Leiden
Armlastig Leiden
rekent zich rijk
AZL tevreden over matras tegen doorliggen
PvdA: dit was
geen afstraffing
Trianon wordt mogelijk
een 'Leids Tuschinski'
'Ik zit er aardig doorheen
'Huisvesting
allochtone
ouderen
waarborgen'
Invasie van landmeters
Voorronde voor voorleesdag
ZATERDAG 5 MAART 1994
11
Milieutelefoon Mest naar India
a a In de tweede helft a Wassenaarse inge-
I *f van 1993 werden in I O nieur wil Nederland
de Rijnstreek over de tele- verlossen van zijn mest
foon veel minder klachten door die te verschepen
over het milieu geuit naar India
leiden frank buurman
De gemeente Leiden moet
huisvesting van allochtone ou
deren overeenkomstig hun cul
turele achtergronden en woon
wensen te waarborgen. Dat stelt
de Adviesraad Ouderenbeleid
Leiden in een brief aan het col
lege van B en W van Leiden.
In Den Haag, Rotterdam en
Amsterdam wordt al gewerkt
aan nieuwe vormen van huis
vesting voor allochtone oude
ren. In Leiden is het tot op he
den gebleven bij de intentie van
enkele samenwerkende verzor
gingshuizen om iets aan dat
toekomstige probleem te gaan
doen. Er komen steeds meer al
lochtone ouderen, die, als ze
bijvoorbeeld in een verzorgings
huis moeten gaan wonen, daar
iets van de cultuur van her
komst willen terugvinden en
behouden. „Je heot bijvoor
beeld Chinese gemeenschap
pen die geen Nederlands spre
ken. Een Chinese bejaarde zou
in een Nederlands verzorgings
huis snel vereenzamen. Daarom
bestaan er bijvoorbeeld elders
woongroepen voor Chinese ou
deren. Dat zou in de Leidse re
gio ook moeten kunnen", vindt
J. Benier van de afdeling welzijn
van de gemeente. Omdat het
gaat om kleine groepen al
lochtone ouderen is het niet
mogelijk om speciale verzor
gingshuizen te bouwen, daarom
is regionale samenwerking
noodzakelijk.
De Adviesraad Ouderenbeleid
Leiden wil ook dat de Stichting
Tafeltje Dekje, die maaltijden
voor ouderen verzorgt, rekening
gaat houden met gebruikers van
allochtone afkomst. Veel al
lochtonen zijn moslim en mo
gen bijvoorbeeld geen varkens
vlees eten. Bij de Stichting Ou
derenwerk Leiden zal worden
onderzocht of een gevarieerd
aanbod van maaltijden mogelijk
is. In principe is d.ie mogelijk
heid aanwezig.
annet van aarsen
Het Academisch Ziekenhuis
Leiden (AZL) is zeer tevreden
over een nieuwe matras tegen
doorliggen. Een proef in het
AZL en het Haagse Rode Kruis
Ziekenhuis wees uit dat die ma
trassen de kans op doorliggen
zo sterk terugdringen dat de
dubbele aanschafprijs er zo uit
is. Dat melden vijf Haagse en
Leidse chirurgen in het interna
tionale medische tijdschrift The
Lancet, dat gisteren verscheen.
,,Toen de fabrikant twee jaar
geleden langskwam met de me
dedeling dat hij dé oplossing
had tegen doorliggen, was mijn
eerste reactie: dat geloof ik
niet," zegt chirurg R. Geelker
ken, die zowel in Leiden als in
Den Haag werkt. ,,Uit het on
derzoek blijkt echter het tegen
deel."
De chirurgen hebben hun on
derzoek uitgevoerd bij hoogbe
jaarde mensen met een heup
fractuur. ,,Een groep met een
hoog risico", aldus Geelkerken.
,,De resultaten waren verbluf
fend, al lost het matras niet het
hele probleem op." Van de pa
tiënten die op een DeCube ma
tras lagen, kreeg uiteindelijk 25
procent last van doorligplekken.
Bij patiënten die de dagen en
nachten sleten op gewone ma
trassen was dat percentage zo'n
70 procent.
Het verschil tussen de nieuwe
DeCube- en standaardmatras
sen zit vooral in de vorm. Op de
plaatsen van de hiel en de stuit
- waar doorligplekken meestal
voorkomen - zitten in het ma
tras losse schuimrubberen ku
bussen, die uit het matras kun
nen worden gehaald. Het ma
tras zelf is afgedekt door een
speciale hoes.
Volgens Geelkerken bespaart
het matras de patiënt een hoop
ellende en de maatschappij mil
joenen guldens. ,.Het behande
len van doorligplekken kost na
melijk heel veel geld. Het duurt
weken en weken voordat die
diepe doorligplekken dicht zijn
en er is langdurig specialistiche
hulp nodig, tot aan plastische
chirurgie aan toe", aldus Geel
kerken.
Inmiddels heeft het Acade
misch Ziekenhuis op de afdelin-
geneeskunde en thorax chirur
gie DeCube-matrassen in ge
bruik. „En af en toe gebruiken
we een matras op de afdeling
heelkunde", zegt Geelkerken.
„Alleen patiënten die een groot
risico lopen doorligplekken te
krijgen, worden op zo'n matras
gelegd." Volgens de chirurg
wordt een vervolgonderzoek in
gesteld om de 25 procent door
ligplekken nog verder naar be
neden te brengen. „We denken
er onder meer aan om mensen
direct na een operatie kunstma
tig te voeden. Voeding is brand
stof en brandstof is nodig om
weefsel in stand te houden. In
geval van decubitus wordt het
weefsel ernstig aangetast."
Tegenvallers lopen in de miljoenen
Leiden zal nog meer moeten bezuinigen. Dat valt op te
maken uit de 'financiële verkenningen', een nota vol fi
nanciële rampspoed, die is opgesteld door de ambtena
ren van financiën en control. Het stuk verschijnt op een
politiek zeer gevoelig moment, want dezer dagen moet
een nieuw college van burgemeester en wethouders tot
stand komen.
'Financiële verkenningen' is een
soort voorjaarsnota met dit ver
schil dat er geen politieke be
schouwingen in staan. De gort
droge opsomming van nieuwe
autonome ontwikkelingen tus
sen 1995 en 1998, een moeilijke
omschrijving voor tegenvallers,
is er niet minder alarmerend
door. De tegenvallers leiden in
de periode 1995-1998 tot tekor
ten van 4,3 miljoen tot 5,5 mil
joen gulden.
Het stuk maakt duidelijk dat
de somber stemmende ge
meentebegrotingen, die koud
drie maanden geleden zijn aan
genomen, een nog veel te zon
nige voorstelling van de finan
ciële stand van zaken te zien
hebben gegeven. Volgens de ge
meentelijke concerncontroller
M. Tensen, de belangrijkste
ambtenaar financiën, loopt Lei
den 'één op- drie'. „In de ge
meentebegrotingen voor het lo
pende jaar is er door bezuini
gingen en door lastenverhogin
gen ruimte geschapen voor in
vesteringen. Uit onze financiële
verkenningen blijkt dat het be
drag dat werkelijk nodig is om
die investeringen te kunnen
doen-drie keer zo hoog is als in
de begrotingen en meerjarenra-
mingen is verondersteld."
Volgens Tensen waren veel
van de tegenvallers voorspel
baar, maar kon er bij het opstel
len van de gemeentebegrotin
gen en de meerjarenoverzichten
nog geen rekening mee worden
gehouden. Een goed voorbeeld
is het stationsgebied. Hoewel
Leiden al het geld binnen heeft
om dit project te betalen, is pas
nu komen vast te staan dat er in
de toekomst een miljoen gulden
meer dan gedacht nodig zal zijn
voor het onderhoud van de au
totunnel. Dat heeft te maken
met de geavanceerde elektroni
ca en de dito werktuigbouw
kundige voorzieningen die in de
tunnel worden aangebracht.
Een andere forse tegenvaller be
treft de gemeentelijke brandver
zekering. Op 1 januari liep het
contract af en de nieuwe verze
keringspremie valt hoger uit.
Ook de autoluwe binnenstad
kost meer dan gedacht. „Vooral
de paaltjes die het inrijden van
auto's dienen tegen te gaan, zijn
onderhoudsgevoelig. Grofweg
komt dit neer op drie ton extra
per jaar", meldt Tensen in de
nota.
Behalve tegenvallers, zijn er
ook nog onvermijdelijke inves
teringen waarmee nog niet of
onvoldoende rekening is ge
houden. Voorbeelden zijn het
wagenpark, nieuwe inzamel
containers voor verschillende
soorten afval, geluidsappara
tuur voor de raadzaal en de on
derkomens voor ambtenaren
die in en voor de wijken gaan
werken.
De tegenvallers opgeteld bij
de vereiste investeringen levert
tekorten op van 7,7 miljoen gul
den in 1995 tot 14,6 miljoen
gulden in 1998.
leiden Of er onverhoopt toch gebouwd ging
worden, vroegen enige verontruste bewoners
van de MelchiorTreublaan in Leiden zich af.
Op het grasveldje onderaan de spoorbaan
naar Alphen krioelde het gisteren ineens van
de landmeters die overal roodwitte paaltjes in
de grond staken en met een gewichtig gezicht
het stuk grond bekeken. Het viel echter mee
voor de bewoners. Het bleken geen echte
landmeters te zijn, maar leerlingen van de
streekschool aan de Lammenschansweg. Zij
volgen daar een cursus civiele werken en kre
gen praktijkles in het vak 'meten- en uitzet
ten'. foto holvast/mark lamers
Moe, maar verbeten zet een groepje Leidenaars de spelmarathon voort. foto holvast/marklamers
Spelletjesmarathon voor muziekinstallatie
leiden loman leefmans
Bedrijfsmakelaardij Smitsloo is
in onderhandeling met een
'serieuze gegadigde' voor de
Trianon bioscoop. De potentië
le koper wil er een cinema met
horecagelegenheid van maken
naar het voorbeeld van het Am
sterdamse theater Tuschunski.
Dat heeft A. Barnhorn van Smit
sloo bv bevestigd. Het bod dat
de gemeente op de bioscoop
heeft gedaan is volgens Barn
horn te laag om enige kans van
slagen te hebben.
De toekomst van de Trianon
bioscoop werd onzeker toen de
eigenares vorig jaar overleed.
Smitsloo werd vervolgens door
haar familie gevraagd om Tria
non en het Rex-theater aan de
Haarlemmerstraat te slijten.
Hierdoor ontstond vooral bij
de gemeente de vrees dat beide
gebouwen hun functie als film
zaal zouden verliezen. Er werd
een vereniging 'Vrienden van de
Trianon' opgericht die ijvert
voor het behoud van de bio
scoop. Verder verklaarde ook
wethouder T. van Rij
(PvdA/ruimtelijke ordening) dat
hij zou proberen om het theater
niet voor Leiden verloren te la
ten gaan. De 'vrienden' en Van
Rij worden in hun streven ge
steund door het zogeheten be
stemmingsplan waarin staat
voorgeschreven dat Trianon
vooralsnog een theater of bio
scoop moet blijven.
De gemeente bracht onlangs
een bod uit op de bioscoop en
onderzocht de mogelijkheid om
het LVC (waar ook films worden
vertoond) naar de Trianon te
verhuizen. Maar de vraagprijs
van rond de 2,2 miljoen ligt
voor de gemeente te ver weg.
Nu is er een niet bij naam ge
noemde particulier die duidelij
ke interesse heeft getoond. De
ze zou uitgaan van een kleinere
filmzaal dan nu het geval is met
als aanvulling een horeca-ge-
deelte, a la Tuschinski. Op korte
termijn wordt echter nog geen
besluit verwacht.
Cultureel centrum X
De directe toekomst van de
voormalige Rex-bioscoop is vol
gens Barnhorn een stuk minder
duidelijk. „Want we hebben
daar te maken met krakers en
dat heeft zo z'n invloed op
•eventuele gegadigden", aldus de
makelaar. De oude 'sex-bios' is
door de krakers omgedoopt tot
cultureel centrum X waar film,
muziek, dans en theater elkaar
afwisselen. Veel plaatselijke en
landelijke cultuurkrantjes en
uitagenda's nemen het pro
gramma van de 'X' inmiddels
ook gewoon op naast die van de
legale gelegenheden als Stads
gehoorzaal, Schouwburg en het
LAK. Mede door deze ontwikke
ling is het pand minder makke
lijkverkoopbaar.
leiden» wim koevoet
De Leidse PvdA is al weer over
de grootste schrik van de forse
verkiezingsnederlaag heen. De
partij mag dan drie zetels kwijt
zijn geraakt en daardoor niet
langer meer de grootste van de
stad zijn, de kans dat zij in het
college van burgemeester en
wethouders komt is groot.
Geen moment ging de hand
in eigen boezem, gisteravond
tijdens de ledenvergadering
over de voor de partij zeer
slechte verkiezingsuitslag. „Dit
is geen afstraffing voor de Leid
se afdeling maar een landelijke
ontwikkeling", was de conclu-
De campagnecommissie
werd dan ook zonder mankeren
in de bloemetjes gezet en voor
alle leden waren er opspeld-
roosjes. „Prik desnoods je trui
kapot, als ze maar blijven zitten,
da's goed voor de beeldvor
ming", aldus afdelingsvoorzitter
Tan Toan Hok.
Tomaten
Op één lid na vindt de achter
ban dat de PvdA er ook alles
aan moet doen om in het colle
ge terug te keren. Lijsttrekker T.
van Rij deelt die opvatting.
„Wat moeten we nou in de op
positie? De SP overschreeuwen
met oneliners die suggereren
dat er overal simpele oplossin
gen voor zijn? Lijkt me niet. De
PvdA is geen actiepartij maar
een bestuurspartij. Wij houden
niet van tomaten."
Veel problemen zal een voort
gezet verblijf in het college niet
eens opleveren, rekende lijst
trekker Van Rij voor. „Een reëel
stadsbestuur zonder PvdA is
niet mogelijk." WD, D66 en
CDA zijn namelijk goed voor 20
van de 39 zetels, een minimale
meerderheid. GroenLinks, ver
wacht Van Rij, zal zo'n PvdA-
loos college niet willen verster
ken. Vier van de vijf grootste
partijen in Leiden zijn nodig
voor een college dat op een vei
lige meerderheid kan rekenen.
En al direct na de verkiezingen
werd duidelijk dat de WD de
grootste kans maakt op nog
eens vier jaar oppositiebanken.
Het grootste probleem voor
de PvdA zal zijn dat ze in het
nieuwe college een van de drie
wethouders zal moeten inleve
ren. Van Rij lijkt verzekerd van
een plaats. De andere PvdA-
wethouderszetel moet worden
bezet door H. Koek of S. de
Vreeze. In de ledenvergadering
klonken gisteravond stemmen
op om Koek aan te wijzen. Al
was het alleen maar omdat de
huidige wethouder onderwijs,
cultuur en emancipatie een
vrouw is en De Vreeze niet. Me
de om die reden staat zij tweede
op de PvdA-kieslijst.
Poppetjes
Een stemming werd niet gehou
den. PvdA-lijsttrekker Van Rij
vindt het namelijk voorbarig om
nu al over de 'poppetjes' te dis
cussiëren. De college-onder-
handelingen moeten nog begin
nen, benadrukte hij. Maar ook
Van Rij maakte er geen geheim
van dat hij de kans op een colle
ge met D66, CDA PvdA en
GroenLinks heel groot acht.
„Zeker nu lijsttrekker Geertse-
ma van de WD, nota bene de
winnaar van de verkiezingen in
het Leidsch Dagblad heeft ge
roepen dat hij zijn eigen partij
ook maar weinig kans geeft."
Koffie
Van Rij zei in de ledenvergade
ring dat hij vindt dat Geertse-
ma, die het initiatief heeft bij de
college-onderhandelingen, het
spel tot dusverre stom heeft ge
speeld. „Hij had beter de onder
handelingen samen met de
PvdA kunnen leiden. Weliswaar
heeft de grootste het initiatief
en hebben er meer mensen op
de WD gestemd, maar de PvdA
heeft net zo veel zetels behaald
(acht, red.). Door samen met
ons de besprekingen te leiden,
had Geertsema ons in een veel
lastiger pakket gebracht. We
hadden dan eerst met de WD
moeten praten en dan pas met
de andere partijen. Nu is er bij
wijze van spreken al een ver
bond van D66, PvdA, Groen
Links en CDA, dat alleen nog
voor de vorm bij Geertsema op
de koffie komt."
Vier paar vermoeide ogen kij
ken naar het spel dat op tafel
ligt. Af en toe verschuift een
jongen een pionnetje, maar van
harte gaat het niet. In de kamer
aan de Papengracht hangt een
doordringende zweetlucht die
verraadt dat hier een tijd niet is
gedoucht. Het is de vijfde keer
in vijftig uur dat Risk wordt ge
speeld. Maar ook Triviant, Sho-
gun en computerspelletjes heb
ben geholpen de nacht te door-
De jongens die om de tafel
zitten zijn leden van de evange
lische gemeenschap Rhema.
leiden/regio»
Tien scholen uit de regio doen
woensdag 9 maart mee aan de
voorronde van de Nationale
Voorleesdag. De wedstrijd heeft
plaats in het Cultureel Centrum
aan de Prinses Marijkeweg in
Voorschoten. De beste voorle
zer gaat door naar de provincia
le voorronde in Zoetermeer. De
winnaar daarvan gaat naar de
Om de nieuwe muziekinstalla
tie yan de muziekgroep te fi
nancieren, organiseerden zij
een spelletjesmarathon. De be
doeling is dat zij een etmaal
lang achter elkaar spelletjes
spelen. Iedereen die hun wilde
sponsoren moest een basisbe
drag van vijf gulden inleggen.
Voor elk upr dat extra werd ge
speeld mochten de leden van
de kerk zelf een bedrag invullen.
Met cola, heel veel eten,
gospelmuziek en elk uur een
yell zijn de spelers niet één,
maar ruim twee etmalen wak
ker gebleven. Na vijftig uur heb
ben ze ruim drieduizend gulden
opgehaald. Vrijdagmiddag zegt
Nationale Voorleesdag, die op
26 mei wordt gehouden.
Die tien voorlezers afkom
stig uit Leiden, Katwijk, War
mond, Leiderdorp, Leidschen-
dam, Wassenaar en Voorscho
ten krijgen 9 maart vijf minu
ten de tijd om hun kunsten te
vertonen. Het evenement wordt
opgeluisterd door de zingende
goochelaar Johnny Mendola. De
aanvang is 14.00 uur.
Jacob winkelman: „We willen
nog een paar uur door gaan,
maar ik zit er aardig doorheen,
en met de rest gaat het ook niet
echt lekker. Ik hoop dat we het
uithouden tot zes uur van
avond." Het idee van een spcl-
letjesmarathon kwam van Ri
chard IGinkerberg, een van de
spelers, die een avond tot vijf
uur had zitten 'risken'. „Ik
moest de volgende dag om zes
uur werken, dus ik kon maar
een uur slapen. Eigenlijk had ik
helemaal geen last van mijn ge
brek aan slaap, dus toen dacht
ik: 'dit kunnen we best een et
maal volhouden'. Toen hebben
we een goed doel gezocht en de
daad bij het woord gevoegd."
Huis huren?
Rek Home Rentals
opent de juiste
deuren voor u!
ES3 071 -12 00 06
NVM Doezastraat 21, Leiden
Plannen voor het Leidse Trianon a la het Amsterdamse Tuschinski.
foto loek zuyderduin
