mw. E.C.
Littooij, kandidaat te Driebergen-Rij-
senburg, die dit beroep heeft aange-
te Gréningen als predikant voor bij
zondere werkzaamheden (studenten
predikant) mevr. G.A. de Vies, kandi
daat te Groningen, die dit beroep
heeft aangenomen;
Veel pastorale werk(st)ers in de Rooms-Katholieke Kerk
omzeilen de voorschriften voor het bedienen van de sa
cramenten. Alleen priesters mogen de sacramenten be
dienen.
voorschriften te houden, maar
zij hebben vaak een mogelijk
heid gevonden om er onderuit
te komen. In verreweg de mees
te gevallen (90 procent) zijn zo
danige vieringen en rituelen be
dacht dat daarbij de verplichte
aanwezigheid van een priester
kan worden omzeild. Dit betreft
vooral doop, huwelijk en zie
kenzalving.
Uit het onderzoek blijkt dat
de doop voor het overgrote deel
in handen van pastorale wer
kers is. Zij moeten daarvoor
over een doopverlof van de bis
schop beschikken. Daarbij geldt
als voorwaarde: mits er geen
Dit blijkt uit een enquête die
het weekblad De Bazuin heeft
gehouden onder 72 van de ruim
600 pastorale werkers die met
een aanstelling van de bisschop
in een parochie werken. Pasto
rale werkers die zonder bis
schoppelijke goedkeuring door
een parochiebestuur zijn be
noemd, en zij die in gevange
nissen of ziekenhuizen werken,
hebben niet aan de enquête
deelgenomen.
Alle ondervraagde pastorale
werkers zeggen zich aan de
priester beschikbaar is. Dit blijkt
een ruim begrip te zijn.
Bij het ziekensacrament is de
zalving met olie aan de priester
voorbehouden. .Toch wordt de
zalving voor het overgrote deel
door pastorale werkers verricht.
Vaak heet een zalving waarbij
geen olie wordt gebruikt, zie
kenzegening. Voor de meeste
gelovigen maakt dit weinig uit,
aldus het onderzoek.
Ook bij het kerkelijk huwelijk
is een soort nevenritueel ont
staan, meestal een woord- en
communiedienst. Van tevoren
is de zaak formeel in orde ge
maakt. Het bruidspaar is al voor
de viering bij een priester langs
geweest en heeft daar de trouw
belofte uitgesproken. Is dat niet
mogelijk, dan spreekt een pas
toraal werker slechts een zegen
over het paar uit.
Bij de eucharistie houden de
pastorale werkers zich aan de
voorschriften. Wel worden er
steeds meer gebedsdiensten en
woord- en communiediensten
gehouden, waarin de eucharis
tie niet wordt gevierd.
Op één punt worden de be
perkende voorschriften bijna
volledig in de wind geslagen,
namelijk bij de preek in een eu
charistieviering. Als pastorale
werkers toch preken, heet het
geen homilie, maar overweging
of woord van bezinning of mo
ment van inkeer.
Uit het onderzoek blijkt ver
der dat een pastorale werker als
meer nabij dan de priester
wordt ervaren. In een parochie
met één priester en twee pasto
rale werkers wordt' gezegd: 'We
hebben hier meneer pastoor en
Johanen Harrie'.
keveld te Zeist.
Paus Paulus II in
herfst naar VN
Paus Paulus II gaat in de herfst
naar de Verenigde Staten. Dat
maakte een televisiezender in
New York bekend. Volgens de
zender heeft aartsbisschop
O'Connor van New York beves
tigd dat de paus "'op of rond 20
oktober' in New York de Vere
nigde Naties zal toespreken.
Louis van Dijk en Michel van der Plas scheppen veertig kerkliederen
Dichter, schrijver en journalist
Michel van der Plas (66) en
'mister music' pianist Louis van
Dijk (52) hebben de handen in
een geslagen voor een wel heel
bijzondere onderneming: een
bundel van veertig kerkliederen
van eigen hand, bedoeld om ge
zongen te worden in vooral
rooms-katholieke liturgievierin
gen, na de evangelielezing. De
uitgave is onderdeel van een
groter project dat in totaal meer
dan 150 «kerkliederen van Mi
chel van der Plas zal omvatten.
Een merkwaardig tandem ei
genlijk: Michel van der Plas, de
meester van het lichte lied, en
Louis van Dijk, 'de' meest jazzy
pianist-improvisator, samen als
scheppers van vrome kerkliede
ren. Het duo reageert lichtelijk
opgewonden op deze veronder
stelde tegenstelling.
Michel van der Plas: „Kijk dat
snap ik nou niet hè: ik schrijf
mijn hele leven lang gedichten
en verhalen, literatuur zoge
zegd. Natuurlijk ook cabarettek
sten en -liedjes en ik ben al
tientallen jaren werkzaam als
journalist. En dan zou het niet
kunnen om liederen voor de
kerkte schrijven?"
Stug doordouwen
Louis van Dijk: „Alles wat een
groter koepel vergt, mag niet in
dit land. AJs je veel verschillen
de dingen doet - ik ben niet al
leen jazzpianist en begeleider
maar componeer ook en speel
regelmatig orgel in de kerk om
maar eens wat te noemen - dan
kun je alleen een bestaan op
bouwen door stug door te dou
wen. Ik denk dat de mensen na
dertig jaar wel aan mij gewend
zijn geraakt, maar je werd er wel
eens moe van hoor."
Kerkliederen maken, waarom
eigenlijk? Innerlijke drang of
opdracht? Van der Plas: „Nou,
de rooms-katholieke Sint Gre-
gorius Vereniging vroeg mij
daarom. De rooms-katholieke
kerk hanteert een driejaarlijkse
lezingen-cyclus en er bestaan
veel te weinig liederen waarmee
het volk op de evengelielezing
van de zondag kan reageren. Dit
betekent wel dat de liederen,
qua tekst en qua melodie, heel
gemakkelijk in het gehoor moe
ten liggen. Veel tijd 's zondags
Michel v
i Dijk: „Het geloof is nimmers uit ons leven verdwenen.
om de liederen in te studeren is
er niet. Dat bepaalt wel de aard
van de liedteksten: ze moeten
eenvoudig en smaakvol zijn,
want anders krijgt niemand ze
over de lippen. Mijn verzoek
aan Louis om voor een veertig
tal liedteksten melodieën te
schrijven, is dan ook\iit dezelf
de gedachte voortgekomen. Als
er iemand is die weet hoe je
liedjes dicht bij de mensen
moet brengen, dan is hij het
wel. Ook aan Joop Stokkermans
heb ik gevraagd om ook zo'n
veertigtal liedteksten op muziek
te zetten. Dat kan dus leuk wor
den."
Badmintonnen
Hebben zij iets met de kerk?
Van Dijk: „Volmondig ja. Ik
noem mijzelf soepel-hervormd.
Mijn vader was koster van de
Prinsessekerk in een Amster
damse volksbuurt, en daarin
kon je door de weeks heel lekker
badmintonnen. Nee, geen frus
traties aan de kerk overgehou
den. Ik ben geen Maarten 't
Hart die rooie vlekken in zijn
hals krijgt als het woord 'kerk'
valt."
„Zelfs in de tijd dat ik Ramses
(Shaffy) en Liesbeth (List) bege
leidde, zorgde ik ervoor op zon
dagmorgen - al of niet met een
kater - op tijd in het Hervormd
Lyceum te zijn. Daar speelde ik
dan met een deels klassiek,
deels pop combootje en met
een koor in de kerkdiensten.
Met Edo de Waart op hobo en
Hans Vonk als koordirigent. Die
tijd dus, jaren zestig. Ik heb
toen nog hele hippe liederen
geschreven. Een ervan is zelf
een soort tophit geworden:
'Waar blijft u met uw wonderen,
uw almachtige wil? Heerlijke
tijd. Altijd lekker hervormd ge
bleven, soepel-hervormd dus.
Het geloof is nimmer uit mijn
leven verdwenen. En kerkmu
ziek evenmin."
Van der Plas: „Dat geldt ook
voor mij. Ik noem mijzelf kri-
tisch-katholiek en dat is door
het werken aan de liederen al
leen maar versterkt. Ik ben met
een vriend, die classicus en
theoloog is, helemaal opnieuw
door de evangelieteksten ge
trokken en dat heeft mijn op
stelling tegenover die autoritai
re kerk van mij alleen maar ver
sterkt. Jezus roept op tot vrij
heid, bevrijding. Sta op, dat lees
je om de haverklap in de evan
geliën. Dat staat dwars op de
onbarmhartige kijk op vrouwen,
homo's, geboortebeperking en
zo. Het instituut heeft mij en
heel veel mensen veel verdriet
berokkent. Ik heb mij wel eens
eerder met bijbelteksten bezig
gehouden, de 'Vijftig Psalmen'
met Huub Oosterhuis. Maar de
evangelieliederen - ik ben bijna
klaar met alle liedteksten - zijn
voor mij een daad van geloofs
engagement."
Van Dijk: „Wat mij leidde bij
het maken van de melodieën en
zettingen bij Michels teksten,
was primaire ontroering. Een
touchering, dat het goed is."
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
V/eRDACH-TF, iK unes HiER. PAT EEN
CWgRHENVD EN EBN BROEK <S>ESfOLEW
hebt
&EAJOEMOE" ZAK FN Z9N
INMiPDELS DOOR Pg"
PDLiTlE IN BESLA6
Kiel (adj);
HOOFDREDACTIE:
E: Jan-Geert Majoor, Frans
Nypeis, HenK van der Post (adj).
OMBUDSMAN: R.D Paauw, tel. dag. 9 30-
11 30 uur071 -356215, of per post.
HOOFDKANTOOR:
Rooseveltstraat 82,2321 BMVLeu
Telefoon 071-356356.
REGIOKANTOOR:
Kanaalstraat 26a Lisse
HET WEER
hans van es
Postbus 54,2300 AB Li
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
per kwartaal ƒ85,55 ƒ84,55
per jaar ƒ329,30 ƒ328,30
VERZENDING PER POST
Nederlander kwartaal 125,f
Regen en wind dominant
Tijdens het paasweekeinde werd
frisse oceaanlucht binnengevoerd,
waarbij de regensommen in heel
het land flink zijn opgelopen. Veel
meer dan 8 tot 10 graden zat er
niet in, toch was er ook geregeld
wat zon. Op zondag was het on
danks de koelte best acceptabel;
we zaten even op een vluchtheuvel
tussen twee depressies in. Zondag
nacht begon het uitvoerig te rege
nen, want uit het westen naderde
een frontenstel, behorend bij de
zoveelste IJslanddepressie van de
laatste weken.
Op maandagmiddag brak na lang
durige neerslag de zon even door,
maar dat was maar voor een uurtje.
Bovenin was de atmosfeer, na een
korte opwarmig, opeens snel kou
der geworden en zeer onstabiel.
Hierdoor ontstonden op de Noord
zee talloze buien, die aaneenklon-
terden tot een actief neerslagge-
bied. De kou van de bovenlucht
kwam tijdens forse buien omlaag,
waarbij het kwik binnen anderhalf
uur kelderde van 10 naar 3 graden.
Rotterdam meldde rond 18.00 uur
slechts 1 graad, tijdens sneeuw
val. Ook in onze regio ging de regen
soms in natte sneeuw over.
De neerslaghoeveelheden waren
aanzienlijk. Haarlem en Santpoort
kregen 25 millimeter over een et
maal en Leiderdorp 30 millimeter.
Schiphol scoorde landelijk het
hoogst met 35 mm. Slechts een
paar dagen oud heeft april plaatse
lijk al de normale maandsom te
pakken. Na de natte wintermaan
den zorgt de huidige regenvloed
overal voor soppige akkers en dras
sige weilanden.
De rest van deze week houdt de
aanhoudende westelijke tot noord
westelijke stroming het kwik aan
de lage kant. Er gaan nog diverse
buien vallen, maar morgen kan het
even meevallen als een zwakke rug
van hogedruk voorbijtrekt. Later in
de week wordt de verouderende de
pressie bij IJsland vervangen door
een kersvers exemplaar, dat in het
Noordzeegebied een volgende fase
van onstuimigheid inleidt. Regen
en wind worden dan weer domi
nant, gevolgd door gure buien in
het weekeinde.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
woensdag.
Engeland, Schotland,
België en Luxemburg:
Vandaag wisselend be
wolkt en buien, mogelijk
met onweer. In de Arden
nen mogelijk sneeuw.
bui.
Noord- en Midden-Frank-
Vandaag enkele buien.
Morgen vooral in het oos
ten nog buien, elders perioden met zon
en droog. In de Jura valt de neerslag op
beide dagen boven 1000 meter als
sneeuw. Middagtemperatuur ongeveer
12 graden.
Portugal:
Perioden met zon en droog. In het noor
den flinke wolkenvelden en een kleine
kans op regen. Temperatuur in de mid
dag ongeveer 20 graden.
Madeira:
Flinke perioden met zon en droog. Mid
dagtemperatuur rond 23 graden.
Spanje:
Langs de zuidelijke Costa's zonnig en
droog. Eldebs flinke wolkenvelden en
vooral in het noorden af en toe regen. In
gebieden waar de zon overheerst wordt
het ruim 20 graden. Elders ligt de tem
peratuur bij de 15 graden.
Canarische Eilanden:
Vrij zonnig en droog. Middagtempera
tuur ongeveer 25 graden.
Marokko:
Westkust: zonnig en droog. Maximum
temperatuur oplopend tot ongeveer 25
graden -esië:
Perior' .net zon, maar ook enkele bui
en, r, ,elijk met onweer. Middagtempe
ratuur oplopend tot ongeveer 18 graden.
Zuid-Frankrijk:
Overwegend veel bewolking en buien,
mogelijk met onweer. Alleen vandaag-
ochtend aan de Riviera af en toe zon.
Middagtemperatuur ongeveer 14 gra
den, vandaag langs de Middellandse
Zee iets warmer. De mistral gaat vooral
morgen flink waaien. In de Alpen e
Neerslagkans
Middagtemp.
Wind.
reneeën boven de 1200 n
i toe
overige landen op aanvi
KLACHTEN BEZÓRGINi
Mallorca en Ibiza:
Wolkenvelden, maar ook af en toe zon.
Kleine kans op een bui. Maximumtem
peratuuromstreeks 18 graden.
Italië:
Perioden met zon en vrijwel 'overal
droog. In het zuiden en op Sicilië zware
buien, soms met onweer. Plaatselijk kan
erg veel neerslag vallen. Morgen ook el
ders meer bewolking en af en toe regen.
In de Dolomieten en de Italiaanse Alpen
valt boven de 1200 meter sneeuw. Mid
dagtemperatuur ongeveer 16 graden.
Corsica en Sardinië:
Wolkenvelden en enkele buien, mogelijk
met onweer. Middagtemperatuur circa
16 graden.
Griekenland en Kreta:
Veel bewolking en buien, mogelijk met
onweer. Vooral morgen kan er plaatselijk
veel vallen. Middagtemperatuur om
streeks 20 graden. In het gebied rond
Thessaloniki ongeveer 14 graden.
Turkije en Cyprus:
Vooral in het oosten en op Cyprus van
daag eerst nog perioden met zon. Gelei
delijk meer bewolking en vooral langs de
westkust van Turkije buien. Maximum
temperatuur ongeveer 22 graden. Op
Cyprus enkele graden lager.
Duitsland:
Vandaag wisselend bewolkt en enkele
buien, mogelijk met onweer. In de
Beierse Alpen vanaf 1000 meter af en
toe sneeuw. Morgen minder buien en
meer zon. Middagtemperatuur rond 12
Zwitserland:
Vandaag veel bewolking en bofen de
1100 meter sneeuw. Morgen enkele op
klaringen en af en toe een bui. Middag
temperatuur op 2000 meter ongeveer -4
graden. Maximumtemperatuur in de la
gere gebieden rond 13 graden.
Oostenrijk:
Veel bewolking en,boven de 1100 meter
sneeuw, elders regen. Morgén in de loop
van de dag opklaringen en droger. Tem
peratuur op 2000 meter iets onder nul.
In het laagland wordt het ongeveer 13
graden.
WEERRAPPORTEN
WOENSDAG 6 APRIL 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07.02 Zon onder 20.18
Maan op 05.00 Maan onder 15.51
Waterstanden Katwijk
Hoogwater23.48 13.18
Laag water 08.29 21.28
Weerrapporten 04 april 20 uur:
regenbui w9 12 5 13.0
regen nw8 9 5 17.0
regenbui wnw 11 5 28.0
13
regenbui zzw6 10 3 15.0
Barcelona half be
Bordeaux half bew wnw8 15 10 0.0
Mallorca
Moskou
1012 14 11 31.1
Johannesburg onbew.
Los Angeles onbew.
New Orleans licht bew
TelAviv onbew.
Tokyo zwaar be<
HEINZ
