Benigni schlemiel in
schaduw Peter Sellers
^el en niet oplosbare
Verschillen in cultuur
Na een zesdaagse winterslaap is er toch nog een happy end
Filmdebuut Gerardjan Rijnders maakt de tongen los
IDERDAG 31 MAART 1994
WS IN LEIDEN
jfilm
overzicht annemiek ruycrok
khuis, Vrouwenkerksteeg 10, Leiden: 'The wedding banquet', do 31/3 t/m za
Ü.00 en 22.15 uur; Parkfilmhuis, Comelis Ceellaan 2, Alphen aan den Rijn. 'Indo-
chine'. 1/4 en 2/4,20.30 uur.
jen beetje begrip en goede
beven verschillende cultu-
Ikaar helemaal niet te bij-
Dat is de boodschap van
Wedding banquet' van de
liwan afkomstige Ang Lee.
5 een komische relatiefilm,
in de in New York woon-
ge homoseksueel Wai-
via gesproken brieven de
van zijn moeder krijgt
ebracht dat zij hem nu wel
lijk eens wil zien trouwen
p gezin stichten. Wai-Tung
Ituurlijk niet op een huwe-
l wachten, want hij is al ja-
flukkig met ene Simon,
ion stelt voor dat zijn
d een schijnhuwelijk aan-
met Wei-Wei, een kunste-
uit China die zonder
fergunning in New York
et huwelijk wordt in scène
de ouders van Wai-Tung
b over naar New York en
ngelui spelen het spelletje
hndigst. Wai-Tung begint
[dankzij het feest en de
l verliefd op Wei-Wei te
i en na de huwelijksnacht
zij zwanger te zijn. Simons
gt uit zijn vel, pa en ma be-
m het spelletje door te krij-
n dan verandert de tot dan
uchtige komedie in een
familiedrama. Al wordt het
zwaar op de hand.
iter de filmpersonages
en de politieke factoren
laar die de verdeeldheid
n Taiwan en China in
I houden. Meestal gaat de
oliek op zo'n moment al te
r wegen, maar dat is in
wedding banquet' geens
iet geval. Ook voor wie niet
wachten op zwaar politie-
rwikkelingen valt er in de-
Im, die onder meer een
len Beer won, ongecompli-
l te genieten. Als rechttoe-
aan-relaas over een uit de
hand gelopen leugentje om
bestwil is.
Moeilijke politieke en culturele
verhoudingen zijn er ook jaren
lang geweest tussen Frankrijk
en Indochina (Vietnam). Van
Regis Wargnier is 'Indochine',
\Vaarin historische gebeurtenis
sen worden samengebald tot
een persoonlijk drama. De ver
houding tussen Frankrijk en In-
do-China, warvan Vietnam tot
1954 ook deel uitmaakte, komt
overeen met die tussen de Fran
se plantage-eigenaresse Eliane
(Cathérine Deneuve) en het
door haar geadopteerde Vietna
mese weeskind Camille (Linh
Dan Pham). Beiden zijn een
zaam. Eliane is al lang weduwe,
Camille staat alleen omdat zij
van koninklijke afkomst is en
daardoor door haar landgeno
ten wordt gewantrouwd. De
mandarijnen heulen immers
met de Fransen. Maar op de
Franse school maken haar me
de-leerlingen haar voor spleet
oog uit.
Het verhaal krijgt een roman
tische wending wanneer een
jonge Franse officier eerst zijn
oog op Eliane en later op haar
pleegkind Iaat vallen. Jaloezie
maakt plaats voor moederlijke
gevoelen. Nog meer complica
ties volgen als Camille zich ge
dwongen verlooft met de Viet
namese jongeman Tanh die tij
dens zijn studie in Frankrijk
met het vrijheidsvirus besmet
raakte.
Als schouwspel is 'Indochine'
zeker de moeite waard, maar
Wargnier is niet goed uit de wis
selwerking tussen het persoon
lijke en het historische drama
gekomen. Bovendien zitten er
nogal wat historische hiaten in.
wat merkwaardig mag heten
voor een film die zich als histo
risch drama presenteert.
SCOPEN AMSTERDAM
dseplem tel. 6278806
he name of the father 12 j.
>.13, 16, 18.45, 21.30
1e tongen 16 j., dag.
i35, 16, 19.30, 22
laai Melancholie 16 j
J. 16, 18.45
ijoy luck club 12 j.dag.
21.30
ddin a.l., dag. 16.30,
45
ewell to my concubine a.l.,
13,20.45
mbra
teringschans tel. 6233192
he name of the father 12 j.
13.15, 16, 18.45, 21.30
house of the spirits 16 j.
20.30, do dl ook 13.15,
45
evuecinerama
•nixstraat 400 tel.
14876
•er Act 2 a.l., dag. 13.15,
19.15, 22, za zo 15,
15, 22
issic Park a.l., dag. 13.15,
18.45, 21.30
PSO
'nixstraat 402 tel.
14876
ladelphia a.l., dag. 13.15,
18.45,21.30
firm 16 j., dag. 13.15,
30, 20.15
:enter-cinemacorali-
baansgracht 236 tel.
16615
rless 12 j.. dag. 14, 18.45,
30, 22 zo ook 11.15
:enter-peppe-nappa
blue kite 16 dag.
30, 18.45, 21.45, zo ook
15
:enter-pierrot
ed 16 j„ dag. 13.30, 16,
45, 21.45 zo ook 11
:enter-cinemajean vi-
scouleurs: Blanc 16 j.,
14.30. 17, 19.30, 22, zo
11.15
aa 1 international
ust Allebèplein 4 tel.
>1243
er Act 2 a.l dag. 19,
45, vr za zo ma wo ook
15. 16
aa 2 international
Doubtfire a.l, dag.
45, 21.30, vr za zo ma wo
13. 15.45
Iseplein tel. 6234579
Doubtfire a.l., dag.
15, 16, 18.45,21.30
jndhog day a.l., dag.
15, 16, 18.45, 21.30
ams Family 2 12 j., dag.
15, 16, 18.45
fornia 16 jdag. 21.30
ïolition man 16 j., dag. 16,
45, 21.30, do di ook
15
Willy a.l., dag. 13.15, 16,
45,21.30
ito's way 16 j., dag.
15. 16.30, 20
ne's world 2 a.l., dag
15. 16, 18.45, 21.30
et
Plantage Middenlaan 4a tel.
6273434
Rit over de grens 16 j dag. 22
Trois couleurs: Blanc 16 j.,
dag. 19.30, 21.15, zo ook
14.15
Vacas 16 j., do t/m za 20
Elegy from Russia 16 j., zo
14.30
Fiorile 16 j., zo t/m wo 19.45
Vacas do t/m za 20
Gay Cinema za 24, zo 16.15
Late night movie dag. 23, zo
ook 14
KRITERION
Roetersstraat 170 tel.
6231708
Passion Fish 16 j., dag. 17.15
La ardilla roja 16 j., dag. 20,
22.15, di alleen 20
Sneak preview di 22.15
The house of the spirits 16 j
vrza zo ma 14.45
Leningrad cowboys go America
16 j., ma 19.30
The Snapper a.l., dag. 17.30,
19.30, 21.45
Little buddha 16 j., vrza zo ma
14.45
RIALTO
Ceintuurbaan 338 tel.
6623488
The blue kite 16 j., dag 18.45,
21.45
Naked 16j.,dag. 19.30, 22
Blue 16 jdag. 18
De kleur van de granaatappel
16 j., zo 14
THE MOVIES
Haarlemmerdijk 161 tel
6386016
Fearless 16]., dag. 17.15,
19.45, 22, za zoook 15
The piano 12 j., dag 17.15,
19.30, 22, za zoook 14.45
Orlando a.l., dag. 17.30
Trois couleurs: Blanc 16 j.,
dag. 19.45, 21.45, za zo ook
15, do vr za ook 00.15
El mariachi 16 j., dag. 17.45,
do vr za ook 00.15
Trois Couleurs: Bleu 16 j., dag.
19.30
Little buddha a.l., dag. 21.30,
za ook 14.45
TUSCHINSKI
Reguliersbreestraat tel.
6262633
Schindler's List 12 j., dag. 14,
20.15, ma 14.15, 20.15
The Remains of The Day a.l.,
dag. 13.15, 16.30, 20.30
Son of the pink panther a.l.,
dag. 13.15, 16, 18.45,21.30
The age of innocence a.l., dag
20.30, dodi ook 13.15,
16.30
Manhattan murder mystery
a.l., dag. 13.15, 16, 18.45,
21.30
The three musketeers 12 j
dag. 13.15, 16, 18.45, 21.30
Sliver 16 j., doorlopende voor
stelling dag. 11.45, 14.15,
16.45, 19.15, 21.45
DE UITKIJK
Prinsengracht 452 tel.
6237460
La ardilla roja 16 j., dag
17.45,22
The snapper dag. 15, 20
Het programma van de Leidse
en Haagse bioscopen staat op
de Info-pagina.
Son of the Pink Panther legt 't aftegen de oude Clouseau
Van alle komedies die Blake Edwards in zijn lange carriè
re maakte is de Pink Panther-reeks de meest succesvolle.
Tussen 1964 en 1983 gaf Peter Sellers zeven maal op on
navolgbare wijze gestalte aan inspecteur Clouseau, een
anti-held van het zuiverste water, die met veel gestuntel,
en tot razernij van z'n superieuren tal van ondoorzichtige
affaires wist op te lossen.
Na de dood van Peter Sellers
leek het ondenkbaar dat ie
mand anders inspecteur Clou
seau nieuw leven in zou kunnen
blazen, maar in een vlaag van
nostalgie en, erger, verstands
verbijstering heeft Blake
Edwards gemeend dat de tijd
rijp was voor een 'zoon van de
Pink Panther'.
De Italiaanse komiek Roberto
Benigni, die wereldberoemd
werd met zijn flegmatieke kol
der en onnavolgbare uitspraak
van het Engels in Jim farmusch'
Down by Law, is volgens Blake
Edwards de geschikte figuur om
Peter Sellers op te volgen. Op
het eerste gezicht een verdedig
bare keuze, maar in het verloop
van Son of the Pink Panther
blijkt al snel dat het arsenaal
aan grappen en gestumper van
Benigni in de verste verte niet
kan tippen aan dat van Peter
Sellers.
De laatste slaagde er op de
een of andere manier in om zijn
Clouseau-typetje tijdens al z'n
gestuntel een aura van onaan
tastbaarheid te geven. Het was
juist die misplaatste zelfverze
kerdheid die ons Clouseau in de
harten deed sluiten. Benigni's
belichaming van de zoon van
Clouseau kent minder diep
gaand spel; hij is van begin tot
eind een schlemiel, weliswaar
sympathiek, maar al gauw ook
wat saai.
Aangezien ook Blake Edwards
een wat onbeholpen regie heeft
gevoerd en het verhaal, dat is
opgebouwd uit tamelijk losse
sketches en invallen, nooit echt
vaart krijgt, was Son of the Pink
Panther in de Verenigde Staten
een van de grootste flops van
het jaar. Zonder de brille van
Peter Sellers is inspecteur Clou
seau, en alle malligheid om
hem heen, plots ontzettend ou
bollig.
Benigni kan krom praten en
valpartijen maken wat hij wil,
nergens herinnert hij aan de
vileine charme van de 'oude'
Clouseau. Een aardig verschil is
bijvoorbeeld de manier waarop
Benigni een ontvoerde drooni-
prinses het hof maakt: de pro
vocerende 'battle of the sexes'
die Peter Sellers bij die gelegen
heden altijd voerde blijft totaal
achterwege.
Zo steekt de 'zoon van de
Pink Panther' maar bleekjes af
tegen zijn roemruchte 'vader',
en we beseffen ons dat terdege
wanneer zijn moeder (nota be
ne Claudia Cardinale) zich een
sneeuwstorm herinnen waarbij
reisgenoot inspecteur Clouseau
haar had uitgelegd dat eskimo's door de liefde te bedrijven.
Boven: Roberto Benigni als de zoon van de Pink Panther. Links: Peter Sellers als de enige echte. promofoto
Zo tekent Peter Sellers post-
huum voor de enige vermel
denswaardige scène en had de
ze produktie om tal van rede
nen beter 'De schaduw van de
Pink Panther' kunnen heten.
Absurde humor en aardig gegeven in Groundhog Day
film
recensie jos de putter
Groundhog Day Te zien City 2 Amster
dam. Cineac Buitenhof 1 Den Haag.
Het gebeurt niet vaak dat Holly
wood ergens bij stilstaat, in de
letterlijke betekenis van het
woord tenminste. Steeds meer
films gehoorzamen aan de wet
ten van videoclip-achtige mon
tage, en iedereen die een ver
haal aan een grote studio wil
verkopen dient in een paar zin
nen de voortgang van het ver
haal neer te zetten.
In alle Amerikaanse scenario-
boeken kunnen we lezen dat
een filmverhaal een drive moet
hebben, dat de toeschouwer
van de ene verrassing in de an
dere moet rollen, dat een scena
rio het moet hebben van voort
gang en omslagen, en zeker niet
van herhaling. Tegen die ach
tergrond is Groundhog Day erg
gewaagd en inventief: een weer
man beleeft dezelfde, vervelen
de dag steeds opnieuw.
Weerman Phil Connors,
werkzaam bij een televisieom
roep in Philadelphia, haat het
feit dat hij al voor de zesde maal
in successie op 2 februari de zo
genaamde Groundhog-dag in
het gehucht Punxsutawney
moet verslaan. Phil (met verve
gespeeld door Bill Murray) kijkt
flink neer op de festiviteiten
waarbij de tijd die het duurt
voor een das uit z'n hol komt
wordt gerelateerd aan de reste
rende duur van de winter.
Volgens de kenners betekent
het gedrag van het beest dat de
winter nog zes weken zal aan
houden. Phil heeft inderdaad
nog een sneeuwstorm voor
speld. maar er aan toegevoegd
dat die voorbij zal trekken.
Maar 's avonds zorgt een
sneeuwstorm er voor dat hij in
het verafschuwde dorp moet
blijven. En wanneer Phil de vol
gende ochtend ontwaakt blijkt
het opnieuw 2 februari en be
gint alles van voor af aan.
En wat er in het verloop van
de film ook gebeurt, steeds op
nieuw ontwaakt Phil op 2 febru
ari om zes uur 's ochtends, met
Sonny en Cher op de radio. Het
merkwaardige, en in het scena
rio ragfijn uitgebouwde idee, is
dat alleen Phil de tweede febru
ari steeds opnieuw beleeft, voor
alle anderen gaat het leven ge
woon door.
Zo'n thema is voor Holly-
woodbegrippen buitengewoon
gedurfd; het refereert aan de
sfeer uit boeken van Kafka en
stukken van Beckett, en dat is
nou niet direct spul dat de bio
scoopkassa's doet rinkelen.
Maar scenarioschrijvers Danny
Rubin en Harold Ramis (de
laatste, onder meer bekend van
Ghost busters, regisseerde ook)
weten de komische potentie en
de suspense van het gegeven
goed op te bouwen. Bill Murray
blijkt als acteur ook genoeg in
z'n mars te hebben om een heel
scala van emoties te doorlopen,
van verwarring tot woede tot
wanhoop en suicidale neigin
gen. waardoor het gegeven
steeds aardig blijft om naar te
kijken.
Het blijft natuurlijk Holly
wood, dus zal een dame (Andie
MacDowell) op wie Phil lang
hopeloos verliefd is hem uitein
delijk uit de stilstaande tijd ver
lossen, maar het knappe is dat
die love-story niet ten koste
gaat van het gevoel voor absur
diteit en de beklemming die uit
gaat van de schier eindeloze
herhaling van dezelfde dag
(hoewel ook de humor aan bod
komt door Phils onverwachte
vermogen de levens van ande
ren 'vooruit' te zien).
Zo is Groundhog Day onver
wacht filosofisch, en toch ook
geestig; de vraag blijft alleen of
zo'n film nog z'n juiste publiek
zal weten te vinden. Eigenlijk
hoort hij in de 'betere bioscoop'
thuis, maar daarvan zijn er nog
maar zo weinig dat Groundhog
Day voor hetzelfde geld tussen
wal en schip valt.
Toneelgroep Amsterdam portretteert ranzige kopie van Twin Peaks
zijn z'n ensceneringen en types
soms even bizar. Rijnders speelt
in Oude Tongen een spel met
mythe en werkelijkheid. I lij cre-
eert een wereld van schijn en
perversiteit, die naast enkele
verontruste brave burgers voor
al bevolkt wordt door schimmi
ge types en randfiguren. Maar
tussen droom en daad ligt een
wereld van vaagheden met veel
losse eindjes die de kijker zelf
aan elkaar mag zien te knopen.
Wat stoort is niet alleen dat
de film zo'n fragmentarische in
druk maakt vermoedelijk het
gevolg van het inkorten tot bio
scooplengte maar ook het
grote aantal verschillende per
sonages in de film. Een 'Wie-is-
wie'-handleiding (net zoals des
tijds bij Twin Peaks) is zeker
geen overdaad om alles en ie
dereen uit elkaar te kunnen
houden. Maar de fans van de
Toneelgroep Amsterdam zullen
Zidl ongetwijfeld een bult la
chen om de typetjes die in Oude
Tongen worden neergezet door
de fine fleur van het Nederland
se toneel.
Al blijft het natuurlijk toch
een beetje de Amsterdamse
grachtengordel die zich amu
seert over een seksaffaire ergens
ver weg in de provincie. Een af
faire waar, zoals uit onderzoek
is gebleken, destijds een tiental
kinderen bij betrokken is ge
weest en die in deze film eigen
lijk volledig belachelijk wordt
gemaakt. Fn dat geeft een nare
nasmaak. Zo'n beetje dezelfde,
onprettige gemengde gevoelens
die een rascistische mop op
roept waar je toch om moet la
chen.
In Oude Tongen vieren dorpsbewoners feestjes met een provincialistisch tintje. Inzet: GERARDJAN RIJN
DERS. ARCHIEFFOTO
kinderporno, waar Duitsers
stiekem cocaïne komen snulven
bij corrupte Nederlanders;
kortom, waar menspn dubbelle
vens lijden en corruptie, wellust
en hypocrisie welig tieren.
Maar het is ook het dorp
en dat is de rode draad in de
film waar een artsenechtpaar
zich ongerust maakt over het
vermoeden van seksueel mis
bruik van kinderen op grote
schaal. Samen met een CDA-ka-
merlid probeert het duo deze
zaak aanhangig te maken. Een
affaire die nadat de media zich
ermee bemoeien steeds grotere
proporties gaat aannemen en
die daardoor steeds belachelij
ker en ongeloofwaardiger
wordt.
Rijnders heeft met Oude Ton
gen een soort Hollandse pasti
che willen maken van een soap
serie als Twin Peaks, die ook ge
baseerd was op een aantal mys
terieuze gebeurtenissen in een
ogenschijnlijk rustige platte
landsgemeente. Maar Gerardjan
Rijnders is geen David Lynch, al
film
recensie henk maurits
Oude Tongen Te zien Alfa 2 Amsterdam
Babyion 3 Den Haag
Het is de vraag of Gerardjan
Rijnders er zo goed aan gedaan
heeft zijn driedelige soap-serie
Oude Tongen (in mei op de tv)
over het kinderpornoschandaal
in Oude Pekela in te dikken tot
een nogal chaotische en frag
mentarische bioscoopfilm van
anderhalfuur.
Zoals het ook de vraag of het
wel zo'n verstandige keuze is
geweest om een serieuze affaire
over seksueel misbruik van kin
deren als basis te nemen voor
een komedie waarin op een
nogal botte manier de draak
wordt gestoken met mensen die
zich ongerust maken over het
welzijn van hun kinderen.
Maar misschien is dat wel de
verkeerde manier om naar deze
film te gaan kijken en kunt u
zich maar beter onbevooroor
deeld laten meevoeren naar het
Sodom en Gomorra van Ge
rardjan Rijnders.
Daarmee is direct duidelijk
dat Oude Tongen (een film
waarmee men in Oude Pekela,
evenmin als in het werkelijk be
staande Oudetonge niet echt
blij is) de tongen losmaakt van
wege zijn provoce
rende en controver
siële karakter. Wie
er onbevangen naar
gaat zitten kijken,
zal misschien met
lichte verbazing en
met zo nu en dan
een glimlach ken
nisnemen van de
curieuze gebeurte
nissen in een plat
telandsgemeente
ergens in het noor
den van Nederland.
Waar de dorpsgek
iedereen aan het
schrikken maakt
met dode kippen,
de dorpsagent het
doet met de school
juf, maar uiteinde
lijk niet de vader
van haar kind blijkt
te zijn, de tandarts
totaal verdoofd is
van de drank, naakt
wordt thuisbezorgd
met een koffer vol
