Cultuur Kunst
'Mijn werken zijn
net mijn kinderen'
MUZIKALE ONTMOETING MET 85 JONGE TALENTEN I
Verbale seks uit verveling
Meer bands op Pleinpop
lONDERDAG 3 MAART 1994
9
Tulp centraal op twee exposities
leiden/voorhout Vanwege het 400-jarig bestaan van de tulp in
Nederland zijn er twee exposities over dit bolgewas op komst.
Morgen opent de Turkse ambassadeur in het Golden Tulip hotel
Leiden. Schipholweg3. een expositie van verschillende kunste
naars die het thema 'tulp' belichten. Vierhonderd dagen lang
kunnen belangstellenden deze expositie bezichtigen. 'Beelden
van bollen' is de vierde tentoonstelling bij het Voorhoutse advo
catenkantoor Dekker. Moderne aquarellen, van onder anderen
Clara Palacios, en oude prenten van bolbloemen en bloembol
len zijn hier van 19 tot en met 27 maart te zien en te koop. Het
adres is: Teijlingerloo, tussen 't Soldaatje en Teijlingen. De expo
sitie is geopend: za en zo 13-18 uur, ma t/m vrij 19-22 uur.
y=—
K,
Geen Annie M.G. Schmidtprijs
De Annie M.G. Schmidtprijs die
jaarlijks het mooiste theaterlied
bekroont, wordt niet uitgereikt.
De kwaliteit van de ingezonden
liedjes was onder de maat, zo
oordeelt de jury. Vorig jaar won
nen Jan Boerstoel, Martin van
Dijk en Jenny Arean met het
liedje 'Iemand moet het doen'.
Er werden 92 liedjes van het
afgelopen jaar ingezonden. Elf
daarvan werden voorgelegd aan
de juryleden Thom van der
Goot (schouwburgdirecteur),
Harry Bannink (componist),
Henk van Gelder (journalist),
Willem Nijholt (acteur) en Mi
chel van der Plas (auteur). De
prijs is een initiatief van Cona-
mus en het Amsterdamse Klein
kunst Festival.
Amateurkunstenaars zondag in Leidse Pieterskerk:
Met haar zijdeschilderijen wil de Leidse A.M. Rusche ge
voelens en begrippen uitbeelden door middel van voor
beelden uit de natuur. „Mijn schilderijen zijn net kinde
ren voor mij", zegt Rusche. Ze schildert al zeven jaar op
zijde en heeft behalve broches, wenskaarten en stropdas
sen ruim veertig grote schilderijen gemaakt. Dit jaar doet
zij voor de derde keer mee aan de kunstmanifestatie Ar
tistieke Handen in de Pieterskerk in Leiden.
fNseerde zij in verschillende zie-
leiden auce van schuppen
..Ik neem ook deel aan andere
kunstmarkten, maar Artistieke
Handen springt er wel uit", zegt
Rusche. ,,Het is de grootste
kunstmarkt die ik ken. met
meer dan tweehonderd deelne
mers. Maar ook de sfeer is bij
zonder. De Pieterskerk met zijn
mooie interieur leent zich goed
voor een kunstbeurs." Rusche
exposeert op dit moment in
Sassenheim. Verder nam zij
deel aan kunstmarkten in Lei
den, Warmond, Alphen aan den
Rijn en Zoetermeer en expo-
Het vierde Pleinpopfestival
wordt dit jaar in het tweede
weekeinde van augustus aan de
Leidse Garenmarkt gehouden.
Stichting Pleinpop wil het festi
val groter maken en verwacht
dan ook meer optredende
bands. Om meer festivalpubliek
te trekken wil de organisatie het
festival naar de zondag ver
plaatsen en indien mogelijk uit
breiden met een festivalmarktje.
Stichting Pleinpop geeft (on
bekende) formaties de kans zich
voor een groot publiek te pre
senteren. Indertijd begonnen
als klein en onbekend open
luchtfestival op het Vrouwen -
kerkplein (vier bands), groeide
bezig
kenhuizen.
„Het leuke van deelname
artistieke handen is
dat je hebt met collega's", vindt
Rusche. „Maar ook het publiek
bevalt me. Ze komen gericht en
zijn erg belangstellend." Rusche
besloot op aanraden van een
vriendin aan Artistieke Handen
deel te nemen. „Ik wilde met
mijn werk naar buiten treden,
er wat publiciteit aan geven. Bij
na alle amateurkunstenaars
kunnen aan Artistieke Handen
meedoen, alleen is er een stop
voor kunstrichtingen waar al
veel deelnemers zich r
houden."
Rusche heeft het schilderen
op zijde geleerd op de Vrije Aka-
demie in Leidschendam. „Daar
heb ik nog steeds les", vertelt ze.
„We krijgen altijd hele leuke op
drachten, soms zijn die ook wel
moeilijk. Dan praat ik erover
met mijn man die dan een soort
klankbord voor mij is." Rusche
laat een schilderij zien met ge
kleurde kringels waar ook bord
uurwerk in gebruikt is. „Dit
schilderij heb ik gemaakt naar
aanleiding van een opdracht
van de akademie", zegt ze. „We
kregen het muziekstuk Die
Neue Welt te horen en daar
moesten we een toepasselijk
schilderij bij maken. Ik heb ge
probeerd de gevoelens die het
muziekstuk bij mij opriep in het
schilderij te verwerken."
Onderwerpen uit de natuur
komen veel voor in het werk
van de Leidse kunstenares.
A.M. Rusche met haar schilderij Die Neue Welt: „Schilderen op zijde
Maar gevoelens en begrippen
probeert ze ook in haar werk tot
uiting te laten komen. Zo schil
derde ze de levenscyclus in vier
opeenvolgende schilderijen aan
de hand van een bloem. Het be
wuste en onderbewuste wordt
daarin aangeduid met wat zich
boven, dan wel onder de grond
afspeelt.
Rusche besteedt gemiddeld
twee dagen in de week aan haar
hobby. „Het is erg tijdrovend",
aldus Rusche. „Soms ben je da
gen bezig met het zoeken naar
inspiratie. Als ik een idee heb,
zet ik het ontwerp eerst op pa
pier en daarna pas op de zijde.
Daarna moet de verf gefixeerd
worden. Het doek gaat dan in
een grote pan en moet drie uur
stomen. Tenslotte wordt het
doek opgespannen en ingelijst."
Al haar schilderijen worden ten
toongesteld in een glazen lijst.
„Schilderijen op zijde hebben
een bijzondere aantrekkings
kracht op mensen. Ze willen er
aan voelen. Daarom is 'Die
Neue Welt' nooit op een exposi
tie te zien. Omdat er reliëf in het
schilderij zit. kan het niet achter
glas worden ingelijst."
Rusche vindt het moeilijk om
haar werk af te staan. „Het zijn
net kinderen voor mij. Dat komt
omdat het schilderen niet mijn
werk is. maar mijn hobby. Elke
keer als ik iets verkoop heb ik
een bloedend hart." Toch stopt
Rusche niet met het verkopen
van haar werk. „Je kunt niet al
les zelf bewaren. Bovendien
hoop ik nog heel veel schilderij
en te kunnen maken."
De amateurkunst manifesta
tie Artistieke Handen is op
zondag 6 maart in de Pieters
kerk in leiden. Er zijn hobby's
te zien die variëren van teken
en schilderwerk tot keramiek,
van glasblazen tot het maken
van poppen, van spijkerfigura
tie tot het vervaardigen van
sieraden. De manifestatie is
ook bedoeld om kennis uit te
wisselen over de verschillende
artistieke hobby's. Artistieke
Handen is open van 11.00 tot
17.30 uur. De toegangsprijs be
draagt 6 gulden en kinderen
onder de 16 jaar mogen onder
begeleiding gratis naar binnen.
Houders van een 65+kaart be
talen 4 gulden.
het uit tot een ook ver buiten
Leiden bekend festival. In voor
gaande jaren traden bands als
The Vibe, Barefoot Rabbit, As
the Eye en Lovecramps op.
Voor de vierde editie van
Pleinpop zijn bands uit Leiden,
omliggende dorpen en de bol
lenstreek van harte welkom.
Om misverstanden te voorko
men wil de organisatie dit jaar
een onafhankelijke programma
raad samenstellen die advies
over de beste speelset uitbrengt.
Wie voor een plaats op de Ga
renmarkt in aanmerking wil ko
men dient vóór 30 april een de
mo, biografie en foto te sturen
aan: Stichting Pleinpop, Post
bus 3280, 2301 DG Leiden.
SCHEVENINGEN INTERNATIONAAL MUZIEK CONCOURS
Het Scheveningen intcnutioa
Muziek Concours 1994.
Voor u een unieke gelegenheid om 85
talentvolle pianisten uit 24 landen te
De voorrondend. 9 en 10 ma
en de halve finales (12.13 en 14 maan
Het Noordhollands Philharmon.sch
Orkest onder leiding van Grcamc Jenkins
begeleidt de finalisten op 16 en 17 maan
in de Nieuwe Kerk.
Op de tweede finale-avond
worden de prijzen uitgereikt.
In deze rubriek komen al of
niet bekende
streekgenoten aan het
woord die, hetzij direct,
hetzij zijdelings met kunst
en cultuur te maken
hebben. Ze praten over een
kunstvoorwerp, een
kunstuiting waaraan ze
bijzondere waarde
hechten. Van de snuifdoos
van oma tot het
grijsgedraaide muziekstuk
en alles wat daar tussen zit.
Vandaag spreekt R.
Bedaux, conservator Afrika
van het Rijksmuseum voor
Volkenkunde zijn
bewondering uit voor het
beeld 'zittende man', dat te
zien is op de
tentoonstelling 'Langs de
Niger'. „Het is het enige
Malinese beeld op de hele
wereld dat niet afkomstig is
uit illegale schatgraverij."
Het beeld is
~y S opgegraven in
Djenné, in de
Binnendelta van de
Niger in Mali. Het is
bijzonder omdat dit het enige
beeld is dat uit een reguliere
opgraving afkomstig is en niet
uit de illegale schatgraverij.
Archeologische vindplaatsen
worden door het schatgraven
vernietigd en de vondsten
worden verkocht aan het
westen. De aantasting van
archeologische vindplaatsen is
zo ernstig omdat er geen
geschreven bronnen zijn en
archeologisch onderzoek dus de
enige bron is voor de
geschiedenis van het volk.
Dit beeld is 'in situ' gevonden,
dat betekent 'in de plaats waar
het thuishoort'. Daardoor
kunnen we veel van de
geschiedenis uit dit beeld
afleiden. Het is gevonden in de
ruïnes van een huis en is
vermoedelijk afkomstig uit de
13de eeuw. Wat de functie van
het beeld geweest is, is niet
helemaal duidelijk. Misschien is
het een deel van een altaar
geweest.
Ik heb zelf in het gebied
opgravingen gedaan. Daarom
ben ik zo betrokken bij dit
beeld. Het is door een
Amerikaan gevonden en toen ik
het vlak na de opgraving zag,
had ik gelijk een grote
bewondering voor dit beeld. Ik
heb zelf nooit een beeld
opgegraven. Jammer genoeg
ontbreken het hoofd en een
knie, maar misschien wordt het
hoofd nog eens ergens in een
collectie gevonden. Dat zou
natuurlijk heel mooi zijn.
I let beeld is in nóg een opzicht
bijzonder. Het heeft namelijk
zeer hoge artistieke kwaliteiten.
De houding is bijzonder fraai
weergegeven. De meeste
beelden zijn wat statisch, maar
dit heeft een heel natuurlijke
houding. De armdolk. de
bronzen hanger en de
armbanden in de vorm van een
slang zijn heel
waarheidsgetrouw. Deze
voorwerpen zijn ook in het echt
gevonden. De navel is erg
duidelijk weergegeven. De
mensen hadden niet echt zulke
grote navels, maar het is
symbolisch bedoeld en staat
voor het leven, de band met de
moeder.
De tentoonstelling is in
samenwerking met Parijs en zes
Afrikaanse musea tot stand
gekomen. In Pariis is de
tentoonstelling al geweest en na
Leiden gaat hij naar Afrika. Op
de affiches voor de
aankondiging in Mali, komt dit
beeld te staan, waarschijnlijk
met een foto van de
vernielde
archeologische
vindplaatsen. We
hopen de mensen
daarmee bewust te
maken van het belang
van behoud van hun
eigen culturele
erfgoed.
TEKST AUCE VAN SCHUPPEN
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
TTH EATER
RECENSIE WUNAND ZEILSTRA
Decadence" van Steven BerVoff doof Het
Zuideli|k Toneel Regie Dora van der
Groen Spel Elsie de Brauw en Peter Van
den Eede Gezien 2/3. schouwburg. Lei
den
De structuur van Decadence'
zit op het eerste gezicht inge
wikkeld in elkaar. Centraal staat
het echtpaar Steve en Sybil. Bei
den hebben een verhouding;
Steve met Helen, Sybil met les.
Uitsluitend deze buitenechtelij
ke relaties krijgen we te zien, de
beide echtelieden komen sa
men niet in beeld. Deze vier rol
len worden op aanwijzing van
de schrijver vertolkt door twee
spelers. Zit actrice Elsie de
Brauw rechts op de bank, dan is
ze Sybil. En andersom, dan is ze
Helen. Mede door deze kleine
vingerwijzing is vrij snel duide
lijk. wie er aan het woord is.
Echt belangrijk is dat nog niet
MANILLA AP
Schindler's List zal in opdracht
van regisseur Steven Spielberg
niet te zien zijn in de Filipijnse
bioscopen, omdat de Filipijnse
censuur drie korte naakt- en
seksscenes uit de film heeft ge
schrapt.
Een parlementslid heeft naar
aanleiding van het incident ge
vraagd om de afschaffing van de
filmkeuring. Filmproducente
Armida Siguion-Reyna zei dat
het Filipijnse volk 'een van de
beste films van deze generatie'
werd onthouden. Zij vroeg om
het ontslag van de censoren, die
twee scènes waarin vrouwen
borsten en een scène waarin
Schindler de liefde bedrijft met
een van zijn maitresses schrap
ten. De scènes nemen in totaal
ongeveer 30 seconden van de
drie uur durende film over de
nazi Oskar Schindler. die in de
Tweede Wereldoorlog in Polen
joden redde, in beslag.
Siguion-Reyna wees erop dat
een film waarin een vrouw door
haar minnaar wordt vermoord
en in stukken gehakt wel onge
schonden door de filmkeuring
was gekomen.
eens, want in 'Decadence' gaat
het puur om de kolkende woor
denstroom. Wat de personages
aan seksistische, racistische en
masochistische taal bijna letter
lijk uitbraken, dient als felle
maatschappijkritiek op de En
gelse high-society. Met heel
veel woorden wordt de leegte
omlijnd van een maatschappe
lijke klasse die zich ledigheid
kan permitteren. Louter uit ver
veling geeft men zich aan diver
se vormen van genotzucht over.
Dat alles wordt ons met sterk
seksueel gekleurd taalgebruik
verhalend opgedist, het is ver
bale seks uit verveling.
'There'll always be an Eng
land" schalt Vera Lynn door de
luidsprekers, en de acteurs brul
len fanatiek mee. Het is één van
de nadrukkelijke manieren,
waarop regisseuse Dora van der
Groen laat zien, dat 'Decaden
ce' op de Engelse situatie slaat.
Dat is een regiekeuze, waarvoor
Schindlers List is na een we
kenlang debat in de media wel
te zien in Duitsland. Het drama
over de nazi-modrd op miljoe
nen joden krijgt bij de Duitsers
een extra brisante betekenis
door de sinds 1990 aanhouden
de geweldsgolf door rechtsex-
tremisten. De aanwezigheid van
Richard von Weizsacker bij de
Duitse première dinsdagavond
in Frankfurt benadrukte het be
lang van de rolprent nog eens
extra.
Spielberg legde tijdens de
voorafgaande persconferentie
de vinger op de wond. Het
twaalfhonderd jaar oude Frank
furt was niet voor niets gekozen
voor de eerste vertoning in
Duitsland. De echte Oskar
Schindler, hoofdfiguur in de
film. had de laatste jaren van
zijn leven tot zijn dood in 1974
eenzaam en straatarm doorge
bracht op een kamertje in de
rosse buurt van de stad aan de
Main. Voordat Schindler's List
uitkwam, had bijna niemand in
zijn vaderland gehoord van de
fabriekseigenaar en drinkende
bon-vivant.
Nu is het vergeten verleden
goede gronden zijn aan te voe-
Het Nationale Toneel (met
Louis d'Or-winnaar Gijs Schol
ten van Aschat en lacqueline
Blom) bracht ditzelfde stuk vo
rig seizoen uit. Alles hierin was
'verhaagst', waardoor de onmis
kenbaar aanwezige boodschap
in dit stuk spannender, helder
der, aangrijpender, grijpbaarder
en lachwekkender overkwam.
Dora van der Groen werkt als
het ware via een omweg. Ook
haar spelers geven zich voor
meer dan honderd procent. En
toch, na een uur is het op. De
resterende drie kwartier lijken
te zeer op een herhaling van
zetten, wat de zeggingskracht
van het stuk niet ten goede
komt. De beoogde walging over
dit alles leidt niet meer tot in
zicht, maar - als een slang die
zichzelf in de staart bijt - tot
verveling.
weer teruggekeerd als 'media
spektakel', schreef het dagblad
Frankfurter Rundschau. Elk
zichzelf respecterende krant of
tijdschrift besteedt aandacht
aan de voor twaalf Oscars geno
mineerde film. Het ongemakke
lijke publieke debat draait ei
genlijk om één vraag. Hoe komt
het dat vrijwel geen belangrijke
film die het verschrikkelijkste
hoofdstuk uit de jongste Duitse
geschiedenis behandelt, uit ei
gen land komt? Waarom lukt de
regisseur van Hollywood-suc-
cessen als Jaws, E.T. en Jurassic
Park wel, wat een Duitse film
maker niet lukt?
Achttien jaar lang deed pro
ducent Artur Brauner verwoede
pogingen om Schindlers List te
verfilmen, maar het officiële
Duitse produktiefonds voor
films bleef weigeren. Het ver
haal was te ongeloofwaardig of
te sensationeel. „Duitsers kun
nen niet om hun eigen schuld
treuren", meent Michel Fried
man, verantwoordelijk voor cul
tuur in de Centrale Raad voor
de Joden in Duitsland. Schind
ler redde Friedmans ouders uit
de handen van de nazi's.
