'We zijn niet uit op de macht'
weTk
Duitsland niet meer zo lief voor Nederlanders
Het Gesprek van de Dag
^ESPR^J<
'neusgate'
Tevreden 'kinderen'
te koop aangeboden
Ouderen
in Leiden
'dokteren
veel zelf
ZATERDAG 5 MAART 1994
Leefbaar Oegstgeest grote overwinnaar van verkiezingen
In het kantoor van Jan de Soe-
ten staat een grote bos bloe
men. Van medewerkers van het
verzorgingshuis Van Wijcker-
slooth die op de lijsttrekker van
Leefbaar Oegstgeest hebben ge
stemd en hem feliciteren met
de klinkende overwinning. „Ik
mag niet weten wie die bloe
men hier hebben neergezet.
Dus ik heb heel hard 'bedankt'
geroepen in de hal."
De Soeten brengt de dagen na
de verkiezingen weliswaar door
in zijn directeurskamer van het
verzorgingshuis, maar is daar
vooral bezig met de naweeën
van de verkiezingen. Daags erna
wordt hij bestormd door de me
dia, van de landelijke radio tot
de plaatselijke pers, die allemaal
willen horen hoe Leefbaar
Oegstgeest vanuit het niets 41,5
procent van de stemmen be
haalde, goed voor zeven van de
zeventien raadszetels. ,,Het
voelt heel plezierig", typeert De
Soeten het overwinningsgevoel
grijnzend.
Hij is misschien nog wel het
meest onder de indruk van het
gebaar van WD-lijsttrekker Hil-
bert Kamphuisen, die direct na
dat woensdagavond de uitslag
bekend werd, De Soeten een
boeket overhandigde en hem
met een omhelzing feliciteerde.
,,Dat vond ik een ontzettend
aardig gebaar. Dat is klasse:
weggaan als de uitslag bekend
is, een bos bloemen kopen en
dan terugkomen. Ik heb hem de
volgende morgen gebeld: 'Hil-
bert, ik bel niet over de college
onderhandelingen, maar om te
zeggen dat ik dat gebaar ontzet
tend waardeer'."
In de regio haalden verschillen
de plaatselijke partijen de winst
binnen. Leiden WeerGezellig-
/De Groenen won een zetel in
Leiden, Gemeentebelangen
ging in Rijnsburg vanuit het
niets naar vier zetels en in Lei
derdorp knabbelde Burgerbe
langen drie zetels van de andere
partijen af.
De Soeten hoorde die avond al
dat Leefbaar Oegstgeest een
denderende zege zou halen,
voordat hij in het raadhuis
kwam. ,,Ik ben naar de Drieluik
gegaan, waar 'mijn' stembureau
zat. Daar ben ik meteen inge
schakeld bij het tellen, want ik
kan in ieder geval tot tien tellen.
Toen hoorde ik al wat er gaande
was. We realiseren ons heel
goed dat deze uitslag een ecla
tant succes is voor Leefbaar
Oegstgeest. Als we net zoals in
Engeland een districtenstelsel
zouden hebben, zouden we ze
ventien zetels hebben gehaald,
want we hadden een meerder-
„Het is ongetwijfeld de kracht van Leefbaar Oegstgeest dat de n
partij.
heid in alle wijken. Maar dat
zou ik niet willen. We zijn er
niet op uit anderen onze wil en
wet op te leggen."
Woede
De Soeten straalt niets uit van
de woede waaruit Leefbaar
Oegstgeest oorspronkelijk is
ontstaan. De plaatselijke partij
kwam voort uit de Vereniging
Wilhelminapark, die strijdde
om het raadhuis als buurman te
behouden en nieuwbouw aan
de Lijtweg te voorkomen, en de
Vrienden van Poelmeer die de
sluiting van het buitenbad van
het zwembad tevergeefs pro
beerden te stoppen. De stap
naar de oprichting van de poli
tieke partij is wel degelijk inge
geven geweest door boosheid
over het gemeentebestuur,
maar De Soeten wil daarvan
niets meer laten merken.
„Besturen uit woede leidt tot
niets. Het kan best zijn dat we
wel eens heel boos zijn, we zijn
niet emotieloos, geen ijsbergen.
Maar ik vind dat we zo ordelijk
mogelijk met elkaar zaken moe
ten afwikkelen, dan is de effecti
viteit het grootst en lopen we
het minste risico's op conflic
ten. Ordelijk, fatsoenlijk, zake
lijk: dan hebben we de beste
kansen op de beste oplossin
gen."
Toch uit hij zich in scherpe be
woordingen als hij herinnert
aan de weg die tot deze verkie
zingsuitslag heeft geleid. „Het is
een proces van jaren geweest:
het raadhuis, het zwembad, de
'deal van de eeuw' met de bouw
van villa's bij Endegeest in ruil
voor de restauratie van het kas
teel. Er gebeurt elk jaar wel iets
dergelijks. Het is niet erg dat het
gemeentebestuur een keer een
fout maakt, maar dat ze dat
steeds ontkennen roept irritatie
op. En het is de afgelopen
maanden niet veranderd. De
gemeente houdt een geforceer-
i neemt een loopje
t de burgers."
Kracht
„Vrienden", zo begon De Soe
ten woensdagavond zijn toe
spraak tijdens het overwin
ningsfeest van Leefbaar Oegst
geest nadat hij door een vijftig
tal mensen was toegezongen.
„Het is ongetwijfeld de kracht
van Leefbaar Oegstgeest dat de
mensen een heel vriendschap
pelijke relatie hebben", typeert
De Soeten zijn partij. „Het zijn
mensen die elkaar al heel lang
kennen. We putten uit een bron
van mensen die elkaar gemak
kelijk verstaan en elkaar als
vrienden ervaren. En uit een
enorme bron van kennis."
Hij is dan ook wars van de hië
rarchie dat veel partij-afdelin
gen typeert. „We kennen geen
sergeanten en marjoors. We
hebben wel mensen die de ver
antwoordelijkheid dragen. Maar
vooral mensen die goed met el
kaar omgaan en die verant
woordelijkheden respecteren."
Hoewel de partij pas vorig na
jaar is ontstaan, durft De Soeten
te bogen op een ruime voorraad
kennis en bestuurlijke ervaring.
„We zijn met mensen die bestu
ren in het bloed zit. We hebben
bovendien een steunfractie die
zich vier jaar heeft gebonden
om de raadsleden van advies te
voorzien. En ik durf te beweren
dat het besturen van een ver
zorgingshuis minstens zo com
plex is als dat van een gemeen
te. dus we hebben wel degelijk
wat in huis."
De Soeten gebruikt steeds op
nieuw het woord 'eerlijkheid'
als hij het beleid beschrijft dat
Leefbaar Oegstgeest wil voeren.
„Een rechte rug, gezond ver
stand, geen kniltkende knieën
en eerlijk duurt het langst. We
zijn niet uit op de macht, maar
willen de bestuurscultuur om
buigen en weten of de andere
partijen daartoe bereid zijn. Dat
wordt de kern van de college
onderhandelingen. We willen
anderen echt niet overheersen,
want dat is politieke politiek. En
daaraan heb ik een broertje
dood. Het past niet bij het soort
mensen dat bij Leefbaar Oegst
geest zit."
LIESBETH BUITINK.
Theo Bakker
Woesdagavond. televisie, uit
slagen, voetbal, verkiezingen.
En dan ineens, alsof er lachgas
de huiskamer wordt ingespo
ten: de 'Dutchbat' in Bosnië is
verkouden. Irritatie van de
luchtwegen. Eerst beneemt het
bericht je elke lucht. Maar in
de loop van het tien minuten
durende item vergaat je het la
chen.
De eerste reactie is: altijd al ge
weten dat het snotneuzen zijn.
Maar dan komt een heuse kor
poraal uitleggen hoe erg het
gesteld is met onze manschap
pen. 'Er zijn jongens bij', zegt
hij, 'die de hele dag door de
le-
Waa
aan hij vertwijfeld toevoegt:
'Maar je
ven, hè.'
Het is een bizar bericht. Ie be
reidt je als soldaat op de meest
verschrikkelijke dingen voor.
Maar een 'irritatie aan de
luchtwegen'! Dat je daar be
pakt en bezakt staat in de
vrieskou en dat je dan je sneus
moet snuiten en dat er mis
schien wel groene kikkers uit
komen. En dat je er dan ook
nog als korporaal voor zo'n
idiote cameraploeg over moet
verhalen, terwijl je weet dat het
thuisfront mee zal gaan snotte-
Naarmate je er langer over na
denkt wint die verkoudheid
van de 'Dutchbat' aan luguber
heid. Want waar komt die 'irri
tatie' vandaan? Niet van de
vervuilde lucht. Iedereen weet
dat kruitdampen de ademha
ling van 'beroeps' juist bevor
deren. Het moet daarom een
virus zijn. En wie heeft waarom
dat virus
verspreid?
Diverse mogelijkheden dienen
zich aan. De Serviërs kunnen
er niet achter steken, die han
teren alleen grof geschut en
geen virussen. Maar de Ameri
kanen wèl en voor hen bestaat
een aanleiding om hun Neder
landse kompanen tot 'rare
snuiters' te bestempelen. Want
die Nederlandse korporaal die
deze week het neerschieten
van de vier Servische vliegtui
gen becommentarieerde, was
niet louter lovend over de
Amerikaanse trefzekerheid. Hij
had het er met spijt in de stem
over, dat 'voor hetzelfde geld
onze jongens het hadden ge
daan.' Als reactie op dit sub
versieve gebrek aan blinde ver
ering kunnen de Yanks het vi
ms verspreid hebben.
Maar het kunnen ook de Rus
sen zijn geweest. Jeltsin heeft,
gegeven de problemen die zijn
land teisteren, baat bij een bui
tenlands succes. Een hels sce
nario doemt op. Ie ziet een
groep Nederlandse soldaten
voor je die ter patrouille de
heuvels intrekt. De Serviërs
sluipen erachter aan en die
worden op hun beurt gescha
duwd door de Russen. Op een
gegeven moment trekt de
'Dutch combat' de zakdoek.
Die geven zich over denken de
Serviërs. Maai net als ze aan
stalten maken onze mannen te
ontwapenen, grijpen de Rus-
Het zweet breekt je uit. Als er
maar iets mis gaat, krijgt na de
eerste ook de derde wereldoor
log zijn startschot in Bosnië. Er
moet een onderzoeksteam
naar Bosnië. Uitzoeken wat de
waarheid achter die 'geïrriteer
de luchtwegen' is. Als leider
gaat Ter Beek mee. Om te er
varen dat 'moed inspreken'
iets anders is dan leven met
Magere Hein als buuurman.
En om te bewijzen dat niet ie
dere Oranje de wijk neemt
naar Engeland wanneer het er
op aan komt, wordt de ploeg
gevlogen door kroonprins
'Alex'. Er valt in Bosnië een
heus 'Neusgate' te ontrafelen.
Wellicht premie
luiercentrale
Wie kleine kinderen heeft en
het milieu wil ontzien, kan zich
aansluiten bij de luiercentrale.
Mensen die hier lid van zijn hu
ren katoenen luiers die als ze
vies zijn door de centrale wor
den opgehaald en schoon weer
afgeleverd. De gemeente Haar
lem vond dit zo'n goed idee dat
iedereen die bij de luiercentrale
'Biobottom' staat ingeschreven,
vanaf 1 april 11,25 gulden pre
mie op het luierabonnement
krijgt.
Ook in Leiden zijn luiercentra-
les, maar mensen die er lid van
zijn van zijn moeten nog even
wachten op de premie. Wet
houder Jan Laurier vindt het
een goed idee maar kan nog
niet zeggen wanneer de ge
meente premies gaat betalen.
„We zijn er mee bezig", is zijn
Reacties en suggesties voor
"Gesprek van de Dag"
Telefoon 071-356444
of
Postbus 54,2300 AB
te Leiden
Bruikbare tips worden
beloond met een cadeoubon
von 25 gulden.
Wat een zachte blik hebben de
ze kindjes. Een tevreden blik
ook. Net echt. Want in werke
lijkheid zijn het poppen. De
twee zitten in een vitrine van
speelgoedwinkel De Waal in de
Burgsteeg. Twee van de vele ge
kleurde poppen. „We willen ze
ook per se in de zaak hebben",
zegt eigenaar De Waal. „Zeker
nu, met de opkomst van de
CD."
De Leidse speelgoedzaak heeft
al jaren gekleurde poppen in
huis. Chinese, indiaanse, Mexi
caanse, noem maar op. En pop
pen, met rood, zwart, bruin en
blond haar. En poppen met
blauwe, groene, bruine en grijze
ogen. Gewoon omdat die diver
siteit ook in de mensenwereld is
terug te vinden.
De Waal kan zich de brief van
dat Engelse jongetje dan ook
wel voorstellen. Het mannetje
vroeg schriftelijk opheldering
aan een fabrikant van een mini-
voqtbalspel, Subuteo geheten,
waarom er geen gekleurde spe
lertjes tussen zaten. Want in het
profvoetbal van vandaag de dag
waren genoeg spelers actief met
een donkere huidskleur. De fa
brikant verving onmiddellijk
een paar blanke spelers door
een paar gekleurde. „Logisch",
zegt De Waal. „Ik meen me
herinneren datje
vroeger voor dat spel complete
gekleurde elftallen kon kopen.
Van Brazilië onder andere."
En wat de twee gekleurde pop
pen betreft: die blijven nog wel
even zitten waar ze zitten. Ze
zijn tamelijk prijzig enkele
honderden guldens en de
vraag naar poppen met een an
dere dan de blarike huidskleur
is gering. „Ongeveer vijf pro
cent", schat De Waal. „Maar ze
zijn in elk geval te koop, die
poppen. Zoals het hoort. En er
zijn ook echt goedkopere dan
deze hoor. Alleen worden deze
in een beperkte oplage ge
maakt. Vandaar de hoge prijs."
Bij speelgoedwinkel Lila aan de
Nieuwsteeg in Leiden zijn even
eens gekleurde poppen te koop.
Maar ook hier geldt: de vraag
ernaar is niet bijster groot. „Kin
deren identificeren zich op heel
jonge leeftijd niet met een be
paalde kleur", zegt de eigena
resse. „Het maakt ze niet zo
veel uit of een pop wit of zwart
is. Bovendien: allochtonen zelf
kopen niet zo gek veel speel
goed. Dat is bekend. Dat ver
klaart de geringe vraag. Maar
wie wil kan een gekleurde pop
kopen."
HERMAN JOUSTRA
FOTO HOLVAST/MARK LAMERS
Haagse huisartsen luidden deze
week de noodklok. Ouderen
hebben zo veel ingeleverd dat
ze geen geld meer over hebben
voor verse groenten en vers
fruit. Ook breekt ze op dat
hoestdranken, neusdruppels en
vitamine-preparaten niet langer
worden vergoed door het zie
kenfonds. Stille armoede dus.
I-eidse huisartsen weten van
niets. Wie we ook bellen: ziilke
stille en ongezonde armoede
kennen ze niet. Of, zoals huis
arts D.R van Wingerden van de
Boshuizerkade het noemt: „Als
mensen Tafeltje Dekje nemen,
komen ze geen vitamine te kort.
En Tafeltje Dekje is prima op te
brengen. Als ik ook zie wat ze
vaak uitgeven aan homeopathi
sche medicijnen, denk ik: het
valt allemaal nogal mee."
'Zelf dokteren', noemt Van Win
gerden dat. Het gaat zo. Er val
len wat blaadjes op de deurmat,
waarin dames uit andere delen
van het land uitleggen hoeveel
ze zijn opgeknapt door het zo
veelste 'homeopathische' won
dermiddel. De middelen zijn
voor jong en oud, maar ouderen
zouden eerder voor de bijl gaan:
„Die mankeren nu eenmaal wat
De huisarts hoeft maar weer
een medicijnkastje te inspecte
ren of daar staan de doosjes,
potjes en flesjes keurig in het
gelid. Tegen grieperigheid, te
gen gewrichtsldachten, tegen
bewegingsarmoede. Overal te
gen, eigenlijk. „Maar als je dan
vraagt of het helpt, zeggen ze
vaak: 'Niet echt'. Of: 'Nou, nou'.
Tóch hebben de ouderen een
volgende keer weer het nieuw
ste middel in huis.
Hoewel het volgens de huisarts
de gezondheid niet schaadt,
hoeft niemand er volgens hem
op te rekenen dat het baat:
aak heb iL hei idee dat het
niet veel bijzonders is. Zonde
het geld, denk ik dan. Het is
gou
den handel. Ouderen kunnen
hun geld beter ergens ander
aan besteden, dunkt me."
Het heeft lang, opvallend lang,
geduurd, maar eindelijk slaat
Duitsland terug. Onze Ooster
buren nemen het niet meer dat
er door ons te pas en te onpas
op hen wordt afgegeven. In een
Clingendaelrapport van vorig
jaar werden de vijandige gevoe
lens die scholieren koesterden
jegens Duitsers breed uitgeme
ten en dat heeft kennelijk de
deur dichtgedaan. In ëen artikel
in Der Spiegel worden wij, Ne
derlanders, door ene Erich Wie
demann omschreven als 'fiet
sendieven', 'pitbull-fokkers' en
'drugdealers'. En zelfs Frau
Antje krijgt ze uitgemeten. He
lemaal geen gezonde boeren-
trien, maar een doodgewone
slet. Ja, wie kaatst moet de bal
verwachten. Gerhard Aimer,
woordvoerder van de de Duitse
ambassade in Den Haag. wil
niet ingaan op de strekking van
het artikel in Der Spiegel „Het
past de ambassade niet hier
commentaar op te leveren want
net als in Nederland is er in
Duitsland vrijheid van me
ningsuiting. Maar over het Ne
derlanderbeeld dat de Duitser
heeft wil ik wel iets kwijt. Er zijn
in Duitsland natuurlijk ook
vooroordelen jegens de Neder
lander. Maar het gekke is dat
dat allemaal positieve1
delen zijn. De Nederlander zou
zich minder hiërarchisch op
stellen, flexibeler zijn en er zou
hier een grote mate van toleran
tie heersen."
„Dat neemt niet weg dat er toch
wel iets is veranderd in de hou
ding van de Duitser tegenover
de Nederlander. En dat komt
door het Clingendaelrapport
dat in de Duitse media nogal
veel aandacht heeft gekregen.
De Duitsers waren verbaasd dat
Hollanders zo over hen dach
ten. Eronstond ineens een
groot vraagteken. Maar die nare
kritiek is meteen weer gerelati
veerd. Want, zo zeggen de Duit
sers, als we op vakantie gaan in
Nederland merken we weinig
van dat vijandige beeld."
„Natuurlijk is er bij ons ook wel
kritiek op Nederland. Maar dan
gaat het vooral om de waterige
tomaten en de tulpen, die met
behulp van veel gif zouden wor
den gekweekt. Dat vindt de
Duitser erg, hij is zeer milieube
wust. Alles staat in het teken
van de Umwelt."
Prof. dr. Hermann von der
Dunk is lange tijd werkzaam ge
weest aan de Rijksuniversiteit in
Utrecht als historicus en Duits-
landkenner. Hij is inmiddels
met emeritaat, maar houdt zich
nog steeds bezig met de ver
houdingen tussen de twee lan
den. Binnenkort verschijnt bij
uitgeverij Prometheus in Am
sterdam een bundeling met es
says over deze problemen. Ook
hij wijst het Clingendaelrapport
aan als aanleiding voor het ne
gatieve artikel in Der Spiegel.
„Het is allemaal zeer begrijpe
lijk. Dat rapport heeft veel
kwaad bloed gezet. Het is op de
televisie behandeld en heeft erg
veel publiciteit gekregen. De
schrijver van het artikel, Erich
Wiedemann, heeft gewoon te
rug willen slaan. De verhoudin
gen tussen Duitsland en Neder
land zijn op officieel niveau erg
goed. Duitsland en Nederland
vormen vaak één front tegen
over de andere lidstaten bij be
paalde handelskwesties. Maar
vanuit Nederland is er toch tel
kens die negatieve onder
stroom, die natuurlijk alles te
maken heeft met het verwerken
van een oorlogstrauma.
„Die negatieve houding komt
uit de hoek van de linkse intel
lectuelen. En ook het fenomeen
van de grote buurman naast de
kleine speelt een rol. In Amerika
en ook in andere landen denken
ze vaak dat Nederland bij Duits
land hoort, Nederland is voor
Amerikanen vaak een soort pro
vincie van Duitsland. En daar
willen de Nederlanders zich wel
tegen afzetten. Dat vind je bij
veel mensen terug, zelfs bij mi
nister l ledy d'Ancona. Het is
natuurlijk oerstom als zo'n
hooggeplaatst persoon op
Schiphol tegen asielzoekers
zegt: 'Wees maar blij dat je in
Nederland terecht bent geko
men en niet in Duitsland.' Zo
iemand mag dat natuurlijk
nooit zeggen. En het wordt ex
tra schrijnend als je beseft dat
Duitsland, verhoudingsgewijs
genomen, het hoogste aantal
asielzoekers binnen heeft gela
ten. Maar goed, dat artikel in
Der Spiegel is een koekje van ei-
gen deeg.
