Rusland verwerpt eis PLO
G-7 werpt zich op de werkloosheid
Buitenland
Franse VN-soldaat gedood
in de buurt van Bihac
Dutchieswillen Srebrenica Hollandse lente geven
Bloemen voor slachtoffers
Jaarzitting VN-commissie
mensenrechten 'positief
Oud-president Bolivia
in Brazilië gearresteerd
Ex-bokser Meciar voor
tweede keer knock out
ZATERDAG 12 MAART 1994
sarajevo-wenen
In het noordwesten van Bosnië,
vlakbij de stad Bihac, is gisteren
een Franse VN-soldaat gedood
die in een vuurgevecht tussen
Servische en moslim-strijd
krachten terecht was gekomen.
Volgens VN-woordvoerder José
Labandeira is het niet duidelijk
van welke partij het fatale schot
afkomstig was.
Franse blauwhelmen in Bihac
kwamen donderdag drie keer
onder vuur te liggen. De Servi
sche wapens zwegen nadat de
VN-bevelhebber in Bosnië, lui
tenant-generaal Rose, had ge
dreigd te zullen vragen om
NAVO-luchtbombardementen
als de beschietingen zouden
voortduren.
Bij Servische aanvallen op
Maglaj, waarbij twaalf doden
vielen, zouden Luna-raketten
van Russische makelij zijn ge
bruikt. Luna's kunnen vanaf een
afstand van 100 kilometer wor
den afgeschoten, maar zijn on
nauwkeurig. De berichten over
de aanval konden niet worden
bevestigd.
Intussen treft de Amerikaanse
Syrische ambassade Teheran bestookt
nicosia De ambassade van Syrië in de Iraanse hoofdstad Tehe
ran is gisteren door onbekenden bestookt. Twee bommen wer
den in de tuin van de ambassade gegooid maar veroorzaakten
geen schade. Flet incident gebeurde tijdens Jeruzalem Dag, een
evenement waarbij in het openbaar de vlaggen van Israël en de
VS in brand worden gestoken. Syrië, de trouwste Arabische
bondgenoot van Iran, heeft zich de woede van dat land op de
hals gehaald door deel te nemen aan het vredesoverleg met Is
raël.
Oekraïne houdt kernkoppen vast
kiev» Oekraïne heeft de verzending van kernkoppen van de
voormalige Sovjetunie naar Rusland opnieuw opgeschort. Het
Oekraïense ministerie van defensie gaf als reden voor de beslis
sing dat Russische media de transporten in gevaar hebben ge
bracht dobr hierover bijzonderheden te publiceren.
'Marine VS stortte giftig afval'
subic bay De Amerikaanse marine heeft in een dorp bij Subic
Bay giftig afval gestort, vlak voordat de Amerikanen hun Filipijn-
se vlootbasis in 1992 ontruimden. Dat meldde de milieu-organi
satie Greenpeace gisteren. Er zijn vaten met giftige chemicaliën,
waaronder zwavelzuur, oplosmiddelen en bestrijdingsmiddelen
gevonden.
Saudi-Arabië verbiedt schotelantennes
mekka De Saudische regering heeft schotelantennes,
via de satelliet buitenlandse programma's kunnen worden ont
vangen, wettelijk verboden. Hoewel antennes nóóit officieel wa
ren toegestaan, verschenen ze, na de Iraakse invasie van Koe
weit in 1990, op steeds meer huizen in het koninkrijk. De Saudi's
die zich niet aan het verbod houden, riskeren een boete van
250.000 gulden.
Vermeende Duitse spion is Rus
bonn De man die door de Russische Federale Contraspionage
dienst is gearresteerd wegens vermeende spionage voor de Duit
se Bundesnachrlchtendienstis een Rus. Dat zei de Duitse rege
ringswoordvoerder Vogel gisteren. Hij liet weten dat Duitsland
waarschijnlijk geen tegenmaatregelen zal nemen tegen ver
meende Russische agenten.
Doden bij beschieting koptisch klooster
cairo Vier gelovigen zijn gisteren gedood, toen gewapende
mannen vanuit een auto het vuur openden op een koptisch
klooster in het zuiden van Egypte. De schietpartij gebeurde bij
het Moharrak-klooster in de stad Qussiyah, 300 kilometer ten
zuiden van Cairo. De daders worden gezocht in kringen van mi
litante moslims.
Oekraïne krijgt Belgisch 'frietkot'
brussel De Belgen hebben ze al naar veel landen geëxporteerd,
maar vanaf volgende week kunnen ook de Oekraïeners smullen
van hun volksvoedsel: friet. Deze week vertrok vanuit België een
vrachtwagen met een opgeknapt frietkot van tien bij vier meter
naar Sevastopol. Volgende weekwordt die gevolgd door een wa
gen vol frietvet, mayonaise, sauzen, plastic bakjes en vorkjes.
regering voorbereidingen om
binnenkort 300 extra soldaten
naar de voormalige Joegoslavi
sche republiek Macedonië te
sturen om daar Scandinavische
troepen vrij te maken voor inzet
in Bosnië. De VN zijn in Mace
donië om verdere pogingen tot
gebiedsuitbreiding van de Ser
viërs te verijdelen.
De Bosnische moslims en
Kroaten hebben tijdens hun
overleg in Wenen een ontwerp-
Grondwet voor een federatie
opgesteld. Zij zijn het echter
nog niet eens over de grenzen
van de semi-autonohie kantons
in de federatie. Een ander strui
kelblok is de eis van de Kroaten
dat zij in het parlement even
veel zetels hebben als de mos
lims, hoewel de laatsten twee
keer zo talrijk zijn.
Volgens de Kroatische onder
minister Sander (buitenlandse
zaken) is er wel overeenstem
ming over het aantal kantons.
De Bosnische premier Silajdzic
kwam donderdag in de Oosten
rijkse hoofdstad aan, maar heeft
zich nog niet in de besprekin
gen gemengd.
srebrenica gerard v
Het zag er vorige week even hachelijk
uit in Srebrenica. Het vertrek van de
Canadese VN-militairen dreigde uit te
lopen op een krachtmeting tussen het
binnenkomende Nederlandse batal-
i de moslim-bevolking van de
clave
i bui-
Twee arbeiders van de voormalige steenkoolfabriek in Lukavac doen zich te goed aan een bord bonensoep e
arbeiders onderhouden het terrein waarop de Nederlandse blauwhelmen zijn gevestigd. fo
Onrust over beschietingen va:
tenaf door de Bosnische Serviërs en
de onbekendheid met het Dutchbat
waren de oorzaak van de spanningen.
De Nederlandse VN-militairen heb
ben inmiddels duidelijk gemaakt dat
zij voor dwang niet wijken.
De plaatselijke autoriteiten leken met
demonstraties van de bevolking het
optreden van de VN-militairen te wil
len dicteren. Er zijn nu twaalf dagen
voorbij en er begint gestaag een band
te ontstaan tussen de Nederlandse
blauwhelmen en de 45.000 inwoners.
Journalisten mogen van de omsinge
laars van de enclave, de Bosnische
Serviërs, nog altijd Srebrenica niet
binnen. Dankzij de Nederlandse mili
tairen ter plaatse is er echter een pro
visorische informatiestroom op gang
gekomen richting de logistieke basis
in Lukavac. Zo komen er mondjes
maat toch indrukken, foto's en zelfs
bewegende beelden beschikbaar.
Het Dutchbat is bezig na de aanloop
problemen voorzichtig de plaatselijke
bevolking voor zich te winnen. Waar
nodig wordt gepatrouilleerd, maar de
indruk van een 'bezettingsmacht'
wordt vermeden. Volgens ooggetui
genverslagen van de militairen begint
het ijs te breken.
Veel militairen hebben zo hun eigen
'stille adoptie'. Adjudant Ad Derksen
ontmoet elke dag wel even het jonge-
tje Samlr, vooi wie hij In de ones
pondentie naar huis een aardigheidje
uit Nederland regelt. Bij de wachtlo-
pers op het PTT-gebouw komt dage
lijks een oude moslim-vrouw op de
thee. Kinderen reiken door de afraste
ringen heen zelfgemaakte tekeningen
aan onder de kreet 'Hollandiagoucl'.
Ook in het grensgebied
eleei
che
granaat wil neerdalen, begint volgens
de militairen van het Dutchbat lang
zaam aan weer een geloof in de toe
komst te groeien. In een zelfgemaakte
steenoven bakken vader Raghman en
zijn zoon Numir stenen om een
nieuw huis op te trekken. Na de harde
Servische winter begint hier voorzich
tig een Hollandse lente, zegt een Ne
derlandse militair die de bouwactivi
teiten op foto heeft vastgelegd.
'Geen gewapende internationale politiemacht in bezet gebied'
Rusland verleent geen steun aan de eis van de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie PLO voor een gewapende interna
tionale politiemacht in de bezette gebieden. „We willen
niet meer dan een internationale aanwezigheid, waarvan
het karakter moet worden bepaald door de direct betrok
ken partijen", zei minister Kozyrev (buitenlandse zaken).
tel aviv gpd-apDe Israëlische regering staat
nogal huiverig tegenover Russi
sche pogingen een grotere rol te
spelen in het vredesproces in
het Midden-Oosten, volgend op
Russische diplomatieke succes
sen in Bosnië. Premier Rabin
heeft gezegd bang te zijn dat de
Russen hun bemiddelingspo
gingen niet of onvoldoende co
ördineren met de Amerikanen.
De Arabieren zouden zo de
kans krijgen de VS en Rusland
tegen elkaar uit te spelen.
Kozyrev sprak gisteren in Tel
Aviv, op een persconferentie
met zijn Israëlische collega Pe
res. Later had hij een onder
houd met premier Rabin. Het
was de tweede keer binnen tien
dagen dat een hoge Russische
functionaris Israël bezocht. Kort
na de massamoord in Hebron
reisde onderminister van bui
tenlandse zaken, Igor Ivanov,
naar Jeruzalem.
Moskou heeft onlangs voor
gesteld de 'Madrid-conferentie'
opnieuw bijeen te roepen, met
het doel de impasse in de Israë-
lisch-Arabische onderhandelin
gen te doorbreken. Het huidige
vredesproces ging in het najaar
van 1991 van start met een in
ternationale vredesconferentie
in de Spaanse hoofdstad, onder
co-sponsorschap van de VS en
Rusland.
Israël en de VS wijlen echter
niets van een tweede Madrid-
conferentie weten. Ze zijn bang
dat de PLO zo'n bijeenkomst zal
gebruiken om de in Oslo, Was
hington en Cairo gesloten over
eenkomsten open te breken.
In Jeruzalem zijn gisteren,
aan het einde van de islami
tische vastenmaand ramadan,
1.800
i alle joodse gelovi-
de Klaagmuur wil-
hun vuurwapens
neerde
detroepen
gen die na
den,
afgeven.
Het was Palestijnen boven
dien verboden in de buurt van
de Klaagmuur te komen en de
meesten werden via andere toe
gangen naar de op de Tempel
berg gelegen Al-Aqsa moskee
geleid. Gelovigen uit de bezette
Westelijke Jordaanoever en de
Gazastrook kregen geen toe
stemming Jeruzalem binnen te
komen.
Opnieuw Chinese
dissidenten vast
Gloucester Een politievrouw houdt de wacht bij de woning
de woning heeft de politie de stoffelijke resten van negen
door buurtbewoners en passanten.
Frederick West in het Britse Gloucester. In
gevonden. De bloemen zijn neergelegd
foto a,
amsterdam dick v
Nog maar drie jaar geleden vonden de ze
ven grootste industrielanden (G-7) het
niet nodig om in de slotverklaring van
hun jaarlijkse top aandacht te besteden
aan de werkloosheid. Sindsdien staat het
onderwerp hoog op de agenda van hun
bijeenkomsten en nu wordt er zelfs een
speciale ministersconferentie aan gewijd.
Maandag en dinsdag komen de zeven de
VS, Groot-Brittannië, Canada, Duitsland,
Italië, Frankrijk en Japan in het Ameri
kaanse Detroit bijeen om zich te beraden
over mogelijkheden om de werkloosheid
aan te pakken. Ook de Europese Unie (EU)
is vertegenwoordigd. Het idee voor de 'ba-
nentop', die wordt bijgewoond door de mi
nisters van financiën en werkgelegenheid
van de G-7, is afkomstig van de Amerikaan
se president Clinton.
Werkloosheid lijkt een onuitroeibaar ver
schijnsel te zijn in de huidige wereldecono
mie. De omvang ervan is volgens de OESO,
de Organisatie voor Economische Samen
werking en Ontwikkeling, 'vermoedelijk een
van de meest gevreesde verschijnselen van
deze tijd'.
In de jaren vijftig en zestig was dat anders.
Toen telden de in de OESO verenigde in
dustrielanden met elkaar nog geen tien mil
joen werklozen. In de periode tussen 1972
en 1982 verdrievoudigde dit aantal. In de
acht voorspoedige jaren daarna zakte het
aantal werklozen weer tot 24 miljoen, maar
sinds 1990 is er sprake van een ware werk
loosheidsexplosie. Naar schatting zullen er
eind dit jaar in de 24 OESO-landen 35 mil
joen mensen zonder werk zitten.
Veel zullen de deelnemers aan de topconfe
rentie daar niet aan doen. Het overleg is
meer bedoeld als gelegenheid om van ge
dachten te wisselen. Niemand verwacht
dan ook een wonder van het overleg. Van
Amerikaanse kant is al gezegd dat het geen
bijeenkomst is die een wereldomvattend
initiatief zal opleveren.
De VS kunnen in Detroit goede sier maken.
Eerder deze week kondigde Clinton een ba
nenplan van dertien miljard dollar aan.
Kern van dit plan is een betere afstemming
van opleidingen en scholing op de behoef
ten van het bedrijfsleven. De werkloosheid
in de VS bedraagt 6,5 procent van de be
roepsbevolking. In de EU is dat 11 procent.
De OESO werkt al geruime tijd aan een rap
port over de werkloosheid waarvan naar
verwachting een voprlopige versie zal wor
den voorgelegd aan de conferentiegangers
in Detroit. De organisatie pleit onder meer
voor een goed ondernemersklimaat, met
een overheidsbeleid dat het oprichten van
bedrijven in de particuliere sector stimu
leert via vereenvoudiging van de voorschrif-
De OESO zegt verder dat het onderwijs be
ter moet worden afgestemd op de behoef
ten van het bedrijfsleven. Ook moeten be
drijven en werknemers worden geprikkeld
om meer te investeren in scholing.
De Amerikaanse minister van werkgelegen
heid, Robert Reich, acht het onderwijs de
sleutel in de strijd tegen de langdurige
werkloosheid. Bij het grote aantal arbeids
plaatsen dat de VS weten te scheppen
ongeveer twee miljoen in 1993 en dit jaar
naar verwachting eenzelfde aantal gaat
het veelal om laagbetaalde banen. Daarvoor
gaan overigens ook in Nederland hier en
daar stemmen op.
Voor de principes die gelden op de Ameri
kaanse arbeidsmarkt zullen de delegaties in
Detroit niet kiezen. In de VS kunnen men
sen makkelijk worden ontslagen en boven
dien bedraagt de werkloosheidsuitkering
slechts 35 procent van het laatstverdiende
loon. Mensen kiezen dus al gauw een nieu
we baan die veel minder geld oplevert dan
hun vorige.
Maar welke mooie plannen de industrielan
den ook zullen smeden, volgens veel econo
men zal het vechten tegen de bierkaai blij
ven. Landen met lage lonen, vooral in Azië
maar ook in Oost-Europa, zullen steeds
meer bedrijvigheid en werkgelegenheid
aantrekken. Ondernemingen in de indus
trielanden zelf werken daar maar al te graag
aan mee door produktie over te brengen.
Alleen al sociaal gezien is het voor de indus
trielanden onmogelijk de lonen op het ni
veau van de goedkope concurrenten te
brengen. Dan resteert als enige afdoende
wapen, althans voor de korte termijn, pro
tectionisme. Maar zo kort na de afsluiting
van het GATT-overleg over liberalisering
van de wereldhandel zullen de aanwezigen
in Detroit dat woord slechts in afkeurende
zin in de mond durven nemen.
De Boliviaanse oud-president
Luis Garcia Meza (75) is giste
ren in Brazilië gearresteerd.
Garcia Meza werd vorig jaar
april in Bolivia bij verstek tot 30
jaar gevangenisstraf veroor
deeld wegens Volken moord,
schending van de mensenrech
ten, diefstal, verduistering,
hoogverraad en gewapende op
stand. De VS verdenken hem
bovendien van handel in cocaï-
Garcia Meza kwam in 1980
aan de macht na een bloedige
coup die werd gesteund door
Krim kiest premier uit Rusland
ongekend scherpe veiligheids
maatregelen genomen om
eventueel geweld direct de kop
drukken. De politie statio-
Terwijl de Amerikaanse minis
ter Christopher (buitenlandse
zaken) aankwam in Peking om
over de mensenrechten in Chi
na te praten, heeft de Chinese
politie gisteren in Shanghai op
nieuw twee dissidenten opge
pakt. Het zijn de mensenrech-
tenstrijder Wang Fuchen en
Yang Zhou, voorstander van ge
weldloze politieke hervormin
gen.
De afgelopen week zijn in
China zeker vijftien dissidenten
gearresteerd, kennelijk om te
voorkomen dat ze iets van zich
zouden laten horen tijdens de
donderdag geopende zitting
van het Volkscongres en het be
zoek van Christopher.
De Amerikaanse bewindsman
praat vandaag met de Chinese
machthebbers om hen er toe te
brengen de mensenrechten in
China te verbeteren. Als de Chi
nezen niet aan deze Amerikaan
se eis voldoen, riskeren ze hun
handelsprivileges in de VS te
verliezen.
medewerker
De Mensenrechtencommissie,
een van de meest onhandelbare
en tot voor kort minst produk-
tieve praatclubs van de Verenig
de Naties, heeft een 'redelijk
positieve' jaarzitting achter de
rug. Dat is de opvatting van Pe
ter van Wulfften Palthe. de Ne
derlandse diplomaat-jurist die
zes weken lang als voorzitter or
de op zaken moest stellen in de
woordenbrij van 53 lidstaten en
tientallen non-gouvernemente
le organisaties.
Alles passeerde de afgelopen
weken de revue, van vermeende
schending van homo-rechten in
Canada tot onderdrukking van
Palestijnen. van de afgrijselijke
handel in kinderorganen tot
veroordelingen van recidiveren
de boosdoeners als Irak, Iran,
Cuba en uiteraard de Servische
krijgsbaronnen.
Als hoogtepunten van de zo
juist besloten jaarzitting noemt
Palthe het verdwijnen van de
'rituele dans' tegen de Zuidafri-
kaanse apartheid en in mindere
mate Israël, twee tijdrovende en
zwaar gepolitiseerde agenda
punten die jarenlang de hoofd
moot vormden.
Als pluspunten noemt Palthe
de instelling van pen speciale
rapporteur voor de rechten van
de vrouw en de ambtsaanvaar-
sap paulo apdrughandelaars en de toenmali
ge militaire regering van Argen
tinië. In de nasleep van de coup
werden tientallen mensen ver
moord. Garcia Meza moest on
der sterke binnenlandse en in
ternationale druk in 1981 het
veld ruimen.
De oorlogsmisdadiger Klaus
Barbie was een naaste adviseur
van Garcia Meza. Barbie werd
in 1983 Bolivia uitgezet en in
Frankrijk veroordeeld tot le
venslang. Zijn minister Arce
Gomez (binnenlandse zaken)
zit nu in de VS een gevangenis
straf van dertig jaar uit wegens
drughandel.
simferopol» rtr-dpa
Het parlement van de Krim, een
autonome republiek van Oek
raïne', heeft gisteren ingestemd
met de benoeming van de Rus
sische staatsburger Jevgeni Sa-
boerov als premier. Wel moet
Saboerov eerst de Oekraïense
nationaliteit aannemen.
Saboerov was vice-premier
van de Russische regering-Sila-
jev kort voor de ineenstorting
van de Sovjetunie. Voor de
•ch-
De rapporteurs, die jaarlijks
in opdracht van de commissie
verslag uitbrengen over onmen-
selijkheden in bepaalde landen,
vormen het belangrijkste wapen
van de commissie. Dat bleek uit
het felle verzet van Irak tegen
rapporteur Max van der Stoel
en de bedreigingen van Sudan
tegen de Oostenrijkse rappor
teur Gaspar Biro.
In een opmerkelijke publieke
schrobbering wees Palthe
Sudan erop dat een 'bedreiging
van een rapporteur een ontoe
laatbare bedreiging vormt van
de hele commissie', waarvan
Sudan nota bene volwaardig lid
Palthe vindt dat de debatten
in de commissie 'nodig moeten
worden gestroomlijnd'. De
praatpaal geworden voor meer
dan honderd non-gouverne
mentele organisaties uit alle
hoeken van de wereld, van de
mensenrechtenbeweging Am
nesty International en het VN-
kinderfonds Unicef tot de rege
ring in ballingschap van de Mo-
1 ukken. „Iedereen wil hier een
duit in het zakje doen", aldus
Palthe. „Dat staat goed tegen
over het thuisfront. Maar op de
ken/,an,er
PORTRET VLADIMIR MECIAR
Ex-bokser Vladimir
Meciar, wiens rege
ring gisteren door
een motie van wan
trouwen van het
Slowaakse parie
ent t
i val werd
gebracht, heeft al
eens eerder de
handdoek in de ring
erpen.In
t hij
Vladimir Meciar.
stemming zei de nieuwe pre
mier dat hij snelle economische
hervormingen zal doorvoeren
en de economische banden met
Rusland zal aanhalen.
Saboerov, die was voorgedra
gen door Krim-president Mesjk-
ov, verwacht dat hij zonder pro
blemen Oekraïner kan worden
als president Kravtsjoek daar
mee instemt. Hij zei echter niet
of hij ook zijn Russische pas
poort zal opgeven.
april 1991
onder druk van zijr
partij aftreden als
premier van de Slo
waakse regering in de Tsjechos-
lowaakse federatie, omdat hij
het separatisme in Slowakije
had aangewakkerd. Ruim een
jaar later kwam hij opnieuw aan
de macht )p i januari 1991
werd hij de eerste premier van
het onafhankelijke Slowakije.
De boerenzoon Meciar (51)
maakte carrière in de commu
nistische jeugdbeweging en stu
deerde in Moskou. In 1968 koos
hij tijdens de Praagse lente voor
de hervormers, waardoor hij
twee jaar later uit de commu
nistische partij werd gezet. Na
de val van (iet communisme
werd hij minister van binnen
landse zaken. Toen zijn partij
Burgers tegen Geweld in juni
1990 de verkiezingen in Slowa
kije won, werd Meciar premier
Zijn val in 1991 maakte hem
zeer populair. De Slowaken za
gen hem als slachtoffer van po
litieke machinaties. Meciar ver
liet zijn partij en stichtte de Be
weging voor een Democratisch
Slowakije (HZDS).
Bij de verkiezingen van juni
1992 haalde Meciar een grote
overwinning op zijn rivaal, de
christen-democratische pre
mier Jan Carnogursky. Eenmaal
aan de macht pleitte hij aan
vankelijk voor een confederatie
van Tsjechen en Slowaken.
Maar de Tsjechische regering
van Vaclav Klaus wees dat af en
Meciar accepteerde diens aan
bod om tot boedelscheiding
over te gaan. De vreugde om
onafhankelijkheid werd geter
perd door het besef dat de eo
che
i de i
we republiek allerminst roos
kleurig was.
Al kort na de onafhankelijkheid
begon het gezag van Meciar te
tanen. De oppositie en de poli
tieke bondgenoten van Meciar
hadden steeds meer kritiek op
rifn autoritair gedrag. Een
maand geleden verlieten minis
ter Jozef Moravcik van buiten
landse zaken, vice-premier Ro
man Kovac en nog acht afge
vaardigden de HZDS wegens
een conflict over een wetsvoor
stel voor privatisering.
Toch aarzelde de oppositie met
het indienen van een motie van
wantrouwen. De doorslag gaf
een opzienbarende rede van
president Michal Kovac twee-
dagen geleden. Kovac bekriti-
erde zijn vroegere politieke
end r
t allee
i zijn a
ritaire gedrag, i
hem ook de samenleving te oni -
wrichten.
De val van Meciar betekent nog
niet dat automatte h nieuwe
verkiezingen worden uitge
schreven. Daarvoor is een twee
derde meerderheid in het parle
ment nodig. De volksvertegen
woordiging zal woensdag de si
tuatie bespreken.
den haag henk van 't klooster