Piet Krediet woont hier niet Model Glen: liever in z'n oude kloffie Het Gesprek van de Dag ie 'Elke aap met helm kan er naar vragen' VRIJDAG 18 MAART 1994 FOTO LOEK ZUYDERDUIN blijft. Enfin, dat weet u mis- s, Men zeil weL Mam ik beloof dat ik al die kasteleins met rente terugbetaal. U bent er getuige De telefoon. Voor de een 'n lastpost, voor de ander het eni ge contact met de buitenwe reld. Hoe het ook /.ij, buiten kijf staat dat het apparaat in onze samenleving een centrale plaats inneemt. In de serie 'In Gesprek' willen wij u een in druk geven van de vreugden maar ook van de droefenissen die de uitvinding van Alexan der Graham Bell ons heeft ge bracht. Over de anonieme beller, het onheilspellende gerinkel 's nachts, de tijdmelding, de 06- nummers, de autotelefoon, de zwetshoorn als geduchte con current van de brief, het socia le tarief voor ouderen, de ver nielde cel, het onthouden van meer. En dat alles onder het motto: anno 1994 vullen praatjes wel degelijk gaatjes. Vandaag: 'vrouwen hellen gra tis'. Nog niet zo langgeleden maren waarnaar vrouwen gratis kun nen bellen. Direct apart met een 'leuke jongenvoor een blind da- te. gewotm wal flirten of opwin- dende telefoonseks'. De beren wel voor moeten betalen, 75 cent tot een gulden per minuut. Zij worden lekker gemaakt met wervende teksten. De afgelopen weken kwamen deze flirtnumjners slecht in het nieuws toen de vader van een vermist meisje uit Roosendaal aan de bel trok. Hij verweet de 06-exploitanten dat ze te lucht hartig met bun verantwoorde lijkheden omgaan. Zijn vermoe den dat zijn dochter via een con tactlijn met een malafide beller in contact was gekomen, bleek overigens niet waar. Het meisje dook deze week na een verblijf btfmngoak fanwhypon thuis op. Ixiten we eens proberen hoe ge vaarlijk het is. We bellen de firt- lijn. alleen bestemd voor vrou wen boven de achttien, 'de ma nier om met een leuke man in contact te komen'. „Hallo met Marcel, waar kom je vandaan?" „IJit leiden.„Zoohoo, uit lei den? Hoe oud ben je?" Wat is dit voor een kruisverhoor, laten we zelf maar eens wat vragen gaan stellen, zoals 'welk nummer heb je gebeld, Marcel? „9500", zegt hij. Voor 75 pro cent per minuut. Het is wat hè, discriminatie van de man. Want jullie bellen gratis.Waarom belt Marcel dan? „Om een leuke afspraak te versieren merkt hij op. „Maar waarom bel jij?" NieuwsgierigheidMarcel. Ik wil weten wie er zoal belt.Piep, piep. let op, dames. Als de mu ziek is afgelopen, staat u direct apart met een leuke jongen. Ai, even vergeten. )ok aan de ande re kant van de lijn kan men. als het gesprek niet bevalt, door de '0' in te toetsen, bij een volgende gespreksparner komen. Marcel hield blijkbaar niet zo van ntouuagftrtahgUl „Met Jaap. Zeg. zie jij er een beetje lekker uit?" Oei, een grie zel. Dat wordt de '0' voor me neer. Of nee, laten we er ook maar mee ophouden. Mijn tele foonnummer krijgen ze niet. ANNET VAN AARSEN Vakantie al geregeld? Valt niet mee vandaag de dag. Althans, wanneer je je laat leiden door je politieke bewustzijn of dat van anderen. Want dan strookt de zonnige of anderszins interes sante vakantiebestemming alras niet met de opvattingen ter plaatse. Ze vallen bij bosjes, de eens zo exotisch lijkende oorden. Waar hel intussen veel minder prettig toeven is dan de vierkleuren reisfolders je ooit wilde doen geloven. De waslijst van landen waar ze het niet zo nauw ne men met onze opvattingen over de menselijke waardigheid wordt alsmaar langer, laatste rotte appel in de overvolle mand: Noorwegen. Kan niet meer van Greenpeace. Heeft van doen met de jacht op walvissen waar dit verder prachtige Scandinavische land tegen de internationale verdra gen in gewoon ongestoord jacht op blijft maken. Niet meer heengaan, luidt het advies. Laat ze het op die manier maar voe len in hun portemonnee, die ,,Ik heb toevallig net een brief binnen van Greenpeace waarin ze ons verzoeken om de klant ten aanzien van Noorwegen ne gatief te adviseren", meldt Ton Korthout desgevraagd. Hij is di recteur van de NBBS en ver klaart vanuit het hoofdkantoor aan de Schipholweg in Leiden de policy in deze van een van 's lands grootste reisorganisaties. ,,Wij hebben een duidelijk standpunt ingenomen ten aan zien van dit soort verzoeken. Daar doen we niet aan mee. Wij stellen ons neutraal op." De achterliggende gedachte is tweeledig, zo legt hij uit. „Ten eerste is het niet aan ons om te bepalen waar iemand heen wil. We kunnen toch moeilijk aan de klant vragen wat hij in een bepaald land gaal doen of waar om hij daarheen gaat. En ten tweede kunnen we op die ma nier wel ophouden als reisorga nisatie. Het is in driekwart van de wereld op de ene of andere wijze niet pluis. Althans, het is maar net hoe je het bekijkt." Amerika Hij noemt het voorbeeld van Amerika. „Daar wordt de doodstraf nog altijd ten uitvoer gebracht. Daar kan je tegen zijn. Of voor. Maar het is niet aan ons om daar een uitspraak over te doen of consequenties aan te verbinden. Dat moet ieder maar voor zich weten. Ik weet zeker dat er genoeg mensen zijn die zich kritisch afvragen of ze naar bepaalde landen moeten gaan. En sommige landen bewust ook mijden vanwege de daar heer sende praktijken of geldende normen. Of neem een vriend van mij. Die gaat binnenkort naar Noorwegen. Plakt een stic ker met Save the Whales op zijn auto. Zo kan je het ook doen". Zuid-Afrika Het is overigens niet de eerste keer dat de NBBS te maken krijgt met campagnes van actie groepen. „Zuid-Afrika was in het nog recente verleden een andere heikele bestemming", zegt Korthout. „Natuurlijk ben ik persoonlijk nooit een voor stander van de apartheid ge weest. Maar dat wil nog niet zeggen dat wij als organisatie daarom geen mensen naar dat land kunnen brengen. De stic kers van anti-apartheidscomités zaten nog op de deur. Intussen vervoerden wij wel ondermeer het ANC. Begrijp je." De NBBS geeft overigens, net als de meeste andere organisa ties, wel degelijk negatieve reis adviezen aan de klant. „Wij conformeren ons wat het Plat form Vakantie Adviezen voor schrijft. Daar zitten onder ande re de ANWB, Buitenlandse Za ken, de Consumentenbond en de ANVR in. Dat advies nemen we absoluut over. zijn we ook verplicht om af te geven. Praten we in deze wel over louter ge vaarlijke bestemmingen. Niet zozeer over landen waar het op het politieke of menselijke vlak niet deugt." Yemen Hij moet even de papieren er bij palcken, want de (oorlogs)situa- tie ter plekke wil nog wel eens wisselen. „Tien landen heb ik hier. Algerije en Yemen, daar gaan we in het geheel niet meer naar toe. Verder raden we de mensen af om het traject Caïro- Luxor anders te doen dan per vliegtuig. Het zuidoosten van Turkije, het noordwesten van Kenia, de bezette gebieden van Israël, delen van Sri Dinka, de Punjab in India, een stukje Mexico en uiteraard het groot ste deel van het voormalige Joe goslavië staan ook op de lijst." Balconia Kortom, wie weg wil, nloet uit kijken. Het meest veilige, onbe smette (nou ja) plekkie op de wereld is en blijft nog altijd dc oude vertrouwde Costa Balco nia. Daar lekker liggen mijme ren achter een sappie over verre en exotische bestemmingen. Waar je vroeger niet bij na hoef de te denken toen de folders nog klopten met de werkelijk heid. Maar waar het nu voor geen meter meer deugt Het 'zwartboek' van de caféhouder •1 'Schrijf het even op, Jan.' Hoe J vaak hoor je die kreet niet in een drinkgelegenheid. En dan j schrijft Jan het even op. Maar vaak komt het voor dat Jan het r! dan meteen op zijn buik kan i schrijven en met zijn hemd kan 1 uitvegen. Ja, drankschuld. Je hoort kaste- leins vaak met een snik in hun 1 stem zeggen dat er maar weinig 2 aan te doen valt. En dat is ei- "i genlijk ook zo. Mr. Wissink, we- tenschappelijk medewerker bij I de juridische faculteit van de j Rijksuniversiteit Leiden, kan hun wat dat betreft weinig troost bieden. „Natuurlijk is het zo dat de klant die ergens een biertje dr- inkt dat ook moet betalen. Net zoals je dat moet doen als je iets bij Albert Heijn koopt", zegt hij. „Maar dan spreken we over ma terieel recht. Procesrecht is heel SI iets anders. Dan moet je gaan beuijzen dat die persoon op de I pof heeft staan drinken en dat kan in sommige gevallen moei- nil- lijk zijn. Het mooiste is het als lin- de kastelein een getekende te- schuldbekentenis heeft. Of als lien er getuigen zijn die aannemelijk •er<^ kunnen maken dat de klant in- we- derdaad die biertjes heeft ge- 'oor dronken. Dan heb je die hobbel eri van het bewijs genomen." da: „De klant draait dan voor de ub- proceskosten op. Maar als het om een kleine vordering gaat, is het voor de kastelein vaak niet de moeite zo'n proces te begin nen. Want als de klant schuldig wordt bevonden hoeft hij maar een standaardbedrag aan pro ceskosten te betalen, een be drag dat altijd lager uitvalt dan de werkelijke kosten. Dat klinkt onrechtvaardig, maar dat is ge daan om de andere kant te be schermen. Kijk, als iemand geen geld heeft en toch in zijn recht staat, zou hij misschien geen proces durven te beginnen van wege die geldnood. Daarvoor is dat standaardbedrag in het le ven geroepen. Nee, het niet be talen van een drankschuld zou ik niet als flessetrekkerij willen betitelen. We noemen dat wan prestatie." Stapkaart Frans Bik, eigenaar van café De Bontekoe in Leiden, heeft niet vaak te maken met mensen die niet willen betalen. „Wij hebben hier een heel persoonlijke band met de meeste klanten en dan doe je zoiets niet gauw. Maar het komt natuurlijk wel eens voor dat er een verschil van me ning ontstaat over de hoogte van een rekening. Dat de klant zegt dat hij heeft afgerekend maar zich niet meer realiseert dat hij is blijven hangen en er toen nog een paar heeft geno men. Maar dat lossen we altijd in goede harmonie op. Als ik het zelf echt niet zeker meer weet, dan denk ik: laat maar gaan. Het probleem wordt trouwens voor een deel opgevangen door de zogenaamde stapkaart die wij verkopen. Die kaart kost ne gentig gulden en dan mag je voor honderd gulden drankjes bestellen. En dat doen veel mensen. Dan worden de con sumpties gewoon van de kaart afgeschreven." Hans, de eigenaar van Café Huis de Bijlen, verkoopt niet op rekening. „Nee, Piet Krediet woont hier niet. Bij de bakker moet je je brood ook afrekenen. Kijk en als iemand dan toch niet wil betalen, hebben we een pro bleem. Hoe ik dat oplos? Wat denk je?" George Julien, die een aantal ja ren geleden Café Napoleon dreef, is er door die drankschuld behoorlijk ingestonken. „Ik ben met dat café opgehouden, maar de schulden zijn nog steeds blij ven staan. Ik was verschrikkelijk goed van vertrouwen. Ik be schouwde mijn klanten als vrienden en dan knijp je wel eens een oogje dicht als ze geen geld bij zich hebben. Ik heb wel rekeningen laten oplopen tot drieduizend gulden. Meestal ging het dan om kinderen van rijke komaf en ik dacht: dat zit wel goed. En dan betaalden ze ook wel, maar nooit het hele be drag. Ik heb op een morgen eens een koe in mijn achtertuin gevonden. Degeen die de schuld had wilde dat op die ma nier aflossen, maar die koe heb ik teruggebracht. Of er lagen in eens een paar surfplanken in de tuin. Ach, ik heb er eigenlijk al tijd verlies op geleden. Van wat er nog in het zwartboek staat, zou ik een aardige wereldreis kunnen maken. Ik heb die pe riode toch vooral gezien als een periode van plezier maken. En daar moet je wat voor betalen. De meeste van mijn klanten waren wereldgasten Rondjes Maarten van den Berg van het café Sus Antigoon begint niet meer aan het op rekening drin ken. „We hebben in het begin gezegd: we poffen tot honderd gulden, verdergaan we niet. Maar dat liep na anderhalf jaar gigantisch uit de hand. Er wordt nu helemaal niets meer opge schreven. Heel veel klanten zeg gen: dat had je al veel eerder moeten doen. Kijk, sommige mensen zijn van plan maar vijf entwintig gulden op te maken maar als het dan gezellig wordt, loopt het uit de hand en kun nen ze niet betalen. Dat voor kom je op deze manier. Het is moeilijk om je geld te krijgen. Als ik er achter ben waar de mensen wonen, schrijf ik ze even een briefje. Dan hou je wat druk op de ketel. Maar ook al Duidelijker kan het niet: in deze kroeg wordt niet meer gepoft. beloven ze dan te betalen, vaak zie je ze toch niet." Karei V. - laten we hem maar man die in bijna alle kroegen in de omtrek wel een paar tientjes schuld heeft staan. „Ja", zegt hij, „daar schaam ik me best heb, begin ik altijd rondjes te geven. Vandaar die schuld. Ik neem door de stad altijd een bepaalde route, ik zorg dat ik niet langs de cafés kom waar ze nog wat van me krijgen. Straks komt het nog zo ver dat ik naar huis moet via Alkemade. Een geintje natuurlijk. Maar ik vind het heel rot. Af en toe kom je die mensen van zo'n café toch tegen op de markt en dan sta je echt voor lui. Maar ik kan het op het ogenblik toch niet beta len en ja, de dorst, dc dorst die Identificatieplicht een goed ID? rdi- een Vanaf 1 juni van dit jaar geldt in ta^1 bepaalde situaties een identifi- catieplicht. Minister Hirsch Bal- '1 lin van justitie gaf gisteren het van een voorlichtings campagne die moet duidelijk maken in welke situaties een identificatiebewijs getoond dient te worden. Een rondje door de Leidse binnenstad le- ,vert wisselende reacties van het 1 publiek op. „Dat straks elke aap met een helm op je naar je pa pieren kan vragen", is nog wel de meest uitgesproken mening, jjaap Schrier zelfheeft geen indidentificatiebewijs bij zich. j„Maar ik ga dan ook niet naar aafhet stadion, met de trein of heb dajeen sofi-nummer nodig", toon- de Leidenaar zich uitermate oojgoed op de hoogte van de voor- dé genomen plannen. „Ik heb het lo* gisteravond op TV de zaak ge- Ne* volgd en eerlijk gezegd vind ik daj het een beetje eng. Vooral voor i^ ouderen. Stel dat een mensje em is haar kaart per ongeluk verge- Kan ze zes uur op het bu- reau worden vastgehouden. Ziet de*: je het al voor je. En daarnaast komt voor hen het verleden na tuurlijk ook weer naar boven." rij Dat blijkt. Want de bejaarde da- me die vervolgens haar licht de zaak laat schijnen, legt osl onmiddellijk de link met dc d^ oorlog. „Ik was twee dagen ge- die trouwd toen de oorlog uitbrak. vejEn in 1942 ging mijn man voor twee jaar naar een werkkamp in aj Duitsland. Toen had je ook die persoonsbewijzen. Die moest iedereen bij zich dragen." tot Dat vond ze geen prettige erva- lik (NL) RIJBEWIJS ring, maar desondanks ziet de Leidse ook 'lichtpunten'. „Het is gewoon noodzakelijk geworden, zo'n bewijs. Voor al die illegalen die hier maar komen vreten van de gemeenschap. Neem die d'Ancona. Die moet toch een draai om d'r oren hebben. Ze laten er zo maar 100.000 toe." Stemt mevrouw per ongeluk ook op de CD? „Nee, de SP, hè. Die doen nog wat in Leiden." Het bejaarde echtpaar op de markt, beiden getooid met alpi no-petje, is heel wat genuan ceerder in deze. „Meneer, ik heb mijn identificatiebewijs al tijd bij me", zegt de man en klopt zich ter hoogte van zijn binnenzak op de borst. „Mijn rijbewijs. Wij hebben zeker de oorlog wel meegemaakt, maar daar geen nare ervaringen in gehad. Ik vind het wel een goe de zaak dat iedereen zich moet kunnen legitimeren. Zo kan de misdaad worden teruggedron gen, denk ik." De twee aow'ers, ras-Leidenaars zo te horen, die op de hoek van de Haarlemmerstraat en de Donkersteeg de sores van alle dag bespreken, hebben nog niet echt nagedacht over dit onder werp. Dan krijgen ze gezelschap van Henk. Net als de bejaarde dame op de markt pint ook hij onmiddellijk de buitenlanders vast aan het identiteitsbewijs. „Zo'n kaart voor óns hoeft niet. Ze kunnen toch zo zien dal je Hollander bent." Aart van Bochove is tegen de in voering van de plicht. De CDA- wethouder die na de verkie zingsnederlaag zijn baan moet opgeven en terugkeert als 'ge woon' raadslid vertelt halverwe ge de Haarlemmerstraat zijn verhaal. „Ik ben een keer in Hongarije in de cel beland om dat ik een halve meter naast een zebrapad overstak en vervol gens mijn paspoort niet kon to nen omdat die in het hotel lag. Belachelijke zaak waaraan ik mijn aversie tegen persoonsbe wijzen heb overgehouden. Aan de andere kant hoef je in Euro pa alleen in Nederland en Enge land geen identificatiebewijs te kunnen tonen. In alle andere landen wel. Zo gek is het dus ook weer niet. Kleding om van te 'smullen'. Een lolly was wat smakelijker geweest. In het zaaltje van de speeltuinvereniging Mors- kwartier is het druk en rumoerig. Er zijn zo'n zes tig huisvrouwen, kinderen en een enkele vader of grootmoeder bijeengekomen om de kindermode show van het bedrijf Pompirella bij te wonen. Achterin het zaaltje staat een scherm waar de 'modellen' gekleed worden. Met haarlak wordt de blonde staart van een jeugdige mannequin in model gehouden. Het rumoer houdt aan als de show begint. Kin derliedjes op een cassettebandje begeleiden de eerste 'sterren'. De oudere kinderen, van zes tot acht jaar, lopen parmantig een rondje door de zaal en gaan op de tafel in het midden staan. Zo kan de kindermode goed bewonderd worden. De jonge modellen moeten aan de hand van hun moeder hun rondje lopen. De allerjongsten, ba by's, liggen in kinderwagens. De vrouw die het commentaar verzorgt, heeft moeite zich verstaanbaar te maken, zeker als een jongetje in het publiek hartverscheurend begint te huilen. Zijn moeder stopt een stukje banaan in zijn mond. Het doet wonderen: hij is zo stil. Nadat de modellen hun rondje hebben gelopen, krijgen ze een applausje en moeten ze zich ra zendsnel weer omkleden achter het scherm. Streepjes zijn het favoriete motief dit seizoen, zo wel voor de sweaters en T-shirts als voor de broe ken. De meisjes hebben veelal wielrenbroekjes aan, de jongens spijkerbroeken en een pet eigen wijs achterstevoren op hun hoofd. Bij elk kledingstuk dat geshowd wordt, krijgt het publiek direct de prijs te horen. De kleren zijn niet goedkoop, een sweater 85 gulden, bijpassen de shorts 60 gulden, maar bij een modeshow voor volwassenen zijn dit natuurlijk spotprijsjes. En daar zul je ook nooit modellen zien met kle ding waar het kartonnen labeltje nog aan hangt. Een blonde peuter, Glen, staat resoluut stil als hij een paar stappen heeft gedaan. Met grote ogen kijkt hij vertwijfeld naar het publiek en draait zich dan weer om, hij wil terug achter het scherm. Een vrouw pakt hem bij zijn handje en leidt hem ver der door de zaal. Hij zal zich die middag nog ver schillende keren moeten verkleden en rondjes lo pen. Na afloop van de modeshow verkopen de dames van Pompirella de kleding. „Het meeste kopen we in, maar we hebben zelf ook kinderkleding ontworpen," vertelt Roely van de Plas. I let bedrijf Pompirella is opgericht door Roely en haar schoonzus, Angelique van der Plas. „We bestaan nu anderhalf jaar en dit is voor het eerst dat we een modeshow geven, "zegt Roely. „Normaal ge ven we party's bij mensen thuis." Dat de show een beetje rommelig was vindt ze begrijpelijk. „We doen dit voor het eerst en het is niet makke lijk om met kinderen te werken." De modellen heeft ze geworven bij familie en vrienden. Ze krijgen allemaal een ballon en een zakje snoep mee. Glen is blij dat hij weer in z'n oude kloffie bij zijn moeder op de arm zit. Waar schijnlijk is hij toch nog een beetje te jong voor de glamour van het modellenleven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 19