Bosnische Serviërs
wijzen federatie af
Buitenland
reorganiseerde misdaad
achter EU-fraude'
ïvrijdingsactie leger in
triname eist toch levens
Oeki^aïners verwachten weinig van verkiezingen dit weekeinde
Koningin inspecteert juwelen
Gasexplosie veegt huizen van aardbodem
inton maakt documenten
n belasting openbaar
Alsnog akkoord tussen
Somalische clanleiders
Etnisch geweld woekert voort in Burundi
Kohl: 'Ik wil er niet
bij zijn in Normandië'
IDAG 25 MAART 1994
7
el voor priester wegens misbruik kind
feld» Een rechtbank in het Duitse Krefeld heeft gisteren een
ester tot vier jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens mis-
lik van een 9-jarig misdienaartje. De 54-jarige man werd
luldig bevonden aan het plegen van anale seks met de jon-
juitti, het tonen van pornofilms en dia's en het maken van foto's
marl zichzelf en de jongen.
•zege
Brusselse burgemeester stapt op
■SSel Na een week stilzwijgen heeft de Brusselse burgemees-
n. a,Demaret gisteren de knoop doorgehakt en ontslag genomen,
j ar_T een nieuwe burgervader komt, is onduidelijk. De socialisti-
chte e wethouder Thielemans neemt voorlopig waar. De 56-jarige
maret, die in juli 1993 burgemeester werd, maakte zich vorige
e Y^?k onmogelijk door een interview waarin hij de rechterlijke
cht en de paus („Wie is die man die nog niet eens een con-
mil W06t 10 Beruiken") belachelijk maakte.
is Britse toeristen omgekomen
karest Zes Britse toeristen en een Roemeense piloot zijn gis-
?n omgekomen toen de helikopter waarin zij zaten neerstort
en ii de buurt van Poiana Brasov in het centrale deel van Roe-
nië. De oorzaak van het ongeluk is nog niet bekend.
dei
xlental vliegramp VS loopt op tot 20
inccHHINCTQN* BiJ c'e botsing tussen twee militaire vliegtuigen
r 73<?nsc'a8 boven de luchtmachtbasis Pope in de Amerikaanse
lim North Carolina zijn twintig personen omgekomen en 122
Sp/ond geraakt. Het onderzoek naar de oorzaak van de ramp
Lp |ft nog niets opgeleverd,
nemi
,el ipitcin zette verstekelingen overboord
ssie. 1
elan? Orleans Een Amerikaanse sleepbootkapitein is gisteren
Dorgeklaagd wegens doodslag omdat hij drie verstekelingen
belairboord had gezet in de Caribische Zee terwijl er haaien rond
er Eummen. De lichamen van de drie verstekelingen, allen Guya-
ezit i, zijn nooit gevonden.
ng v,
drai
el peter de vries
■SPONDENT
0 de met Europese subsidies
i0 :eds vaker het werk van de
10 'aniseerde misdaad. De
'q ivisie van financiële be-
,0 scriminelen' maakt gebruik
i0 het verdwijnen van de
0 .controles in Europa en
'0 iet feit dat de twaalf lidsta-
jan de EU hun strijd tegen
io aude slecht op elkaar af
men.
t schrijft de Europese
missie, het Brusselse dage-
qpestuur van de EU, in het
lAKfx-pn gepubliceerde jaarver-
vk >ver de strijd tegen geknoei
puropese subsidies en hef-
JO n. Brussel constateert dat
30 antal aangiftes van gerom-
'0 i'n alleen al de landbouw-
jq T vorig jaar is gestegen van
10
30 1
duizend naar 1300. Daarbij is de
omvang van de ontdekte land-
bouwfraude opgelopen van 250
tot 550 miljoen gulden. Volgens
grove schattingen gaat circa
tien procent van het jaarbudget
van 145 miljard gulden van de
Europese Unie op aan fraude en
onregelmatigheden.
De Europese Commissie er
kent dat het verdwijnen van de
grenscontroles in Europa de ge
organiseerde misdaad een bijna
niet te missen kans op fraude
heeft gegeven. Gerommel met
EU-subsidies wordt namelijk
overal anders behandeld en
wordt in verschillende lidstaten
veel lichter bestraft dan geknoei
met nationale subsidies. Van
die mazen in de wet profiteren
internationaal opererende ben
des via vaak 'uiterst vindingrijke
en uitgekookte netwerken'.
IARIBO» ANP
t bevrijdingsactie van de 26
:elde werknemers van het
etbedrijf Suralco door het
aamse leger zijn vermoe-
vijf of zes doden gevallen,
erklaarden defensieminis-
ilds en de legerleiding van
ame gisteren op een pers-
rentie. Eerder hadden de
pamse autoriteiten slechts
edeeld dat er 'vuurcontact'
•40 vjctón AFP-Rtr
LEN
nerikaanse president Clin-
?eft gisteren aangekondigd
ij inzage zal geven in zijn
ingdocumenten vanaf
Hij wil zo aantonen dat hij
te verbergen heeft in de
pwater-affaire', die zijn
lentschap overschaduwt.
Ie papieren van zijn vrouw
y worden openbaar ge-
t.
ïwel de president tijdens
rsconferentie die hij giste-
leid de aandacht probeer-
rbod export
al in maak
Ben wereldwijd verbod in
Dp uitvoer van milieuver-
nigend afval. Dat is giste-
Bsloten op de laatste dag
,:i bijeenkomst van landen
S GEL' zogenaamde 'Basel Con-
in Genève. De industrie-
wissei -| zjjn straks verplicht hun
1 '®2g elijk vuilnis in eigen huis
5 29 lietigen of opnieuw te ge-
1,310 !n-
27,15 laatste verzet tegen afval-
09,80 r kwam van de Verenigde
2^® Canada en Australië. De
3135 1 van de EU, met inbegrip
0 67 uitsland de grootste af-
21,50 lorteur leken bereid
2 60 Dllectief neer te leggen bij
esluit van de ontwikke-
2<5 40 ;nden hun grenzen te slui-
15 70 'or de vaak lucratieve in-
1.00 an afval uit de rijke indus-
127 den. Nederland kon in
2°20^ nog 110.000 ton onge-
29'75 afval buiten de grenzen
kiev dieperik kramers
Oekraïne gaat zondag naar de stembus om een
nieuw parlement te kiezen. Het verkiezingssys
teem is echter zo ingewikkeld dat het nog maar
de vraag is of er wel een parlement kan worden
gekozen.
Aan kandidaten geen gebrek in Oekraïne. Liefst
5.833 mensen hopen één van de 450 zetels in de
Verchovnaja Rada (opperste raad) te bemachti
gen. De hamvraag is alleen of er wel genoeg kie
zers zijn: het lijkt wel alsof de wetgevers alles
hebben gedaan om de verkiezingen zo onover
zichtelijk mogelijk te maken. In sommige distric
ten moet de bevolking uit bijna dertig namen
kiezen. Veel kandidaten zijn net als in de Sovjet-
tijd voorgedragen door arbeiderscollectieven.
Hoewel er bijna dertig partijen meedoen, is on
geveer 80 procent van de kandidaten (al dan niet
in naam) onafhankelijk. De democratische op
positie had erop aangedrongen dat tenminste de
helft van de zetels via landelijke partijlijsten
werd gekozen, maar daar wilde de heersende
kaste van oude en nieuwe nomenklatoera niet
aan. De verkiezingen zijn niet bedoeld om de
weg vrij te maken voor hervormingen.
Veel kiezers en waarnemers verwachten dat een
nieuw parlement niet veel beter dan het vorige
zal zijn. Als gevolg van het districtenstelsel wordt
het een gefragmenteerde volksvertegenwoordi
ging. waarbij regionale belangen zwaarder we
gen dan nationale. De Krim. dat toenadering tot
Rusland nastreeft, en de oostelijke Donbass hou
den tegelijk met de verkiezingen eigen referen
dums over meer plaatselijke bevoegdheden.
In het gerussificeerde Oost-Oekraïne hopen de
'rode directeuren' van staatsfabrieken en -boer
derijen hun macht te bestendigen. Naar ver
wachting zal het Interregionale Hervormings-
blok van ex-premier Koetsjma het hier goed
doen. Koetsjma pleit voor nauwere banden met
het GOS om uit de crisis te raken. Van een
toenadering naar Moskou willen de nationalis
ten en democraten in het Westen niets weten.
Het is nog onzeker of de verkiezingen überhaupt
wel een parlement opleveren. Waar nodig vindt
op 10 april een tweede ronde plaats tussen de
twee best geplaatste kandidaten uit de eerste
ronde. De winnaar moet dan wel een kwart van
de stemmen van alle kiesgerechtigden binnen
halen. Daarom houdt men er nu al rekening
mee dat heel wat zetels in de nieuwe Raad onbe
zet blijven. Er moeten minstens driehonderd af
gevaardigden vooreen rompparlement worden
gekozen. Als dat aantal niet wordt gehaald, is er
geen opperste raad en kan er ook geen regering
worden gevormd.
Dit bizarre scenario kan de machtsstrijd binnen
de Partij van de Macht, de bijnaam van de no
menklatoera in het parlement, verder aanscher
pen. De afgelopen dagen heeft president
Kravtsjoek herhaaldelijk laten doorschemeren
dat hij zonodig alle macht naar zich zal toetrek
ken om de machtscrisis le bezweren. Gemaks
halve wil hij dan de presidentsverkiezingen uit
stellen die in juni moeten plaatsvinden. Zo'n cri
sis bfcdt Kravtsjoek de kans een sterk uitvoerend
gezag in te stellen, iets dat hem tot dusverre niet
is gelukt.
De spelletjes met de verkiezingen hebben het
vertrouwen van de kiezers in het Oekraïnse poli
tieke systeem niet vergroot. De eerste ronde op
zondag wordt een spel zonder winnaars, zo heet
het in Kiev.
Turkije levert 2.700 manschappen aan VN-vredesmacht
Het parlement van de niet-erkende Bosnisch-Servische
Republiek heeft gisteren aansluiting bij een nieuwe fede
ratie van Kroaten en moslims in Bosnië afgewezen. Het
parlement' liet in een verklaring weten al te hebben ge
kozen voor een onafhankelijke Servische republiek,
waardoor aansluiting bij een nieuwe federatie onmoge
lijk is. De moslim-Kroatische federatie kwam tot stand na
bemiddeling van Rusland en de Verenigde Staten.
SARAJEVO-ANKARA Rtr-AP-AFP
Het doel van de Bosnische Ser
viërs is aansluiting bij Servië en
andere door Serviërs bevolkte
gebieden, aldus de verklaring
van het parlement. Daarmee
wordt verwezen naar Krajina,
een gebied in het zuiden van
Kroatië dat in handen is van op
standige Serviërs. Het parle
ment besloot verder dat er niet
meer zal worden onderhandeld
over een staakt-het-vuren in
Bosnië zolang de internationale
sancties tegen Servië niet zijn
opgeheven.
Het Rode Kruis is erin ge
slaagd een konvooi met 60 ton
voedsel en medicijnen in
Maglaj te krijgen, daags nadat
een VN-konvooi door Servische
strijders was geplunderd. Het
was voor het eerst sinds oktober
dat het Rode Kruis Maglaj be
reikte.
Volgens Peter Kessler, woord
voerder in Bosnië van het Hoge
Commissariaat voor de Vluch
telingen van de Verenigde Na
ties (Unhcr). was de plundering
het werk van een op eigen hout
je opererende Servische com
mandant. De manschappen van
deze afvallige militair hadden
de Deense chauffeurs van de
VN-vrachtwagens geterrori
seerd, zei Kessler.
De Bosnisch-Servische leider
Karadzic is tegen het sturen van
Turkse VN-troepen naar Bosnië.
Het opnemen van Turkse mili
tairen in de vredesmacht zal
een 'gevaarlijk precedent'
scheppen. Het zal volgens hem
het risico van een uitbreiding
van de oorlog in het gebied ver
groten.
Turkije maakte gisteren be
kend in totaal 2.700 militairen
te leveren voor de VN-vredes-
macht in Bosnië. De Turkse
troepenmacht zal bestaan uit
1.200 infanteriesoldaten, 1.000
logistieke manschappen en 500
genietroepen. Aanvankelijk was
sprake van duizend Turkse VN-
militairen.
De Griekse regering heeft ont
stemd gereageerd op het besluit
van de Veiligheidsraad Turken
in te zetten voor de VN-vredes
macht. Athene had erop aange
drongen geen militairen uit het
buurland te accepteren. Gister
middag gingen in Athene de ge
ruchten dat de Grieken als te
genzet ook militairen zouden
willen sturen. Minister Papouli-
as (buitenlandse zaken) sprak
dat later resoluut tegen.
londen De Londense Tower trekt jaarlijks twee mil
joen bezoekers, die allemaal een blik willen werpen
op de kroonjuwelen. Dat leidde tot enorme wachttij
den en ontevreden toeristen. De Britten hebben
daarom besloten om de tentoonstelling van de
schatten opnieuw in te richten. De juwelen zijn nu
beter uitgestald, zodat meer mensen 20.000 per
dag een kijkje kunnen nemen. Nieuw is bijvoor
beeld de lopende band die werd aangelegd om de
bezoekers geleidelijk maar voortvarend langs de ex
positie te leiden. Gisteren was koningin Elizabeth de
eerste die de nieuwe juwelententoonstelling kwam
bewonderen. Zij hoefde niet op de lopende band te
staan maar mocht in haar eigen tempo langs de vitri
nes lopen. FOTO EPA
was geweest en dat militairen
en gegijzelden ongedeerd wa
ren gebleven.
Bij de bevrijdingsactie zijn
geen arrestaties verricht, omdat
de leden van het Surinaams Be-
vrijdings Front (SLF) op de
vlucht zijn geslagen. De Afo-
baka-dam en de omgeving van
de waterkrachtcentrale staan nu
onder controle van het leger,
dat het gebied 'zuivert'.
de te sturen in de richting van
belangrijke onderwerpen van
binnenlands en buitenlands be
leid, bleven verslaggevers vra
gen naar de affaire. Die betreft
een mislukte grondspeculatie
en het faillissement van een
spaarbank in Arkansas ten tijde
dat hij in deze staat gouverneur
was en die de belastingbetaler
60 miljoen dollar kostte.
Zijn inkomstenverklaringen
vanaf 1980 waren al gepubli
ceerd tijdens zijn verlaezings-
campagne.
Scepsis over uitvoering overeenkomst
edison Chaos in Edison in de Amerikaanse staat New Yersey. Daar explodeerde gisteren een gaspijpleiding die vlak langs een complex met dertig
appartementen liep. Bij de explosie kwam een persoon om het leven en vielen vijftig gewonden. De oorzaak van het gaslek is nog niet bekend.
FOTO REUTER
ACHTERGROND
NAIROBI FRANS VAN DEN HOUDT CORRESPONDENT AFRIKA
NAIROBI FRANS VAN DEN HOUDT
CORRESPONDENT AFRIKA
De twee machtigste Somalische
clanleiders Aideed en Ali Mahdi
hebben gisteren alsnog een
nieuw vredesakkoord onderte
kend. Net toen iedereen zich
had neergelegd bij de misluk
king van het overleg in Nairobi,
bleken beide heren en de lei
ders van de andere 13 Somali
sche partijen het eens te zijn ge
worden over een wapenstil
stand, een vrijwillige ontwape
ning en de vorming van een
nieuw centraal gezag voor hun
land. De ondertekening van de
overeenkomst vond plaats 24
uur voordat de laatste Ameri
kaanse militairen uit Somalië
vertrekken.
De 15 clanleiders hebben ver
der afgesproken om op 15 april
bij elkaar te komen in de Soma
lische hoofdstad Mogadishu om
voorbereidingen te treffen voor
een nationale verzoeningscon
ferentie, die een maand later
dient plaats te vinden. Op die
conferentie moeten de leiders
het eens zien te worden over de
vorming van een interim-rege
ring en diens premier en wie als
president en vice-president de
overgangsperiode dienen te lei
den.
Een van de zwaarste taken
waarvoor de leiders zich nu ge
plaatst zien. is de ontwapening
van hun aanhang, bandieten en
burgers. Een Aideed-woord-
voerder gaf gisteren al aan dat
dat onderdeel van het vredesak
koord waarschijnlijk pas zal
worden aangepakt als er een in-
teritn-bestuuris.
De ondertekening van het ak
koord in Nairobi werd door de
Somalische leiders bezegeld
met omhelzingen en verzoe
nende woorden, waarmee de
indruk werd gewekt dat nu alles
koek en ei is tussen de krijgshe
ren die elkaar drie jaar lang
hebben bestreden en hun land
zd goed als helemaal de afgrond
hebben ingeduwd.
Enige scepsis is echter gebo
den. Het is namelijk precies een
jaar geleden dat in de Ethiopi
sche hoofdstad Addis Abeba
een gelijksoortig akkoord tot
stand kwam. hetgeen nimmer is
uitgevoerd. Ook toen waren het
de Verenigde Naties die nogal
wat druk uitoefenden op de
clanleiders, en volgens waarne
mers is het nu juist die druk om
snel een overeenkomst in elkaar
te timmeren die on-Somalisch
is en uiteindelijk een averechts
effect heeft.
Op dit moment staan de Tutsi's en Hutu's elkaar naar
het leven in drie wijken van de hoofdstad Bujumbura.
De rest van de stad en het land zijn tot dusver rustig
geblev en. Maar voor hoe lang nog? De regering van
president Ntaryamira toont weinig daadkracht, die juist
zo noodzakelijk is om de opleving van het
stammengeweld de kop in te drukken. Ministers slaan
op de vlucht of duiken onder.
„De regering zit met de handen in het haar", zegt een
Belgische diplomaat in Bujumbura. „De president stuurt
eerst de veiligheidstroepen naar de wijken om de orde te
herstellen en burgers te ontwapenen en roept ze
vervolgens weer terug omdat ze ontsporen. Het
ontbreekt het huidige regime aan een coherent beleid,
maar alleen met zo'n beleid kunnen rust en orde
worden hersteld. De president dient ook meer greep te
krijgen op het overheidsapparaat, dat niet werkt.
Ambtenaren doen wat ze willen en blijven vaak gewoon
thuis."
De belangrijkste en zwaarste taak waarmee het
Ntaryamira-regime zit opgescheept, is de benadering
van het leger. Het zijn tenslotte de strijdkrachten die
verantwoordelijk zijn voor de ijzingwekkende
bloedbaden en de opleving van de haat tussen de Hutu-
en T utsi-gemeenschappen.
Het bloed blijft vloeien in het Oostafrikaanse Burundi,
de etnische brandhaarden blijken niet te blussen. De
kans dat Tutsi's en Hutu's ooit vreedzaam naast elkaar
kunnen leven wordt met de dag kleiner.
Toen de in juni democratisch gekozen eerste Hutu-
president Melchior Ndadaye aankondigde de bezem
door het leger te halen om een balans tussen Hutu- en
Tutsi-soldaten te bewerkstelligen, kwam de harde kem
van Tutsi's binnen het leger in het geweer.
De Tutsi's domineren van oudsher het leger en een
aantasting van die hegemonie de Tutsi's maken met
slechts 14 procent van de bevolking de dienst uit in
Burundi zou betekenen dat zij ook hun overheersing
binnen andere geledingen van het overheidsapparaat
zouden kwijtraken.
Om dat te voorkomen grepen de militairen in oktober
vorig jaar in, doodden Ndadaye en een aantal van zijn
ministers en ontketenden daarmee het nog steeds niet
geluwde etnische geweld. In de eerste weken kostte dit
aan 100.000 mensen het leven, terwijl 800.000
Burundezen naar buurlanden vluchten. Twee weken
geleden vond het leger het kennelijk tijd worden om de
Hutu's opnieuw een lesje te leren en onder het mom van
een ontwapeningsactie werden in een wijk van
Bujumbura 200 mensen afgeslacht.
Toen datzelfde leger afgelopen weekeinde opnieuw werd
ingezet om wapens op te sporen in de door Hutu's
bevolkte wijken van Bujumbura bleken de Hutu's zich
bewapend te hebben met niet alleen hun traditionele
kapmessen en speren, maar ook met lichte vuurwapens
en granaten. De militairen sloegen opnieuw hard en
bloedig toe.
De geschiedenis van Burundi is doorspekt met dit soort
massaslachtingen, maar de Hutu's hadden gehoopt dat
met hun overwinning in de verkiezingen van vorig jaar
op democratische wijze een eind gemaakt kon worden
aan de etnische ongelijkheid die hieraan ten grondslag
ligt. Maar het is inmiddels duidelijk geworden dat
stembuswinst en'uitoefening van de macht alleen niet
voldoende zijn om greep op het leger te krijgen.
Wat in het voordeel van de huidige I lutu-president
Ntaryamira werkt, is het feit dat de Tutsi's er langzaam
aan achter zijn gekomen dat ze niet meer zo
onaantastbaar zijn als in het verleden. Ook zij zijn niet
langer veilig en zijn de afgelopen maanden ook in groten
getale gevlucht en gedood. Misschien dat hierdoor de zo
hoogst noodzakelijke gelijkheid van beide stammen in
zowel het leger als de rest van de samenleving kan
worden verwezenlijkt.
BERLUN HANS HOOGENDUK
LONDEN CEES VAN ZWEEDEN
„Ik begrijp de discussie over
mijn eventuele deelname aan
de D-Day herdenking op 6 juni
absoluut niet. Op geen enkel
moment en bij geen enkele ge
legenheid heb ik geprobeerd
een uitnodiging te krijgen. En ik
heb steeds duidelijk gemaakt
dat indien een uitnodiging zou
komen, ik deze niet zou aanne
men. Mijn aanwezigheid bij een
dergelijke herdenking zou niet
op zijn plaats zijn".
Dat zei de Duitse kanselier
Helmut Kohl op een persconfe
rentie. De Franse president Mit
terrand komt op 8 juni naar
Heidelberg om samen met Kohl
tijdens een 'feest van de jeugd'
de volgens de kanselier
'prachtige' Frans-Duitse vriend
schap te vieren.
Inmiddels is in Groot-Brittan-
nië commotie ontstaan over het
voorstel van premier Major om
volgend jaar bij de vijftigjarige
herdenking van het einde van
de Tweede Wereldoorlog ook de
Duitsers uit te nodigen. De Brit
se pers maakte er echter uit op
dat Duitse veteranen welkom
waren en kreeg visioenen van
door Londen marcherende
voormalige SS-ers. Dat heeft
Major echter nooit gesugge
reerd.
„Alleen al de gedachte dat
voormalige SS'ers in uniform
door Westminster zouden kun
nen marcheren, geeft aan hoe
slecht de Britse media over mijn
land zijn geïnformeerd",
schamperde een Duitse corres
pondent in Londen. „Het SS-
uniform is in Duitsland zelfver-
boden".
