Burenhulp bedreigd
door overbelasting
Binnenland
Slachtoffer van wilde rit
'Gezinszorg en thuishulp erkennen'
Rijbewijs vanaf 1996 alleen
nog voor 'gezonde mensen'
Deeltijdwerk in gezin moeilijk
'Natuurbeleidsplan is te duur'
Managers van deze tijd
De krasse knarren zijn snel en massaal in opmars
VOENSDAG 30 MAART 1994
Algemeen Nedrrl.inds tVi
Werken aan de weg vaak gevaarlijk
den haag De arbeidsomstandigheden voor de w erkers aan de
weg zijn vaak niet wat ze wettelijk moeten zijn. De landelijke in
spectiedienst heeft op drie plekken in Nederland het werk aan
de weg laten stilleggen omdat wegafzetting ontbrak. Wegwerkers
werkten vaak op nog geen halve meter afstand van het voorbij-
razende verkeer. Op tal van plaatsen ontbrak een WC en een
schaftgelegenheid. Beschermingsmiddelen tegen lawaai, stof en
klimaat waren aanwezig, maar werden meestal niet gedragen.
Utrecht Jeugdstad 1993/1994
ede De gemeente Utrecht mag zich sinds vandaag Jeugdstad
1993/1994 van Nederland noemen. Een jury van onafhankelijke
deskundigen en jongeren tot 16 jaar heeft dat bekendgemaakt
tijdens de studiedag 'Geïntegreerd jeugdbeleid en kinderpartici
patie' in Ede. Predikaat Jeugdstad is een tweejaarlijkse wedstrijd
voor gemeenten die het lokale jeugdbeleid vernieuwen.
Cel en boete voor Harley-dieven
zutphen De rechtbank in Zutphen heeft een groep van vijf Frie
zen veroordeeld tot celstraffen en geldboetes wegens diefstallen
van Harley Davidson-motoren. De vijfstonden twee weken gele
den terecht omdat zij vorig jaar verspreid over het hele land in
totaal twaalf Harleys hadden gestolen. De totale waarde bedroeg
ruim een kwart miljoen gulden.
Ontvoerde TNO'ers 'goed behandeld'
sana» De drie Nederlanders die in Jemen zijn ontvoerd, worden
door hun ontvoerders 'goed behandeld', zo heeft het Franse
persbureau AFP via politieke bronnen van de ontvoerders ver
nomen. Er worden contacten gelegd met de ontvoerders om de
drie medewerkers van TNO in Delft vrij te krijgen. De Jihm-stam
zou de drie hebben ontvoerd. Deze stam gijzelde vorig jaar no
vember een Amerikaanse diplomaat. De man werd na enkele
dagen vrijgelaten, nadat de Jcmenitische overheid op de eisen
van de ontvoerders was ingegaan.
Eis: cel en TBS voor kindermisbruik
almelo Zes jaar gevangenisstraf en TBS met verpleging. Dit eis
te officier van justitie Roessingh gisteren voor de rechtbank in
Almelo tegen een 30-jarige vrouw uit Hengelo. De vrouw wordt
ervan verdacht dat ze haar drie dochtertjes in 1992 en 1993 tot
prostitutie heeft gedwongen. De kinderen waren 2, 5 en 8 jaar
oud toen de misbruik begon.
Apeldoorn krijgt wijkwethouders
Apeldoorn Het nieuwe college van burgemeester en wethou
ders van Apeldoorn gaat de komende vier jaar experimenteren
met wijkwethouders. Burgemeester Bruins Slot houdt het toe
zicht over de wijkwethouders. Flet nieuwe college heeft voorge
steld de stad Apeldoorn op te delen in vier delen, die elk een ei
gen wethouder krijgen. De gemeenteraacj moet zich nog over
het plan buigen.
AMERSFOORT GPD
Het werk van de gezinsverzor
ging en thuiszorg moet. zoals de
verpleging, wettelijk als een be
roep worden erkend. Ook het
huishoudelijk werk, dat onlos
makelijk bij de thuiszorg hoort,
moet worden vastgelegd in een
duidelijk beroepsprofiel en mag
niet langer volstekt worden on
dergewaardeerd. Voor beroeps
vereniging Sting, voor werk
neemsters in de gezinsverzor
ging en thuiszorg, is de tijd van
liefdewerk, oud papier voorbij.
Hoe geërgerd de stemming
binnen de gezinszorg is. bleek
gisteren op de landelijke dag
van Sting in Amersfoort. De
voorbeelden van overbezette
werkweken tegen een slechte
betaling waren legio.
De belangenvereniging wil af
van de tijdelijke (oproep-)con-
tracten en pleit voor functies
waarmee vrouwen economisch
zelfstandig kunnen zijn. Ze wil
de volledige thuiszorg (inclusief
de huishoudelijke zorg) vergoed
zien via het basispakket van de
Algemene Wet Bijzondere Ziek
tekosten (AWBZ). Bovendien
pleit Sting voor een erkende
scholing, die opleidt voor een
landelijk erkend diploma of cer
tificaat. Alleen op die manier
maak je het werk professioneel
en kun je financiële eisen stel
len, is de achterliggende ge
dachte.
Planbureau bepleit ondersteuning van vrijwilligers
eindhoven Een Eindhovense politieauto heeft giste
ren een wilde achtervolging van een gestolen auto
niet overleefd. De rit, die door grote delen van Eind
hoven voerde, eindigde abrupt in de binnenstad.
Daar knalde de vluchtende auto tegen twee politie
wagens, waarvan er een in brand vloog. De bestuur
der van de gestolen wagen, een 27-jarige Eindhove-
naar, werd aangehouden. De verdachte was met gro
te snelheid weggereden, toen hij bij een normale
verkeerscontrole staande werd gehouden. Bij de bot
sing en de daaropvolgende brand raakte niemand
gewond. foto anp
Automatische stratenmaker verlicht tilwerk
sambeek anp
De eerste volautomatische stra
tenmaker komt binnenkort op
de markt. De computergestuur
de bestratingsmachine neemt
het zware en eentonige sjouwen
en leggen van stenen over van
de stratenmaker. De stratenma
kermachine levert per keer een
rij van maximaal 36 stenen af,
goed voor ongeveer één vier
kante meter. Hij is het meest
geschikt voor het leggen van
wegen.
De stenen worden opgepakt
EU-regels rijvaardigheid strenger dan Nederlandse
DEN HAAG GPD
Het rijbewijs van mensen met
suikerziekte, met epilepsie of
met een verminderd gezichts
vermogen wordt vanaf 1996
mogelijk niet meer verlengd.
Vanaf dat moment zijn dejid-
staten van de Europese Unie
(EU) namelijk verplicht de Eu
ropese richtlijn voor de 'genees
kundige verklaring rijgeschikt-
heid' in te voeren. De EU-regels
zijn aanzienlijk strenger dan de
Nederlandse, waarschuwt Harry
Warmink, arts en hoofd van de
geneeskundige afdeling van het
Centraal Bureau Rijvaardig
heidsbewijzen (CBR) in het tijd
schrift Reflector.
Mensen met de 'vallende
ziekte' worden zonder pardon
de auto uitgejaagd. De Europe
se richtlijn maakt geen onder
scheid tussen het soort aanval
van epilepsie en de regelmaat
daarvan. Ook mensen met sui
kerziekte komen er in de Eu
ropese richtlijn bekaaid vanaf.
Slechts in uitzonderlijke geval
len. pas na een uitgebreid me
disch advies en onder voorbe
houd van een regelmatige me
dische controle, komen ze in
aanmerking voor een rijbewijs.
De Europese richtlijn voor
mensen met een verminderd
gezichtsvermogen getuigt van
een onrealistische kijk op de
verkeersgebruikers, vindt de
arts. Mensen met één gezond
oog moeten volgens de richtlijn
hun rijbewijs voortaan inleve
ren. Maar volgens Warmink
vormt deze groep absoluut geen
gevaar op de weg. Het gaat bij
den haag gpd
De overheid moet tegen mannen met jonge
kinderen zeggen dat oppassen en het huishou
den doen leuk is. Zij moet vrouwen echter wij
zen op de gevolgen van thuisblijven. Dat is het
advies van het bureau De Jong en Van Doorne-
huiskes dat gisteren aan het parlement is aan
geboden.
Het bureau heeft in opdracht van het minis
terie van sociale zaken en werkgelegenheid het
rapport 'Hoe ouders het werk delen' uitge
bracht. Daaruit blijkt dat de animo voor deel
tijdwerk in jonge gezinnen groot is, maar dat er
weinig van terecht komt. Dat is het gevolg van
het ontbreken van kinderopvang en de betere
carrièrekansen voor mannen. Ook durven veel
mannen hun werkgever niet te vragen de werk
tijden aan te passen, aldus de rapportschrijvers.
Verder blijkt dat de werkverdeling tussen
mannen en vrouwen slechter is geregeld wan
neer de man in het bedrijfsleven werkt. In over
heidsdienst blijkt dat veel makkelijker te zijn.
Vrouwen maken veel meer gebruik van ouder
schapsverlof dan mannen. Een kwart van de
mannen wil wel graag minder werken. Vrou
wen met een kleine deeltijdbaan willen juist
meer werken, terwijl vrouwen met een 'grote'
deeltijdbaan minder uren willen werken. Meer
dan de helft van de mensen bij wie de man en
de vrouw beiden deeltijd willen, zien hun wens
niet verwezenlijkt.
Wageningse econoom: 'Plan haalbaar bij belastingverhoging
wageningen anp
Het natuurbeleidsplan van het
kabinet kan alleen maar worden
uitgevoerd als de belastingen
fors worden verhoogd. Dat con
cludeert de Wageningse
econoom Slangen in een onder
zoek naar de kosten van aanleg
van 'nieuwe natuur'. De over
heid wil de komende kwart
eeuw circa 150.000 hectare
grond aan de landbouw ont
trekken en inrichten als natuur
gebied. Die plannen staan om
schreven in het Natuurbeleids
plan en het Structuurschema
Groene Ruimte. Beide plannen
zijn goedgekeurd door de Twee
de Kamer.
Volgens de hoogleraar agrari
sche economie vergt hetna
tuurbeleid een bedrag van 11
miljard gulden. Dat geld moet
geleend worden op de kapitaal
markt. De rente en aflossing
zullen uiteindelijk moeten wor
den opgebracht door de burger,
meent Slangen. „Dat betekent
dat de loonkosten oplopen en
de wig tussen bruto- en nettolo
nen toeneemt. Dat leidt dan
weer tot oplopende werkloos
heid."
Slangen verbaast zich erover
dat het kabinet geen rekening
heeft gehouden met de gevol
gen van het natuurbeleid voor
de nationale economie. „De
plannen zijn financieel-econo-
misch onverantwoord. Het gaat
toch al niet zo goed met Neder
land. Kijk maar naar DAF en
Fokker. Nu wil het kabinet in
een groot gebied de economi
sche activiteiten van de agrari
sche sector opheffen. Zonder
dat daarvoor iets in de plaats
komt. Dat is een vorm van pre-
economisch denken, zoals we
die voorheen zagen in Oost-Eu
ropa."
waarna ze in het juiste verband
op de zandbaan worden gelegd.
Een trekbalk trekt de rij strak
onder toeziend oog van iemand
die de machine bedient.
Voor sierwerk blijft het am
bachtelijke handwerk favoriet,
zegt directeur laarakkers van
het gelijknamige bedrijf dat het
apparaat op de markt brengt.
De automatische stratenmaker
gaat twee ton kosten. Over
eventuele nadelige gevolgen
voor de werkgelegenheid maakt
de directeur zich geen zorgen.
„Natuurlijk bespaart de auto
matisering tijd, maar straten
makers worden nooit overbo
dig. Er blijft genoeg werk voor
ze te doen."
In de komende weken hoopt
Laarakkers het prototype van de
bestratingsmachine te vervol
maken, zodat hij ook kan her-
bestraten. „Ik wil een construc
tie bedenken om gebruikte ste
nen machinaal op te pakken en
schoon te maken, waarna ze
opnieuw gelegd kunnen worden
met de bestralingsmachine."
den haag anp/gpd
Ouderen, gehandicapten en zieken zullen de komende
jaren een steeds groter beroep doen op buren, familie en
kennissen om hen een handje te helpen. Het aantal men
sen wil of kan helpen, zal echter niet groeien. Beroeps
krachten die bijspringen, tijdelijke opvang elders, techni
sche snufjes of belastingaftrek kan de helpers' een
steuntje in de rug geven. Dit blijkt uit het vandaag gepu
bliceerde rapport Informele Zorg dat het Sociaal en Cul
tureel Planbureau (SCP) in opdracht van het ministerie
van WVC uitvoerde.
hulp nodig hebben om zelfstan
dig te kunnen blijven wonen.
De stijging wordt veroorzaakt
door de groei en de vergrijzing
van de bevolking. Ook de toena
me van het aantal alleenwonen-
den verhoogt de vraag.
Het SCP verwacht niet dat er
meer mensen vrijwillig voor an
deren gaan zorgen. De groep
partners van ouderen en alleen-
zorgende dochters is nu al
zwaar belast. Mensen beginnen
er ook niet aan als van meet af
aan duidelijk is dat de profes
sionele zorg onvoldoende hulp
Op dit moment zijn er in Ne
derland ongeveer 1,3 miljoen
mensen die 1.5 miljoen anderen
helpen met boodschappen
doen, het huis schoon houden,
wassen en aankleden. Meestal
zijn dat vrouwen zonder baan
of oudere mannen die voor hun
vrouw zorgen. Maar er zijn ook
nog flink wat mensen met een
baan die alleen of samen met
anderen iemand verzorgen.
Het SCP verwacht dat in 2010
bijna twee miljoen mensen
het besturen van een motor
voertuig namelijk om het totale
gezichtsvermogen, niet om dat
ene oog, weet de arts. Door het
hoofd wat meer heen en weer te
bewegen blijft het gezichtsveld
optimaal.
Warmink vermoedt dat de
richtlijn is -vastgesteld om het
aantal automobilisten terug te
dringen. Frankrijk en Duitsland
hebben zich namelijk voorge
nomen het aantal auto's op de
weg te verminderen. Volgens de
arts mogen medische richtlij
nen nooit gebruikt worden voor
een politiek doel. Hij wordt in
die mening gesteund door de
Nederlandse Gezondheidsraad.
Ook België, Denemarken en as
pirant-lidstaat Noorwegen heb
ben bezwaar gemaakt tegen de
Europese richtlijn.
den haag Staande receptie bij de opening van de drie dagen durende vakbeurs Management Support '94 die gisteren in het Congresgebouw in
Den Haag werd geopend. Vanuit het hele land kwamen secretaresses naar de beurs om te luisteren naar de verschillende lezingen en deel te ne
men aan andere activiteiten. Vorig jaar heette deze beurs nog Secretaresse '93. foto anp
kan bieden. Vrijwilligers staan
niet te springen om de taken
van de gezinszorg of wijkverple
ging over te nemen. Dit kunnen
zij meestal ook niet. Het SCP
sluit dan ook niet uit dat men
sen eerder richting verzorgings
huis zullen trekken dan nu het
geval is.
Er zijn, zo vindt het bureau,
maatregelen nodig om de vrij
willige zorg die thuis gegeven
wordt te verlichten. Dus meer
dagopvang, professionele on
dersteuning van de vrijwilligers,
woningaanpassingen, betere
verlofregelingen en de invoering
van een klantgebonden budget.
Hierbij kunnen patiënten zelf
hun zorg inkopen en dus ook de
vrijwilligers betalen.
Het SCP ziet weinig heil in so
ciale dienstplicht of uitbreiding
van het zorgverlof om de pro
blemen bij de buren- en fami
liehulp op te lossen. Het bureau
heeft berekend dat dit tenmin
ste 2,5 miljard gulden gaat kos
ten.
Drukke wegen
verwacht in
paasweekeinde
den haag anp
De ANWB en de politie ver
wachten het komend paas
weekeinde een behoorlijke
drukte op de wegen. Omdat net
weekeinde voor veel mensen al
morgen begint, zal de avond-
spits dan drukker worden dan
normaal en ook langer duren.
Verwacht wordt dat honderd
duizenden buitenlanders, voor
al Duitsers, de paasdagen in
Nederland doorbrengen. Vooral
op de noord-zuid- en de oost-
west-routes kunnen daardoor
files ontstaan, zoals de Al (Hen
gelo-Amersfoort), A2 (Amster
dam-Eindhoven-Maastricht),
A12 (Utrecht-Arnhem-Duitse
grens) en de A67 (Eindhoven-
Venlo).
Bij mooi weer worden ook
volle wegen verwacht richting
kust en de Veluwe. Geliefde pu
bliekstrekkers met Pasen zijn
onder meer de Keukenhof in
Lisse, de Efteling in Kaatsheuvel
en het circuit in Zandvoort.
Maandagmiddag- en avond
(Tweede Paasdag) wordt het
verkeersbeeld vooral gedomi
neerd door terugkerende vakan
tiegangers.
Naar schatting 500.000 Ne
derlanders brengen de paasda
gen door in vakantiecentra. On
geveer 200.000 van hen gaan
naar buitenlandse bestemm-
mingen, vooral in Duitsland.
België en Luxemburg.
Industrie loopt zich warm op conferentie over nieuwe groeimarkt
den haag henk van lierop
Het inkrimpen van de land
bouw veroorzaakt volgens Slan
gen een fors verlies 'aan arbeids
plaatsen. „Voor elke boer die
verdwijnt, verdwijnt een ar
beidsplaats in de agrarische ver
werkende industrie. Het ont
trekken van grond aan de pro-
duktie-kost op termijn 7.000 tot
13.000 arbeidsplaatsen."
Het kabinet gaat ervan uit
voor de aankoop van land
bouwgrond circa 40.000 gulden
per hectare nodig is. De komen
de 25 jaar moet jaarlijks 6.000
hectare worden verworven.
Daar komen de kosten voor in
richting en beheer nog bij. Vol
gens Slangen is die inschatting
veel te laag. „Boeren laten zich
niet zomaar uitkopen. Als je als
overheid moet gaan onteige
nen, komen de kosten tenmin
ste twee keer zo hoog te liggen."
Sportschoenen voor ouderen. Twintig jaar geleden zou
het idee worden weggehoond. Inmiddels is het een
commercieel succes in Amerika. De krasse knarren zijn
in opmars en de industrie loopt zich alvast warm voor
een nieuwe groeimarkt.
Er wordt nagedacht over nieuwe stofzuigers, die de
voordelen van de 'kruimeldief en de ouderwetse stoere
zware zuiger in zich verenigen. En de oudere van nu
neemt geen genoegen met een keukenmes met een ex
tra dik handvat om groente of vlees aan mootjes te hak
ken, maar wil een heuse keukenmachine.
Nederland telde in 1990 nog 3,4 miljoen 55 plussers,
of wel 22 procent van de totale bevolking. Over 20 jaar
zijn dat er 4.7 miljoen, 28 procent van de bevolking. Het
totale vrij beffteedbaar inkomen van deze ouderen
neemt toe van 80 miljard gulden in 1990 tot 120 miljard
in 2010, of wel tot ongeveer eenderde van het totale
vrije besteedbare inkomen.
Een groeimarkt, maar wel een lastige. De inkomens
verschillen tussen bejaarden onderling zullen toene
men. Hoe de gezondheid en de levensstijl zich ontwik
kelen, laat zich moeilijk voorspellen. Bedrijven die
nieuwe produkten ontwikkelen, lopen een grote kans
daarbij kostbare fouten te maken. Daardoor is behoefte
ontstaan aan een klankbord.
Het afstemmen van vraag en aanbod staat morgen
centraal in een conferentie onder leiding van mr.dr.
GA Wagner, gepensioneerd Shell-topman en erkend
goeroe over de toekomst van de industrie. Aan de con
ferentie doen ouderen en bedrijven mee, maar ook in
stituten als TNO, woningcoöperaties en zorginstellin
gen. Mogelijk wordt dit de aanzet tot een permanent
overlegorgaan, waarvoor de overheid geld wil uittrek
ken.
Het beeld van de oudere die tevreden uitziet naar zijn
opname in bejaardenhuis Avondzon klopt al lang niet
meer. Van de huidige 3.4 miljoen 55-plussers woont 92
procent zelfstandig en de Wens om zelfstandig te blij
ven wonen neemt alleen maar toe. Als ouderen al wil
len verhuizen, wil slechts één op de twintig naar een
bejaardenhuis. Er is dus behoefte aan goede woningen,
die toegankelijk en gelijkvloers zijn met alarmeringssys
temen, aangepaste keukens en sanitair, maar ook anti-
slipvloeren. Ook zal er behoefte zijn aan aangepast
meubilair, meer en betere verlichting en niet te verge
ten handig inklapbaar logeer-meubilair voor de (klein
kinderen.
De ministeries van VROM (volkshuisvesting) en WVC
(ouderen) zijn betrokken bij de conferentie, maar de
organisatie berust bij Economische Zaken (bedrijfsle
ven). Regelingen die voor de zorg van ouderen van be
lang zijn worden steeds meer gedecentraliseerd. Dat
houdt ook in dat niet langer centraal in Den Haag aller
lei kwaliteitseisen worden opgesteld waaraan diensten
en produkten moeten voldoen. In de toekomst wordt
dat in gemeenten bepaald en het is te verwachten dat
er dan commissies of gebruikersgroepen zullen ont
staan die de produkten kritisch beoordelen. Zo is er al
een keurmerk, een 'seniorenlabel', ontwikkeld voor wo
ningen.
Bedrijven spelen graag op de ontwikkelingen met
produkten als de aangepaste blikopeners, stofzuigers of
trapkruk. Maar ook met stabiele strijkplanken, beter af
leesbare wekkers, kleine koffiezetapparaten en straal
kachels. Complete produktlijnen worden doorgelicht
op gebruikersgemak. En dat leidt tot opmerkelijke suc
cessen.
Het bureau Willems en Van den Wildenburg noemt
er enkele in het rapport Marktverkenning Ouderen
technologie dat tijdens de conferentie wordt gepresen
teerd. Philips bijvoorbeeld, heeft strijkijzers voorzien
van een automatische afslag bij stilstand. Dat was im
mers ideaal voor vergeetachtige ouderert, maar het
bleek ook een oplossing voor druk bezette mensen die
steeds worden lastig gevallen door huisbel of telefoon.
Inmiddels kent Philips de Easyline, een reeks van pro
dukten van wekkerradio's tot cassetterecorders die uit
blinkt in bedieningsgemak en die door het ontwerp ook
goed aanslaat bij twintigers en dertigers.
Daarmee is tevens een probleem geschetst waarmee
het bedrijfsleven te maken zal krijgen. Het DAF-je werd
door het 'pientere pookje' gezien als een auto voor ou
de sukkelaars. Hier ligt dus een grote uitdaging voor de
uitvinders van het Zwitser-I>even gevoel, de reclame
makers: oud verkoopt slecht. De scheidslijn tussen pro
dukten voor ouderen en massaprodukten zal vager
worden. Geen Tafeltje-riekje maar home-catering. Een
verhoogd toilet wordt een toilet, waarop men normaal
kan zitten. In de reclame worden produkten niet door
grijsaards aangeprezen, maar door vlotte veertigers.
Een mens is zo oud als hij zich voelt. Uit onderzoek
blijkt dat een oudere zich al gauw een jaar of vijftien
jonger voelt en dus vooral ontvankelijk is voor een
boodschap van een oudere jongere.
