Dreigende
strijd om
eilandjes
Buitenland
Akkoord met Zapatista's versnelt hervormingen Mexico
Protesten duren voort
Europese vlag krijgt
er geen sterren bij
Naakte waarheid stelt
zwembad voor problemen
Serviërs bedreigd door akkoord Bosnië
Nederlandse blauwhelmen hebben
in Lukavac last van stofwolken
5ERDAG 3 MAART 1994
7
^Avonden bij vliegongeluk New York
ill StORK Bij een vliegtuigongeluk op Laguardia Airport in
York zijn gisteravond zeker 18 mensen gewond geraakt. De
t van een MD-80 van Continental Airlines brak tijdens lich-
joen gupeuwval de start af, waarop het tweemotorige toestel van de
endien l schoof en zich in een waterkering boorde,
en dat v
®e" ™!idergrondse wapenfabriek in Libië'
iat dat c. Duitse ondernemingen hebben Libië de uitrusting gele
en gu!d<om een zeer grote ondergrondse wapenfabriek te bouwen.
Jstitie Ondergrondse fabriek zou bedoeld zijn voor het vervaardigen
ïgvaardbiologische en chemische wapens. Dat meldde de Duitse te-
verstrekje gisteren. Het complex ligt ongeveer 65 kilometer ten zuid-
ezwaar van de hoofdstad Tripoli,
nden ir
■Mi™'drestaties na aanslag in New York
qItork Drie mannen zijn in New York aangehouden in ver-
ortenhr1 met aans'a8 °P een kleine autobus met orthodox-jood-
an de jn8eren dinsdag op de Brooklyn Bridge. Daarbij raakten vier
deze wetenc*en 8ewond- Artsen hebben een van hen gisteren kli-
Yordt t dood verklaard. De politie arresteerde een 32-jarige en een
i kan J°rdaniër. De hoofdverdachte, de 28-jarige taxichauf-
t Wori^as^ac* ®az' z'i dinsdag al aan. Baz wordt vijftien maal
dan ijn8tot moord ten laste gelegd omdat in de bus vijftien men-
if. Dezf?aten'
een bet
imv,dnjsche strijd Ghana: 12 doden
;erechttAHet leger van Ghana heeft in het wilde weg op een
t in dit ;p mensen geschoten die van plan was een rivaliserende et-
:he groepering aan te vallen. Daarbij vielen twaalf doden. De
toor inese regering heeft gezegd dat zij het incident 'diep be-
drietairt'. De schietpartij vond plaats in de stad Tamale.
?rsorke
els faj
ol i
^d'n8 vjbul. iet Turkse parlement heeft gisteren de parlementaire
Schendbaarheid opgeheven van vijf parlementariërs en een
<.e s id van de Koerdische Democratiepartij (DEP). Ze zullen door
ecujStaatsveiligheidshof worden berecht voor overtreding van
de strafwet, dat het maken van separatistische
',i)erdische parlementariërs vast
Diaaisve
Lk°.e3ell25v
ïenteb,
paganda verbiedt en hiervoor de doodstraf eist.
roen licht voor Duitse magneettrein
n Het Duitse kabinet heeft gisteren ingestemd met de aan-
van een magneettrein-verbinding tussen Berlijn en Ham-
4*g. Het project, dat in 2004 klaar moet zijn, kost negen miljard
1 8<rk. De Transrapid-trein, die 'zweeft' boven een magnetische
kan een snelheid bereiken van 500 kilometer per uur.
7i
Sngeluk Boeing door ophangpinnen
artYO» Het ongeluk met de Boeing 747 van Northwest Airlines
71 de landing op het vliegveld van Tokyo is veroorzaakt door
1 Vikementen in de veiligheidspinnen van de motorophanging.
91? vleugel van het toestel vloog dinsdag bij de landing in Tokyo
brand doordat de linkermotor half losraakte en over de grond
epte. De 245 passagiers en de bemanningsleden bleven onge-
erd.
^glok Hongarije wil lid worden van EU
edapest Hongarije zal in april het lidmaatschap van de Eu-
pese Unie aanvragen. Dat heeft premier Boross in Bonn ver
gaard tegenover Hongaarse journalisten. Hongarije, Polen, de
4(jechische Republiek en Slowakije hebben te kennen gegeven
54it zij zich bij de HU willen aansluiten, maar Hongarije zou het
1197 jste Oosteuropese land worden dat de daad bij het woord
92,egt.
91J
115,
partij Bhutto wint senaatsverkiezingen
amabad» De liberale Pakistaanse Volkspartij van premier Ben-
I5g";ir Bhutto heeft bij gisteren gehouden senaatsverkiezingen 19
in de 37 zetels die de inzet van de verkiezingen vormden, in de
acht gesleept. Geen van de andere partijen haalde meer dan
jf zetels. De Volkspartij behaalde ondanks de winst geen meer-
?rheid in de 87 zetels tellende senaat.
75 Verzamelaar' blaast flat op
64,4
65 5
0,3 explosie in een flatgebouw
33,3de Brusselse gemeente Sint
130,|uha-Berchem, die maandag-
2T±ht vijf mensen het leven
jbft gekost, is naar alle waar-
1 pijnlijkheid veroorzaakt door
)90.o zware springstof pentriet.
8.7h bewoner had die thuis op-
50'plagen. De man kwam zelf
co'ih het leven.
De man verzamelde explosie
ven. Op zijn kleding werden
sporen van pentriet aangetrof
fen. Een kleine hoeveelheid
daarvan is genoeg voor een ge
weldige knal. Pentriet is nog
sterker dan nitroglycerine (of ei
genlijk glyceroltrinitraat), dat
een grondstof is voor dynamiet.
Bij de ontploffing vielen ver
der 19 gewonden. Er wordt nog
een persoon
Het Nationale Zapatista Bevrijdings
leger (EZLN) en de Mexicaanse rege
ring zijn het gisteren in San Cristobal
de las Casas eens geworden over een
pakket economische en politieke
hervormingen. Daarmee lijkt een
einde te zijn gekomen aan de rebellie
die begin dit jaar uitbrak in de zuide
lijke provincie Chiapas. Het pakket
bevat onder meer verbetering van de
gezondheidszorg, huisvestingen on
derwijs en hervorming van het
grondbezit.
De opstand begin januari stelde in fei
te niet veel voor. De indianen, van wie
sommigen slechts bewapend waren
met houten geweren, werden snel uit
de door hen 'veroverde' steden en
dorpen verdreven. Het effect van hun
opstand was uiteindelijk groter dan de
actie zelf. De Mexicaanse regering
schrok en liet mede onder druk van
zijn grote buurman, de VS, haar harde
koers varen. Zij ging met de Zapatis
ta's onderhandelen en liet doorsche
meren begrip te hebben voor hun ei-
President Salinas begreep dat het ver
zet op gewelddadige wijze uitdrukking
gaf aan de ontevredenheid die bij mil
joenen Mexicanen leeft. „Chiapas
alarmeerde de regering. Het maakte
haar duidelijk dat zij niet alles meer
controleerde zoals vroeger", aldus een
Vooral het politieke bestel, dat e
heeft gezorgd dat Salinas' partij, de
PRI, al ruim 65 jaar de dienst uit
maakt, is aan verandering toe. Hoewel
de regering hardnekkig ontkent dat de
huidige onderhandelingen in Mexico-
Stad over politieke hervormingen iets
van doen hebben met vredesgesprek-
ken in San Cristobal de las Casas,
wordt binnenskamers toegegeven dat
die relatie er wel degelijk is.
Politieke hervorming was een van de
belangrijkste eisen van de Zapatista's.
Maar daarover is in San Cristobal niet
gesproken. Voorstellen om de natio
nale politiek te hervormen zijn blijk
baar bewust op het bordje van de on
derhandelaars in Mexico-Stad gelegd.
Die gesprekken bleven tot nu toe veel
meer buiten het zichtsveld van de in
ternationale media.
Als de onderhandelingen in de Mexi
caanse hoofdstad het resultaat opleve
ren dat de Zapatista's voor ogen heb
ben, kunnen de verkiezingen in au
gustus een einde maken aan het tijd
perk van de PRI. In Mexico-Stad ligt
een heel pakket voorstellen op tafel.
Deze bevatten onder meer het plaat
sen van internationale waarnemers bij
de stembureau's en het geven van ge
lijke zendtijd aan alle politieke partij
en. Vooral van belang is dat het fede
rale kiesinstituut onder neutrale lei
ding komt. Tot nu toe was deze instel
ling een verlengstuk van de PRI
Dat over de vorige presidentsverkie
zingen. die Salinas toen nipt won, nog
altijd een zweem van fraude hangt, is
niet vreemd. Want toen bleek dat de
oppositie bij de eerste resultaten een
voorsprong had, werd plotseling alle
informatie stopgezet en kwam het fe
derale kiesinstituut uren later met de
officiële uitslag: PRI-kandidaat Salinas
had gewonnen.
Voor de Zapatista's was dit reden om
deze week bij de onderhandelingen
nog het vertrek van de president te ei
sen. In het akkoord dat zij gisteren
met regeringsonderhandelaar Manuel
Camacho sloten, is van deze eis niets
terug te vinden. Maar de oud-burge
meester van Mexico-Stad kondigde na
afloop van de besprekingen in Chia
pas wel aan dat er een buitengewone
zitting van het parlement zal plaats
hebben. Met als enig agenda-onder
werp: hervormingen van het Mexi
caanse politieke systeem.
gazaBij ernstige onlusten in de Gazastrook
(foto) en op de Westelijke Jordaanoever zijn
gisteren twee Palestijnen om het leven geko
men. Eén van hen werd in Hebron door het Is
raëlische leger neergeschoten, het andere
slachtoffer viel in Jericho. In totaal raakten
zestig Palestijnen gewond. Het was de zesde
dag van protesten tegen de moordpartij van
afgelopen vrijdag in Hebron. De Veiligheids
raad van de Verenigde Naties heeft gisteren
zijn besprekingen over een reactie op het
bloedbad van Hebron voor onbepaalde tijd
opgeschort zonder dat er een tekst voor een
resolutie op tafel ligt. foto afp Patrick baz
correspondent
Als ze in Finland, Zweden en
Oostenrijk denken dat hun
blijde intrede in de twaalf lan
den tellende Europese Unie
hen ook een Sterretje zal ople
veren op de Europese vlag, zul
len ze bedrogen uitkomen. Het
blauwe dundoek met de twaalf
sterren symboliseert namelijk
helemaal niet de ledenkring
van de Europese Unie. Nieuwe
lidstaten krijgen dan ook niet,
zoals in de VS, een plekje op de
nationale vlag. 'Brussel' heeft
de vlag slechts 'in bruikleen' en
mag er niets aan veranderen.
Op het Brusselse hoofdkwar
tier van de Europese Commis
sie bekent een hoge functiona
ris gisteren dat er 'iets mis is,
al weet ik niet precies wat'. Het
dundoek blijkt het vaan te zijn
van de Raad van Europa, een
32 landen tellende, maar in
middels in de vergetelheid ge
raakte instelling in Straats-
burg.
Vanuit Frankrijk meldt een
woordvoerster op een toon die
doet vermoeden dat het ge
deelde gebruik met de EU niet
van harte gaat, dat, 'toen wij
de vlag in 1955 introduceer
den, deze het verbond van de
Europese Volkeren symboli
seerde. En het aantal sterren
kan niet veranderd worden,
want twaalf is het getal van de
volmaaktheid'. Geen wonder
dat ze daar in Brussel niet op
waren gekomen.
De géne van badgasten in het
kleine plaatsje Bygland in zui
delijk Noorwegen heeft de
plaatselijke autoriteiten voor
een probleem gesteld. Voordat
de badgasten het zwembad
betreden, moeten ze naakt on
der de douche om zeker te
gaan dat ze schoon genoeg
zijn om het gemeenschappe
lijke zwemwater te delen. Een
aantal verlegen inwoners durft
echter niet met de billen bloot
en houdt het badpak angstval-
lig aan.
Dit gebrek aan hygiëne heeft
er volgens de plaatselijke auto
riteiten toe geleid dat schade
lijke bacteriën zich in het
hebben vermeer
derd. Het bad moest zelfs tij
delijk dicht voor een grondige
schoonmaak.
Aangezien er niet genoeg
badmeesters zijn om te con
troleren of de badgasten zich
in betamelijke naaktheid dou
chen, heeft de plaatselijke
dokter voorgesteld videoca
mera's te installeren, om een
toeziend oog te kunnen hou
den op eventuele zondaars die
hun zwemkleding aanhouden.
Een beveiligingsfirma moet
de videobanden dan regelma
tig bekijken, aldus de dokter,
die er haastig aan toevoegt dat
de banden natuurlijk niet aan
het publiek mogen worden
doorgespeeld.
Conflict Nigeria en Kameroen
De situatie aan de grens tussen Kameroen en Nigeria
'kan exploderen als niets wordt gedaan om de dialoog te
hervatten'. Zo zei de Nigeriaanse minister Baba Gana
Kingibe (buitenlandse zaken) gisteravond. De spanning
tussen beide landen is opgelopen door een grensgeschil
over het olierijke schiereiland Bakassi, in de Bocht van
Biafra.
Zowel Kameroense als Nigeri
aanse troepen zijn naar Bakassi
overgebracht. Frankrijk stuurde
vorige weekeinde een klein aan
tal elite-troepen naar de voor
malige kolonie Ka
meroen, nadat Ka
meroense en Nigeri
aanse soldaten met
elkaar slaags waren
geraakt.
Al op 21 decem
ber voerden Nigeri
aanse eenheden een
aanval uit op de
twee Kameroense
eilandjes labane en
Diamond. Aanlei
ding was dat de Ni
geriaanse vissersbe-
volking op de ei
landjes door de po
litie van Kameroen
zou zijn gemolesteerd. Maar het
ook is bekend dat het zeegebied
rond de eilanden grote olie
voorraden herbergt. Zowel het
Kameroense schiereiland
Bakassi als de eilanden voor de
kust worden door Nigeria opge-
verschillende plaatsen is de af
bakening echter omstreden.
Het is nog steeds onduidelijk
of Nigeria nog militairen heeft
op de eilanden. Hoewel de on
afhankelijke pers in Kameroen
voortdurend publiceert over de
'bezetting', heeft Ni
geria ontkend dat
het zijn troepen nog
op de eilandje
Fransen sturen
troepen naar
voormalige
kolonie
bill
Diamond
heeft gelegerd.
De gezamenlijke
grens is in 1913
door de Britten
vastgesteld. De
erd
eist.
Kamoeroen heeft laten weten
dat ze streeft naar een vreedza
me oplossing van het conflict.
Toch heeft de regering in
Yaoundé troepen in staat van
paraatheid gebracht en verster
kingen gestuurd naar de be
dreigde regio. Beide landen
hebben een gemeenschappelij
ke grens van 1600 kilometer. Op
door de toenmalige
Nigeriaanse pr.-si
dent Yakubu Gowon
en zijn ambtgenoot
Ah mad u Ahidjo be
krachtigd in een
verdrag. Maar Nige
ria wijst deze akkoorden nu af
omdat het verdrag nooit is gera
tificeerd. Het aantal grenscon
flicten nam toe toen fa de >it
van l riiinee olie weid ontdekt;
precies in het omstreden grens
gebied van beide landen.
In 1981 leken beide landen op
een regelrechte oorlog af te ste
venen, toen Kameroense poli
tieagenten zes Nigeriaanse sol
daten doodschoten. Directe on
derhandelingen wisten escalatie
van het conflic t te voorkomen.
Ook sinds de Nigeriaanse aan
val op labane
druk diplom.'
beide hoofdsi
Diat
^Maleisië houdt
vast aan boycot
Britse bedrijven
5.5d
4 loioen
3.8<r l
g vorige week afgekondigde
jMdeisische handelsboycot
(var, Britse bedrijven blijft van
kracht totdat de Sunday Ti-
imes excuses aanbiedt voor
jdebeschuldiging dat premier
jMihathir Mohamad steek-
rsd^peiningen heeft aangeno-
mai. De Maleisische vice-
prtmier Anwar Ibrahim zei
giseren op een persconfe-
i reitie dat de blokkering blij-
en vejd zou zijn 'tenzij de S/m
en dy Times'het artikel intrekt.
)e Britse minister Hurd
(bitenlandse zaken) heeft
d< voormalige minister van
dfensie. lord Younger, ervan
bschuldigd hulp en wapens
vor Maleisië met elkaar te
fcbben verbonden. Hurd zei
at Younger een document
hd ondertekend waarin een
üiljard pond (2,9 miljard
ulden) aan wapenorders ex
il iciet wordt gekoppeld aan
00 miljoen pond (580 mil-
ben gulden) aan hulp.
Naar aanleiding van be
richten in de Britse pers over
deze koppeling heeft Ma-
- leisië vorige week besloten
tot de boycot van Britse be
drijven.
Boedapest runa hellinganog op behoud van de staat milie circuleren namenlijstjes krachtsverhoudingen in Bosnië tBJl M
correspondent oost-europa Bosnië in een of andere vorm van mensen od wie wraak ee- De moslimstriidkrachten ziin de
correspondent oost-europa
Rusland heeft gisteren gema
tigd positief gereageerd op het
akkoord dat de Bosnische
Kroaten en moslims hebben
gesloten over de vorming van
een federatie in Bosnië-Her-
cegovina. Ook de leider van de
Bosnische Serviërs, Karadzic,
was niet bij voorbaat afwij
zend. In de 'Servische repu
bliek' in Bosnië zeiden autori
teiten dat het akkoord 'accep
tabel' is omdat hiermee het
streven van de Bosnische Ser
viërs naar aansluiting met Ser
vië vergemakkelijkt. In de
overeenkomst wordt over de
toekomst van de Serviërs in
Bosnië niet gerept.
e vredesverdrag ver
schilt in wezen niet zo gek veel
van het oude Vance-Owenplan,
dat moslims en Kroaten begin
vorig jaar al ondertekenden.
Ook dat wilde Bosnië omzetten
in een federatie van een aantal
zeer zelfstandige provincies of
kantons met daarboven een
centrale regering die een aantal
zaken zoals buitenlandse poli
tiek, buitenlandse handel en de
fensie zou regelen.
Maar op twee punten verschilt
dit verdrag wel van dat oude
vredesvoorstel: toen ging het
om heel Bosnië, inclusief de
Serviërs en toen was er geen
sprake van een confederatie
met Kroatië. Bovendien hoop
ten de moslims op dat moment
nog op behoud
Bosnië in een of andere vorm
en daarmee was een tweedeling
van de republiek tussen Serviërs
enerzijds en Kroaten en mos
lims anderzijds uitgesloten.
Maar die tweedeling is met dit
vredesakkoord een feit. De
Bosnische premier Silajdzic
heeft de Serviërs weliswaar op
geroepen zich bij de nieuwe fe
deratie aan te sluiten. Maar de
kans dat dat gebeurt, is miniem,
tenzij Belgrado onverhoopt bij
een eventuele confederatie zou
worden betrokken. Dat lijkt zeer
onwaarschijnlijk, maar in het
voormalige Joegoslavië moet je
het meest onwaarschijnlijke
nooit helemaal uitsluiten.
Hoe levenskrachtig het vredes
akkoord is, moet worden afge
wacht. Hoopgevend is dat de
wapenstilstand tussen Kroaten
en moslems al enige tijd stand
houdt. Maar probleem is dat dit
akkoord net als het Vance-
Owenplan uitgaat van de vor
ming van min of meer zelfstan
dige gebieden en dat betekent
dat er grenzen moeten worden
getrokken.
juist die grenskwestie heeft in
het verleden tot de oorlog tus
sen Kroaten en moslims geleid
en kan ook in toekomst tot pro
blemen leiden. Ook de afspraak
dat vluchtelingen weer naar
huis kunnen terugkeren en hun
bezittingen terugkrijgen, vraagt
om moeilijkheden. Of buren die
op elkaar hebben geschoten,
weer naast elkaar kunnen leven,
is de grote vraag. In menige fa
milie circuleren namenlijstjes
wraak ge
nomen moet worden.
Aan de andere kant zijn veel
mensen zo langzamerhand oor
logsmoe en dat geeft hoop dat
de gebiedsverdeling vreedzaam
kan verlopen. Belangrijk is dat
de partijen het ditmaal onder
ling uitmaken, en niet, zoals bij
het Vance-Owenplan, een kaart
krijgen voorgelegd waarbij me
rendeels Kroatische dorpen in
moslimgebied terechtkomen en
omgekeerd.
Of de constructie van een
Bosnische federatie als deel van
een Bosnisch-Kroatische confe
deratie echt zal werken, is twij
felachtig. Overleg en concessies
waren in het verleden niet de
sterkste kant van Joegoslavische
politici. Een belangrijk reden
waarom het land na de dood
van maarschalk Tito uiteenviel,
is dat niemand zich aan ge
maakte afspraken hield en iede
re republiek deed wat hem het
beste uitkwam. De centrale re
gering had niets in te brengen.
De kans bestaat dat dat patroon
zich straks herhaalt: kleine
Bosnische ministaatjes, die zich
niets van de regeririg in Saraje
vo aantrekken, en vervolgens de
regeringen in Sarajevo en Za
greb, die de gezamenlijke con
federatie aan hun laars lappen.
Maar ondanks alle haken en
ogen moet het vredesverdrag de
Bosnische Serviërs een enorme
schok zijn. Als dit bondgenoot
schap houdt, betekent dat een
radicale verandering van de
krachtsverhoudingen in Bosnië.
De moslimstrijdkrachten zijn de
afgelopen maanden veel sterker
geworden. De bewapening is
verbeterd dankzij de verovering
van wapenfabrieken en wapens
en ook dankzij illegale wapenle
veranties van met name islami
tische landen. Bovendien be
schikt het Bosnische leger over
een veel groter aantal man
schappen dan de Serviërs.
Aan Servische zijde werd al re
kening gehouden met een groot
moslim -offensief deze zomer,
met de bedoeling om gebied te
rug te veroveren. Als de mos
lims hun krachten hun krachten
straks niet meer hoeven aan een
front tegen de Kroaten. kunnen
ze zich straks helemaal concen
treren op een tegenaanval op
tegen de Serviërs.
De vrees voor een moslimoffen
sief is mede een verklaring voor
de Servische meegaandheid
met de Russische vredesvoor
stellen inzake Sarajevo en
Tuzla. Als een aantal van be
langrijke posities straks door
Russische VN-soldaten worden
ingenomen, snijdt het mes naar
twee kanten. Enerzijds weten de
Serviërs zich ervan verzekerd
dat de Russen de Servische zaak
gunstig gezind zijn. Aan de an
dere kant wordt het voor de
moslems veel moeilijker om
aan te vallen als ze daarmee
VN-troepen raken. Niet voor
niets protesteert de regering in
Sarajevo heftig tegen de statio
nering van zoveel Russen langs
de Servische linies.
Nederlandse blauwhelmen op de logistieke basis in Lukavac hebben problemen met hun luchtwegen doordat
de basis zich bevindt op het sterk vervuilde en stoffige terrein van een voormalige cokesfabriek. Veel militai
ren dragen daarom stofkapjes. foto anp id ouotnaardfn
De Nederlandse VN-eenheid in het Bosnische
Lukavac moet op zoek naar een andere vesti
gingsplaats als uit een milieu-onderzoek blijkt dat
de gezondheid van de militairen gevaar loopt.
Tot onderzoek is besloten na vermoedens dat
het fabrieksterrein, waar de ondersteuningseen
heid van Dutchbat is ondergebracht, sterk is ver
vuild. Volgens majoor-arts Ton Ruikes kunnen
reeds gedane investeringen in het fabriekscom
plex geen reden zijn de eenheid daar te handha-
Ruikes houdt er serieus rekening mee dat mili
tairen problemen krijgen aan hun luchtwegen,
omdat zich op het terrein van de voormalige co
kesfabriek waar ook andere chemische pro-
duktieprocessen zijn uitgevoerd grote stofwol
ken ontwikkelen.
Noorse militairen hebben vastgesteld dat er
een dikke laag roet over het terrein ligt Het pef
soneel dat op het buitenterrein werk/aam is,
moet nu mondkapjes dragen. Door de grote
transportproblemen waarmee de Nederlanders
kampen, kunnen echter onvoldoende nieuwe
kapjes worden aangevoerd.