Cultuur Kunst 'Ik zwijg pas als ik 'n miljoen krijg' ewondering 99 Samendans Raz en Reflex komisch en ongedwongen Schetsen Piet Mondriaan op marathonveiling in Leiden mstreden biograaf oldman overleden René Froger in Groenoordhal )ERDAG 31 MAART 1994 19 FILM y| Met een leugentje Z I probeert de Wai- Tung in The Wedding Banquet in het Kijkhuis zijn Taiwanese familie zoet te houden BOEKEN n Willem Augustijn is J de zowel hartverte- derende als hilarische hoofdpersoon in Thomas Rosenbooms nieuwste ro man 'Gewassen vlees' 'JNEMIEK RUYGROK, 071-356472. PLV -CHEF JAN RIJSDAM. 07 i 356473 aar- en blokfluitdag Leiden De Streekmuziekschool Leiden houdt op zaterdag 16 een open dag voor gitaristen. Gegadigden worden inge- 1 naar niveau en leeftijd en spelen vervolgens in ensembles. 14.30 uur geven de deelnemers gezamenlijk een voorstel- Op 23 april staat de blokfluit centraal. Docenten van de kmuziekschool geven onder meer workshops over ademha- technieken instrumentonderhoud. Vanaf 15.45 treden alle ïemers op in de Taffehzaal van het Museum voor Oudhe- Voor meer informatie en aanmelding: telefoon 141041 .iderexpositie in Expressie 70 i naan den run» Jonge cursisten van Expressie 70 exposeren l'f 2 april hun werk in het gelijknamige creativiteitscentrum le Comelis Geellaan 2 in Alphen. Onder meer zijn schilde- tekeningen en keramiek te zien. De leeftijd van de cursis- chommelt tussen de 6 en 18 jaar. Burgemeester Paats opent fcntoonstellingom 10.00 uur. Expressie 70 is dagelijks ge ld van 10.00 uur tot 12.00 uur en van maandag tot vrijdag ^14.00 uur tot 16.00 uur. Zondags gesloten. Gerrit Komrij op zijn vijftigste niet milder, senieler of tandelozer: „Sommige kinderen gingen de natuur in. Bleekneuzen zoals ik bleven binnen zitten en schoven met letters." Het kind Gerrit Komrij schoof in zijn geboortedorp Win terswijk en het leidde uiteindelijk tot een glorieuze carri ère in de letteren. Nederlands meest dwarse schrijver wordt vandaag vijftig jaar. Ter ere daarvan heeft Winters wijk een Komrijroute ingesteld om haar beroemde zoon te vieren. lindler's List publiekstrekker jfrkc anp ller's List, de film van Steven Spielberg over de holocaust. Pt*de eerste 25 dagen in de Nederlandse bioscopen een kwart n bezoekers getrokken, zo n 10.000 per dag. Volgens distribu- nited International Pictures (UIP) is dat een extreem hoog -Ike omdat van de film tot nu toe slechts zeventien kopieën in p zijn geweest en omdat door de lengte van de film maar /oorstellingen per dag mogelijk zijn. Vanaf vandaag gaat ller's List overigens in 44 bioscopen draaien. ja gen zijn ecoRKAP /or- rlijkel bekritiseerde biograaf >tij- Goldman is afgelopen ips-lag op 66-jarige leeftijd enden aan een hartaanval. ?rd verguisd door onder- nti-de fans van Elvis Presley likt.n Lennon wegens zijn ge- 'eebze biografieën over bei rijk >or-jn boeken zijn een koude bel realiteitzo zei hij in lei-Goldman kon uitstekend inen pen overweg en zijn rerm werden dan ook niet rugj bestsellers, mede ook de,s de roddel en achterklap nse ongegeneerd aan zijn le- ezejorscho telde, lea Rockcriticus Dave March, zelf schrijver van een biografie over Elvis, zei over Goldman dat de ze 'zuiderlingen, zwarten, vrou wen en iedereen die er niet als hem uitzag haatte'. De schrijver Gore Vicfal typeerde Goldmans boeken eens als 'bioporno'. March zei gisteren dat nooit ie mand een betere benaming heeft weten te vinden voor Goldmans werk. In de jaren zeventig werkte Goldman als popcriticus voor het magazine Life. Zijn eerste biografie ging over stand-up- comedian Lenny Bruce. Vlak voor zijn dood was Goldman bezig met een biografie over Jim Morrison. WINTERSWIJK THEO HAKKERT Hij werd bekend door zijn niets ontziende kritieken op televisie programma's, literatuur en ar chitectuur terwijl ook feminis me en politiek onder uit Kom rij's taalvaardige zak kregen. Die storm is nu wat gaan liggen, zo lijkt het. Komrij is romans gaan schrijven, waarin hij een totaal andere toon aanslaat. Recent stopte hij met de rubriek 'Een en ander' die zeventien jaar lang wekelijks op woensdag in NRC Handelsblad te lezen was en waarin hij tal van nieuwer wetse ontwikkelingen op de hak nam en gepeperde kritiek lever de op alles wat hem niet beviel. „Ik krijg de laatste tijd vaak de vraag voorgelegd of ik milder, of tandelozer, of senieler ben ge worden. Dan moet ik u waar schuwen dat dat niet het geval is. Het heeft ook met praktische dingen te maken. Televisie, ar chitectuur, literatuur, feminis me, politiek, al die onderwer pen heb ik gehad. Er is niet veel meer over wat ik niet gehad heb. Juist als ik door zou blijven hameren op onderwerpen die behandeld heb, dan zou ik juist seniel aan het worden zijn." „Dus ik heb gewoon een tijd trek in de idylle en de verhalen de kant van de dingen. Zodra er zich iets voordoet, dan hoop ik er onmiddellijk weer bij te zijn. Op het ogenblik zit de wereld in die zin een beetje vast. Het is al lemaal een beetje vastgeluld en doorgeluld en uitgeluid. Er zijn tweehonderd columnisten die allemaal op vijfentwintig onder werpen zitten. Daar word je ook dood- en doodmoe van. Ieder een is ook alles meteen weer vergeten." „Het komt niet alleen van mij uit. Het is de algemene sfeer. Soms geef ik nog wel lucht aan mijn verontwaardiging over het een en ander, maar dat komt niet altijd meteen in druk. Maar ik zal er niet mee ophouden. De enige manier om mij tot zwij gen te brengen: als al mijn vij anden in staat zijn een miljoen Jarige Gerrit Komrij: „Televisie, architectuur, literatuur, feminisme, politiek, al die onderwerpen heb ik gehad. Juist als ik hierop door zou blijven hameren, dan zou ik juist seniel aan het worden zijn." FOTO CARLO TER ELLEN voor mij bijeen te brengen, dan zal ik zwijgen als het graf." De Komrij route voert de cultu rele toerist langs een tiental René Froger treedt donderdag 19 mei op in de Groenoordhallen in Leiden. Als gasten ontvangt de zanger Anita Meyer, Hanny, Grand Forsyth en Robert Le Roy. Presentator van dit sterrengala is Tony Bodar. De Daylight Superband zorgt voor de muzikale begeleiding van de artiesten. De or ganisatie van deze zogenoemde party night is in lietze rubriek komen al of he- niet bekende eekgenoten aan het 3rd die, hetzij direct, enij zijdelings met kunst uil,4 cultuur te maken l9len. Ze praten over een kunstvoorwerp, een pe_istuiting waaraan ze in-ïijzondere waarde - er ten. Van de snuifdoos k van oma tot het in gedraaide muziekstuk en)es wat daar tussen zit. :ijn^andaag, op witte onderdag, spreekt fried Claassen, pastor ijni de parochie van de lenïilige Michaël en d'e af- eilige Bernardus in nc*TSWOude-Rijndijk, zijn ien/ondering uit voor de ïb-muziek van Bruce zejngsteen. ,,De manier dd°P ^ruce Springsteen enommuniceert met insen, zijn gevoelens ?rbrengt, daar ben ik jaloers op." „In dc kerk is WÊ muziek een belangrijk onderdeel om mensen deelgenoot te maken at je beweegt. Ik zou niet wat mijn werk zou zijn r muziek. Klanken, maar L' smaak en de reuk, we n niet voor niets wierook rerk, spelen een grijke rol als je je als wilt kunnen inleven, of lens verwoorden, et smaak hebben om te n bewonderen en nderen. Verwondering niet zomaar uit de lucht Je moet er oog en oor lebben. In de liturgie geldt ik. Als je naar de kerk ?n met je gedachten heel anders zit, dan ontgaat heleboel. Pas als je oplet re de schoonheid van stor moet ik met klank en en verhaal doorvertellen mensen. Die overdracht vorm van theater. Ik denk ipartiesten dat ook doen. de kunst verstaan n dingen te laten zien, tioren en voelen. Bruce gsteen geeft alles om in de :k zijn gevoelens te ken. Twee jaar geleden naar het concert geweest gaf in de Rotterdamse Dat is een heel bijzondere ervaring geweest. De manier waarop het hem lukt om mensen een samengevoel te geven daar ben ik jaloers op. De grote liturgische bijeenkomsten die we kenden toen de kerken nog vol zaten, dat is een beetje door de popartiesten overgenomen. Dat massagevoel wat mensen krijgen bij een groot concert, het opgenomen worden in een groter geheel, een beweging die op gang gebracht wordt waarbij duizenden betrokken raken is een soort religieuze ervaring. Ik zag laatst bij een concert dat mensen een kaarsje opstaken. Dat heeft ook te maken met wat wij in de paaswake doen. In een donkere ruimte het licht binnendragen. Mensen die hun kaarsje aansteken en het licht verbreiden. Vanuit de duisternis moeten we naar het licht. Dat is ook wat ze tijdens zo'n concert verbeelden. Een popconcert is eigenlijk een vergrote liturgie viering. De muziek van U2. Phil Collins en van Billy Joel spreekt mij ook zeer aan. Maar Bruce Springsteen vind ik wel de beste in zijn vak. Ik ben vaak op reis. De spiritualiteit van het 'op weg zijn' voel ik vertolkt door Bruce Springsteen. Het thema 'op weg' komt vaak voor in zijn liedjes. Ik zie dat als een poging om mensen, via de muziek, weer op de weg te krijgen. Dat ze mee kunnen gaan. In een van mijn schilderijen heb ik Springsteen geschilderd in verschillende poses. In een ervan heeft hij een rode haarband om en schreeuwt hij het uit: I'm on fire. Dat vind ik een prachtig lied van hem. Wat Bach in zijn tijd was, met zijn vertolking van religieuze gevoelens, dat is Bruce Springsteen voor deze tijd. Ik kan niet zoveel kwaad zien in popmuziek die door anderen weieens als godslasterlijk word ervaren. De cd van Enigma, waarop Gregoriaans wordt vermengd met een discobeat (door bisschop Bomers als beledigend voor Christenen bestempeld, red.) en waarop fragmenten uit de liturgie van palmzondag worden gebruikt heeft mij niet gekwetst. Sommige kerkmuziek is vroeger ook ontstaan uit de vermenging met straatdeuntjes. Muziek wordt vaak gebruikt om frustraties van je af te zingen. Een katholieke opvoeding wordt soms als een kwelling plaatsen, bij voorbeeld zijn la gere school. Het gebouw is afge broken, maar twee bomen staan er nog. „Ja, maar niet meer de oude boom in het mid den, nee, nee. De grote boom met de oude zitbanken er om heen getimmerd, die bestaat niet meer. De markt is ook heel anders. De bomen zijn daar ook weg. En je had daar van die gro te. hele grote stenen pisbakken tegen de kerk aan. Die kerk stonk altijd naar pis." Ook de Jachthuisweg is er nog, het weggetje net huiten Winterswijk waar Komrij ooit het dichterlijke licht zag. Als we 'Alles onecht' (uit 1984) mogen geloven: „Het was op de Jacht huisweg. Daar werd ik, op mijn negentiende, dichter. In een handomdraai was het gebeurd. Anderen mogen het een godde lijke ingeving noemen, een mo ment van waarheid, een mystic ke blikseminslag - mij kwam het op dat moment alleen voor of er een knop werd omgedraaid. Ik kreeg er niets bij. ik werd er niet rijker of vollediger door - het licht ging aan in de kamer, meer niet. De kamer zelfwas er al." Komrij woont al ruim dertig jaar niet meer in Winterwijk. „Uiterlijk mag ik dan stok- en stokoud zijn. maar als je weer anders rekent - en mensen kun nen zo goed naar zich toereke nen - dan zijn de eerste twintig jaar wel zo ongeveer de helft van mijn leven. Ik ben nu voor het eerst, nu ik vijftig ben en dc balans naar de andere kant is doorgeslagen, langer buiten dan binnen Winterswijk. Zo gere kend lijkt het net of je net be gint." handen van het Haarlemse evenementenburau Frema. Kaarten, vanaf 35 gulden tn de voorverkoop, zijn te verkrijgen bij de WV, het K&O Uitbureau aan de Oude Vest 45, de Free Record Shop aan de Haarlemmerstraat 83 en 241 en telefonisch te be stellen tijdens kantooruren bij Frema. 023- 259696. Het gala in de Groenoordhallen begint om 20.00 uur. FOTO HANS GERRITSFN Choreografen Tuerlings en Tuerlings maakten de co-produktie voor Raz en Reflex. dans recensie maarten baanders Voorstelling: 'You see what you wanna see, you hear what you wanna hear, did you see New Delhi' and I said no!', co- produktie Raz en Reflex Gezien 30/3 LmKtheater Leiden Nog te LAKtheater. 20 30u 31/3 Raz uit Tilburg en Reflex uit Groningen zijn dansgroepen met een heel verschillend reper toire. Reflex staat bekend om de heldere, toegankelijke dans; bij Raz valt vooral de verrassende combinatie van dans met thea ter, mime en veelvuldig gebruik van attributen op. De voorstel lingen van Raz zijn vaak een fantasierijke uitwerking van een duidelijk thema. Dit seizoen hebben Raz en Reflex een co-produktie ge maakt en het is een spannende vraag hoe de karakters van deze groepen verenigd worden. 'You see what you wanna see. you hear what you wanna hear, did you see New Delhi? and I said no!' is gemaakt door de artistiek leiders van beide gezelschap pen, Hans en Patrizia Tuerlings. Het resultaat is een voorstelling die meer het stempel van Reflex dan van Raz draagt. Tou see...' is een ongedwongen, pretentie loze choreografie, waarin lekker gedanst wordt en heel uiteenlo pende bewegingen te zien zijn. van prettig swingend tot krach tig- Er zit geen verhaal of thema in, maar wel ontwikkelen alle negen dansers een eigen perso nage. Vooral de danser in kleu rig pak steelt met zijn circus achtige verschijning en zijn resolute bewegingen de show. Hij contrasteert mooi met bij voorbeeld de grijs geklede, spichtige, nuchtere danser, de danseres die dromerig, breek baar en met een onschuldige uitstraling over het toneel be weegt en de drie dansers die een goedmoedig jongensclubje vormen. Er wordt leuk met te genstellingen gespeeld, zoals wanneer de één vanuit houteri ge bewegingen dc soepele dans van de ander probeert over te nemen. Door de ongedwongenheid staat de voorstelling dicht bij het publiek. Dit wordt nog eens benadrukt als plotseling de fraaie toneelbelichting plaats maakt voor het zaallicht en er een scène aanbreekt die iets van een repetitie heeft. De danser in kleurig pak dirigeert de groep en de ongepolijste manier waarop de groep zijn bewegin gen uitvoert levert één van de vele komische momenten in deze voorstelling op. Jammer is wel dat sommige passages te lang duren, waar door de spanning tijdelijk in zakt, maar over het geheel ge nomen is 'You see...' een onder houdende voorstelling. ervaren waardoor bepaalde gevoelens zijn onderdrukt. Muziek wordt dan gebruikt voor het bevechten van een soort bevrijding. Ik denk dat iemand als Madonna daar heel sterk mee bezig is. Het bespotten van Christus om van haar frustraties af te komen. Het is niet dat ik haar muziek zo kan waarderen, maar ik begrijp het wel. Het heeft te maken met het zoeken naar een weg in het religieuze leven. tekst*jan rusdam leiden loman leefmans fotohielco kuipers Twee schetsen van Piet Mondriaan uit zijn jonge jaren. Dat zijn de topstukken van de maandelijk se kunst-, antiek-, en verzamelaarsveiling in ge bouw Onder de Boompjes aan de Leidse Nieuw straat die volgende week op dinsdag-, woensdag en donderdagavond wordt gehouden, in totaal komen ongeveer tweeduizend kavels onder de hamer van veilingmeester Aad Loedersloot. Het is voor de derde keer dat bij Onder de Boompjes een speciale driedaagse veilingmara ton is. Sinds november zijn er tweemaal per week boedelveilingen in het pand aan de Nieuwstraat. Maar aan het eind van iedere maand maken huisraad, boeken en prullaria plaats voor kunst voorwerpen zoals schilderijen, etsen en tekenin gen, antiek in de vorm van glaswerk en meubels uit grootmoeders tijd. Verder worden speciale collecties voor verzamelaars per opbod verkocht. Behalve de twee potloodschetsen van Mondri aan wordt komende week ook een schilderij van de socialistische schilder Tony Offermans ge veild, getiteld 'De Spoorwegman'. Daarnaast heeft Loendersloot beslag weten te leggen op een aantal stukken antiek speelgoed van blik. Vooraf gaand aan de veilingavonden zijn er kijkdagen, die ditmaal samenvallen met de paasdagen. Kunst-, antiek- en verzamelaarsveiling bij On der de Boompjes, Nieuwstraat 38 in Leiden. Kijk dagen op zaterdag 2. zondag 3 en maandag 4 april dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur. Veilingen op dinsdag 5. woensdag 6 en donderdag 7 april van 19.00 tot 21.30 uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 19