Woedende reacties
over besluit HSL
Milieubeweging: flitstrein
doodsteek voor de natuur
baas
Boze Patijn pakt
de CD hard aan
Randstad
natuurschoon
Minuut stilte voor de HSL
Qigen
Baal MM
STRESS
STRESS
ZATERDAG 19 MAART 1994
Ook besluitvorming moet flitsend
den haag Nu het kabinet zijn voorkeur heeft uitgesproken over
het tracé van de HSL, is het wachten op de begeleidende nota's
die het hoe en waarom duidelijk maken. Als die stapels stukken
begin mei netjes gedrukt zijn, liggen ze twaalf weken ter inzage.
Ook komen er tussen half mei en half juli voorlichtingsavonden.
In maart volgt een eventueel aangepast kabinetsvoorstel, waar
het parlement zich in de zomer of de herfst van volgend jaar
over buigt. Na de parlementaire goedkeuring, volgt een ont
werp-tracébesluit waarin het tracé tot op de millimeter is vastge
legd. Dan volgt opnieuw een inspraakronde. Dat moet uitmon
den in een definitief besluit over het tracé'. Burgers, gemeenten
en provincie kunnen dan alleen nog protesteren bij de Raad van
State. Ook de Kamer kan worden ingeschakeld. Als dat allemaal
niets uithaalt, is het besluit in 1997 onherroepelijk en kan grond
zonodig worden onteigend.
TGV, HSL of HST
parus De flitstrein wordt afgekort als TGV of HST. afkortingen
van het Franse Train a Grande Vitesse en het Nederlandse Hoge
Snelheids Trein. Als die flitstrein een nieuw spoor krijgt, zoals
het kabinet nu heeft voorgesteld, heet dat nieuwe spoor HSL. En
dat is weer een afkorting van Hoge Snelheids Lijn.
Vanaf 1996 gaat de TGV over bestaand spoor razen. Dat hebben
de NS afgesproken met de spoorwegen van België en Parijs: de
snelle lijn tussen Parijs en Brussel is dan klaar, waardoor de reis
tijd tussen Amsterdam en Parijs nog maar 4 uur en tien
bedraagt. Die bedraagt nu ruim zes uur. Als het hele i
ject klaar is, wordt de reistijd ruim drie uur.
TGV niet meer zo luxe
utrecht Flitstreinen kunnen op rechte en lange stukken een
snelheid van 300 kilometer per uur halen. Bij de eerste presenta
ties, in 1991, werden ze voorgesteld als ware luxe-dieren voor de
zakenreiziger. TV's in de stoelen van de voorganger, faxen en te
lefoons binnen handbereik en een eerste-klas restaurant naast
de eerste klas coupés. Inmiddels is gemeenschappelijk gebruik
het toverwoord geworden: niet te veel telefoons, een paar baby
kamers en hier en daar misschien een TV. Reizigers eerste klas
krijgen geen eerste klas restaurant, maar hapjes, drankjes of
maaltijden op hun plaats. Dat is dan wel kersvers. ,,Ons eten
heeft niet dagen in plastic gezeten, maar wordt aangevoerd vlak
voor de trein vertrekt. Dat komt de bakker nog net even langs
met knapperige broodjes", aldus de NS.
Goedkoper naar Parijs
leiden Als het even meezit, maakt de TGV een retourtje Parijs
goedkoper voor de gewone burger. Zeker als-ie zijn reisje ruim
van tevoren boekt op 'weinig gevraagde uren'. De NS denken
dan toe te kunnen met een prijs van 215 gulden voor een retour
tje, tegen 247 gulden nu. De zakenman moet die tariefsverlaging
mogelijk maken. Hij dient namelijk wat meer te gaan betalen:
zo'n 455 gulden voor een retourtje eersteklas, een kleine hon
derd gulden meer dan nu. Met die prijs is de zakenman 400 tot
500 gulden goedkoper uit dan in de dure businessclassin het
vliegtuig en even duur als in de simpele touristclcgs.
Nederland laat met flitstrein
den haag Nederland is pas laat aan de TGV begonnen. Japan
heeft al dertig jaar een snelle trein en Frankrijk is de laatste tien
jaar druk bezig een web van snelle treinen rond Parijs te spin
nen. Nederland ging pas met Frankrijk, België en Duitsland pra
ten nadat de drie in 1984 aantoonden dat een lijn tussen Parijs,
Brussel en Keulen levensvatbaar is. Twee jaar later werd vastge
steld dat het stuk boven Brussel eigenlijk niet rendabel is. Maar
toch spraken de vier landen af dat er een netwerk van snelle trei
nen moest komen tussen Parijs, Frankfurt, Brussel en Amster
dam. Ook Londen kon een aansluiting krijgen, via het Franse
Lille en de Kanaaltunnel. Je kunt dan in vier uur van Amsterdam
naar Londen snellen. Er moet dan wel overal flitsspoor komen
en ook de Engelsen zijn daar niet zo voor te porren.
Duur spoor is goedkoop
leiden Om de landen te stimuleren om snelle lijnen voor de
snelle treinen aan te leggen, bedachten spoorwegen een formule
met boetes voor landen die de TGV langer onderweg laten zijn
dan afgesproken. Voor iedere zes minuten die de trein daardoor
verliest, krijgt een land een procent minder opbrengst. Voor Ne
derland werkt dat als volgt: als in 1998 het beloofde nieuwe
spoor tussen de Belgische grens en Rotterdam er niet ligt, krijgt
ons land niet de overeengekomen 27 tot 28 procent van de op
brengsten van de kaartverkoop, maar drie tot vier procent min
der.
Aan de andere kant kan Nederland drie procent meer krijgen
door ook tussen Rotterdam en Schiphol 50 kilometer nieuw
spoor aan te leggen. Niet voor niets hebben de spoorwegen bij
de regering bedongen dat ze zich uit het TGV-project mogen te
rugtrekken als er geen nieuw spoor wordt aangelegd, voor naar
schatting 5,7 miljard gulden. De regering geeft dan een deel van
de aanschafkosten van de treinen terug.
Voor- en tegenstanders
Komen de meeste tegenstanders van het 'platteland',
waar de TGV zonder stoppen doorheen raast, een stad als Am
sterdam is heel erg voor een nieuwe lijn. Samen met de provin
cie Noord-Holland, Schiphol en de Kamers van Koophandel in
de regio liet de stad het Nederlands Economisch Instituut (NEI)
onderzoeken hoe belangrijk de lijn is. Hèèl belangrijk, ontdekte
dat NEL Schiphol kan echt uitgroeien tot een Main port als Rot
terdam zo 'dichtbij' komt te liggen, terwijl ook het beurs- en
congreswezen in het noordelijk deel van de Randstad een im
puls zou kunnen krijgen. Zonder HSL zou de regio minder groei
en en duizenden mensen minder aan het werk helpen. Ook Den
Haag pleitte met dergelijke argumenten voor een eigen halte. De
gemeente is niet tevreden met het nieuwste plan om enkele flit
streinen per etmaal te sturen naar dé congres- en regeringsstad
van Nederland.
'Dit is een trieste dag, maar we zullen vechten
Gemeentebestuurders in de Leidse regio reageren teleur
gesteld en woedend op het besluit de flitstrein door het
Groene Hart te laten rijden. De toon van de reacties is ui
termate hard. Er is geen enkel begrip over het besluit en
het kabinet wordt een hypocriete politiek rond het Groen
Hart verweten.
minst tevreden. De boeren in de
Achthovenerpolder krijgen de
trein over hun land. „En met
het grootste gemak worden met
de HSL polders vernield. Pol
ders die eerst zo nodig gespaard
moesten worden. We mogen
niet bouwen, geen puin storten,
kortom niets doen omdat het
landschappelijk zo bijzonder
zou zijn. Nu opeens niet meer."
Zowel Huigen als de burge
meesters van Rijnwoude en
Alkemade vragen zich af 'hoe je
een dergelijk besluit aan de bur
gers moet uitleggen'. Wethou
der P. van de Werf van Rijnwou
de verzuchtte gisteravond: „Die
trein rijdt over een hoge dijk
door de polder op de hoogte
van de kruinen van de Bent
woud-bomen. We moeten zo
nodig een bos aanleggen om
natuur te maken, maar datzelf
de bos wordt door een 'natuur-
verwoester' doorsneden. Onbe
grijpelijk. Dit is een trieste dag.
Maar we staan op scherp. We
zullen vechten".
Gezwets
Burgemeester Boelen van zijn
_r ie neld éfl
jiaar spoor je y
Provincie en gemeenten in de
regio houden onverkort vast
aan het gebruik van de bestaan
de spoorlijn voor de hoge-snel-
heidstrein. Pas als dat onmoge
lijk blijkt, zijn zij bereid 'mee te
denken' over een nieuw tracé.
De provincie heeft TNO al op
dracht gegeven om te onder
zoeken of de bestaande spoor
lijn gebruikt kan worden. De ge
meenten in de Leidse regio pro
beren bij dit onderzoek aan te
sluiten. Mochten niet alle gege
vens hierdoor op tafel komen,
dan laten zij alsnog een eigen
onderzoek doen. „Er komt een
gedegen contra-expertise",
voorspelt wethouder C. Huigen
van leiderdorp.
J-Joewel de HSL langs Leider
dorp rijdt is de wethouder aller-
dorp is ook
'vol' tegenaan te gaan. "We
gaan de politiek flink bewerken.
Dit kabinet, de kabinetsforma
teur en het nieuwe kabinet
krijgt met ons van doen. Dit kan
zo niet." Boelen is met name
ontstemd over het. naar zijn
zeggen, volstrekt ontbreken van
goede argumenten om voor dit
tracé te kiezen. "Maij-Weggen
zwetst^ Ze erkent liet Groene
Hart te beschadigen maar zegt
blij te zijn dat er geen nieuwe
stations komen. Nonsens".
De enige bestuurder die nog
aan de onderhandelingstafel
wordt verwacht, burgemeester
Meerburg van Alkemade, is
daar niet blij mee. „Geen van
beide tracés zijn acceptabel.
Kies je de westelijke variant dan
heeft het hele dorp Rijpwetering
last van de trein, kies je de oos-
Actievoerders tegen de komst van de flitstrein werden niet toegelaten tot de persconferenties in Nieuwspoort
ei moesten op de gang blijven staan. foto holvast/mark i amers
tdijke dan verwordt Nieuwe
V\etering tot een enclave tussen
etn snelweg en een sneltrein."
Gedeputeerde T. Jansen (ver-
kter/WD) heeft het besluit zien
aaikomen en reageert neutraal.
"Wij blijven erbij dat het oude
spoor gebruikt moet worden,
totdat de onmogelijkheid daar-
van bewezen Is Als het TNO
onderzoek uitwijst dat het oude
spoor niet bruikbaar is, is Zuid-
I lolland bereid 'met een nieuwe
lijn mee te denken'. Jansen wil
dan in overleg met de provin
cies Noord-Holland en Brabant
en de betrokken gemeenten een
plan voor een nieuw tracé ma
ken. „En dat kan best een ande
re lijn zijn dan het nu gekozen
leiden tim brouwer de koning
Jaap Döll, de 50-jarige supporter van FC Lisse,
vecht dit weekend op zijn eigen manier tegen
de komst van de flitstrein. Hij zorgt er morgen
middag om twee uur voor, dat er één minuut
niet wordt gevoetbald op sportpark Ter Specke
in Lisse. Zowel zijn 'eigen' team als tegenstan
der ROAC '79 uit Rijpwetering stelt zich dan de
monstratief op in de middencirkel. Uit protest
tegen de fiistrein die door het dorp Rijpwetering
gaat razen.
„Het is tragisch voor dat dorpje", zegt Döll,
die gisteren burgemeester Meerburg van Alke
made verleidde tot het bijwonen van de nu al
gedenkwaardige wedstrijd in de vierde klasse
zondag.Als die trein ér komt, kunnen de inwo
ners van Rijpwetering beter naar Almere verhui
zen. En ik kan het weten, want ook al woon ik
zelf niet in Rijpwetering, ik wandel er geregeld
doorheen. Wat zal er bijvoorbeeld overblijven
van café De Vergulde Vos?"
„Gelukkig vond ik bij mijn eigen vereniging
meteen begrip voor het plan om één minuut
stilte in acht te nemen. Voorzitter Ben Huitema
verklaarde zich bereid om burgemeester Meer
burg welkom te heten. Op de spelers van FC Lis
se. die ik vanwege mijn vijftigste verjaardag een
wedstrijdbal schenk, kan ik eveneens rekenen.
En ROAC doet uiteraard van harte mee. Eigen
lijk hadden zij het voortouw voor zo'n actie
moeten nemen, maar ik denk dat ik wat meer
lef heb dan die jongens van ROAC."
monica wesseling
„De hoge-snelheidslijn is de
doodsteek voor het Groene
Hart. Het open gebied verdwijnt
delnitief, eentiende van de wei
devogels verliest zijn broed
plaats en zoogdieren houden te
weiiig leefruimte over. Het is
zielg dat de politiek niet meer
heeft weten de maken van zo-
geraamde Groene- H art beleid.
R. Kuperus, wetenschappelijk
medewerker, groene planvor
ming van het Centrum voor Mi
lieikunde ip Leiden is ontsteld
De een droomde altijd al
van een eigen bedrijf.
Voor een ander was het
ondernemerschap de
laatste mogelijkheid om
uit de werkloosheid te
komen. Een derde zag het
gat in de markt dat
niemand anders opviel.
Allemaal hebben ze
gemeen dat ze er voor
kozen hun eigen baas te
worden en een bedrijf te
beginnen. Vandaag:
Jacques Oyen, restaurator
van antieke meubelen in
Noordwijkerhout.
door het kabinetsbesluit de ho
ge-snelheidslijn toch door het
Groene Hart te leiden. „Die
snelle trein is so wie so nonsens,
maar als hij er al moet komen,
dan in elk geval niet over dit tra
cé. Die trein neemt de laatste
kans weg om met een blik op
oneindig, een eind te lopen of
fietsen door de polder."
De spoorlijn is voor zoogdie-
rière, verwacht de wetenschap
per. Marterachtigen zoals de
wezel, bunzing en hermelijn
houden een te klein
over. Ook voor reeët
kansen op gezond c
omdat uitwisseling i
kuddes niet meer i
Weidevogels krijgen het volgens
Kuperus nóg moeilijker. „De
laatste jaren is de Randstad
voor hen al steeds minder pret
tig vertoeven geweest. De trein
lakt
el la
efgebied
net anden
nogelijk is
onrust dat eentienc
broedgronden niet
meer zijn. Rampzalig."
Het besluit ligt er en volgen:
Kuperus is de enige manier on
de schade nog enigszins te bc
perken, het strikt toepassen var
het compensatiebeginsel. He
provinciebestuur van Zuid-Hol
land hanteert de regel dat als er
gens natuur verdwijnt door d<
aanleg van wegen of gebouwen
de
hikt
elder
worden 'teruggemaakt'.
Landbouwschap ontevreden 'Voor handwerk Uilige adem llOlUg
„De Centrum Democraten leve
ren geen enkele bijdrage aan
het oplossen van de woning
nood. maar hitsen alleen bevol
kingsgroepen tegen elkaar op.
Zondebokken zoeken voor de
problemen waarmee we te
kampen hebben, is de oplossing
niet. De democratische partijen
moeten de handen ineenslaan.
We moeten de kracht hebben
ook in onzekere tijden solidair
te blijven met de zwakkere
groepen zoals de asielzoekers.
Ik doe een klemmend beroep
op u."
Commissaris der Koningin in
Zuid-Holland, S. Patijn, riep gis
teren met een ongewoon felle
toespraak provinciale staten op
te vechten tegen racistische- en
fascistische denkbeelden zoals
'die van de CD. Patijn reageerde
op een betoog van CD'er Gies-
sen die de woningnood denkt te
kunnen oplossen door de grens
te sluiten voor asielzoekers en
gezinshereniging alleen in het
land van herkomst toe te staan.
Giessen: „Nederland is vol. De
vluchte-
PvdA-gedeputeerde L Stolker:
„Grote groepen mensen zwer
ven over de wereld, op de vlucht
voor honger en oorlog. Wij zijn
bevoorrecht dat we niet gecon
fronteerd worden met zulke
problemen. Dat verplicht ons
asielzoekers en vluchtelingen
uiterst ruimhartig tegemoet te
treden."
Het Landbouwschap
den met de keuze voor een tra
ce' door het Groene Hart. Voor
zitter Varekamp: „Wij hadden
liever gehad dat de trein over
bestaand spoor was gaan rijden,
ten westen van Zoetermeer."
De geboden compensatie voor
de tuinbouw wil Varekamp na
der bekijken, alvorens zich
daarover uit te spreken.
De Tweede Kamerfractie van
Groen Links wijst het kabinets
besluit over de HSL vierkant af.
Volgens fractievoorzitter Lank-
horst is Bukman, die aanvanke
lijk een voorbehoud maakte om
de tuinders te ontzien, er in het
kabinet 'gewoon onderdoor ge
gaan'. Groen Links geeft de
voorkeur aan het bestaande tra
cé voor de flitstrein. Dat is
goedkoper, spaart de natuur en
is eerder klaar, aldus Lankhorst.
Tweede-Kamerlid A. de Jong
(PvdA) reageert positief op het
besluit van het kabinet. Hij
meent dat er voldoende reke
ning is gehouden met bescher
ming van het landschap. CDA-
woordvoerder G. Djers wil zich
er nog niet over uitspreken.
Baalbergen's
meubel lease service
GEWONDEN - Twee Katwijkers
zijn gistermiddag gewond ge
raakt bij een verkeersongeval op
de brug over de Rijn in hun
woonplaats. De twee die op een
bromfiets respectievelijk fiets
reden, kwamen met elkaar in
botsing. De 17-jarige bromfiet
ser moest met diverse verwon
dingen naar het AZL. De fietser,
een 21-jarige, liep een gekneus
de hand op.
De niet
zorgeloos inrichten.
Vraag naar de folder!
katwuk letoerdoftp difmfn
„Voor dit beroep heb ik pas op latere
leeftijd gekozen. Van oorsprong ben ik
verpleger. Ik heb bij Sancta Maria gewerkt,
na mijn diensttijd heb ik me laten
omscholen. Ik zag de afbraak van het werk.
Het loon werd steeds minder en de stress
steeds groter. Dat was reden om letterlijk
terug naar school te gaan. De
meubelmakersvakopleiding in Amsterdam.
Die duurt drie jaar, gevolgd door twee jaar
specialisatie tot restaurator. Nee. geen
restaurateur, dal is iemand die een
restaurant heeft.
Na de opleiding ben ik direct in het diepe
gesprongen en voor mezelf begonnen. Dat
heeft ook te maken met het feit dat
restaurators eigenlijk niet in loondienst
werken.'Vrijwel iedereen is zelfstandig.
Toen ik begon had ik net een opdracht
gekregen van de overheid. Dat was eigenlijk
ook de aanleiding om juist toen die stap te
zetten. Het ging daarbij om de restauratie
van stoelen van Sint Hubertus, het
jachthuis bij museum Kröller Müller op de
Veluwe. Werk dat ik kreeg in het kader van
het Deltaplan voor Nederlandse musea dat
twee jaar geleden werd opgezet om de
achterstanden in restauratie en onderhoud
in te lopen.
Al tijdens de opleiding was duidelijk dat
er veel werk is voor goede restauratoren van
antieke meubels. Maar er wordt ook veel
gerommeld. Kasten worden voor het oog
opgeknapt. Dat is iets anders dan een
restauratie, waarbij je een meubel zoveel
mogelijk in de oorspronkelijke staat
terugbrengt. I let werk is goedkoper als er
dingen worden verhuld. Dat gaat wel ten
koste van de waarde van meubelstukken.
Om dat in te perken ijvert onze
vakvereniging voor erkenning en
bescherming van het restauratievak. Het
beroep van meubelmaker is op zich wel
beschermd.
Voorbeelden van rommelwerk kom ik
regelmatig tegen. Zo tref ik in antieke
meubels vrij vaak Bison-kit aan, of nog
erger constructielijm. Vooral die
constructielijmen zijn uit den boze. Die zijn
niet op te lossen. Als je zo'n meubel uit
elkaar haalt, verwijder je noodgedwongen
oorspronkelijk materiaal. Een goede
restaurator werkt daarom nog steeds met
de vis- en beenderlijmen die in vroeger
eeuwen ook werden gebruikt. Dat zijn
lijmen die je zelf moet aanmaken. Ogk
ander materiaal maak ik zelf. omdat je het
niet kunt inkopen. Zo maak ik ook mijn
eigen was en zaag ik ook mijn eigen fineer.
Soms is het wel een probleem om aan
materiaal te komen. De grondstoffen voor
de vislijm komen uit het buitenland. Beslag
voor kasten kómt uit Frankrijk of Engeland.
Daar wordt het nog op de oude manier
gemaakt. Het is lang niet altijd hier te koop.
ben je altijd op zoek.
Dit is geen werk waar je snel rijk mee
wordt. Gereedschap en materiaal is duur.
Toen ik begon had ik nauwelijks machines.
Toen deed ik alles met de hand. Soms stond
ik een hele dagop een plank te schaven,
terwijl je die iren dan niet in rekening kunt
brengen. Dan was het werk echt
onbetaalbaar geworden. Naar verloop van
tijd heb ik. ooi dankzij leningen van
familieleden, vel machines kunnen kopen.
Wat in het begin ook tegenviel was de tijd
die je moet sttken in het wen en van
opdrachten. Daar houd je in feite te weinig
rekening mee Gelukkig weten zo
langzaamaansteeds meer klanten mij te
vinden. Een rieuwe ontwikkeling is dat ze
me ook vragen voor advies mee te gaan
naar veilingci. Om een bedrijf als dit op te
zetten moet je toch vooral een lange adem
hebben. Collega's hebben ook vaak jaren
moeten sappelen om hun zaak op te
bouwen. Dit seen handmatig vak. om het
te redden meet je gewoon aanpoten en
doorzetten'. Uiteindelijk kun je dan een
redelijke boterham verdienen."
De werkpleats van Jacques Oyen is
gevestigd aar de 's Graven dam se weg 63 in
Noordwijkerhout. telefoon 02523-70477 of
75986.
rudolf kleun
lingen heeft tot woningnood,
economische en sociale proble
men geleid. Nederland is niet
verantwoordelijk voor de ellen-
eld.'
foto hielco wjipers
Patijn. die op persoonlijke ti
tel sprak, was zichtbaar woe
dend over de uitlatingen van de
CD'er. Hij waarschuwde voor
het 'apart zetten van groepen
mensen' zoals de extreem
rechtse partijen dat plachten te
doen." De samenleving mag
niet verworden tot een die
werkt met begrippen als 'zij
hebben het gedaan' en 'vol is
vol'."
Patijn onderkent dat voor ve
len de toekomst uiterst onzeker
en bedreigend is. De werkloos
heid groeit, de economie
stagneert en de sociale proble
men nemen toe. „We zijn geza
menlijk verantwoordelijk voor
de zaken die mensen benau
wen. Mensen zijn bang. Maar
laten we ons toch niet laten lei
den door de waan van de dag.
We moeten gezamenlijk een
oplossing vinden voor de pro
blemen laten wij als democra
ten het hoofd koel houden."
Patijns uitspraken waren niet
tegen dovemansoren gericht.
Het nieuwste
hoek van
Nederlands
bekendste anti-
vcrouderings-
specialist, de
I .eidse arts-
bioloog prof. dr.
J.G. Defares.
ZONDER
Nieuw onderzoek toont aan.
dat stress de mens veel sneller
oud maakt. Stress (werk,
relatie) verhoogt de bloeddruk,
verzwakt het afweerstelsel,
veroorzaakt hartklachten en
kwalen, verergert de ontwik
keling van aderverkalking en
leidt tot geestelijk en lichame
lijk vitaliteitsverlies. In dit
bock. dat als een medische
thriller leest, wordt indringend
ingegaan op de vraag:
"Hoe leef ik met stress?"
F.en schat aan bio-mcdische in
formatie wordt gepresenteerd,
zoals: de schadelijkheid van
zgn. rusticmakers en slaappillen
- "brain machines" - het
loskomen van ego-gericht
zijn - anti-stress muziek - bio-
verjongingsmethoden en pre
paraten tegen stress.
U kunt dit boek (256 blz.).
zonder verdere kosten, thuis
ontvangen door overmaking
van f 34,50 op postgiro
33.66.852 of op bankrekening
69.82.11.650 van
bv Parmalux te Amsterdam
(tel.:020-615.62.62).
Ook verkrijgbaar in de bock
handel.
