Wilde surfers zijn het
ergst'
Het Gesprek van de Dag
Natuurwetpartij heelt
mens en samenleving
angelbanees
tstafoodje
nor het
Specie doel
'Met zo'n bulderboei
in je wagen ben je
alleen op de wereld'
Een (school)boek
vol herinneringen
ISDAC 16 MAART 1994
23
NWP is 'de w asmachine van vervuild bewustzijn
Sinds maandag staan cr in de
vuillandelijke dagbladen adver
tenties van een nieuwe politieke
partij. "De Natuurwetpartij, voor
het helen van mens en samen
leving' en ,de doorbraak van de
zachte krachten'. Wie in Lely
stad woont kent de partij al lan
ger. Daar deed de Natuurwet
partij (NWP) mee aan de ge
meenteraadsverkiezingen en
behaalde 4,8 procent van de
stemmen. Als de NWP het bij de
landelijke verkiezingen net zo
goed doet. zou de partij zeven
kamerzetels krijgen.
De filosofie van deze politieke
nieuwkomer is simpel: de pro
blemen in de Nederlandse sa
menleving worden veroorzaakt
door ons 'vervuilde bewustzijn'.
Door alle stress, spanningen en
ziekten veroorzaken wij een
'negatieve uitstraling' die de
problemen in Nederland ver
sterken. De NWP is 'de wasma
chine die ons vervuilde bewust
zijn verschoont'.
I let wassen van ons bewustzijn
gebeurt door transcendente
leditatie, een meditatietech
niek waarbij de geest 'in een
diepe rust komt, nog dieper dan
tijdens de slaap'. De NWP denkt
door 7000 mediterende mensen
al een aanzienlijke helende in
vloed op de Nederlandse sa
menleving te krijgen.
De partij heeft ook wel prakti
sche suggesties op het gebied
van economie, migratie, milieu
en criminaliteit. Althans, de
NWP meent dat door de posi
tieve effecten van meditatie de
mensen meer verantwoordelijk
heidsgevoel krijgen waardoor
de overheid minder taken krijgt,
de belastingen omlaag kunnen,
en de economie door creatief
ondernemersschap zal groeien.
Dit laatste wel op een milieube
wuste manier, net zoals de
landbouw die biologisch moet
worden.
Rick Jung, woordvoerder van de
NWP. denkt dat de partij zeker
de
doorbraak
van de
zachte
krachten
een kamerzetel zal halen bij de
verkiezingen. ,,In Canada heeft
een soortgelijke partij mecge
daan en die heeft genoeg stem
men voor een zetel behaald. Al
leen is het in Canada door het
districtenstelsel onmogelijk
voor kleine partijen om in de re
gering te komeri." I let hoge
aantal stemmen in Lelystad is
echter gedeeltelijk te verklaren
door de aanwezigheid van het
'Sidhadorp', een centrum voor
transcendente meditatie. ,,Van
de 1250 stemmen die we in Le
lystad kregen, waren cr 250 af
komstig uit het Sidhadorp, dus
hebben we van de rest van de
bevolking toch nog duizend
stemmen gekregen," aldus
lung.
De advertenties in de kranten
zorgen in elk geval voor een
stroom van reacties. „De tele
foon staat roodgloeiend en ie
dereen is positief."
Middeleeuwse
hit Spaanse
monniken
slaat aan
In Spanje is het al een groot
succes geworden, de Grego
riaanse gezangen van de
monniken van het klooster
'Santo Domingo de Silos'. De
jeugd lijkt even genoeg te
hebben van het house-ge-
dreun en zoekt bezinning bij
sfeervolle middeleeuwse
klanken. Dit gebeurt zo mas
saal dat de stemmige muziek
daar inmiddels is opgerukt
naar de top-tien.
Ook in Nederland wordt de
CD 'Canto Gregoriano' ge
promoot doorTV-reclames
en hij is te koop in winkels
waar normaliter alleen pop
muziek in de aanbieding is.
Bijvoorbeeld bij Plato in lei
den. „De CD is vanmorgen
pas binnengekomen door
een foutje in de distributie,"
vertelt de verkoper. „Er is een
clip van op MTV, dus het zal
wel goed gaan lopen. Ik ver
wacht niet dat het net zo'n
grote hit als in Spanje
wordt."
De Free Record Shop in lei
den verkoopt wel klassieke
muziek en heeft de CD ook
in voorraad. „Hij verkoopt
wel goed", vertelt men hier.
„De meeste mensen, die de
CD kopen, zijn wel mensen
die toch al naar klassiek luis
teren, klanten van dertig jaar
en ouder, zeg maar."
Bij Velvet Music wordt de CD
wel aan het jonge poppu
bliek verkocht. „Wij verko
pen normaal geen klassiek,
nee", zegt de verkoper.
„Maar we maken wel uitzon
deringen, net als bij de mu
ziek van Pavarotti. Ik denk
niet dat het echt een hit
wordt, maar met die TV-re-
clame erbij weet je het maar
nooit."
lg tot Vijf.
een
ziet een Albanees
•Istraf we-dje er uit? Smaakt ham
vroeg ereleg er lekkerder op dan
de Wotsen waar kan je het ver-
?n? Het klinkt weer als
atste modegril uit de
ïchter desche tv-keuken zoals die
iatstaven. figuren als Henk Mo-
raf zevenerg of loop Braakhekke
vietien gepresenteerd, maar
op 29s ditmaal toch gans wat
»rs. Albanees brood is
elijk voor het goede
racht door bakkerij Van
nen, gevestigd in Katwijk
nvaa'f filialen verte-
Ivlvoordigd door heel de
Onder auspiciën van
p hristelijke hulporganisa-
lorkas die projecten in de
Ie wereld steunt en bege-
IX Van elk Albanees
>dje dat Van Maanen ver-
ïeling Pl 8aat 75 cent naar een
ïdfabriek in Albanië,
en van ie kwartjes van de consu-
id-Holla^1 en een hartje van de
Igend jé-
i NationA vergeten land. zegt
^an Maanen zelf,
°°k een ^ee' arm
wat in Het armste van Europa.
Iveren f>as benaderde ons met
In die tiP'an oni een bakkerij in
van jjtad Pogradec financieel
js 0p pdersteunen. Dorkas
ollandla^ a' eercler 'n een an-
esloopt stac*en met vee®succes-
de twr een enorme behoefte
napt moderne machines en
iden vdnis- Pr°ject k°sl
maand?00 gulc,en- Wij proberen
liet futfr een bijdrage aan te leve-
over c
en Haaaclie 0 bakkerijen
bouw a^an Maanen draait in-
Gl5011 ^rie weken en zal nog
dagelijf011 tot en met 23 aPri'-
icie hel1 1S een succes verzekert
alle g(Pakker. „In eerste instan-
we 3000 ^^n
maar daar zijn we in-
iet allee5011 doorheen. We hebben
van ^us nog 3000 laten bijma-
ls te vei1' herder staan er collecte-
lewcrkefsen en een tussentijd-
loej/aalelling daarvan kwamen
laren oiiaan 000 f^'den. Laten
zeggen dat het streefbe-
ijf arch®? zo roncl de 6000 Su,den
z't ^et nu mct 0al
Daarot?0^'waar smaakt het naar
:tnieu4"au,iserlel£f °P?"'e
pj ^nt het vergelijken met een-
van dudig volkoren. Bewust
ïer vanvouc^^ omdat. zoals ik al
I, Albanië een arm land is.
wekeft is wat wij een puntje
zijn G?ernen'een broodje van
svestine0 8ram- Persoonlijk zou ik
j- Agen dat een plak ham of
r d° vijH ^aas er ^et lekkerste
is."
VAN KAAM
Het schijnt nu echt niet meer te
mogen van de politie: met de
volumeknop van de radio voluit
in je auto door de stad karren.
De hermandad gaat althans
proberen lawaaiige automobi
listen aan te pakken via de Wet
Geluidhinder. Een 28-jarige
man uit Oud Beijerland is het
eerste slachtoffer. I lij hoorde
vorige week een boete van bijna
vijfhonderd gulden eisen omdat
er uit zijn auto te veel decibel
len hadden geklonken.
Volgens inbouwers van autora
dio's zo kun je de apparatuur
van tegenwoordig eigenlijk niet
meer noemen is het een
beetje een rage aan het worden.
Voor duizenden guldens appa
ratuur in je voertuig, vermogens
van zo'n duizend watt. In som
mige gevallen is de apparatuur
zelfs meer geld waard dan het
wagentje.
„De figuren met cd's is hun wa
gen", zegt Sam Heemskerk van
het Leidse inbouwstation Rijs-
bergen. „Gaan ze die nu aan
pakken omdat ze de milieunor
men overschrijden? Dat gaat
wel weer wat ver." Dat sommi
ge muziekliefhebbende auto
mobilisten ook wat ver gaan, wil
hij overigens wel bekennen.
„Zes of meer boxen in de auto,
vermogens van duizend watt...
Dat zijn toch wel bijzonder hef
tige geluidsinstallaties. We heb
ben hier Amerikaanse bass-
speakers staan en daar zit een
gebruiksaanwijzing bij waarin
te lezen valt dat mensen zich er
niet langer dan vijftien minuten
aan mogen blootstellen. Alles in
je auto gaat trillen, er gaat van
alles loszitten en je lampjes, die
gaan er spontaan sneller van
stuk. Ik heb hier een demo
kastje en als je daar voor gaat
staan, staat je broek zomaar te
bolderen."
Hijzelfheeft ook een behoorlij
ke installatie in zijn auto.
„Maar", zegt hij, „ik zet hem vijf
minuten voluit en dan gaat hij
zachter. Want je concentratie
gaat snel achteruit. Met zo'n
bulderboei in je wagen ben je
alleen op de wereld. Ik weet het,
ik moet er van eten, maar met
de radio hard aan, hoor je hele
maal niets meer om je heen."
„Tsja, mensen willen iets meer
dan een simpele radio", zegt
ook een medewerker van in
bouwstation Ramakers. „Ze
proberen het geluid van thuis te
evenaren in de auto. Maar ik
denk dat het maar een klein
percentage is dat inderdaad de
volumeknop voluit heeft staan.
Kijk, op de snelweg midden in
de nacht kan het wel, maar over
de Langegracht waar het hart
stikke druk is, is het gewoon
niet verantwoord. Je hoort niet
meer wat er om je heen ge
beurt. je hoort ambulances en
dergelijke niet eens meer aan
komen. In de stad is het echt
gevaarlijk. Maar op een stil
landweggetje... Waarom niet?"
Noordwijkse redder zet zich schrap voor zomerseizoen
„Wilde surfers en vissers zijn
het ergst. Ze kennen de zee niet,
gaan zonder warme kleren het
water op en nemen ook nog
eens kleine kinderen mee. Dom,
heel dom. De zee is geen zwem
bad. De zee is levensgevaarlijk."
Noordwijker Willem Star. 58
jaar en al 30 jaar vrijwilliger bij
de Noordwijkse Reddings Briga
de, kan meepraten over de
stommiteiten van 'zeevarend
Nederland'. Star heeft, samen
met de 60 vrijwilligers van de
brigade, al heel wat mensen van
een wisse dood gered. Voor
sommigen kwam de hulp te
laat. De Noordwijker krijgt nog
immer een gepijnigde uitdruk
king op zijn gezicht als hij van
die mislukte reddingspogingen
verhaalt. Ook de dood van een
aantal roeisters op het Wolder-
wijd afgelopen weekeinde treft
hem diep. „Hoe dat heeft kun
nen gebeuren is me een raad
sel."
De roeisters op het Wolderwijd
waren ervaren en juist de groep
ervaren 'zeelui' die in vereni
gingsverband de zee bevaren
weet volgens Star prima om te
gaan met de gevaren van de
zee. „Het zijn de wilden die in
de problemen komen. Met
wild bedoelt Star de surfers, zei
lers en vissers die op eigen
houtje te werk gaan.
Moeiteloos schudt hij een aan
tal staaltjes van onwetendheid,
onachtzaamheid en onvoor
zichtigheid uit zijn mouw. „Va
ders die met vier, vijf kinderen
in een klein bootje de zee op
gaan. De kinderen kunnen niet
zwemmen, vader nauwelijks en
dan maar ver de zee op. Lekker
spannend, totdat het echt span
nend wordt. Dan is het niet leuk
meer."
Of de surfer die, gekleed in uit
sluitend een zwembroekje, pro
beert Engeland te bereiken.
„Wilde vissers zijn ook berucht.
Ze gaan de zee op. denken een
stukkie verderop nog meer vis
te zullen aantreffen en tuffen
hun neus achterna. Lekker va
ren, totdat een pruttelende mo
tor duidelijk maakt dat de ben
zine op is. Dan is Leiden in
last."
Star maakt het zomer na zomer
mee. Kleine kinderen willen ook
nog wel eens een wereldreis
maken. „Een paar jaar geleden
hebben we een jochie van 12
jaar die met een veredelde was
ted op zee dobberde, van ver
gehaald."
De belangrijkste voorzorgs
maatregel vind Star goede kle-
ding. Surfers moeten gewoon
altijd een surfpak dragen vindt
de Noordwijker en tot de stan
daarduitrusting van elke vis
sersboot behoort een warm
jack. „Als je gaat schaatsen, doe
je dat toch ook niet in een zo
merjurkje."
De zee is geen vriend, bena
drukt Star. Er zijn gevaarlijke
boven- en onderstromingen,
het water is koud en het gedrag
onvoorspelbaar. De kustwacht
waarschuwt met vlaggen als het
niet helemaal veilig is. Gele of
rode vlaggen, het lijkt niets uit
te maken. „De wilden zien die
vlaggen niet eens. Ze kijken er
niet naar. Mensen denken
slecht na. lammer, heel jam
mer."
Noordwijker Willem Star. 58 jaar en al 30 jaar vrijwilliger bij de Noordwijkse Reddings Brigade, kan meepra
ten over de stommiteiten van 'zeevarend Nederland'. foto dickhogewoning
De middelbare-schooltijd is
voor veel mensen de belangrijk
ste tijd van hun leven. Als je er
aan begint ben je nog kind, aan
het einde ben je bijna volwas
sen. De strubbelingen van de
puberteit maken deze levensfa
se niet altijd leuk maar dikwijls
wel vol kostbare herinneringen.
Het is alleen jammer dat naar
mate de jaren vorderen, de her
inneringen vervagen.
In de Verenigde Staten is het al
jarenlang de gewoonte om in
het eindexamenjaar een boek te
maken met daarin foto's, adres
sen, anekdotes en allerlei we
tenswaardigheden van leerlin
gen en onderwijzers. Aan het
einde van het schooljaar wordt
de verzamelde informatie naar
de drukkerij gebracht en kan ie
dere leerling een boek vol her
inneringen meenemen.
In Nederland was dit verschijn
sel tol voor kort onbekend,
maar als er een gat in de markt
bestaat, is altijd wel iemand be
reid om daar in te springen. In
dit geval was dit uitgeverij De
but in Delft. Scholen kunnen
daar voor vijftien gulden per
exemplaar hun verzamelde fo
to's en verhalen laten afdruk
ken. Dit schooljaar hebben zich
vierentwintig scholen aange
meld die in totaal zo'n achtdui
zend boeken zullen afnemen.
Een van die scholen is het Loui
se de Coligny-college in Leiden.
Het was daar al een traditie dat
de VWO-leerlingen in het exa
menjaar een aantal stukjes
schreven en in eigen beheer ge
drukt. Dit jaar doen de MAVt
en HAVO-leerlingen ook mee
en zal het boek, verlevendigd
met foto's, uitgegeven worden
door Debut. Aan het einde van
het schooljaar kunnen leerlin
gen het boek kopen, maar als de
financiën het toelaten is het
boek gratis bij de diploma-uit
reiking.
Mevrouw Bremmer, docente te
kenen en kunstgeschiedenis, is
begeleider van het MAVO-on-
derdeel. „Ik heb de inhoud van
de verhalen nog niet doorgeno
men," zegt ze. „Ik zorg alleen
dat de leerlingen hun stukken
op tijd inleveren."
Bremmer: „Een deel bestaat uit
foto's van leerlingen met daarbij
een bijschrift over wat hun hob
by's zijn en dergelijke. Verder
staan er ook foto's van docen
ten en medewerkers in. Dan is
er een deel waarin leerlingen al
lerlei stukken schrijven, bijvoor
beeld over de activiteiten van de
school. Ook zijn er stukken van
leerlingen die van een andere
school komen en een vergelij
king maken. Verder interviewen
scholieren de docenten."
De leerlingen proberen ook de
bijzonderheden van jaar aan te
geven. „Er komen hitlijsten en
nieuwsberichten in, zodat het
boek tevens een tijdsbeeld
geeft," aldus Bremmer. Iedere
Coligny-leerling kan zodoende
in 2024 nog precies opzoeken
naar welke muziek hij luisterde,
welke kleding in de mode was.
wat hij toen wilde worden, en
hoe die grote liefde er ook al
weer uitzag.
foto
Echt schoon is Leiden niet,
maar de straten zien er in elk
geval redelijk proper uit. Als er
troep ligt, ligt dat er meestal
niet zo lang. De veegwagens
van de reinigingsdienst poetsen
en borstelen de steentjes met de
regelmaat van de klok. En vuil
niszakken en grof vuil worden
zo van de stoep geplukt. Maar
tussen de wal en het schip is het
huilen met de pet op. Piep
schuim, een leeg pakje shag,
kartonnen drinkbekers, stukken
hout, rottend fruit, een plastic
zak: de troep ligt voor het op
scheppen in de grachten.
Nou ja, opscheppen...Gebeurde
dat maar eens. Het grootste
deel van alle vuilnis dat zich
heeft verzameld tussen woon
schepen of sloepjes en de wal
wordt nooit opgeruimd. Als on
ze kleine steekproef van giste
ren tenminste representatief is
voor de rest van de stad. Zo ligt
er een enorme hoeveelheid af
val tussen het woonschip aan
de Oude Vest, tegenover het
eetcafé De Wijze Kater. Waar
schijnlijk heeft iemand een ka
potte vuilniszak in het water ge
gooid. want we ontdekken een
paar repen grijs plastic. Iets ver
derop zit een hoopje troep te
gen de kade bij de Havenbrug
aangeplakt en de zijkant van
een aantal bootjes bij het hoek
je van de Havenkade en de Bin-
nenoostsingel lijkt ook beplakt
met rotzooi.
Dat schreeuwt om een verkla
ring. Als de gemeente ons
vraagt ons huisvuil gescheiden
te verzamelen, waarom verza
melt de gefneente zelf dan niet
al het vuil? Toevallig staat er net
een busje geparkeerd van de
dienst milieu en beheer, op het
voetpad van het Ankerpark
naast de meelfabriek. De chauf
feur van het busje kan zich onze
ergernis wel voorstellen. „Maar
het is ondoenlijk om elke dag
alle grachten van Leiden af te
varen. U weet precies waar de
troep ligt? Met klachten doen
we zeker iets. Waarschuwt u on
ze dienst maar."
Hetgeen wij onmiddellijk doen.
I. van Velzen van milieu en be
heer aanvaardt de klacht in de
dank. „We hebben twee sche
pen, waarvan een reserve. Dat
ene schip vaart voornamelijk in
het centrum. In verband met
het stadsgezicht, want er is twee
maal per week markt. Dan ver
dwijnt er een hoop troep in het
water. En ook bij de pijp in de
Maresingel. aan de achterkant
van de lichtfabrieken, kijken we
vaak. Daar drijft ook veel troep.
Maar de rest van de stad doe je
niet zo snel. We hebben hier ki
lometers vaarwater."
De zichtbaarheid van het vuil
vormt een ander probleem voor
de reiniging. „Sommige troep
zinkt en komt later weer bo
ven", zegt Van Velzen. „En wat
tussen de wal en de schepen
ligt, kunnen we niet goed zien
vanaf het midden van de
gracht." Wat betekent dat de
reiniging derhalve is aangewe
zen op tips en klachten van bur
gers. „Maar al weten we waar
het vuil drijft, dan betekent dat
nog niet dat we erbij kunnen",
vervolgt Van Velzen. „De diep
gang van onze boot is een me
ter, maar de diepte in sommige
stukken water is nog geringer."
„We hebben wel een sleepnet,
maar we kunnen niet overal bij.
Tussen de woonschepen bij
voorbeeld. In verband met de
schade die er kan onstaan. Een
schip is natuurlijk niet hetzelfde
als een auto die je binnen een
paar meter stil kunt zetten
Dus gebeurt er niets, zo blijkt. Is
het niet veel handiger de troep
vanaf de kant uit het water te
scheppen? „Dat is natuurlijk
mogelijk", beaamt Van Velzen.
„Maar dat is een kwestie van
prioriteiten stellen. We hebben
een aantal wijkteams in Leiden
die de boel vegen. Ik denk ddt
die niet altijd over genoeg man
kracht beschikken om dat
scheppen naast hun reguliere
werk te doen."
Het vuil moet waarschijnlijk
eerst gebundeld zijn wil men
het uit de grachten vissen.
HERMAN JOUSTRA
Sam Heemskerk en een collega testen een geluidsinstallatie. „Alles begint te trillen in je auto. En de lampjes?
Die gaan spontaan sneller stuk." foto loekzuyderduin
mer-
idyl-
'mu ;n kwalijk riekend stilleven: huisvuil in een Leidse gracht.
